۱بۉ خۉدایېݩ اوْغلې عيسی مسيح حقداقې خوْش خبرېݩ باشلانماسېدېر. ۲اِشعیا پیغمبريݩ کتابېندا شۉرقم یازېلان:
”اؤݩيݩنن یوْل تیارلار یانې، مانا،
من اؤز وکيليمي ايبریوْرېن.
۳ چؤلده بير سس غېغېریوْر:
’اربابا یوْل تایېنلاݩ!
اوْنېݩ یوْللارېنې اندگانلاݩ!‘ ديییوْر“.
۴شوْنېݩ اۆچين، چؤلده یحیی تاپېلېپ، انسانلارې سۉوا چۆمديریوْرتې. اوْل انسانلارا گنالارېنېݩ باغېشلانماغې اۆچين تۉبه اديپ، سۉوا چۆمديريلمکلريني تبليغ ادیوْرتې. ۵همه یهۉدیانېݩ و اۉرشليميݩ مردمي اوْنېݩ یانېنا گلیوْرتې. اوْلار گنالارېنا اقرار اديپ، یحیی طرفېننان اُردن دریاسېندا سۉوا چۆمديريلیوْرتېلار. ۶یحیانېݩ کؤیناکلري دۆیه یۆݩيننن، بيلينده غایېشدان غۉشاغې بارتې. اوْل چکيرتگه بيلان میدان بالېنې ايییوْرتې. ۷اوْل: ”مننن سوْݩ گلجک مننن حاص گۆیچليدير. من اݩيليپ، اوْنېݩ کؤوشينيݩ یۆپيني چؤزمأنه-هم مناسب دألديرين. ۸من سيزي سۉوا چۆمديریوْرېن، اما اوْل سيزي مقدس رۉحا چۆمديرار“ ديیيپ تبليغ ادیوْرتې.
۹شوْل گۆنلرده عيسی جليلأنيݩ ناصره شهريننن یحیانېݩ یانېنا گلدي. یحیی اوْنې اُردن دریاسېندا چۆمديردي. ۱۰عيسی سۉودان چېقان بادېنا، آسماننان چأک آچېلانېنې و مقدس رۉحېݩ کبۉتر شکلينده اؤز اۆستينه اينيپ گلیوْنېنې گؤردي. ۱۱شوْل وقت آسماننان: ”سن منيݩ یاغشې گؤریوْن اوْغلېمسېݩ، من سننن کؤپ راضېدېرېن“ ديیان سس گلدي. ۱۲مقدس رۉح عيسانې درراو چؤله یوْللادې. ۱۳عيسی چؤلده قېرق گۆن بوْلېپ، شیطان طرفېننان سېناغا سالېندې. اوْل وحشي حیوانلارېݩ آراسېندا یاشادې. فرشتالر اوْݩا خدمت اتديلر.
۱۴یحیی بندي اديلاننن سوْݩ، عيسی جليلأ گليپ، خۉدایېݩ خوْش خبرېنې تبليغ ادیوْرتې. ۱۵اوْل: ”وقت دوْلدې، خۉدایېݩ پادشالېغې غوْلایلادې. تۉبه اديݩ، خوْش خبرا اېنانېݩ!“ ديییوْرتې.
۱۶ عيسی جليله دریانېݩ غېراسېننان اؤتيپ باریوْرقا، دریا توْر تاشلاپ دۉران شمعۉن بيلان اوْنېݩ دوْغانې آندرېسې گؤردي. اوْلار بالېقچېتېلار. ۱۷عيسی اوْلارا: ”منيݩ اېزېما دۆشيݩ. من سيزي انسان تۉتیوْن بالېقچېلار ادایين“ ديیدي. ۱۸اوْلار هم شوْل وقتېݩ اؤزينده توْرلارېنې تاشلاپ، اوْنېݩ اېزېنا دۆشديلر. ۱۹بیرآز یؤرينلريننن سوْݩ، عيسی زبادایيݩ اوْغۉللارې یعقۉب بيلان یۉحنانې گؤردي. اوْلار غایېغېݩ ايچينده توْرلارېنې غۉرشاپ اوْتېرتېلار. ۲۰عيسی اوْلارې گؤران بادېنا چاغېردې. اوْلار هم آتالارې زبادای بيلان گۆنليکچي مردکارلارې غایېقدا غوْیېپ، عيسانېݩ اېزېنا دۆشديلر.
۲۱اوْلار کَفَرناحۉما گلديلر. سبت گۆني عيسی کنيسأ بارېپ، اؤوراتمأنه باشلادې. ۲۲اوْنېݩ تعليماتېنا حیران غالدېلار، سببي عيسی انسانلارا تۉرات استادلارې یانې دأل-هم، اختیارلېق بيلان اؤورادیوْرتې. ۲۳شوْل وقت اوْلارېݩ کنيساسينده ارواح-جن ايیالأن بير آدم بارتې. اوْل: ۲۴”ای، ناصرالې عيسی! بيزيݩ بيلان نأمه ايشيݩ بار؟ بيزي یوْق اتمأنه گلديݩمي؟ من سنيݩ کيمليگيݩي بيلیوْرېن، سن خۉدایېݩ مقدسيسيݩ“ ديیيپ غېغېردې. ۲۵عيسی ارواح-جنا ملامت اديپ: ”سسسيز بوْل! بۉ آدمنان چېق!“ ديیيپ بۉیرېق بردي. ۲۶ارواح-جن هم اوْل آدمې سيلکالأپ غېغېرېپ اوْننان چېقدې. ۲۷همالر حیران غالېپ، بيري-بيرلرينه: ”بۉ نأمه بوْلدېغې؟ بۉ بير تأزه تعليمات! اوْل اؤز اختیارې بيلان ارواح-جنلارا بۉیرېق بریوْر، اوْلار-هم اوْݩا تابېن بوْلیوْرلار!“ ديیشديلر. ۲۸شوْنېݩ اۆچين، عيسی حقداقې خبر شوْبادا جليله شهريݩ همه داش-تؤواراگينه یایرادې.
۲۹اوْلار کنيسادن چېقېپ، شمعۉن و آندرېسېݩ اۆیينه گيتديلر، یعقۉب بيلان یۉحنا هم اوْلار بيلانتي. ۳۰شمعۉنېݩ غاین-اناسي اېنې غېزدېرېپ یاتېرتې. عيسا خبر برديلر. ۳۱شوْندا عيسی کسليݩ یانېنا باردې-هم، اوْنې اليننن تۉتېپ غالدېردې. عیالېݩ غېزدېرماسې شوْبادا یاغشې بوْلدې و اوْل مهمانلارا عزت اتمأنه باشلادې. ۳۲گۆن باتېپ، آغشام بوْلاندا، همه کسللري، ارواح-جن ايیالأن انسانلارې اوْنېݩ یانېنا گتيرديلر. ۳۳شهريݩ همه مردمي ايشيگيݩ آغزېنا جمعلانيشيپتي. ۳۴عيسی تۆرلي کسله دۉچار بوْلان کأن کسللره شفا بردي، کأن ارواح-جنې اوْلاردان چېقاردې. اوْل ارواح-جنلارا گپلامأنه اختیار برمادي، سببي اوْلار اوْنېݩ کيمليگيني بيلیوْرتېلار. ۳۵ارتير اير بيلان حالا داݩ آتمانقا، عيسی تۉرېپ، شهردن داشارې چېقدې. بير جمعیتسيز یره بارېپ، خۉدایا دعا اتدي. ۳۶شمعۉن بيلان یانېنداقېلار اوْنې گؤزلامأنه گيتديلر. ۳۷اوْنې تاپانلارېندا: ”همالر سني گؤزلأپ یؤر“ ديیديلر. ۳۸عيسی اوْلارا: ”یؤريݩ، باشغا یره، غوْلایداقې اوْبالارا گيداليݩ، من اوْل یرلرده-هم تبليغ اتجک، خۉد شوْنېݩ اۆچين هم گلديم“ ديیدي.
۳۹شوْنېݩ اۆچين، عيسی اوْلارېݩ کنيسالرينده تبليغ اديپ، ارواح-جنلارې انسانلاردان چېقارېپ، همه جليله ولایتېنېݩ ايچينه آیلاندې.
۴۰ عيسانېݩ یانېنا پوْست کسللي بير آدم گلدي. اوْل دېزېنا چؤکيپ، اوْݩا: ”اگر ايسلاسأݩ، مني بۉ کسلدن پأکلأپ بيلارسيݩ“ ديیيپ یالباردې. ۴۱عيسانېݩ اوْل آدما یۆراگي آوېدې. اوْل اليني اۉزاتدې-هم، اوْݩا دگريپ: ”ايسلایوْرېن، پأک بوْل!“ ديیدي. ۴۲بۉ آدم شوْبادا پوْست کسليننن پأکلانيپ، شفا تاپدې. ۴۳-۴۴عيسی اوْنې ايبرانده، اوْݩا: ”حاضر بوْل، مۉنې هيچ کيمه آیتماغېݩ. اما گيت-هم، کاهنلارا گؤرين و پوْست کسليݩنن پأکلانانليگيݩي همالره ثابت ادار یانې، مۉسانېݩ بۉیران صدقاسېنې بر“ ديیيپ، برک تابشېرېق بردي. ۴۵اما اوْل آدم گيديپ، بوْلان ذاتلارې همه یره گۆررۆݩ برمأنه و یایراتمانا باشلادې. شوْنېݩ اۆچين عيسی ايندي هيچ بير شهره آرقایېن گيريپ بيلمأن، جمعیتسيز یرلرده، شهردن داشاردا بوْلیوْرتې. اما همه یردن اوْنېݩ یانېنا انسانلار گلیوْرتېلار.
۱ عيسی بيرنأچه گۆننن سوْݩ کَفَرناحۉم شهره پس گلانده، اوْنېݩ اۆیداليگي خبر یایرادې. ۲شوْندا اوْل یره شۉرقم بير کؤپ انسان اۆیشدي، حتّیٰ ايشيگيݩ آغزېندا دۉرمانا-هم یر یوْقتې. عيسی اوْلارا خۉدایېݩ خوْش خبرېنې تبليغ ادیوْرتې. ۳شوْل وقت تؤرت انسان اوْنېݩ یانېنا بير اېسمازې گؤتاريپ گتيرديلر. ۴جمعیتيݩ کؤپليگي اۆچين، اوْلار عيسانېݩ یانېنا غوْلایلاشېپ بيلماديلر. شوْنېݩ اۆچين اوْلار عيسانېݩ بوْلیوْن جایېنېݩ بالارلارېنې سؤکيپ، اېسمازې دۆشاگي بيلان دشيکدن آشاق ساللادېلار. ۵عيسی اوْلارېݩ ايمانېنې گؤريپ، اېسمازا: ”اوْغلېم، سنيݩ گنالارېݩ باغېشلاندې“ ديیدي. ۶اوْل یرده اوْتۉران تۉرات کتابېݩ استادلارېݩ کأبيري ايچيننن: ۷”بۉ آدم نأمه اۆچين بۉرقم گپلایوْر؟ اوْل خۉدایا ديل یتيریوْر! گنالارې یکه-تأک خۉدایدان باشغا کيم اؤتيپ بيلار؟“ ديیيپ چوْتا گيتدي. ۸عيسی شوْبادا اوْلارېݩ نأمه فکر ادیوْنلېغېنې بيليپ: ”نأمه اۆچين گؤونيݩيزه بۉرقم فکرلر گتيریوْرسېݩېز؟ ۹اېسمازا هایسېنې آیتماق آݩسات: ’گنالارېݩ اؤتيلدي‘ ديیمکمي یا-هم: ’تۉر، دۆشاگيݩي آل-هم، یؤري‘ ديیمک؟ ۱۰اما سيز انسان اوْغلېنېݩ یر یۆزينده گنالارې اؤتمأنه-هم اختیارېنېݩ بارلېغېنې بيليپ غوْیېݩ“ ديیدي. اوْننان سوْݩ اوْل اېسمازا: ۱۱”ساݩا ديییوْرېن: تۉر، دۆشاگيݩي آل-هم، اۆیيݩه گيت“ ديیدي. ۱۲اوْل هم یريننن تۉردې-هم، شوْبادا دۆشاگيني آلېپ، همالريݩ گؤزينيݩ آلېندا چېقېپ گيتدي. همالر حیران غالدې. اوْلار: ”بيز بۉرقم ذادې هيچ گؤرمأنتيک“ ديیشيپ، خۉدایې شهرتلانديرديلر.
۱۳ عيسی ینه دریانېݩ غېراسېنا گيتدي. تۉتۉش جمعیت اوْنېݩ یانېنا گلدي، اوْل هم اوْلارا تبليغ اتمأنه باشلادې. ۱۴عيسی یوْلدان اؤتيپ باریوْرقا، مالیات جمعلأپ اوْتۉران آلفينيݩ اوْغلې لاوينې گؤريپ، اوْݩا: ”منيݩ اېزېما دۆش!“ ديیدي. اوْل هم تۉرېپ، اوْنېݩ اېزېنا دۆشدي.
۱۵کأن مالیاتچېلاردېر گناهکارلار-هم عيسانېݩ اېزېنا دۆشیوْرتېلار. بير گۆن عيسی لاوينېݩ اۆیينده ساچاق باشېندا اوْتېرقا، اوْلار هم گليپ، عيسی و اوْنېݩ شاگردلري بيلان بيله ايیيپ-ايچديلر. ۱۶فريسيلر بوْلان تۉرات کتابېݩ استادلارې عيسانېݩ گناهکارلار هم مالیاتچېلار بيلان داماق ايیيپ اوْتۉرانېنې گؤرانلرينده، اوْنېݩ شاگردلريننن: ”نأمه اۆچين اوْل مالیاتچېلاردېر گناهکارلار بيلان بيله داماق ايییوْر؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۷عيسی مۉنې اشيدانده، اوْلارا: ”طبيب ساغلارا دأل-هم، کسللره گراکدير. من صادق و دوْغرۉلارې دأل-هم، گناهکارلارې چاغېرمانا گلديم“ ديیدي.
۱۸یحیانېݩ شاگردلري و فريسيلر روْزه تۉتیوْرتېلار. کأبير انسانلار گليپ، عيسادان: ”نأمه اۆچين یحیانېݩ و فريسيلريݩ شاگردلري روْزه تۉتیوْرلار-هم، سنيݩ شاگردلريݩ بوْلسا روْزه تۉتان یوْق؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۹عيسی اوْلارا: ”گيیاو یانلارېنداقا، طوْیېݩ مهمانلارې روْزه تۉتارمې؟! یوْق، گيیاو آرالارېنداقا، اوْلار روْزه تۉتېپ بيلمزلر. ۲۰اما گيیاويݩ اوْلاردان آلېنجاق گۆنلري گلار، مانا، شوْندا اوْلار روْزه تۉتارلار. ۲۱هيچ کيم کهنه کؤیناگه تأزه متاعدان یاما سالماز، بوْلماسا سالېنان یاما کهنه کؤیناکدن غوْپېپ، یېرتېق یري حاص بدتر بوْلار. ۲۲هيچ کيم تأزه شرابې کهنه مشيکلره غۉیماز. بوْلماسا شراب مشيکلري بؤوسيپ، دؤکيلار، مشيکلر-هم ضایعلانار. تأزه شراب تأزه مشيکلره غۉیېلیوْندېر“ ديیيپ جواب بردي.
۲۳بير سبت گۆني عيسی بۉغدایلېغېݩ آراسېننان اؤتيپ باریوْرتې. اوْنېݩ شاگردلري یوْلدا باریوْرقالار، بۉغدای باشلارېنې یوْلمانا باشلادېلار. ۲۴فريسيلر عيسی: ”گؤزلا، نأمه اۆچين اوْلار سبت گۆني غاداغان ايشي ادیوْرلار؟“ ديیديلر. ۲۵عيسی اوْلارا: ”داۉد بيلان یانېنداقېلار آچ هم محتاج غالانلارېندا، سيز داۉدېݩ نأمه ادانليگيني هيچ اوْقيمادېݩېزمې؟ ۲۶اوْل کتته کاهن آبیاتارېݩ وقتېندا خۉدایېݩ اۆیينه گيريپ، هؤدۆر نانلارېنې ايیدي، یانېنداقېلارا هم بردي. بۉ اوْلار اۆچين غاداغانتې، فقط کاهنلارا اوْنې ايیمأنه اجازه بريلانتي“ ديیيپ جواب بردي. ۲۷سوْݩ عيسی اوْلارا: ”انسان سبت گۆني اۆچين دأل-هم، سبت گۆني انسان اۆچين یارادېلدې. ۲۸شوْنېݩ اۆچين انسان اوْغلې حتّیٰ سبت گۆنينيݩ-هم حکمدارېدېر“ ديیدي.
۱باشغا بير گۆن عيسی ینه کنيسأ گيتدي. اوْل یرده الي شل بوْلان بير آدم بارتې. ۲کأبير انسانلار عيسانې عیبلاجاق بوْلېپ، سبت گۆني بۉ آدما شفا برارميکأ ديیيپ، اوْنې دۆشانیوْرتېلار. ۳عيسی الي شل بوْلان آدما: ”یريݩنن تۉر-هم، اوْرتا چېق!“ ديیدي. ۴اوْننان سوْݩ اوْلاردان: ”شریعت بوْیۉنچا سبت گۆني یاغشېلېق اتمک دوْغرۉمې یا-هم یامانلېق؟ بيرينيݩ جانېنې خلاص اتمک دوْغرۉمې یا-هم اؤلديرمک؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلاردان سس چېقمادې. ۵عيسی تؤواراگيندأکيلره قهر بيلان گؤزلأپ، اوْلارېݩ غاتې یۆراکليگينه غېناندې. یاݩقې آدما: ”اليݩي اۉزات!“ ديیدي. اوْل هم اليني اۉزاتدې. الي شوْبادا شفا تاپدې. ۶فريسيلر داشارې چېقېپ، عيسانې نأديپ یوْق اتماليليگي اۆچين هيرۉديسيݩ طرفدارلارې بيلان مصلحت اتديلر.
۷ عيسی شاگردلري بيلان دریانېݩ غېراسېنا گيتدي. جليله و یهۉدیه ولایتلاردان بير کتته جمعیت هم اوْنېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتدي. ۸اوْنېݩ ادان ايشلريني اشيديپ، یهۉدیادان، اۉرشليمنن، ايدۉمیادان، اُردن دریاسېنېݩ آݩېرسېننان، صۉر و صيدۉن تؤواراکلريننن کتته جمعیت یانېنا گلدي. ۹عيسی جمعیتيݩ ايچينده غېسېلمازلېق اۆچين، اؤز شاگردلرينه بير غایېغې تیارلاپ غوْیماغې بۉیۉردې. ۱۰عيسی کأن انسانا شفا بردي. شوْنېݩ اۆچين، همه کسللر اوْݩا اللريني دگيرجک بوْلېپ، یانېنا ايتاکلاشيپ گلیوْرتېلار. ۱۱ارواح-جن ايیالأنلر عيسانې گؤرانلرينده، اوْنېݩ آیاغېنا یېقېلېپ: ”سن خۉدایېݩ اوْغلېسېݩ!“ ديیيپ غېغېریوْرتېلار. ۱۲اما اوْل اؤزينيݩ کيمليگيني هيچ کيمه آیتمازلېغې برک تابشېردې.
۱۳اوْننان سوْݩ عيسی داغا چېقېپ، اؤز سایلان انسانلارېنې یانېنا چاغېردې. اوْلار اوْنېݩ یانېنا باردېلار. ۱۴-۱۶عيسی اوْنکي آدمې سایلاپ آلېپ، اوْلارا رسۉللار ديیيپ آت غوْیدې. اوْنېݩ تبليغ اتمأنه ايبران، کسللره شفا بريپ، ارواح-جنلارې چېقارمانا اختیار بران بۉ اوْنکي رسۉلې شۉلاردېر: شمعۉن – عيسی اوْݩا پِترُس ديیان لقبې غوْیدې، ۱۷زبادایيݩ اوْغۉللارې یعقۉب بيلان یۉحنا – عيسی اوْلارا بوْوانرگاس ديیان لقبې غوْیدې، (بۉ ”آسمان گۆررۆلديسينيݩ اوْغۉللارې“ ديیمگي معنی بریوْر)، ۱۸اوْننان سوْݩ آندرېس، فيليپ، بارتوْلوْمی، متی، توْماس، آلفينيݩ اوْغلې یعقۉب، تاددی، وطنچې شمعۉن ۱۹و عيسی خائنلېق ادان یهۉدا ايسقاريیوْت.
۲۰سوْݩ عيسی بير اۆیه باردې. کتته جمعیت ینه جمع بوْلاننان سوْݩ، عيسی شاگردلري بيلان داماق ايیمأنه-هم وقتلارې بوْلمادې. ۲۱عيسانېݩ غارېنداشلارې بۉ اۆچين اشيدانده: ”عيسی عقلېننان آزاشېپدېر“ ديیيپ، اوْنې أکيتمأنه گلديلر. ۲۲اۉرشليمنن گلان تۉرات کتابېݩ استادلارې بوْلسا: ”اوْنې جنلارېݩ حکمدارې بیالزابۉل ايیالأپدير! اوْل ارواح-جنلارې بیالزابۉل آرقالې چېقاریوْر“ ديیشیوْرتېلار. ۲۳شوْنېݩ اۆچين عيسی مردمي یانېنا چاغېرېپ، مثاللار آرقالې گپلامأنه باشلادې: ”شیطان اؤز-اؤزيني نأديپ چېقارېپ بيلار؟ ۲۴بير پادشالېغېݩ ايچينده آغېز-ديل بيرليک بوْلماسا، اوْل پادشالېق آیاق اۆستينده دۉرېپ بيلمز. ۲۵بير اۆیيݩ ايچينده آغېز-ديل بيرليک بوْلماسا، اوْل فاميل آیاق اۆستينده دۉرېپ بيلمز. ۲۶شیطان اؤز-اؤزينه ضد چېقېپ دۉرسا، آیاق اۆستينده دۉرېپ بيلمز: اوْنېݩ سوْݩېنېݩ گلانليگيدير. ۲۷هيچ کيم بير گۆیچلي انسانېݩ اۆیينه گيريپ، مالېنې تالاپ بيلمز؛ اوّل اۆی ايیاسيني تۉتېپ داݩمالې بوْلار، اوْننان سوْݩ اۆیيني تالار. ۲۸سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: انسانلارېݩ همه گنالارې، هر بير ذادا ديل یتيرسالر، باغېشلانار. ۲۹اما مقدس رۉحا ديل یتيرانه هيچ باغېشلانما یوْقدېر. بۉ هميشاليک گناه بوْلېپ، اوْنېݩ بوْینېننان آسېلار“. ۳۰عيسی مۉنې: ”اوْل – ارواح-جنلې“ ديیانلري اۆچين آیتدې.
۳۱اوْننان سوْݩ اوْنېݩ اناسي بيلان اينيلري گلدي. اوْلار داشاردا دۉرېپ، عيسانې چاغېرماق اۆچين، اوْنېݩ یانېنا انسان ايبرديلر. ۳۲جمعیت عيسانېݩ داشېنې آلېپ اوْتېرتې. اوْݩا: ”انأݩ، اينيلريݩ و اۉیالارېݩ داشاردا سني سوْرایوْرلار“ ديیديلر. ۳۳عيسی اوْلارا جواب بريپ: ”منيݩ انأم، دوْغانلارېم کيم؟“ ديیدي. ۳۴اوْننان سوْݩ داشېنې آلېپ اوْتۉرانلارا گؤزلأپ: ”مانا، منيݩ انأم، دوْغانلارېم شۉلاردېر! ۳۵خۉدایېݩ ايسلاگيني کيم برجای اتسه، شوْل منيݩ دوْغانېم، اۉیام هم انأمدير“ ديیدي.
۱ عيسی دریانېݩ غېراسېندا مردمه ینه تبليغ اتمأنه باشلادې. داشېنا شۉرقم کتته جمعیتيݩ اۆیشانليگي سببلي دریادا بير غایېغا منيپ اوْتۉردې. تۉتۉش جمعیت بوْلسا دریانېݩ غېراسېندا، غۉرې یرده دۉردې. ۲عيسی اوْلارا مثاللار آرقالې کؤپ ذاتلار اؤوراتدي. اوْلارا شۉ مثالې گۆررۆݩ بردي: ۳”غۉلاق آسېݩ! بير دهقان اکين اکمأنه چېقیوْر. ۴اکيپ یؤرکأ، تخملارېݩ بيرنأچاسي یوْلېݩ اۆستينه دۆشیوْر و غۉشلار گليپ، اوْنې ايییوْرلار. ۵بيرنأچاسي توْپرې آز، داشلې یره دۆشیوْر. توْپرې آز بوْلماننان سوْݩ، اوْلار تيز گؤگاریوْر. ۶اما گۆن غېزاندا، کؤکلرينيݩ یوْقلېغې اۆچين، اوْلار سوْلېپ، غۉرېیوْرلار. ۷بيرنأچه تخم تيکانلريݩ آراسېنا دۆشیوْر. تيکانلر اؤسيپ، اوْلارې باسیوْر. شوْنېݩ اۆچين، اوْلار حاصل برمیوْرلار. ۸بيرنأچاسي-هم یاغشې یره دۆشیوْر. اوْلار اؤسيپ، کؤپاليپ، کأبيري اوْتۉز، کأبيري آلتمېش، کأبيري هم یۆز برابر حاصل بریوْر“. ۹عيسی اوْننان سوْݩ اوْلارا: ”اشيتمأنه غۉلاغې بار انسان اشيتسين!“ ديیدي.
۱۰ عيسی اوْنکي رسۉلې و باشغا کأبير انسانلار بيلان یکه غالاندا، اوْلار اوْننان بۉ مثالېݩ معناسېنې سوْرادېلار. ۱۱عيسی اوْلارا شۉرقم دۆشينديردي: ”خۉدایېݩ پادشالېغېنېݩ سرې سيزه بريلدي. داشارداقېلارا بوْلسا همه ذات مثاللار آرقالې آیدېلیوْر. ۱۲شؤديپ ’اوْلار گؤزلأپ دۉرسالار-هم هيچ آݩلامیوْرلار، اشيديپ دۉرسالار-هم، هيچ دۆشينمیوْرلار؛ بوْلماسا ماݩا طرف گليپ باغېشلانارتېلار‘“.
۱۳ عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”سيز بۉ مثالا دۆشينمیوْرسېݩېزمې؟ اوْندا باشغا مثاللارا نأهيلي دۆشينجکسيݩيز؟ ۱۴دهقانېݩ اکیوْنې خۉدایېݩ سؤزيدير. ۱۵کأبير انسانلار یوْلېݩ اۆستينه دۆشان تخملارا مݩزایوْرلار. اوْلار سؤزي اشيدیوْرلار، اما یۆراکلرينه اکيلان بۉ سؤزي شوْبادا شیطان آلېپ گيدیوْر. ۱۶باشغا انسانلار داشلې یره دۆشان تخملارا مݩزایوْرلار. اوْلار سؤزي اشيديپ، اوْنې درراو شادلېق بيلان قبۉل ادیوْرلار. ۱۷اما اوْلاردا کؤک یوْقدېر، چېدامسېزدېر. بۉ سؤز اۆچين غېن گۆنلر باشېنا گلانده، اوْلار درراو ايماننان یۆز اؤوۆریوْرلار. ۱۸باشغا بيرلري تيکانلريݩ آراسېنا دۆشان تخملارا مݩزایوْرلار. اوْلار سؤزي اشيدیوْرلار، ۱۹اما دنیانېݩ غایغېلارې و بایلېق هوِسي و باشغا هوِسلر آرا گيريپ، سؤزي بوْغیوْر، شوْنېݩ اۆچين سؤز حاصل برمیوْر. ۲۰یاغشې توْپرا دۆشانلر بوْلسا، سؤزي اشيديپ، اوْنې قبۉل ادیوْرلار و کأبيري اوْتۉز، کأبيري آلتمېش، کأبيري هم یۆز برابر حاصل بریوْر“.
۲۱”چېرانې هایسېدېر بير غابېݩ یا-هم چهارپایانېݩ آشاغېندا گيزلامک اۆچين گتيریوْرلارمې؟ اوْنې چېراپایانېݩ اۆستينده غوْیماق اۆچين گتيرمیوْرلارمې؟ ۲۲اۆستي آچېلماجاق گيزلين ذات بوْلماز، بللي بوْلماجاق سر یوْقدېر. ۲۳اشيتمأنه غۉلاغې بار انسان اشيتسين!“ ديیدي. ۲۴عيسی ینه-هم اوْلارا: ”دقت بيلان غۉلاق آسېݩ. هایسې اؤلچاگ بيلان اؤلچاسأݩيز، سيزه-هم شوْل اؤلچاگ بيلان اؤلچالار. حتّیٰ سيزه حاص-هم کؤپ بريلار. ۲۵کيمده بار بوْلسا، اوْݩا بريلار، کيمده یوْق بوْلسا، اوْنېݩ اليندأکي هم آلېنار“ ديیدي.
۲۶اوْننان سوْݩ عيسی شۉرقم ديیدي: ”خۉدایېݩ پادشالېغې یره تخم سپیوْن انسان یانېدېر. ۲۷اوْل گيجه یاتیوْر، ايردن تۉریوْر، اما تخمېݩ نأديپ گؤگاريشيني، اؤسيشيني بيلمیوْر. ۲۸توْپرې اؤز-اؤزيننن حاصل بریوْر. اوّل اوْنېݩ بالداغې، سوْݩ باشې هم باشداقې کأن دأنالري یتيشیوْر. ۲۹حاصل بيشانده، یاݩقې انسان شوْبادا اوْراغې بيلان گلیوْر. چۆنکي اوْراق وقتې گلاندير“.
۳۰ عيسی اوْلارا ینه-هم: ”بيز خۉدایېݩ پادشالېغېنې نأمأ مݩزادالي؟ اوْنې هایسې مثال بيلان دۆشينديرالي؟ ۳۱خۉدایېݩ پادشالېغې اَوری تخمې یانېدېر. بۉ تخم یر یۆزينده اکيلیوْن همه تخملارېݩ ايݩ میداسې بوْلېپ، ۳۲اکيلاننن سوْݩ اؤسيپ، همه اؤسۆمليکلردن کتته بوْلیوْر. اوْل شۉرقم کتته شاخالار چېقاریوْر، غۉشلار شاخالارېنېݩ سایالارېندا کتاکلأپ بيلیوْرلار“ ديیدي. ۳۳عيسی مردمه دۆشينيپ بيلجک درجاسينده شوْنېݩ یانې کؤپ مثاللار آرقالې گۆررۆݩ بریوْرتې. ۳۴اوْلارا مثالسېز هيچ ذات آیتمیوْرتې، اما یکه غالانلارېندا، اؤز شاگردلرينه همه ذادې دۆشينديریوْرتې.
۳۵شوْل گۆن آغشامارا عيسی شاگردلرينه: ”دریانېݩ اوْل طرفېنا اؤتاليݩ“ ديیدي. ۳۶عيسانېݩ شاگردلري شوْل یرده جمعیتي غوْیېپ، عيسانې اوْتۉران غایېغېندا اؤزلري بيلان آلېپ گيتديلر. اوْلارېݩ یانېندا باشغا غایېقلار هم بارتې. ۳۷شوْل وقت گۆیچلي طۉفان تۉرېپ، توْلقۉنلار غایېغا دگدي. غایېق سۉودان دوْلېپ باشلادې. ۳۸عيسی بوْلسا غایېغېݩ اېزقې طرفېندا بير یاستېغې یاستانېپ، اۉخۉلاپ یاتېرتې. شاگردلر اوْنې اوْیادېپ: ”استاد، بيز هلاک بوْلیوْرېس! بۉ سنيݩ پرواݩدا-هم دألمي؟“ ديیديلر. ۳۹عيسی تۉرېپ، شمالې ملامت اتدي. اوْل دریا: ”ايمسيم بوْل! بس ات!“ ديیدي. شوْندا شمال یاتدې و دریادا تۆم ايمسيمليک بوْلدې. ۴۰عيسی شاگردلرينه: ”نأمه اۆچين قوْرقیوْرسېݩېز؟ بوْلماسا حالا-هم اېنانېݩېز یوْقمې؟“ ديیدي. ۴۱اوْلار غاتې قوْرقېشېپ، بيري-بيرلرينه: ”بۉ کيمکأ؟ اوْنېݩ سؤزينه حتّیٰ شمال-هم، دریا-هم غۉلاق آسیوْر!“ ديیشديلر.
۱ عيسی بيلان شاگردلري دریانېݩ اوْل غېراسېنداقې گراسالېلارېݩ یۉردينه گلديلر. ۲عيسی غایېقدان دۆشانده، اوْݩا قبرستانلېقدان گلیوْن بير آدم دۉشدې. بۉ آدمې ارواح-جن ايیالأپتي. ۳اوْل قبرلارېݩ آراسېندا یاشایوْرتې. ايندي اوْنې هيچ کيم حتّیٰ زنجيرلأپ هم ساقلاپ بيلمیوْرتې. ۴اوْنېݩ ال-آیاقلارېنې کأن ساپار زنجيرلاسالر-هم، غانداللاسالار-هم، اوْل زنجيرلري اۆزيپ، غانداللارې بؤلاک-بؤلاک ادیوْرتې. هيچ کيم اوْنې یوْلا گتيريپ بيلمزتي. ۵اوْل گيجه-گۆنديز قبرلاردا، داغلاردا دۉرمان غېغېرېپ، اؤزيني داش بيلان یارالایوْرتې.
۶اوْل عيسانې اۉزاقدان گؤريپ، چاپالاپ گلدي-هم، اوْنېݩ اؤݩينده تعظيم اتدي. ۷باتلې سس بيلان غېغېرېپ: ”ای، عيسی! ای، کتته خۉدایېݩ اوْغلې، منيݩ بيلان نأمه ايشيݩ بار؟ یالباریوْن، خۉدایا قسم بریوْرېن: مني غېناما!“ ديیدي. ۸سببي عيسی اوْݩا: ”ای، ارواح-جن، بۉ آدمنان چېق“ ديیيپتي. ۹اوْننان سوْݩ عيسی ارواح-جننان: ”آدېݩ نأمه؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْل هم: ”آدېم لِژیۉن، چۆنکي بيز کؤپليکديريس“ ديیيپ جواب بردي. ۱۰اؤزلريني بۉ مسکن تۉتان یردن چېقارېپ غوْیبرمزليگي اۆچين، اوْلار عيسی کؤپ یالباردېلار. ۱۱شوْل یردأکي داغېݩ آشاغېندا اۉللاقان بير دوْݩۉز سۆرۆسي اوْتلاپ یؤرتي. ۱۲ارواح-جنلار عيسی یالبارېپ: ”بيزي شوْل دوْݩۉزلارېݩ آراسېنا غوْیبر، اوْلارېݩ ايچينه گيرالي“ ديیديلر. ۱۳عيسی اوْلارا اجازه بردي. ارواح-جنلار چېقېپ، دوْݩۉزلارېݩ ايچينه گيرديلر. ايکي مۆݩه غوْلای دوْݩۉزتې. شوْندا بۉ سۆري اؤزلريني آشاق تاشلاپ، دریادا پېتراشېپ غرق بوْلدې. ۱۴دوْݩۉزلارېݩ چوْپانلارې بوْلسا غاچېپ گيديپ، شهرلردير اوْبالارا بۉ واقعنې خبر برديلر. جمعیت نأمه بوْلانېنې گؤرمأنه گلدي. ۱۵اوْلار عيسانېݩ یانېنا گلانلرينده، لِژیۉن ارواح-جن ايیالأن آدمېݩ ايندي اگينباش گيیيپ اوْتۉرانېنې، عقلېنېݩ هم یرينداليگيني گؤريپ قوْرقدېلار. ۱۶واقعنې گؤرانلر ارواح-جن ايیالأن آدما و دوْݩۉزلارا نأمه بوْلانلېغې حقېندا مردمه گۆررۆݩ برديلر. ۱۷اوْننان سوْݩ مردم اؤزلرينيݩ یۉرديننن گيتمگي اۆچين، عيسی یالبارمانا باشلادې. ۱۸عيسی غایېغا منانده، ارواح-جننان آزاد اديلان آدم عيسادان اؤزي بيلان گيتمأنه اجازه سوْراپ یالباردې. ۱۹اما عيسی مۉݩا اجازه برمادي. اوْݩا: ”اۆیيݩه، اؤزيݩکيلريݩ آراسېنا گيت. اربابېݩ سنيݩ اۆچين نأمالر ادانليگيني، ساݩا نأهيلي رحم-شفقت گؤرکازانليگيني اوْلارا گۆررۆݩ بر“ ديیدي. ۲۰اوْل هم گيديپ، عيسانېݩ اؤزينه ادان یاغشېلېغېنېݩ بارېنې دِکاپۉليسدا جار اتمأنه باشلادې. همالر مۉݩا حیران غالدې.
۲۱ عيسی غایېق بيلان ینه بۆیلاکي غېراسېنا اؤتانده، داشېنا کتته جمعیت اۆیشدي. عيسی دریانېݩ غېراسېنداتې. ۲۲کنيسه کتتالريننن یایرۉس آتلې بير آدم گلدي. اوْل عيسانې گؤريپ، اوْنېݩ آیاغېنا یېقېلدې. ۲۳اوْݩا کؤپ یالبارېپ: ”منيݩ غېزجاغازېم اؤلۆم یاستېغېندا یاتېر. گل-هم، اللريݩي اوْنېݩ اۆستينده غوْی، تا شفا تاپېپ یاشاسېن!“ ديیدي. ۲۴عيسی بۉ آدم بيلان گيتدي. اېزېنا دۆشيپ گلیوْن کتته بير جمعیت اوْنې هر یاننان غېسېپ-غوْورېپ باریوْرتې. ۲۵اوْل یرده اوْنکي یېلدان بأري غان آقماسې بوْلان بير عیال هم بارتې. ۲۶اوْل کؤپ درد چکيپ، کأن طبيبلره اؤزيني گؤرکازيپ، بار-یوْغېنې خرج اديپتي، اما هيچ خیر تاپمان، یاغدایې حاص بدترلاشيپتي. ۲۷بۉ عیال عيسی حقدا آیدېلیوْن ذاتلارې اشيديپ، جمعیتيݩ ايچي بيلان اوْنېݩ آرقا طرفېننان گلدي و دوْنېنا اليني دگيردي. ۲۸چۆنکي اوْل ايچيننن: ”فقط دوْنېنې اللاسام-هم، شفا تاپارېن“ ديیيپ اوْیلانیوْرتې. ۲۹شوْل وقتېݩ اؤزينده اوْنېݩ غان آقماسې غوْیدې. عیال درديننن شفا تاپانلېغېنې بدنينده بيلدي. ۳۰عيسی اؤزيننن بير گۆیجيݩ چېقانلېغېنې شوْبادا بيليپ، جمعیته طرف اؤوريليپ: ”دوْنېما کيم اليني دگيردي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۱شاگردلري اوْݩا: ”سن اؤزيݩي غېسېپ-غوْورېپ گلیوْن جمعیتي گؤریوْرسېݩ! اوْننان سوْݩ نأديپ: ’ماݩا کيم اليني دگيردي؟‘ ديیيپ سوْرایوْرسېݩ؟“ ديیديلر. ۳۲اما عيسی مۉنې اداني گؤرجک بوْلېپ، داش-تؤواراگينه گؤزلایوْرتې. ۳۳اؤزينه نأمه بوْلانلېغېنې بيلاننن سوْݩ، یاݩقې عیال قوْرقېپ، تيترأپ گلدي. عيسانېݩ آیاغېنا یېقېلېپ، اوْݩا همه حقيقتې آیدېپ بردي. ۳۴عيسی اوْݩا: ”ای، غېزېم، ايمانېݩ ساݩا شفا بردي. ساغ-امان گيت، درديݩنن شفا تاپدېݩ“ ديیدي. ۳۵اوْل بۉ سؤزلري آیدېپ دۉرقا، کنيسه کتتاسينيݩ اۆیيننن بيرنأچه انسان گليپ: ”غېزېݩ اؤلدي. نأمه اۆچين استادې سۆشيک زحمته غوْییوْرسېݩ؟“ ديیدي. ۳۶عيسی مۉنې اشيدان بادېنا، کنيسه کتتاسينه: ”قوْرقما، فقط ايمانېݩ بوْلسېن!“ ديیدي.
۳۷ عيسی پِترُسدان، یعقۉبدان و اوْنېݩ دوْغانې یۉحنادان باشغا هيچ کيمه اؤزي بيلان گيتمأنه اجازه برمادي. ۳۸کنيسه کتتاسينيݩ اۆیينه گلانلرينده، عيسی جمعیتيݩ آغلاشېپ، دادې-فریاد اديپ اوْتۉرانلارېنې گؤردي. ۳۹ايچاري گيريپ، اوْلارا: ”نأمه اۆچين دادې-فریاد اديپ، آغلاشېپ اوْتېرسېݩېز؟ غېز اؤلان یوْق، اوْل فقط اۉخۉلاپ یاتېر“ ديیدي. ۴۰اوْلار بوْلسا اوْنېݩ اۆستيننن گۆلديلر. اما عيسی همأني داشارا چېقارېپ، فقط غېزېݩ انه-آتاسېنې و اؤزي بيلان گلانلري آلېپ، اوْنېݩ یاتان اتاغېنا باردې. ۴۱غېزېݩ اليننن تۉتېپ، اوْݩا: ”تاليتا قۉم!“ ديیدي. بۉ بوْلسا ”غېزجاغاز، ساݩا ديییوْرېن: تۉر!“ ديیمکدير. ۴۲غېز درراو یريننن غالېپ یؤريپ باشلادې. اوْل اوْنکي یاشېنداتې. مۉنې گؤرانلريݩ هماسي غاتې گنگ غالدې. ۴۳عيسی اوْلارا مۉنې هيچ کيمه بيلديرمزليگي برک تابشېرېپ، غېزا داماق برمکلريني بۉیۉردې.
۱ عيسی اوْل یري غوْیېپ، اؤز دنیا گلان مکانېنا گيتدي. شاگردلري هم اوْنېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتديلر. ۲سبت گۆني عيسی کنيساده مردمه اؤوراتمأنه باشلادې. اوْنېݩ آیدیوْن ذاتلارېنې اشيدان کؤپ انسانلار حیران غالېپ: ”بۉ آدم مۉنچا ذادې نيرادن اؤورانديکأ؟ اوْݩا بۉرقم دانالېغې کيم برديکأ؟ اوْل نأديپ بۉرقم معجزالري گؤرکازمگي باشاریوْرقا؟ ۳اوْل اۉستا دألمي مریميݩ اوْغلې؟ اوْل یعقۉب، یۉسف، یهۉدا و شمعۉن داݩېنېݩ دوْغانې دألمي؟ اوْنېݩ اۉیالارې-هم بيزيݩ آرامېزدا یاشایوْرلار!“ ديیشيپ، عيسادان یۆز اؤوۆرديلر. ۴اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارا: ”پیغمبريݩ فقط اؤز دنیا گلان یۉردينده، اؤز غارېنداشلارېنېݩ آراسېندا و اۆیينده قدرې یوْقدېر“ ديیدي. ۵اوْل بيرنأچه کسل انسانلارېݩ کلاسينه اليني غوْیېپ شفا برمکدن باشغا اوْل یرده هيچ بير معجزه گؤرکازيپ بيلمادي. ۶عيسی اوْلارېݩ ايمانسېزلېغېنا گنگ غالدې.
شوْننان سوْݩ عيسی تؤواراکدأکي اوْبالارا آیلانېپ تبليغ اتدي. ۷عيسی اوْنکي رسۉلېنې یانېنا چاغېرېپ، اوْلارې ايکي-ايکيدن یوْللامانا باشلادې و اوْلارا ارواح-جنلارېݩ اۆستيننن اختیار بردي. ۸اوْلارا شۉرقم بۉیرېق بردي: ”یوْل اۆچين یانېݩېزا عصادان باشغا هيچ ذات آلماݩ. نه نان، نه توْربا، نه-هم غۉشاغېݩېزدا پۉل – هيچ ذات بوْلماسېن. ۹آیاغېݩېزا کؤوۆش گیيݩ، اگنيݩيزه سۆشيک کؤیناک آلماݩ“. ۱۰عيسی ینه اوْلارا: ”هایسې اۆیه بارساݩېز، گيدیوْنچاݩېز شوْل اۆیده بوْلېݩ. ۱۱اگر انسانلار سيزي قبۉل اتماسالر، ديݩلاماسالر، اوْل یردن چېقېپ باریوْرقاݩېز، اوْلارا ضد شاهدلېق حکمينده آیاقلارېݩېزېݩ توْزېنې قاقېݩ“ ديیدي. ۱۲شۉنلېق بيلان، اوْلار یوْلا دۆشديلر و همه انسانلارې تۉبا چاغېرېپ، تبليغ اتمأنه باشلادېلار. ۱۳اوْلار کؤپ ارواح-جنلارې چېقاردېلار، کأن کسل انسانلارا یاغ چالېپ، اوْلارا شفا برديلر.
۱۴بوْلېپ اؤتیوْن ذاتلارې هيرۉديس پادشاه-هم اشيتدي، سببي عيسانېݩ آت-اوْوازاسې مردم آراسېنا یایراپتې. کأبير انسانلار: ”یحیی چۆمديريجي اؤلۆمنن ديراليپدير. اوْل شوْل سببلي بۉ معجزالري گؤرکازيپ بيلیوْر“ ديییوْرتېلار. ۱۵بۆیلاکيلر بوْلسا: ”بۉ – الیاس“، کأبيرلري-هم: ”بۉ اؤݩکي پیغمبرلريݩ بيري یانې پیغمبردير“ ديیشیوْرتېلار. ۱۶هيرۉديس بۉلارې اشيديپ: ”منيݩ کلاسيني چاپدېران یحیی-هم ديراليپدير!“ ديیدي.
۱۷-۱۸هيرۉديس دوْغانې فيليپيݩ عیالې هیرۉدیا اۆیلانيپتي. یحیی بوْلسا هيرۉديسه: ”سنيݩ اؤز دوْغانېݩېݩ عیالېنا اۆیلانمگيݩ دوْغرې دأل“ ديیيپتي. شوْنېݩ اۆچين هيرۉديس عسکر ايبريپ، یحیانې تۉتدېرېپتې، اوْنېݩ ال-آیاغېنې غانداللاپ، بنديخانا سالدېرېپتې. ۱۹شوْنېݩ اۆچين، هیرۉدیا یحیی یۆراگينده کينه ساقلاپ، اوْنې اؤلديرمک ايسلایوْرتې، اما بۉ اليننن گلمیوْرتې. ۲۰سببي هيرۉديس یحیانېݩ دوْغرې هم مقدس انسانلېغېنې بيليپ، اوْننان قوْرقیوْرتې و اوْنې غوْرېدې. اوْنې ديݩلان پيلأ، خفه بوْلیوْرتې، اما شوْندا-هم هوِس بيلان ديݩلایوْرتې.
۲۱بير گۆني یاغشې فرصت گلدي. هيرۉديس اؤز دنیا گلان گۆني مناسبتلي عملدارلارېنې، قۉماندانلارې، و جليلأنيݩ آدې چېقان انسانلارېنې چاغېرېپ، جشن تۉتدې. ۲۲هیرۉدیانېݩ غېزې ايچاري گيريپ، اوْینامانا باشلادې. هيرۉديسيݩ و اوْنېݩ مهمانلارېنېݩ گؤونيني آلدې. پادشاه غېزا: ”ايسلأن ذادېݩې ديله، ساݩا برایين“ ديیدي. ۲۳اوْننان سوْݩ قسم ايچيپ، پادشاه ینه-هم: ”مننن نأمه ديلاگيݩ بوْلسا آیت، پادشالېغېمېݩ یارېسې-هم بوْلسا، ساݩا برارين“ ديیدي. ۲۴غېز هم داشارې چېقېپ اناسيننن: ”نأمه ديلأیين؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْل هم: ”یحیی چۆمديريجينيݩ کلاسيني“ ديیيپ جواب بردي. ۲۵غېز شوْبادا پادشانېݩ یانېنا چاپالاپ گلدي-هم: ”شيپيلأنيݩ اؤزينده یحیی چۆمديريجينيݩ کلاسيني بير تاباقدا غوْیېپ، ماݩا برمگيݩي ايسلایوْرېن“ ديیدي. ۲۶پادشاه غاتې جگرخۉن بوْلدې، اما مهمانلارېݩ یانېندا قسم ايچاننن سوْݩ، غېزېݩ ديلاگيني بيتيرمأن، اېزېنا غایتارماق ايسلامادي. ۲۷شوْبادا بير جلادې یوْللاپ، یحیانېݩ کلاسيني گتيرمگيني بۉیۉردې. جلاد بارېپ، بنديخانادا یحیانېݩ کلاسيني چاپدې. ۲۸یحیانېݩ کلاسيني بير تاباقدا گتيريپ، غېزا بردي. غېز-هم اوْنې اناسينه التيپ بردي. ۲۹یحیانېݩ شاگردلري مۉنې اشيديپ، اوْنېݩ جسديني أکيديپ، بير قبردا جایلادېلار.
۳۰ رسۉللار عيسانېݩ یانېنا جمعلانيپ، همه ادان ايشلري، مردمه اؤورادان ذاتلارې اۆچين اوْݩا خبر برديلر. ۳۱عيسی اوْلارا: ”گليݩ، یکه اؤزيميز بير جمعیتسيز یره گيديپ، بیرآز دم-دېنچ آلالېݩ“ ديیدي. سببي گليپ-گيدیوْنلارېݩ کؤپليگيننن یاݩا، اوْلارېݩ داماق ايیمأنه-هم اللري دگمیوْرتې. ۳۲اوْننان سوْݩ اوْلار غایېغا منيپ، یکه اؤزلري بير جمعیتسيز یره گيتديلر. ۳۳گيديپ باریوْرقالار، جمعیت اوْلارې گؤريپ تانېدې. شوْندا همه شهرلردن انسانلار پیاده یوْلا دۆشديلر و غېسدانېپ، اوْل یره اوْلاردان اؤݩ باردېلار. ۳۴عيسی غایېقدان دۆشانده، کتته جمعیتي گؤريپ، اوْلارا حیفې گلدي، سببي ”اوْلار چوْپانسېز غوْیۉنلار یانېتې.“ شوْنېݩ اۆچين اوْلارا کؤپ ذاتلارې اؤوراتمأنه باشلادې.
۳۵وقت گيجيگاننن سوْݩ، شاگردلر عيسانېݩ یانېنا گليپ: ”بۉ بير چؤل یر، وقت هم گيجيکدي. ۳۶مردمي ايبر، تؤواراکدأکي اوْبالارا گيديپ، اؤزلرينه ايیمأنه ذات ساتېن آلسېنلار“ ديیديلر. ۳۷اما عيسی: ”اوْلارا ايیمأنه ذادې سيز بريݩ“ ديیدي. اوْلار: ”بوْلماسا بيز ايکي یۆز کۆمۆش تݩݩأني نانا مصرف اديپ، اوْلارا ايیديراليمي؟“ ديیديلر. ۳۸عيسی اوْلاردان: ”نأچه نانېݩېز بار؟ بارېݩ، گؤريݩ!“ ديیيپ سوْرادې. گؤرانلريننن سوْݩ اوْلار: ”بأش نان بيلان ايکي بالېغېمېز بار“ ديیديلر. ۳۹شوْندا اوْلارا همه انسانلارې توْپباق-توْپباق اديپ، اوْتېݩ اۆستينده اوْتۉرتمانېنې بۉیۉردې. ۴۰شوْنېݩ اۆچين، اوْلار یۆز-یۆزدن، اللي-الليدن توْپباق-توْپباق بوْلېپ اوْتۉردېلار. ۴۱عيسی بأش نان بيلان ايکي بالېغې آلېپ، گؤزلريني آسمانا تيکيپ شکر اتدي و نانلارې بؤليشديريپ، مردمه پایلار یانې، شاگردلرينه بردي. ايکي بالېغې-هم اوْلارېݩ هماسينه پایلادې. ۴۲همالر ايیيپ دوْیدېلار. ۴۳شاگردلر سۆیشان نان بؤلاکلريني، بالېقلارېݩ اوْونۉقلارېنې جمعلأپ، اوْنکي سبدي دوْلدېردېلار. ۴۴نانلارې ايیان ارکاکلريݩ سانې بأش مۆݩ آدمتې.
۴۵ عيسی مردمي اۆیلرينه اۉورادېپ دۉرقا، شاگردلرينه غایېغا منيپ، اؤزيننن اؤݩ دریانېݩ اوْل طرفېنا بِیت‌صِیدا اؤتمکلريني بۉیۉردې. ۴۶عيسی اوْلار بيلان خوْشلاشاننان سوْݩ، خۉدایا دعا اتمک اۆچين داغا چېقدې.
۴۷آغشام دۆشانده، غایېق دریانېݩ اوْرتاسېنداتې. عيسانېݩ بوْلسا یکه اؤزي غېراداتې. ۴۸عيسی اوْلارېݩ غایېغې غېنلېق بيلان کۆراکلأپ باریوْنلېقلارېنې گؤردي، سببي شمال اوْلارېݩ آلېننان اؤوۆسیوْرتې. داݩا غوْلای عيسی دریادا سۉوېݩ یۆزيننن یؤريپ، اوْلارا طرف گلدي و یانلارېننان اؤتيپ گيتجک بوْلدې. ۴۹اما اوْلار اوْنېݩ سۉوېݩ یۆزيننن یؤريپ گلیوْنېنې گؤرانلرينده، گؤزلرينه ارواح گؤرينیوْندېر فکر اديپ غېغېرېشدېلار. ۵۰همالر اوْنې گؤريپ قوْرقدېلار. اما عيسی درراو اوْلارا: ”غیرتلې بوْلېݩ! بۉ – من! قوْرقماݩ!“ ديیدي. ۵۱اوْننان سوْݩ اوْلارېݩ یانېنا غایېغا مندي، شمال هم یاتدې. اوْلار حاص بدتر گݩيرگاشيپ حیران غالدېلار. ۵۲نانېݩ معجزاسينه دۆشمیوْرتېلار. اوْلارېݩ یۆراکلري غاتېتې.
۵۳اوْلار دریانېݩ اوْل طرفېنا اؤتيپ، جنیسارتا گليپ یتديلر و اوْل یرده غایېغې داݩدېلار. ۵۴غایېقدان دۆشان باتلارېنا مردم عيسانې تانېدې. ۵۵انسانلار چاپالاشېپ، شوْل تؤواراکدأکي یرلره بوْیدان-باشا آیلاندېلار و کسللريني دۆشاکلري بيلان عيسانېݩ یانېنا گتيرديلر. اوْلار هر ساپار عيسانېݩ نيراداليگيني اشيتسالر، کسللريني شوْل یره گتيريپ باشلادېلار. ۵۶عيسی نيرأ بارسا، اوْبا بوْلسېن، شهر بوْلسېن یا-هم اکاران یر بوْلسېن، انسانلار کسللريني میدانلاردا یاتېرېپ، فقط دوْنېنېݩ سېنېنا اللريني دگيرمأنه اجازه برسين ديیيپ، اوْݩا یالباریوْرتېلار. اوْݩا ال دگرانلريݩ هماسي-هم شفا تاپیوْرتې.
۱ اۉرشليمنن گلان فريسيلر بيلان بيرنأچه تۉرات کتابېݩ استادلارې عيسانېݩ داشېنا اۆیشديلر. ۲اوْلار عيسانېݩ شاگردلريننن کأبيرينيݩ اليني یۉومان داماق ايیيپ، یهۉديلارېݩ رسملرينه احترام غوْیمادېقلارېنې گؤرديلر. ۳فريسيلر بيلان همه یهۉديلار آتا-بابالارېننان غالان رسملر بوْیۉنچا اللريني یاغشې یۉومازدان داماق ايیمیوْرلار. ۴بازاردان گلانلرينده-هم، یۉوېنمان هيچ ذات ايیمیوْرلار. شۉرقم-هم کأسه، غاپ-چاناق، غازانلارېپأکلامک یانې رسملري هم ساقلایوْرتېلار. ۵شوْنېݩ اۆچين فريسيلر بيلان تۉرات کتابېݩ استادلارې عيسادان: ”نأمه اۆچين سنيݩ شاگردلريݩ آتا-بابالارېمېزدان غالان رسملري احترام غوْیمیوْرلار؟ نأمه اۆچين اللريني یۉومان داماق ايییوْرلار؟“ ديیيپ سوْرادېلار.
۶ عيسی اوْلارا: ”اِشعیا پیغمبر سيز ايکي‌یۆزليلر دوْغرې پیغمبرليک اديپدير! اوْندا شۉرقم یازېلان:
’بۉ مردم مني ديلينده حرمتلایوْر،
اما یۆراکلري مننن اۉزاقدادېر.
۷یالایې یره ماݩا سجده ادیوْرلار،
تعليمات ديیيپ اؤورادیوْنلارې انسان بۉیرېقلارېدېر‘.
۸سيز انسان دأپ-دستۉرلارېنا ايیاريپ، خۉدایېݩ بۉیرېغېنې ترک ادیوْرسېݩېز“ ديیدي.
۹ عيسی ینه اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”اؤز رسم-رواجلارېݩېزې برجای اتمک اۆچين، سيز خۉدایېݩ بۉیرېقلارېننان یۆز دؤندارمگيݩ یاغشې یوْلېنې تاپېپسېݩېز! ۱۰مۉسی: ’آتا-انأݩه حرمت غوْی‘ و ’آتاسېنا یا-هم اناسينه غارغان انسان اؤلۆمه حکم اديلسين‘ ديیيپ بۉیرېپتې. ۱۱اما سيز کيمدير بيرينيݩ انه-آتاسېنا: ’من سيزه کمک اديپ بيلجک دأل. سيزه برمگي نيّت ادان ذاتلارېم قرباندېر‘ ديیيپ آیتماغېنې دوْغرې حسابلایوْرسېݩېز. ۱۲شوْنېݩ اۆچين، سيز اوْݩا اؤز آتا-اناسينه کمک برمگي غاداغان ادیوْرسېݩېز. ۱۳شؤديپ، سيز نسلدن-نسله غالدېریوْن رسم-رواجلارېݩېزېݩ خاطرېنا خۉدایېݩ سؤزيني پۉجا چېقاریوْرسېݩېز. باشغا-هم شۉݩا مݩزاش کؤپ ذاتلارې ادیوْرسېݩېز“. ۱۴اوْل جمعیتي ینه یانېنا چاغېرېپ، اوْلارا: ”همأݩيز مني ديݩلأݩ هم دۆشينيݩ. ۱۵انسانېݩ ايچينه گيریوْن هيچ بير ذات اوْنې مردار اديپ بيلمز. انسانې مردار ادیوْن ذاتلار اوْنېݩ اؤز ايچيننن چېقیوْندېر“ ديیدي.
۱۷اوْل جمعیتيݩ یانېننان آیرېلېپ، اۆیه گيرانده، شاگردلري اوْننان بۉ مثالېݩ معناسېنې سوْرادېلار. ۱۸عيسی اوْلارا: ”بوْلماسا سيز هم دۆشيناݩيز یوْقمې؟ انسانېݩ ايچينه گيران هيچ بير ذادېݩ اوْنې مردار اتمیوْنلېغېنې بيلمیوْرسېݩېزمې؟ ۱۹بۉلار انسانېݩ یۆراگينه دأل-هم، غارنېنا گيریوْر. اوْل یردن-هم داشارې چېقیوْر“ ديیيپ جواب بردي. شۉرقم ديیمک بيلان، عيسی همه داماقلارېݩ پأکليگيني اعلان اتدي. ۲۰اوْل ینه: ”انسانې مردار ادیوْن اوْنېݩ اؤز ايچيننن چېقیوْن ذاتلاردېر. ۲۱چۆنکي ايچدن، انسانېݩ یۆراگيننن یامان فکرلر، لوْلۉلېق، اوْغرۉلېق، قاتللېق، ۲۲زناکارلېق، آچگؤزليک، یامانلېق، حيله، اخلاقسېزلېق، گؤريپليک، سؤگۆنچ، کتته گؤوۆنليک و احمقلېق چېقیوْر. ۲۳بۉ یامان ذاتلارېݩ هماسي ايچدن چېقېپ، انسانې مردار ادیوْر“ ديیدي.
۲۴ عيسی اوْل یردن چېقېپ، صۉر شهرينيݩ تؤواراگينه گيتدي. اوْل بير اۆیه باردې و هيچ کيميݩ بۉ اۆچين بيلمگيني ايسلامیوْرتې، اما مۉنې گيزلين ساقلاپ بيلمادي. ۲۵کيژژيجيک غېزېنې ارواح-جن ايیالأن بير عیال عيسی حقداقې خبرلارې اشيدان بادېنا گليپ، اوْنېݩ آیاغېنا یېقېلدې. ۲۶اوْل عیالېݩ اصلی سۉریانېݩ فينيکيیا شهريننن بوْلېپ، اوْل بير یۉنانېتې. اوْل غېزېننان ارواح-جنې چېقارماغېنې سوْراپ، عيسا یالباردې. ۲۷عيسی اوْݩا: ”غوْی، اوْزال چاغالار دوْیسېن. چاغالارېݩ نانېنې آلېپ، ايتلره تاشلاماق دوْغرې دألدير“ ديیدي. ۲۸عیال هم: ”هاوا، آقام! اما ايتلر هم چاغالارېݩ ساچاق باشېندا دؤکان نان اوْوۉنېقلارېننان ايییوْندېر“ ديیدي. ۲۹عيسی اوْݩا: ”بۉ سؤزيݩ اۆچين، بار، گيديبر، ارواح-جن سنيݩ غېزېݩنان چېقدې“ ديیدي. ۳۰عیال اۆیينه باراندا، غېزېنېݩ ارواح-جننان خلاص بوْلېپ، دۆشاگينده یاتانېنې گؤردي.
۳۱اوْننان سوْݩ عيسی صۉر اطرافلارېننان گليپ، صيدۉننان اؤتيپ، دِکاپۉليسېݩ اۆستي بيلان جليله دریاسېنا گلدي. ۳۲عيسانېݩ یانېنا کر هم ساقاو بير آدمې گتيريپ، اوْݩا اليني غوْیماغېنې سوْراپ، اوْݩا یالباردېلار. ۳۳عيسی اوْل آدمې جمعیتيݩ ايچيننن بير چته چېقارېپ، بارماقلارېنې اوْنېݩ غۉلاقلارېنا سوْقدې. تۆیکۆريپ، اوْنېݩ ديلينه اليني دگيردي. ۳۴اوْننان سوْݩ آسمانا باقېپ، کتتادن دميني آلدې-هم: ”اففاتا!“، (یعنی ”آچېل“) ديیدي. ۳۵یاݩقې آدمېݩ غۉلاقلارې شوْبادا آچېلېپ، ديلي درست گپلامأنه باشلادې. ۳۶عيسی مۉنې گؤرانلره بۉ اۆچين هيچ کيمه آیتمازلېغې تابشېردې. اما اوْل نأچه کؤپ تابشېرسا، اوْلار بۉ خبرې شوْنچا-هم کؤپ یایراتدېلار. ۳۷مردم کؤپ حیران غالېپ: ”اوْل همه ذادېݩ هؤتداسيننن گلیوْر، حتّیٰ کرلريݩ غۉلاغېنې، لاللارېݩ ديليني آچیوْر“ ديیشیوْرتې.
۱شوْل گۆنلر ینه بير کتته جمعیت جمعلاندي. اوْلارېݩ ايیمأنه هيچ ذاتلارې بوْلماننان سوْݩ، عيسی شاگردلريني یانېنا چاغېرېپ، اوْلارا: ۲”بۉ جمعیته حیفېم گلیوْر! بۉلار اۆچ گۆن بأري منيݩ یانېمدالار. ايیمأنه هم هيچ ذاتلارې یوْق. ۳بۉلارې اۆیلرينه آچ غوْیبرسام، یوْلدا اېسغېنسېزلېقدان یېقېلارلار. اوْلارېݩ کأبيري اۉزاق یردن گليپدير“ ديیدي. ۴شاگردلري اوْننان: ”بۉ چؤلليکده اوْلارې دوْیرار یانې نانې نيرادن تاپېپ بوْلارقا؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۵عيسی: ”نأچه نانېݩېز بار؟“ ديیيپ، اوْلاردان سوْرادې. اوْلار: ”یتدي سانې“ ديیيپ جواب برديلر. ۶اوْننان سوْݩ عيسی جمعیته یرده اوْتۉرماغې بۉیۉردې. یتدي نانې آلېپ، شکر ادانيننن سوْݩ، بؤليشديردي-هم، پایلاماق اۆچين شاگردلرينه بردي. اوْلار هم بۉلارې جمعیته پایلادېلار. ۷اوْلارېݩ بیرآز بالېقلارې هم بارتې. عيسی شکر ادانيننن سوْݩ، اوْلارې هم پایلاماغې بۉیۉردې. ۸همالر ايیيپ دوْیدېلار، سۆشيک غالان بؤلاکلري جمعلأپ، یتدي سبدي دوْلدېردېلار. ۹ايیانلر تؤرت مۆݩه غوْلای انسانتې. اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارې اۉوراتدې. ۱۰اؤزي بوْلسا درراو شاگردلري بيلان غایېغا منيپ، دالمانۉتا یرينه گيتدي.
۱۱ فريسيلر گليپ، عيسی بيلان جدللاشمأنه باشلادېلار. اوْنې سېناجاق بوْلېپ، آسماننان بير قدرتلې علامت گؤرکازمگيني طلب اتديلر. ۱۲اوْل هم آخ چکيپ: ”نأمه اۆچين بۉ نسل علامت طلب ادیوْر؟ سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، بۉ نسله هيچ بير علامت گؤرکازيلجک دألدير“ ديیدي. ۱۳عيسی اوْلارېݩ یانېننان گيتدي و ینه غایېغا منيپ، دریانېݩ بۆیلاکي غېراسېنا اؤتدي. ۱۴شاگردلري نان آلماغې اۉنۉدان اکانلر. غایېقدا یانلارېندا فقط یکاجه نان بارتې. ۱۵عيسی اوْلارا: ”هۉشیار بوْلېݩ! فريسيلر بيلان هيرۉديسيݩ خمیرمایاسېننان حاضر بوْلېݩ“ ديیيپ اخطار بردي. ۱۶اوْلار بوْلسا اؤز آراسېندا چکالاشيپ: ”عيسی مۉنې بيزيݩ نانېمېزېݩ یوْقلېغې اۆچين آیدیوْر“ ديیشیوْرتېلار. ۱۷عيسی اوْلارېݩ نأمه ديیشیوْنلېقلارېنې بيليپ، اوْلاردان: ”نأمه اۆچين نانېمېز یوْق ديیشيپ چکالاشیوْرسېݩېز؟ سيزيݩ حالا-هم عقلېݩېز یتان یوْقمې، دۆشانمیوْرسېݩېزمې؟ یۆراگيݩيز شۉرقم غاتېمې؟ ۱۸گؤزلي بوْلېپ، گؤرمیوْرسېݩېزمې؟ غۉلاقلې بوْلېپ، اشيتمیوْرسېݩېزمې؟ بوْلېپ اؤتان ذاتلار یادېݩېزا دۆشمیوْرمې؟ ۱۹من بأش نانې بأش مۆݩ آدما بؤليپ پایلانېمدا، غالان نانلاردان نأچه سبد دوْلدېرېپتېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار: ”اوْنکي“ ديیيپ جواب برديلر. ۲۰عيسی ینه: ”یتدي نانې تؤرت مۆݩ آدما بؤليپ پایلانېمدا، سۆشيک غالانې نأچه سبد بوْلېپتې؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار: ”یتدي“ ديیديلر. ۲۱شوْندا عيسی اوْلارا: ”حالا-هم دۆشانمیوْرسېݩېزمې؟“ ديیدي.
۲۲اوْننان سوْݩ عيسی بيلان شاگردلري بِیت‌صِیدا شهرينه گلديلر. اوْل یرده عيسانېݩ یانېنا بير کؤر آدمې گتيرديلر و اوْݩا اليني دگيرمگيني سوْراپ، اوْݩا یالباردېلار. ۲۳عيسی کؤر آدمېݩ اليننن تۉتېپ، اوْنې اوْبانېݩ داشېنا چېقاردې. عيسی اوْنېݩ گؤزلرينه تۆیکۆريپ، اللريني اوْنېݩ کلاسينه غوْیېپ: ”بير ذات گؤریوْرسېݩمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۲۴کؤر کلاسيني غالدېرېپ: ”انسانلارې گؤریوْرېن، اما اوْلار یؤريپ باریوْن درختلار یانې گؤرينیوْر“ ديیدي. ۲۵عيسی ینه-هم اللريني اوْنېݩ گؤزلرينه غوْیدې. کؤر گؤزلادي، شفا تاپېپ، همه ذادې یاختې گؤردي. ۲۶عيسی: ”اوْبا گيرمه“ ديیيپ، اوْنې اۆیينه ايبردي.
۲۷ عيسی شاگردلري بيلان قَیصریه-فيليپ شهرينيݩ غوْلایېنداقې اوْبالارا گيتدي. یوْلدا عيسی شاگردلريننن: ”انسانلار ماݩا کيم ديییوْرلار؟“ ديیيپ سوْرادې. ۲۸شاگردلري: ”کأبيرلري یحیی چۆمديريجي، کأبيرلري الیاس، باشغا بيرلري-هم پیغمبرلردن بيري ديییوْرلار“ ديیيپ جواب برديلر. ۲۹عيسی اوْلاردان: ”سيز ماݩا کيم ديییوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. پِترُس: ”سن مسيحسيݩ“ ديیيپ جواب بردي. ۳۰شوْندا عيسی اوْلارا اؤزي حقېندا هيچ کيمه هيچ ذات آیتمازلېغې تابشېردې.
۳۱اوْننان سوْݩ عيسی شاگردلرينه انسان اوْغلېنېݩ کؤپ گؤرگۆلر گؤرماليليگي، یاشۉلۉلار، کتته کاهنلارېݩ، تۉرات کتابېݩ استادلار طرفېننان رد اديلماليليگي، اؤلديريلماليليگي و اۆچ گۆننن سوْݩ ديرالماليليگي حقېندا اؤوراتمأنه باشلادې. ۳۲اوْل بۉ سؤزلري آچېق آیتدې. پِترُس بوْلسا اوْنې بير چته چکيپ، عيسانې ملامت اتمأنه باشلادې. ۳۳اما عيسی اؤوريليپ، شاگردلرينه گؤزلادي و پِترُسا: ”مننن اۉزاقلاش، ای شیطان! سن خۉدایېݩ ايشلريني دأل-هم، انسان ايشلري حقدا اوْیلانیوْرسېݩ“ ديیيپ، اوْنې ملامت اتدي.
۳۴عيسی شاگردلري بيلان بيرليکده جمعیتي-هم یانېنا چاغېرېپ، اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”کيم منيݩ اېزېما ايیارمک ايسلایوْن بوْلسا، اؤزيني انکأر اتسين-هم، صليبيني آلېپ اېزېما دۆشسين. ۳۵کيم جانېنې خلاص اتمک ايسلاسه، اوْنې الدن برار، اما کيم جانېنې منيݩ و خوْش خبرېݩ اۉرېندا برسه، اوْنې خلاص ادار. ۳۶انسان همه دنیانې غازانېپ-هم، جانېننان محرۉم بوْلسا، اوْݩا نأمه فایداسې بار؟ ۳۷انسان اؤز جانېنا دراک نأمه بريپ بيلار؟ ۳۸بۉ بی‌وفا، گناهکار نسليݩ آراسېندا کيم مننن و منيݩ سؤزلريمنن اۉیالسا، انسان اوْغلې-هم آتاسېنېݩ شهرتينده مقدس فرشتالري بيلان گلان محلې اوْننان اۉیالار“.
۱ عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: بۉ یرده دۉرانلارېݩ کأبيري خۉدایېݩ پادشالېغېنېݩ قدرت بيلان گلیوْنېنې گؤرمزدن اؤلمزلر“.
۲آلتې گۆننن سوْݩ عيسی یانېنا پِترُسې، یعقۉبې و یۉحنانې آلېپ، بير کتته داغېݩ اۆستينه چېقدې. شوْل یرده اوْلارېݩ گؤزينيݩ آلېندا اوْنېݩ کشبي اؤوريلدي. ۳اوْنېݩ اگينباشې گؤزيݩي غاماشدېرېپ باریوْن آپ-آق رنگه اؤوريلانتي. یر یۆزينده هيچ کيم بۉرقم یۉوماق بيلان آغاردېپ بيلجک دألتي. ۴شوْندا شاگردلره الیاس بيلان مۉسی گؤريندي. اوْلار عيسی بيلان گپلاشيپ دۉرتېلار. ۵پِترُس عيسا: ”استاد! بيزه بۉ یرده بوْلماق یاقېملې. گل، اۆچ خیمه ديکالي: بيري ساݩا، بيري مۉسی، بيري الیاسا“ ديیدي. ۶غاتې قوْرقانلېقلارې اۆچين، پِترُس نأمه ديییوْنېنې اؤزي هم بيلان یوْقتې. ۷شوْل وقت بير بۉلۉت گليپ، اوْلارېݩ اۆستيني بۆرادي. بۉلۉتدان: ”بۉ منيݩ یاغشې گؤریوْن اوْغلېمدېر! اوْݩا غۉلاق آسېݩ“ ديیان بير سس گلدي. ۸بيردن شاگردلر داش-تؤواراگينه گؤزلاديلر، اما اؤز یانلارېندا عيسادان باشغا هيچ کيمه گؤزلري دۆشمادي. ۹داغدان اينيپ گلیوْرقالار، عيسی اوْلارا انسان اوْغلې اؤلۆمنن ديرالیوْنچا، بۉ گؤران ذاتلارېنې هيچ کيمه آیتمازلېغې بۉیۉردې. ۱۰شاگردلر اوْنېݩ بۉ سؤزيني یۆراکلرينده ساقلاپ، ”اؤلۆمنن ديرالمگيݩ“ نأمه معناسې بار بيري-بيرلري بيلان گݩاشیوْرتېلار. ۱۱اوْلار عيسادان: ”نأمه اۆچين تۉرات کتابېݩ استادلارې اوْزال الیاس گلماليدير ديییوْرلار؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۲عيسی هم اوْلارا: ”دوْغرۉدان-هم، اوْزال الیاس گليپ، همه ذادې دۆزاتمالي. اما انسان اوْغلېنېݩ کؤپ گؤرگي گؤريپ، رد اديلماليليگي حقېندا نأمه اۆچين یازېلېپدېر؟ ۱۳من سيزه شۉنې آیدیوْرېن: الیاس گلدي و اوْل حقدا یازېلېشې یانې، اوْݩا ايسلأن ظلملارېنې اتديلر“ ديیدي.
۱۴اوْلار بۆیلاکي شاگردلريݩ یانېنا گلانلرينده، اوْلارېݩ داشېنا اۆیشيپ دۉران کتته جمعیتي گؤرديلر. تۉرات کتابېݩ استادلارېݩ کأبيري شاگردلر بيلان جدللاشيپ دۉردې. ۱۵همه جمعیت عيسانې گؤران بادېنا، گنگ غالدې و همالر درراو چاپالاشېپ گليپ، اوْݩا سلام برديلر. ۱۶عيسی انسانلاردان: ”بۉلار بيلان نأمه حقدا جدللاشیوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۷جمعیتيݩ ايچيننن بيري اوْݩا: ”استاد! سنيݩ یانېݩا اوْغلېمې گتيرديم. ارواح-جن اوْنېݩ ديليني گپلامز یانې اتدي. ۱۸ارواح-جن اوْنې تۉتاندا یره اۉریوْر. اوْغلانېݩ آغزېننان کؤپۆک گليپ، ديشلريني غایراپ غاتېپ غالیوْر. سنيݩ شاگردلريݩنن اوْغلېمنان ارواح-جنې چېقارماقلارېنې خواهش اتديم، اما اوْلار هؤتداسيننن بيلماديلر“ ديیيپ جواب بردي. ۱۹عيسی اوْلارا: ”ای، ايمانسېز نسل، من حاچانا چنلي سيزيݩ بيلان بوْلایېن؟ حاچانا چنلي سيزه چېدایېن؟ اوْغلانې منيݩ یانېما گتيريݩ“ ديیدي. ۲۰اوْلار اوْنې عيسانېݩ یانېنا گتيرديلر. ارواح-جن عيسانې گؤران بادېنا، اوْغلانې غاتې سيلتالادي. اوْغلان یره یېقېلېپ، آغزېنې کؤپۆرجيکلاديپ، توْغالانمانا باشلادې. ۲۱عيسی اوْغلانېݩ آتاسېننان: ”مۉنېݩ بۉرقم بوْلانېنا نأچه وقت بوْلدې؟“ ديیيپ سوْرادې. آتاسې: ”چاغالېغېننان بأري شۉرقم. ۲۲ارواح-جن اوْنې اؤلديرمک اۆچين نأچه ساپار اوْدا، سۉوا تاشلادې. رحميݩ گلسين! اگر اديپ بيلسأݩ بيزه کمک ات!“ ديیدي. ۲۳عيسی اوْݩا: ”’اگر اديپ بيلسأݩ‘ ديیمگيݩ نأمه؟ اگر اېنانساݩ همه ذات ممکندير!“ ديیدي. ۲۴شوْبادا اوْغلانېݩ آتاسې آغلاپ: ”ايمان گتيریوْرېن، ايمانېمېݩ کأنالماسينه کمک ات!“ ديیيپ غېغېردې. ۲۵عيسی جمعیتيݩ چاپالاشېپ گلیوْنېنې گؤرانده، ارواح-جنا امر بريپ: ”ای، کرليک هم لاللېق رۉحې! ساݩا بۉیۉریوْرېن، اوْغلانېݩ ايچيننن چېق، اوْݩا غایدېپ گيرمه!“ ديیدي. ۲۶ارواح-جن غېغېرېپ، اوْغلانې حاص بدتر سيلتالادي-هم، اوْننان چېقدې. اوْغلان اؤلانه مݩزایوْرتې، شوْنېݩ اۆچين اوْل یردأکيلريݩ کؤپۆسي: ”اوْل اؤلدي“ ديیشیوْرتې. ۲۷اما عيسی اوْغلانېݩ اليننن تۉتېپ غالدېردې، اوْل هم یريننن تۉردې.
۲۸عيسی اۆیه گيراننن سوْݩ، شاگردلري اوْننان: ”بيز نأمه اۆچين ارواح-جنې چېقارېپ بيلماديک؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۹عيسی اوْلارا: ”بۉ هيلي ارواح-جنلارې خۉدایا دعا-ديلاگ اتمکدن باشغا هيچ ذات بيلان چېقارېپ بوْلیوْن دألدير“ ديیدي.
۳۰اوْلار اوْل یردن چېقېپ، جليله ولایتېنېݩ اۆستيننن اؤتديلر. عيسی اؤزلرينيݩ نيراداليکلريني هيچ کيميݩ بيلمگيني ايسلامیوْرتې. ۳۱اوْل شاگردلرينه تعليم بریوْرقا: ”انسان اوْغلې انسانلارېݩ الينه بريلار. اوْنې اؤلديرارلر. اما اؤلديرانلريننن اۆچ گۆننن سوْݩ، اوْل ديرالار“ ديیدي. ۳۲اما اوْلار بۉ سؤزلره دۆشينماديلر. سوْرامانا-هم قوْرقدېلار.
۳۳اوْلار کَفَرناحۉما باردېلار. اۆیه گيراننن سوْݩ، عيسی اوْلاردان: ”یوْلدا نأمه حقدا جدللاشیوْرتېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۴اما اوْلارېݩ هيچ بيريننن سس چېقمادې، سببي یوْلدا بيري-بيرلري بيلان کيميݩ ايݩ کتتاليگي حقدا جدللاشيپتيلر. ۳۵عيسی اوْتۉرېپ، اوْنکي رسۉللارېنې یانېنا چاغېرېپ، اوْلارا: ”بيري بيرينجي بوْلماق ايسلایوْن بوْلسا، همأنيݩ آخرقېسې، همأنيݩ خدمتکأري بوْلمالېدېر“ ديیدي. ۳۶اوْننان سوْݩ بير چاغانې آلېپ، اوْلارېݩ اوْرتاسېندا دۉزۉردې-هم، اوْنې غۉجاقلاپ، اوْلارا: ۳۷”هر کيم شوْنېݩ یانې بير چاغانې منيݩ آدېمنان قبۉل اتسه، مني قبۉل ادیوْنلېغېدېر. هر کيم مني قبۉل اتسه، مني دأل-هم، مني ايبراني قبۉل ادیوْندېر“ ديیدي.
۳۸یۉحنا عيسا یۆزلانيپ: ”استاد! بيز سنيݩ آدېݩ بيلان ارواح-جنلارې چېقاریوْن بير انسانې گؤرديک، اما اوْنېݩ بيزيݩ بيلان بيله دألليگي اۆچين، اوْنې ساقلاماق ايسلاديک“ ديیدي. ۳۹عيسی: ”اوْنې ساقلاماݩ! چۆنکي منيݩ آدېم بيلان معجزه گؤرکازيپ، شوْل ثانيادا مني یامانلاپ بيلجک انسان یوْقدېر. ۴۰هر کيم بيزه ضد بوْلماسا، بيزيݩ طرفېمېزدادېر. ۴۱مسيحه باغلېلېغېݩېز اۆچين، کيم منيݩ آدېم بيلان سيزه بير کأسه سۉو برسه، سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، اوْل هيچ سېلاغسېز غالماز“ ديیدي.
۴۲ عيسی ینه تبليغا باشلادې: ”هر کيم ماݩا اېنانیوْن بۉ کيژژيکلريݩ بيرينيݩ گناه اتمگينه سبب بوْلسا، اوْنېݩ بوْینېننان اۉلې دگيرمان داشې آسېلېپ، دریا تاشلانانې حاص یاغشې بوْلار. ۴۳اليݩ سنيݩ گناه اتمگيݩه سبب بوْلسا، اوْنې کس. بير السيز بوْلېپ هميشاليک یاشایېشا غوْوۉشماق، ايکي اللي بوْلېپ دۉزخا، اؤچماسيز اوْدا تاشلانماقدان یاغشېدېر. ۴۵اگر آیاغېݩ سنيݩ گناه اتمگيݩه سبب بوْلسا، اوْنې چاپ. ساݩا بير آیاقسېز بوْلېپ یاشایېشا غوْوۉشماق، ايکي آیاقلې بوْلېپ دۉزخا تاشلانماقدان یاغشېدېر. ۴۷اگر گؤزيݩ گناه اتمگيݩه سبب بوْلسا، اوْنې اوْیېپ چېقار. ساݩا یکه گؤزلي بوْلېپ خۉدایېݩ پادشالېغېنا گيرمک، ايکي گؤزلي بوْلېپ دۉزخا تاشلانماقدان یاغشېدېر. ۴۸”اوْلارېݩ جسدلريني ايییوْن غۉرت اؤلمز، اوْلارې یاقیوْن اوْت اؤچمز.“ ۴۹همالر اوْتدا دۉزلانار. ۵۰دۉز یاغشې ذاتدېر، اما اوْل اؤز طعمېنې یيتيرسه، اوْندا اوْݩا نأديپ طعم برارسيݩيز؟ دۉز یانې طعملې بوْلېݩ، اؤز آراݩېزدا پاراخاتلېقدا یاشاݩ“.
۱ عيسی اوْل یردن چېقېپ، اُردن دریاسېنېݩ آݩېرسېنداقې یهۉدیه ولایتېنا گيتدي. اوْنېݩ داشېنا ینه-هم بير توْپباق جمعیت اۆیشدي و اوْل ینه-هم هميشاکي یانې اوْلارا تبليغ اتمأنه دۉرتې. ۲بيرنأچه فريسي گليپ، اوْنې سېناماق اۆچين: ”بير آدمېݩ عیالې بيلان آیرېلېشماغې شریعته دوْغرې گلیوْرمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳”مۉسی سيزه نأهيلي بۉیرېق بردي؟“ ديیيپ، عيسی اوْلارېݩ اؤزلريننن سوْرادې. ۴اوْلار: ”مۉسی طلاق خطې اساسېندا آیرېلېشمانا اختیار بريپتي“ ديیديلر. ۵عيسی اوْلارا: ”مۉسی سيزه غاتې یۆراکليگيݩيز اۆچين بۉ بۉیرېغې یازدې. ۶اصلیندا خۉدای یارادېلېشېݩ باشېندا انسانلارې ”ارکاک و عیال“ اديپ یاراتدې. ۷”شوْل سببدن هم ارکاک آتا-اناسيني تاشلاپ، عیالې بيلان بيرلاشیوْر ۸و اوْلارېݩ ايکيسي بير تن بوْلیوْر.“ شوْنېݩ اۆچين، اوْلار ايندي ايکي دأل، بير تندير. ۹شوْنېݩ اۆچين هم خۉدایېݩ بيرلاشديرانيني انسان آیرماسېن“ ديیدي.
۱۰اۆیه گلانلرينده، شاگردلري بۉ اۆچين اوْننان ینه سوْرادېلار. ۱۱عيسی اوْلارا: ”عیالېنې طلاق بريپ، باشغا عیالا اۆیلانان آدم اؤز عیالېنا ضد زنا ادیوْندېر. ۱۲عیال هم أريني طلاق بريپ، باشغا ارکاگه بارسا، اؤز أرينه ضد زنا ادیوْندېر“ ديیيپ جواب بردي.
۱۳کلالرينه اليني غوْیسېن ديیيپ، انسانلار چاغالارې عيسانېݩ یانېنا گتيرديلر، اما شاگردلر مۉنې گؤريپ، اوْلارې ملامت اتديلر. ۱۴عيسی مۉنې گؤرانده، قهرې گلدي. اوْل شاگردلرينه: ”چاغالارې منيݩ یانېما غوْیبريݩ، اوْلارې ساقلاماݩ. خۉدایېݩ پادشالېغې شۉلار یانېلارېݩقېدېر. ۱۵سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، کيم خۉدایېݩ پادشالېغېنې چاغا یانې قبۉل اتماسه، اوْل یره هيچ گيريپ بيلمز“ ديیدي. ۱۶اوْل چاغالارې غۉجاقلاپ، کلالرينه اليني غوْیېپ، اوْلارا آق پاتا بردي.
۱۷ عيسی یوْلا دۆشان محلې بير آدم چاپالاپ گلدي-هم، اؤݩينده دېزا چؤکيپ، اوْننان: ”ای، یاغشې استاد! من هميشاليک یاشایېشې ميراث آلماق اۆچين نأمه اتمالي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۸عيسی اوْݩا: ”نأمه اۆچين ماݩا یاغشې ديییوْرسېݩ؟ یکه-تأک خۉدایدان باشغا هيچ کيم یاغشې دألدير. ۱۹سن اوْنېݩ: ’انسان اؤلديرمه، زنا اتمه، اوْغرۉلېق اتمه، یالان شاهدلېق برمه، هيچ کيميݩ حقېنې ايیمه، آتا-انأݩه حرمت غوْی‘ ديیان تابشېرېقلارېنې بيلیوْنسېݩ“ ديیيپ جواب بردي. ۲۰یاݩقې آدم اوْݩا: ”اسناد، من یاشلېغېمنان بأري بۉلارېݩ بارېنې برجای اديپ گلیوْرېن“ ديیدي. ۲۱عيسی اوْݩا محبت بيلان غاراپ: ”سنيݩ بير کميݩ بار. گيت-هم، نأمأݩ بار بوْلسا ساتېپ، غريبلارا پایلا. شوْندا آسماندا خزيناݩ بوْلار. اوْننان سوْݩ گل-هم، منيݩ اېزېما دۆش“ ديیدي. ۲۲ارکاک بۉ سؤزي اشيديپ، جگرخۉن بوْلېپ گيتدي، سببي اوْنېݩ مال-ملکي کؤپتي.
۲۳ عيسی تؤواراگينه غاراپ، شاگردلرينه: ”بای انسانلارېݩ خۉدایېݩ پادشالېغېنا گيرمگي نأهيلي غېن!“ ديیدي. ۲۴شاگردلر اوْنېݩ سؤزلرينه حیران غالدېلار. عيسی ینه اوْلارا: ”فرزندلريم، خۉدایېݩ پادشالېغېنا گيرمک نأهيلي غېن! ۲۵بير دۆیأنيݩ ايݩݩأنيݩ گؤزيننن اؤتمگي بای انسانېݩ خۉدایېݩ پادشالېغېنا گيرمگيننن آݩساتدېر“ ديیدي. ۲۶شاگردلر کؤپ حیران غالېپ، بيري-بيرلرينه: ”اوْندا کيم خلاص بوْلېپ بيلار؟“ ديیشديلر. ۲۷عيسی اوْلارا گؤزلأپ: ”انسانلار اۆچين بۉ ممکن دألدير، اما خۉدای اۆچين بۉرقم دأل – خۉدای اۆچين همه ذات ممکندير“ ديیدي.
۲۸پِترُس اوْݩا: ”مانا، بيز همه ذادېمېزې تاشلاپ، سنيݩ اېزېݩا دۆشديک“ ديیيپ سؤزه باشلادې. ۲۹عيسی: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، منيݩ و خوْش خبرېݩ خاطرېنا اۆیيني، دوْغانلارېنې، اۉیالارېنې، انه-آتاسېنې، چاغالارېنې یا-هم ملک یرلريني تاشلاپ-هم، ۳۰بۉ وقتدا اېزېنا یۆز برابر اۆیلر، دوْغانلار، اۉیالار، انه-آتالار، چاغالار، ملک یرلر — چکجک عذابلارې بيلان بيرليکده — آلماجاق انسان یوْقدېر. گلجک وقتدا اوْلار هميشاليک یاشایېشا غوْوشارلار. ۳۱اما بيرينجيلريݩ کؤپۆسي سوْݩقېلار، سوْݩقېلارېݩ کؤپۆسي هم بيرينجيلر بوْلار“ ديیدي.
۳۲ عيسی شاگردلري بيلان اۉرشليمه طرف یوْلا دۆشدي. اوْل اوْلارېݩ اؤݩلريننن یؤريپ باریوْرتې. شاگردلر عيسا حیران غالیوْرتېلار. عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ باریوْن مردمي هم قوْرقیوْرتېلار. عيسی ینه-هم اوْنکي رسۉلېنې بير چته چېقارېپ، اؤز باشېنا گلجک واقعلار اۆچين گۆررۆݩ برمأنه باشلادې: ۳۳”مانا، اۉرشليمه باریوْرېس. انسان اوْغلې کتته کاهنلارېݩ، تۉرات کتابېݩ استادلارېݩ الينه تابشېرېلار. اوْنې اؤلۆمه حکم اديپ، بی‌گانه ملتلره تابشېرارلار. ۳۴اوْنې مسخرالاپ، اۆستينه تۆیکۆرارلر، غامچېلارلار، سوْݩ اؤلديرارلر. اما اۆچ گۆننن سوْݩ اوْل ديرالار“.
۳۵زبادایيݩ اوْغۉللارې یعقۉب بيلان یۉحنا عيسانېݩ یانېنا بارېپ، اوْݩا: ”استاد! بيزيݩ سننن بير ديلاجک ذادېمېز بار، شوْنې یرينه یتيرمگيݩي ايسلایوْرېس“ ديیديلر. ۳۶عيسی اوْلاردان: ”سيزيݩ اۆچين نأمه اتمگيمي ايسلایوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۷اوْلار هم: ”سن اؤز شهرتلي تختېݩدا بيريميزيݩ ساغېݩدا، بيريميزيݩ چپيݩده اوْتۉرماغېمېزا اجازه بر“ ديیديلر. ۳۸اما عيسی اوْلارا: ”سيز نأمه ديلایوْنېݩېزې بيلمیوْرسېݩېز. منيݩ ايچجک حسرت کأسأمنن سيز ايچيپ بيلارسيݩيزمي؟ منيݩ حسرتېما چۆمديريليپ بيلارسيݩيزمي؟“ ديیدي. ۳۹اوْلار-هم: ”هاوا، بيلاريس!“ ديیديلر. عيسی اوْلارا: ”سيز منيݩ ايچجک کأسأمنن ايچارسيݩيز. منيݩ حسرتېما چۆمديريلارسيݩيز. ۴۰اما سيزه ساغېمدا یا چپيمده اوْتۉرمانا رخصت برمک منيݩ اليمده دأل. بۉ کيملر اۆچين تیارلانان بوْلسا، شوْلار اۆچيندير“ ديیدي. ۴۱بۆیلاکي اوْن شاگرد مۉنې اشيديپ، یعقۉب بيلان یۉحنا قهرلانمانا باشلادېلار. ۴۲عيسی اوْلارې یانېنا چاغېرېپ: ”بيليشيݩيز یانې، بی‌گانه ملتلريݩ آراسېندا کتته حساب اديلیوْنلار اوْلارا حکمدارلېق ادیوْرلار، کتته وظيفاليلري-هم آقالېق ادیوْرلار. ۴۳سيزيݩ آراݩېزدا بۉرقم بوْلماسېن. آراݩېزدا کيم کتته بوْلماق ايسلایوْن بوْلسا، بۆیلاکيلريݩ خدمتکأري بوْلسېن. ۴۴کيم بيرينجي بوْلماق ايسلایوْن بوْلسا، بۆیلاکيلريݩ غۉلې بوْلسېن. ۴۵چۆن انسان اوْغلې هم اؤزينه خدمت اديلمگي اۆچين دأل-هم، ترسينه، باشغالارا خدمت اتمک اۆچين، کؤپلريݩ اۉرېندا جانېنې قربان اديپ، اوْلارې آزاد اتمک اۆچين گلدي“ ديیدي.
۴۶سوْݩ اوْلار اَریحا شهرينه گلديلر. عيسی شاگردلري و اۉلې جمعیت بيلان بۉ شهردن چېقېپ باریوْرقا، تيمای اوْغلې بارتيمای گؤزي کؤر بوْلان یوْلېݩ غېراسېندا گدایچېلېق اديپ اوْتېرتې. ۴۷ناصرالې عيسانېݩ اوْل یرداليگيني اشيديپ: ”ای، داۉد اوْغلې عيسی! ماݩا رحم ات!“ ديیيپ غېغېرمانا باشلادې. ۴۸کؤپ انسانلار اوْݩا سسيݩ چېقماسېن ديیيپ ملامت اتديلر، اما اوْل اؤݩکيدن هم غاتې سس بيلان: ”ای، داۉد اوْغلې! ماݩا رحم ات!“ ديیيپ غېغېردې. ۴۹عيسی دۉرېپ: ”اوْنې چاغېرېݩ“ ديیدي. کؤره: ”یۆراکلي بوْل، یريݩنن تۉر! اوْل سني چاغېریوْر“ ديیديلر. ۵۰کؤر دوْنېنې بير چته تاشلاپ غېسدانېپ تۉردې-هم، عيسانېݩ یانېنا گلدي. ۵۱عيسی اوْننان: ”سنيݩ اۆچين نأمه اتمگيمي ايسلایوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. کؤر آدم: ”خليفه، گؤزلريم آچېلسېن!“ ديیدي. ۵۲عيسی هم اوْݩا: ”بار، ايمانېݩ ساݩا شفا بردي“ ديیدي. شوْبادا بۉ آدمېݩ گؤزلري آچېلدې. اوْننان سوْݩ اوْل هم عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ گيديبردي.
۱ عيسی بيلان شاگردلري اۉرشليمه غوْلایلاپ، زیتۉن داغېنېݩ آشاغېنداقې بِیت‌فاج و بِیت‌عَنیا اوْباسېنا گلانلرينده، عيسی ايکي شاگرديني یوْللاپ، اوْلارا: ۲”اؤݩيݩيزدأکي اوْبا بارېݩ. اوْبا گيران یريݩيزده داݩېغلې دۉران کره اشاگي تاپارسېݩېز، اوْنېݩ اۆستينه شۉ وقتا چنلي هيچ کيم منان دألدير. اوْنې چؤزيݩ-هم، منيݩ یانېما آلېپ گليݩ. ۳اگر بيري سيزدن: ’نأمه اۆچين اوْنې چؤزیوْرسېݩېز؟‘ ديیيپ سوْراسا، اوْݩا: ’بۉ کره اربابا گراک، اوْنې درراو اېزېنا ايبرار‘ ديیيپ آیدېݩ“ ديیدي. ۴شاگردلر گيتديلر و کؤچاده بير ايشيگيݩ آغزېندا داݩېغلې دۉران کرأني تاپېپ، اوْنې چؤزديلر. ۵اوْل یرده دۉران بيرنأچه کيشي اوْلارا: ”نأمه اۆچين کرأني چؤزیوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۶اوْلار-هم عيسانېݩ آیدانېنې آیتدېلار. اوْننان سوْݩ یاݩقې انسانلار اوْلارې غوْیبرديلر. ۷کرأني عيسانېݩ یانېنا گتيريپ، دوْنلارېنې کرأنيݩ اۆستينه یاپدېلار، عيسی-هم کرأ مندي. ۸کؤپ انسانلار دوْنلارېنې، کأبيرلري-هم درختلاردان شاخه کسيپ، یوْلا دۆشاديلر. ۹اؤݩنن باریوْنلار و اېزدان گلیوْنلار: ”خۉدایا اؤوگۆلر بوْلسېن! اربابېݩ آدېننان گلیوْنا آلقېش بوْلسېن! ۱۰آتامېز داۉدېݩ غوْلایلان پادشالېغې غۉتلې بوْلسېن، آسمانلاردا آلقېش!“ ديیيپ غېغېرېشیوْرتېلار.
۱۱ عيسی اۉرشليمه بارېپ، عبادت‌خانا گيردي. داش-تؤواراگيندأکي همه ذاتلارې گؤزدن گچيردي. سوْݩ گۆن گيجيگيپ باریوْنلېغې اۆچين، اوْنکي رسۉلې بيلان بيلاليکده بِیت‌عَنیا اوْباسېنا گيتدي.
۱۲ارتاسي گۆن بِیت‌عَنیا اوْباسېننان چېقانلارېندا، عيسی آجېقدې. ۱۳اۉزاقراقدا گۆر یاپراقلې بير انجير درختېنا گؤزي دۆشانده، اوْننان انجير تاپمازمېقام ديیيپ، درختا طرف یؤريدي. اوْنېݩ یانېنا گلانده، اوْننان یاپراقدان باشغا هيچ ذات تاپمادې، سببي انجير وقتې دألتي. ۱۴عيسی درختا: ”غوْی، مۉننان سوْݩ سننن هيچ کيم میوه ايیماسين!“ ديیدي. شاگردلري هم مۉنې اشيتديلر.
۱۵سوْݩ اوْلار اۉرشليمه گلديلر. عيسی عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېنا گيريپ، اوْل یردأکي دوْکاندارلارې، آلېجېلارې قوْومانا باشلادې. صرافلارېݩ ميزلريني، کبۉتر ساتیوْنلارېݩ چوْکيلارېنې دۆݩتاردي. ۱۶هيچ کيمه عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېننان ذاتلارېننان أکيتمأنه اجازه برمادي. ۱۷عيسی تبليغېندا اوْلارا: ”’منيݩ اۆیيم همه ملتلر اۆچين عبادت اۆیي آیدېلار‘ ديیيپ یازېلان دألمي؟ اما سيز مۉنې اوْغرۉلارېݩ کؤواگينه اؤوريپسيݩيز“ ديیدي. ۱۸مۉنې اشيدان کتته کاهنلار بيلان تۉرات کتابېݩ استادلارې عيسانې اؤلديرمگيݩ فکرينه دۆشديلر. اوْلار عيسادان قوْرقیوْرتېلار، سببي همه مردم عيسانېݩ تبليغېنا حیران غالیوْرتې. ۱۹آغشام دۆشانده، عيسی بيلان شاگردلري شهردن چېقېپ گيتديلر.
۲۰ارتير اير بيلان اؤتيپ باریوْرقالار، اوْلار شوْل انجير درختېنېݩ کؤکي بيلان غۉرېنلېغېنې گؤرديلر. ۲۱پِترُس بوْلېپ اؤتان واقعنې یادلاپ: ”استاد، گؤزلا! سنيݩ غارغان انجير درختېݩ غۉرېپدېر“ ديیدي. ۲۲عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”خۉدایا ايمانېݩېز بوْلسېن. ۲۳سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، کيم یۆراگينده شک اتمأن، ديییوْنېنېݩ بوْلجاقلېغېنا اېنانېپ، شۉ داغا: ’گؤتاريل-هم، دریا تاشلان‘ ديیسه-هم، اوْنېݩ ديیاني بوْلار. ۲۴شوْنېݩ اۆچين سيزه ديییوْرېن: دعا-ديلاگ اديپ، خۉدایدان سوْران هر بير ذادېݩېزې آلانلېغېݩېزا اېنانېݩ. اوْل سيزه بريلار. ۲۵خۉدایا دعا اديپ دۉران محلېݩېز بيريننن اؤکه-کينأݩيز بار بوْلسا، اوْنې باغېشلاݩ. شوْندا آسمانداقې آتاݩېز هم سيزيݩ گنالارېݩېزې باغېشلار“.
۲۷اوْلار ینه اۉرشليمه گلديلر. عيسی عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېندا گزمالأپ یؤرکأ، کتته کاهنلار، تۉرات کتابېݩ استادلارې و یاشۉلۉلار اوْنېݩ یانېنا گليپ: ۲۸”سن بۉ ذاتلارې هایسې اختیار بيلان ادیوْرسېݩ؟ بۉ ايشلري اتمأنه ساݩا کيم اختیار بردي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۹عيسی-هم اوْلارا: ”من هم سيزه بير سوال برجک. ماݩا جواب برسأݩيز، سيزه بۉ ذاتلارې هایسې اختیار بيلان ادیوْنېمې آیدایېن. ۳۰حانې، ماݩا آیدېݩ، یحیی چۆمديريش اختیارېنې نيرادن آلدې؟ آسماننانمې یا-هم انساننان؟“ ديیدي. ۳۱اوْلار مۉنې اؤز آراسېندا مصلحتلاشمانا باشلادېلار: ”اگر آسماننان ديیساک، اوْل بيزه: ’اوْندا نأمه اۆچين اوْݩا اېنانمادېݩېز؟‘ ديیار. ۳۲اما انساننان ديیساک…“ — اوْلار مردمنن قوْرقیوْرتېلار، چۆنکي همالر یحیانې حقيقې پیغمبر ديییوْرتېلار. ۳۳شوْنېݩ اۆچين اوْلار عيسا: ”بيز بيلاميز یوْق“ ديیيپ جواب برديلر. عيسی-هم اوْلارا: ”من-هم سيزه بۉ ذاتلارې هایسې اختیار بيلان ادیوْنېمې آیتجاق دأل“ ديیدي.
۱سوْݩ عيسی اوْلارا مثاللار بيلان تبليغ برمأنه باشلادې: ”بير انسان اۆزۆم تأکلريني اوْتۉردېپ، داشېنا حیاط آیلایوْر. شراب غۉرشاماق اۆچين، اۆزۆمي سېقمانا بير چۉقۉر غازیوْر و بير پایرادارلېق ادار یانې برج غۉرشایوْر. اوْننان سوْݩ اۆزۆم باغېنې باغبانلارا کرایه بریوْر-هم، اؤزي اۉزاق یوْلا گيدیوْر. ۲حاصل موسمي گلانده، اوْل بير خدمتکأريني بيرآزراق اۆزۆم آلېپ گل ديیيپ، کرایه آلانلارېݩ یانېنا ايبریوْر. ۳اما اوْلار اوْنې تۉتېپ ینجیوْرلار و بوْش قوْوالاپ غوْیبریوْرلار. ۴اۆزۆم باغېنېݩ ايیاسي ینه باشغا بير خدمتکأريني ايبریوْر. اوْلار اوْنېݩ کلاسيني یارېپ، اوْنې مسخره اديپ پس ايبریوْرلار. ۵اوْننان سوْݩ ینه بير خدمتکأريني ايبریوْر. اوْلار مۉنې اؤلديریوْرلار. اوْل شؤديپ، کأن خدمتکأريني ايبریوْر. بۉلارېݩ-هم کأبيريني ینجيپ، کأبيريني اؤلديریوْرلار. ۶اۆزۆم باغېنېݩ ايیاسينيݩ اوْل یره ايبرمأنه ینه بير انسانې غالیوْر، اوْل-هم اؤزينيݩ یکه-تأک یاغشې گؤریوْن اوْغلېتې. اوْغلېمې سېلارلار ديیيپ، اوْل ايݩ سوْݩېندا کرایه آلانلارېݩ یانېنا اؤز اوْغلېنې ايبریوْر. ۷اما کرایه آلانلار بيري-بيرلرينه: ’ميراثدار شۉدېر! گليݩ، شۉنې اؤلديراليݩ! ميراث بيزه غالار‘ ديیشیوْرلار. ۸اوْنې تۉتېپ اؤلديریوْرلار-هم، اۆزۆم باغدان داشارې تاشلایوْرلار. ۹ايندي اۆزۆم باغېݩ ايیاسي نأمه ادار؟ اوْل گليپ، بۉ کرایه آلانلارې اؤلديرار-هم، اۆزۆم باغې باشغالارا برار. ۱۰سيز مقدس کتابېݩ یازېلان سؤزلري اوْقيمادېݩېزمې؟
’اۉستالارېݩ رد ادان داشې،
بنانېݩ ايݩ دپاسيندأکي داشې بوْلدې.
۱۱مۉنې ارباب اتدي،
بۉ نظرېمېزدا تأسين سایېلدې‘“
۱۲بۉ مثالې اؤزلرينه قاقدېرېپ آیدانېنې بيلان کتته کاهنلار، تۉرات کتابېݩ استادلارې و یاشۉلۉلار عيسانې تۉتجاق بوْلدېلار. اما مردمنن قوْرقېپ، عيسانېݩ یانېننان، اؤز یوْللارېنا گيتديلر.
۱۳ عيسانې گپده تۉتجاق بوْلېپ، فريسيلريݩ و هيرۉديسيݩ طرفدارلارېنېݩ بيرنأچاسيني اوْنېݩ یانېنا ايبرديلر. ۱۴اوْلار گليپ، اوْننان: ”استاد! بيز سنيݩ دوْغرۉلېغېݩې، هيچ کيمه طرفگؤیليک اتمیوْنلېغېݩې بيلیوْرېس، سببي سن انسانلارېݩ درجاسينه باقمان، خۉدایېݩ یوْلېنې حقيقت بيلان اؤورادیوْرسېݩ. حانې آیت، قَیصر پادشا مالیات برمک دوْغرۉمې یا-هم دوْغرې دأل؟ برمالي یا-هم برمالي دألمي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۵عيسی اوْلارېݩ ايکي‌یۆزليليگيني بيليپ: ”مني نأمه اۆچين سېنایوْرسېݩېز؟ ماݩا کۆمۆش تݩݩأني بريݩ، گؤرایين“ ديیدي. ۱۶اوْلار بير تݩݩه گتيرديلر. عيسی اوْلاردان: ”بۉ تݩݩادأکي عکس بيلان یازغې کيميݩکي؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار: ”قَیصر پادشانېݩقې“ ديیيپ جواب برديلر. ۱۷عيسی اوْلارا: ”قَیصر پادشانېݩقې – قَیصر پادشا، خۉدایېݩقېنې خۉدایا بريݩ“ ديیدي. اوْلار اوْݩا حیران غالدېلار.
۱۸اؤلۆمنن سوْݩ ديراليشيݩ یوْقلېغېنې آیدیوْن صَدۉقيلر عيسانېݩ یانېنا گليپ، اوْننان شۉرقم سوْراق-سوال اتديلر: ۱۹”استاد! مۉسی بيزه بير آدمېݩ دوْغانې فرزندسيز اؤليپ، اېزېندا عیالې غالسا، دوْغانې اوْنېݩ عیالېنې آلېپ، اؤلان دوْغانېنېݩ نسليني دوام اتديرماليدير ديیيپ یازېپدېر. ۲۰یتدي دوْغان بارتې. بيرينجيسي بير عیالا اۆیلاندي، اما اېزېندا نسل غالدېرمان اؤلدي. ۲۱ايکينجيسي هم شوْل عیالا اۆیلاندي، اوْل هم اېزېندا نسل غالدېرمان اؤلدي. اوْلارېݩ اۆچينجيسي هم شۉرقم بوْلدې. ۲۲یتديسي-هم نسل غالدېرمادې. اوْلاردان سوْݩ عیال هم اؤلدي. ۲۳ديراليش گۆني بۉ عیال اوْلارېݩ هایسېسېنېݩ عیالې بوْلار؟ اوْلارېݩ یتديسي هم اوْݩا اۆیلانيپتي“. ۲۴عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”سيز نه مقدس یازغېلارې، نه-هم خۉدایېݩ قدرتېنې بيلیوْرسېݩېز. یاݩلېشېݩېزېݩ سببي هم شۉندا دألمي؟ ۲۵انسانلار اؤلۆمنن ديرالانده نه اۆیلانار، نه اۆیلانديريلار. اوْلار آسمانداقې فرشتالر یانې بوْلارلار. ۲۶اؤلۆلريݩ ديراليشي اۆچين بوْلسا، مۉسانېݩ کتابېنداقې یانېپ دۉران بۉته حقېندا اوْقيمادېݩېزمې؟ خۉدای مۉسا: ’من ابراهیمېݩ، اسحاغېݩ و یعقۉبېݩ خۉدایېدېرېن‘ ديیدي. ۲۷اوْل اؤلۆلريݩ دأل-هم، ديريلريݩ خۉدایېدېر؛ سيز غاتې یاݩلېشیوْرسېݩېز“.
۲۸اوْلارېݩ چکيشمالريني اشيدان تۉرات کتابېݩ استادلارېننان بيري غوْلایا گليپ، عيسانېݩ اوْلارا یاغشې جواب برانيني گؤريپ، اوْننان: ”هایسې تابشېرېق ايݩ واجب تابشېرېق؟“ ديیيپ سوْرادې. ۲۹عيسی: ”ايݩ واجب تابشېرېق شۉدېر: ای، اسرائیل مردمي، غۉلاق آسېݩ. خۉدایېمېز ارباب یکه-تأک اربابدېر. ۳۰خۉدایېݩېز اربابې همه یۆراگيݩيز، همه فکريݩيز هم گۆیجيݩيز بيلان جان-تننن یاغشې گؤريݩ. ۳۱ايکينجيسي-هم شۉدېر: همسایاݩې اؤزيݩي یاغشې گؤريشيݩ یانې یاغشې گؤر! بۉلاردان اۉلې تابشېرېق بوْلماز“ ديیيپ جواب بردي. ۳۲اوْل آدم اوْݩا: ”سنيݩکي دوْغرې، ای، استاد! سن حقيقتې سؤزلاديݩ. خۉدای یکه-تأکدير، اوْننان باشغاسې یوْقدېر. ۳۳اوْنې همه یۆراگيݩ هم عقلېݩ بيلان و همه گۆیجيݩ بيلان یاغشې گؤرمکليک، همسایاݩې اؤزيݩي یاغشې گؤريشيݩ یانې یاغشې گؤرمکليک یاقما قربانلېقلارېݩ، بۆیلاکي قربانلېقلارېݩ هماسيننن حاص ضرۉردېر“ ديیدي. ۳۴عيسی اوْنېݩ یاغشې جواب برانيني گؤريپ: ”سن خۉدایېݩ پادشالېغېننان اۉزاقدا دألسيݩ“ ديیدي. شوْننان سوْݩ اوْننان مۉننان سۆشيک سوْراق-سوال اتمأنه هيچ کيم جرأت اتمادي.
۳۵ عيسی عبادت‌خانادا مردمه تبليغ اديپ اوْتېرقا، اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”تۉرات کتابېݩ استادلارې مسيحه نأديپ داۉدېݩ اوْغلې ديییوْرلار؟ ۳۶داۉدېݩ اؤزي مقدس رۉحدان الهام آلېپ، شۉرقم ديیيپدير:
’خۉدای اربابېما شۉرقم سؤزلادي:
’دشمنلارېݩې آیاق آستېنا سالیوْنچام،
منيݩ ساغېمدا اوْتۉر‘ ‘.
۳۷ داۉدېݩ اؤزي مسيحه ارباب ديییوْن بوْلسا، اوْل نأهيلي داۉدېݩ اوْغلې بوْلیوْر؟“
کتته جمعیت اوْنېݩ تبليغېنا خوْشلېق بيلان غۉلاق آسیوْرتېلار.
۳۸ عيسی مردمه شۉرقم نصيحت بردي: ”تۉرات کتابېݩ استادلارېننان حاضر بوْلېݩ! اوْلار اۉزېن دوْن گیيپ گزمگي، بازارلاردا اؤزلرينه سلام بريلمگيني، ۳۹کنيسالرده یاغشې یرلري، مجلسلرده تؤري حالایوْندېرلار. ۴۰اوْلار دۉل عیاللارېݩ اۆیلريني تالاپ، یالاننان اۉزېن-اۉزېن دعالار اوْقيیوْرلار. شۉرقم انسانلار ايݩ آغېر جزا سزاوار بوْلارلار“.
۴۱ عيسی صدقه قۉطۉسېنېݩ آلېندا اوْتۉرېپ، اوْݩا پۉل تاشلایوْن مردمي گؤزلایوْرتې. کأن بای انسانلار قۉطا کؤپ پۉل تاشلادېلار. ۴۲اما بير غريب دۉل عیال گليپ، قۉطا ايکي شای تاشلادې. ۴۳عيسی شاگردلريني یانېنا چاغېرېپ، اوْلارا: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، بۉ غريب دۉل عیال قۉطا همالردن کأن پۉل تاشلادې. ۴۴بۆیلاکيلر اؤزلريننن سۆشانيني تاشلادېلار، اما بۉ عیال غريبلېغېنا غارامازدان، اليندأکي همه نان پۉلېنې بردي“ ديیدي.
۱ عيسی عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېننان چېقاندا، شاگردلرينيݩ بيري اوْݩا: ”استاد! گؤزلا، نه عجب داشلار، نه عجب بنالار!“ ديیدي. ۲عيسی اوْݩا: ”بۉ کتته بنالارې گؤریوْرسېݩېزمې؟ بۉ یرده داش اۆستينده داش غالماز، هماسي ویران بوْلار“ ديیدي.
۳سوْݩ عيسی عبادت‌خانانېݩ آلېنداقې زیتۉن داغېندا اوْتېرقا، پِترُس، یعقۉب، یۉحنا و آندرېس داݩې یکاليکده اوْننان: ۴”بيزه آیت، بۉ ذاتلار حاچان بوْلار؟ بۉ ذاتلارېݩ عمله آشیوْنلېغېنې گؤرکازیوْن نأهيلي علامت بوْلار؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۵اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارا شۉرقم دۆشينديرمأنه باشلادې: ”حاضر بوْلېݩ، هيچ کيم سيزي آلداماسېن! ۶کؤپلر منيݩ آدېم بيلان گليپ: ’من – شوْلدېرېن‘ ديیيپ، کأن انسانلارې آلدارلار. ۷سيز اۉرېش تۉرانلېغې و اۉرېش باراداقې مېش-مېشلارې اشيدانيݩيزده قوْرقماݩ. بۉلار بوْلمالېدېر، اما شيپيلأ-هم آخرې دألدير. ۸چۆنکي ملت ملته، پادشالېق پادشالېغا ضد چېقار. فرقلې-فرقلې یرلرده یر تيترامالر، آچلېقلار یۆزه چېقار. بۉلار بير عیالېݩ چاغاسېنېݩ بوْلجاق وقتېنېݩ عزاسې یانېدېر. ۹اما سيز اؤزيݩيزدن خبردار بوْلېݩ! سيزي محکمأنيݩ الينه تابشېرارلار، کنيسالرده ینجارلر. من سببلي سيز حکمدارلارېݩ، پادشالارېݩ اؤݩينده دۉرارسېݩېز و اوْلارا شاهدلېق برارسيݩيز. ۱۰اوّل بيلان خوْش خبر همه مردملره تبليغ اديلماليدير. ۱۱سيزي تۉتېپ، بندي اديپ تابشېرانلارېندا، نأمه ديیجگيݩيزي اؤݩيننن غایغې اتمأݩ. شوْل فرصتدا مقدس رۉح سيزه نأمه ديیسه، شوْنې گپلأݩ. چۆنکي گپلایوْن سيز دأل-هم، مقدس رۉحدېر. ۱۲دوْغان دوْغانېنې، آتا چاغاسېنې اؤلۆمه تابشېرار. چاغالار هم انه-آتالارېنا ضد چېقېپ، اوْلارې اؤلديردارلر. ۱۳من سببلي همالر سيزي یک گؤرار، اما سوْݩېنا چنلي چېدان خلاص بوْلار.
۱۴ ”ویرانچېلېق گتيریوْن یک گؤرينجي ذادېݩ“ دۉرمالې دأل یرده دۉرانېنې گؤرانيݩيزده، غوْی، یهۉدیاداقېلار داغلارا غاچسېن. هاوا، دانیال پیغمبريݩ آیدانلارېنا دوْغرې دۆشينسين. ۱۵تامېݩ دپاسيندأکي انسان بير ذات آلماق اۆچين آشاق دۆشيپ، اۆیه گيرماسين. ۱۶اکين میدانېنداقې دوْنېنې آلماق اۆچين اېزېنا گلماسين. ۱۷اوْل گۆنلرده گؤورالي عیاللارېݩ و چاغا امديریوْنلارېݩ دات گۆنينه!
۱۸سيز بۉ واقع غېشدا بوْلماسېن ديیيپ ديلاگ اديݩ. ۱۹چۆنکي اوْل گۆنلرده شۉرقم بير مصيبت-بلا بوْلار، خۉدایېݩ یارادان دنیاسېنېݩ باشېننان تا شۉ وقتا چنلي مۉنېݩ یانې ذات بوْلان دألدير، هيچ حاچان بوْلماز-هم. ۲۰ارباب اوْل گۆنلري کلته اتماديک بوْلسا، اوْندا هيچ کيم خلاص بوْلمازتې. اما خۉدای اؤز سایلانلارېنېݩ خاطرېنا اوْل گۆنلري کلته اتدي. ۲۱شوْندا کيمدير بيري سيزه: ’مانا، مسيح بۉ یرده‘ یا-هم ’مانا، اوْل یرده‘ ديیسه، اېنانماݩ. ۲۲چۆنکي یالان مسيحلر و یالان پیغمبرلر دؤرأپ، ممکن بوْلدېغېچا سایلانانلارې-هم آزدېرجاق بوْلېپ، علامتلاردېر معجزالر گؤرکازارلر. ۲۳حاضر بوْلېݩ! من همه ذادې سيزه اؤݩيننن آیتدېم.
۲۴ اما شوْل غېن گۆنلردن سوْݩ،
”گۆن غارالار،
آی اېشېغېنې سچمز.
۲۵یېلدېزلار آسماننان غاچار،
آسمان جسملري لرزانه گلار.“
۲۶ شوْندا ”انسان اوْغلېنېݩ کتته قدرتا و شهرته بسلانيپ، بۉلۉتلاردا گلیوْنېنې“ گؤرارلر. ۲۷شوْندا اوْل فرشتالري یوْللاپ، اؤز سایلانلارېنې چهار طرفدان، یريݩ اۉجېننان تا آسمانېݩ اۉجېنا چنلي جمعلأر.
۲۸انجير درختېننان ساپاق آلېݩ: اوْنېݩ شاخالارې یۉمشاپ، یاپراق چېقاران محلې یازېݩ غوْلایلانلېغېنې بيلیوْرسېݩېز. ۲۹شوْنېݩ یانې-هم، بۉ ذاتلارېݩ بوْلیوْنېنې گؤرانيݩيزده، انسان اوْغلېنېݩ غوْلای گلانليگيني، ايشيگيݩ آغزېندالېغېنې بيليݩ. ۳۰سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، بۉ ذاتلارېݩ هماسي بوْلیوْنچا، بۉ نسل دنیادان اؤتمز. ۳۱آسمان بيلان یر یوْق بوْلار، اما منيݩ سؤزلريم هيچ حاچان یوْق بوْلماز.
۳۲اما اوْل گۆني هم ساعتې هيچ کيم بيلیوْن دألدير، نه آسمانداقې فرشتالر، نه-هم اوْغۉل بيلیوْندېر، فقط آتا بيلیوْندېر. ۳۳هۉشیار بوْلېݩ، اوْیا بوْلېݩ! سيز اوْل وقتېݩ حاچان گلجکليگيني بيلیوْن دألسيݩيز. ۳۴بۉ بير اۉزاق یوْلا چېقان انسان یانېدېر. اوْل اۆیيننن چېقېپ باریوْرقا، خدمتکأرلرينه اختیار برار. هر هایسېنا بير ايش تابشېرار. ايشيکدأکي پایرادارا بوْلسا اوْیا بوْلماغېنې بۉیرار. ۳۵شوْنېݩ اۆچين اوْیا بوْلېݩ، سببي سيز اۆی ايیاسينيݩ آغشاممې، گيجه یارېممې، داݩ آتاندامې، گۆن دوْغاندامې – حاچان گلجگيني بيلمیوْرسېݩېز. ۳۶اوْل بی‌خبر گليپ، اۉخې پيلأݩيز گلماسين. ۳۷سيزه آیدیوْنلارېمې همالره-هم آیدیوْرېن: اوْیا بوْلېݩ!“
۱فِصَح و فطير هایدېنا ايکي گۆن غالېپتې. کتته کاهنلار و تۉرات کتابېݩ استادلارې عيسانې حيله بيلان تۉتېپ، اؤلديرمگيݩ یوْلېنې آختاریوْرتېلار. ۲اما بيري-بيرلرينه: ”هایت گۆنلرينده دأل، مردم غالمغال تۉزۉرماسېن“ ديیشیوْرتېلار.
۳ عيسی بِیت‌عَنیا اوْباسېندا پوْست کسللي شمعۉنېݩ اۆیينده ساچاق باشېندا اوْتېرقا، بير عیال آغزې یاپېق شۆیشاده قيمتبها صاف نارد عطرې آلېپ گلدي. عیال شۆیشأنيݩ غاپاغېنې آچېپ، عطرې عيسانېݩ کلاسينه غۉیدې. ۴کأبيرلري قهرلانېپ، بيري-بيرلرينه: ”نأمه اۆچين بۉ عطرې ضایع اتدي؟ ۵مۉنې بير یېللېق ايش حقېنا برابر پۉلا ساتېپ، غريبلارا پایلاپ بوْلارتې“ ديیشيپ، عیالا شکایت اتديلر. ۶اما عيسی اوْلارا: ”عیالې اؤز اۉرېنا غوْیېݩ! نأمه اۆچين اوْنې اېنجادیوْرسېݩېز؟ اوْل منيݩ اۆچين عجایب ايش اتدي. ۷غريبلار هميشه سيزيݩ یانېݩېزدادېر، اوْلارا ايسلأن محلېݩېز یاغشېلېق اديپ بيلارسيݩيز، اما من هميشه یانېݩېزدا بوْلمارېن. ۸بۉ عیال اليننن گلان ذادې اتدي، اوْل بدنيمه عطر غۉیېپ، مني جایلامانا اؤݩيننن تیارلادې. ۹سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، خوْش خبر دنیانېݩ نيراسينده تبليغ اديلسه، بۉ عیالېݩ اداني-هم شوْل یرده یادلانار“ ديیدي.
۱۰سوْݩ اوْنکي رسۉلدان بيري، یهۉدا ايسقاريیوْت عيسی خيانت اتمک اۆچين، کتته کاهنلارېݩ یانېنا گيتدي. ۱۱اوْلار مۉنې اشيديپ بگانديلر. اوْݩا پۉل برمأنه سؤز برديلر. اوْل عيسانې اوْلارا تابشېرماق اۆچين، یاغشې فرصت پیلأپ گزدي.
۱۲فِصَح غۉزۉنېݩ سوْیېلیوْن گۆني، یعنی فطير هایدېنېݩ بيرينجي گۆني، شاگردلري عيسادان: ”سنيݩ اۆچين فِصَح داماغېنې نيراده تیارلاماغېمېزې ايسلایوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۳عيسی شاگردلرينيݩ ايکيسيني یوْللاپ، اوْلارا: ”شهره بارېݩ، کۆیزه بيلان سۉو آلېپ باریوْن بير انسانا دۉش گلارسيݩيز، شوْنېݩ اېزېنا دۆشيپ گيديݩ. ۱۴اوْل نيرأ بارېپ گيرسه، شوْل اۆیيݩ ايیاسينه: ’استاد سننن ”شاگردلريم بيلان فِصَح هایدېݩ داماغېنې ايیار یانې، منيݩ مهمان‌خانام نيراده“ ديیيپ سوْرایوْر‘ ديیيݩ. ۱۵اوْل هم یوْقارقې غاتداقې دۆشاکلي، تیار گيݩ بير اتاغې گؤرکازار. شوْل یرده تیارلېق گؤريݩ“ ديیدي. ۱۶شاگردلر یوْلا دۆشيپ، شهره گيتديلر و همه ذادې عيسانېݩ آیدېشې یانې تاپېپ، فِصَح داماغېنې تیارلادېلار.
۱۷آغشام عيسی اوْنکي رسۉللار بيلان بيله گلدي. ۱۸ساچاق باشېندا داماق ايیيپ اوْتېرقالار، اوْل: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، سيزدن بيري، منيݩ بيلان داماق ايیيپ اوْتۉران بيريݩيز ماݩا خائنلېق ادار“ ديیدي. ۱۹اوْلار جيگرخۉن بوْلېپ، اېزلې-اېزېنا عيسادان: ”من بير دألمي؟“ ديیيپ سوْرامانا باشلادېلار. ۲۰عيسی اوْلارا: ”اوْل اوْنکي رسۉلدان بيري، منيݩ بيلان بيله اوْقارا نان باتېرېپ اوْتۉرانېݩ بيري. ۲۱هاوا، انسان اوْغلې اؤزي حقدا یازېلېشې یانې جان برار، اما انسان اوْغلېنا خائنلېق ادانيݩ حالېنا وای! اوْل آدم انادن دنیا گلماديک بوْلسا، اوْنېݩ اۆچين حاص یاغشې بوْلارتې“ ديیدي.
۲۲داماق ايیيپ اوْتېرقالار، عيسی الينه نان آلېپ شکر اتدي و اوْنې بؤليپ، شاگردلرينه بردي-هم: ”آلېݩ، بۉ منيݩ بدنيمدير“ ديیدي. ۲۳اوْننان سوْݩ کأسأني آلېپ، شکر ادانيننن سوْݩ، اوْلارا بردي. هماسي اوْننان ايچدي. ۲۴سوْݩ عيسی اوْلارا: ”بۉ منيݩ کؤپ انسانلار اۆچين دؤکيلان عهد-پیمان غانېمدېر. ۲۵سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: خۉدایېݩ پادشالېغېندا تأزاسيني ايچجک گۆنيمه چنلي شرابې غایتادان ايچمارين“ ديیدي. ۲۶اوْلار خۉدایا اؤوگي آیدانلارېننان سوْݩ، زیتۉن داغېنا چېقدېلار.
۲۷ عيسی شاگردلرينه: ”سيزيݩ همأݩيز مننن یۆز اؤورارسيݩيز، سببي ’چوْپانې اۉرارېن، غوْیۉنلار پېتراپ گيدار‘ ديیيپ یازېلاندېر. ۲۸اما من ديرالانيمنن سوْݩ، سيزدن اؤݩ جليله ولایتېنا بارارېن“ ديیدي. ۲۹پِترُس اوْݩا: ”همالر سننن یۆز اؤوۆرسه-هم، من بۉرقم اتمارين“ ديیدي. ۳۰عيسی اوْݩا: ”ساݩا دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: عین شۉ گيجه خوْراز ايکي ساپار غېغېریوْنچا، سن مني اۆچ ساپار انکأر ادارسيݩ“ ديیدي. ۳۱اما پِترُس جانېغېپ: ”من سنيݩ بيلان اؤلمالي بوْلسام-هم، سني هيچ انکأر اتمارين“ ديیدي. شاگردلريݩ هماسي-هم شۉرقم ديیديلر.
۳۲اوْلار جِتسیمانی ديیان بير باغا گلديلر. عيسی شاگردلرينه: ”من خۉدایا ديلاگ اديپ گلیوْنچام، سيز شۉ یرده اوْتۉرېݩ“ ديیدي. ۳۳عيسی پِترُسې، یعقۉبې و یۉحنانې یانېنا آلدې. عيسی آجې حسرت چکيپ، غایغېلانمانا باشلادې. ۳۴اوْلارا: ”منيݩ جانېم اؤلار یانې غېنانیوْر. سيز بۉ یرده غالېݩ و اوْیا بوْلېݩ“ ديیدي. ۳۵عيسی بیرآز اؤݩه یؤريننن سوْݩ، یره یۆزين دۆشيپ، ”ممکن بوْلسا، من غېنانمایېن“ ديیيپ ديلاگ اتدي. ۳۶اوْل: ”آببا، آتام، سن همه ذادې باشاریوْرسېݩ. بۉ حسرت کأساسيني مننن اۉزاق ات، اما منيݩ ايسلاگيم دأل، سنيݩ ايسلاگيݩ عمله آشسېن“ ديیدي. ۳۷عيسی پس گلانده، شاگردلري اۉخۉلاپ یاتان اکانلر. عيسی پِترُسا: ”شمعۉن، اۉخۉلاپ یاتېرسېݩمې؟ بير ساعت-هم اوْیا بوْلېپ بيلماديݩمي؟ ۳۸اوْیا بوْلېݩ، سېناغا دۆشمز یانې ديلاگ اديݩ. رۉح غیرتلېدېر، اما بدن عاجزدېر“ ديیدي. ۳۹عيسی ینه گيديپ، شوْل اؤݩکي سؤزلري آیدېپ ديلاگ اتدي. ۴۰اېزېنا پس گلانده، شاگردلري ینه اۉخۉلاپ یاتان اکانلر، سببي اوْلارېݩ گؤزلرينده اۉخې بارتې. اوْلار اوْݩا نأمه ديیجکلريني بيلماديلر. ۴۱عيسی اۆچۆنجي ساپار گليپ، اوْلارا: ”سيز حالا-هم اۉخۉلاپ یاتېرسېݩېزمې؟ دېنجېݩېزې آلیوْرسېݩېزمې؟ بوْلدې، فرصت گلدي. انسان اوْغلې گناهکارلارېݩ الينه تابشېرېلیوْر. ۴۲تۉرېݩ، گيداليݩ. مانا، ماݩا خائنلېق ادان غوْلایلادې“ ديیدي.
۴۳ عيسی حالا گپلأپ دۉرقا، اوْنکي رسۉللارېنېݩ بيري بوْلان یهۉدا پیدا بوْلدې. اوْنېݩ یانېندا کتته کاهنلار، تۉرات کتابېݩ استادلارې و یاشۉلۉلار طرفېننان ايبريلان غېلېچلې، تایاقلې بير جمعیت بارتې. ۴۴عيسی خائنلېق ادان یهۉدا اوْلار بيلان: ”من کيمي اوْغشاسام، عيسی شوْلدېر. اوْنې تۉتېپ، غوْرېپ آلېپ گيديݩ“ ديیيپ گپلاشيپتي. ۴۵اوْل گليپ عيسانېݩ یانېنا باردې-هم: ”استاد!“ ديیيپ، اوْنې اوْغشادې. ۴۶اوْننان سوْݩ انسانلار عيسانې تۉتدېلار. ۴۷عيسانېݩ یانېندا دۉرانلارېݩ بيري غېلېجېنې چېقارېپ، کتته کاهنېݩ خدمتکأريني اۉرېپ، اوْنېݩ غۉلاغېنې کسدي. ۴۸عيسی اوْلارا: ”نأمه اۆچين بير اوْغرېنېݩ ضدينه چېقان یانې، مني تۉتماق اۆچين غېلېچلې هم تایاقلې گليپسيݩيز؟ ۴۹هر گۆن عبادت‌خانادا آراݩېزدا بوْلېپ، انسانلارا تبليغ ادیوْرتېم، شوْندا مني تۉتمانتېݩېز. اما، غوْی، مقدس کتابېݩ یازېلانلارې برجای بوْلسېن“ ديیدي. ۵۰شوْندا شاگردلريݩ هماسي عيسانې تاشلاپ غاچېپ گيتديلر. ۵۱یۉقا کؤیناکلي اوْتېران بير یاش یيگيت عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ باریوْرتې. عسکرلر اوْنې هم تۉتدېلار. ۵۲اما اوْل کؤیناگيني تاشلاپ، یالاݩاچ حالدا اوْلاردان غاچېپ گيتدي.
۵۳ عيسانې کتته کاهنېݩ یانېنا گتيرديلر. همه کتته کاهنلار، یاشۉلۉلار و تۉرات کتابېݩ استادلارې اوْل یره جمعلانيپتيلر. ۵۴پِترُس کتته کاهنېݩ خوْولۉسېنا چنلي اۉزاقدان عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتدي. اوْل هم پایرادارلار بيلان بيله خوْولۉدا اوْدا چوْیېنېپ اوْتېرتې. ۵۵کتته کاهنلار و یوْقارې شۉری عيسا اؤلۆم جزاسېنې برمک اۆچين، اوْݩا ضد دليل آختاریوْرتېلار، اما تاپېپ بيلماديلر. ۵۶کؤپلر اوْݩا ضد یالان شاهدلېق برسالر-هم، اوْلارېݩ شاهدلېغې بير چېقمادې. ۵۷اوْننان سوْݩ کأبيرلري تۉرېپ، اوْݩا ضد یالان شاهدلېق بريپ: ۵۸”بيز اوْنېݩ: ’من انسان الي بيلان غۉرشالان شۉ عبادت‌خانانې یېقېپ، اۆچ گۆنيݩ ايچينده ال بيلان غۉرشالمادېق باشغا بير عبادت‌خانه غۉرشارېن‘ ديیانيني اشيتديک“ ديیديلر. ۵۹شوْندا-هم اوْلارېݩ شاهدلېقلارې بير چېقمادې. ۶۰سوْݩ کتته کاهن یريننن تۉرېپ شۉرانېݩ اوْرتاسېندا دۉرېپ، عيسادان: ”سنده هيچ هيلي جواب یوْقمې؟ بۉ انسانلارېݩ ساݩا ضد بریوْن شاهدلېغېنا نأمه ديیارسيݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. ۶۱عيسادان هيچ سس چېقمادې، هيچ بير جواب برمادي. کتته کاهن ینه اوْننان: ”شهرتلي خۉدایېݩ اوْغلې – مسيح سنمي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۶۲عيسی: ”منديرين! سيز ’ انسان اوْغلېنېݩ قدرتې‌گۆیچلينيݩ ساغېندا اوْتۉرانېنې و آسمانېݩ بۉلۉتلارېندا گلیوْنېنې گؤرارسيݩيز‘“ ديیدي. ۶۳کتته کاهن شوْندا کؤیناگيني یېرتېپ: ”بيزه باشغا شاهدلار نأمأ گراک؟ ۶۴اوْنېݩ خۉدایا ديل یتيرانيني اؤزيݩيز اشيتديݩيز. نأمه قرارا گلیوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلارېݩ بارې عيسانې اؤلۆم جزاسېنا لایق ديیيپ حکم چېقاردېلار. ۶۵کأبيرلري اوْنېݩ اۆستينه تۆیکۆريپ باشلادېلار. گؤزلريني داݩېپ، اوْنې مۉشتلاپ: ”پیغمبرليک ات!“ ديیشیوْرتېلار. پایرادارلار-هم اوْنې آرالارېنا آلېپ اۉردېلار.
۶۶پِترُس خوْولۉنېݩ آشاق طرفېندا دۉرقا، کتته کاهنېݩ کنيزلريننن بيري گلدي. ۶۷اوْل چوْیېنېپ اوْتۉران پِترُسې گؤرانده، اوْݩا گؤزلأپ: ”سن هم شوْل ناصرالې عيسی بيلانتيݩ“ ديیدي. ۶۸اما پِترُس مۉنې انکأر اديپ: ”من سنيݩ نأمه حقدا گپلایوْنېݩې بيلام یوْق، دۆشانام یوْق“ ديیدي-هم، خوْولۉنېݩ داشېنا چېقدې. شوْل وقت هم خوْراز غېغېردې.
۶۹کنيز پِترُسې گؤرانده، یانېنداقېلارا: ”بۉ آدم شوْلارېݩ بيري“ ديیيپ، ینه-هم آیتدې. ۷۰اما پِترُس مۉنې ینه-هم انکأر اتدي. آز سِللامنن اوْل یرده دۉرانلار پِترُسا ینه-هم ”دوْغرۉدان-هم، سن-هم شوْلارېݩ بيري، سببي سن جليلاليسيݩ“ ديیديلر. ۷۱اما اوْل قسم ايچيپ: ”خۉدای اۉرسېن! سيزيݩ آیدیوْن بۉ آدمېݩېزې من تانېمیوْرېن“ ديیدي. ۷۲عین شوْل وقت خوْراز ايکينجي ساپار غېغېردې. پِترُس عيسانېݩ اؤزينه: ”خوْراز ايکي ساپار غېغېریوْنچا، سن مني اۆچ ساپار انکأر ادارسيݩ“ ديیان سؤزلريني یادلاپ، هؤݩݩۆردأپ آغلادې.
۱ارتير اير بيلان کتته کاهنلار، یاشۉلۉلار، تۉرات کتابېݩ استادلارې و همه یوْقارې شۉری مصلحت اديپ، عيسانې داݩېپ، پیلاطۉسا تابشېردېلار. ۲پیلاطۉس عيسادان: ”سن یهۉديلارېݩ پادشاسېمې؟“ ديیيپ سوْرادې. عيسی: ”آیدېشېݩ یانېدېر“ ديیيپ جواب بردي. ۳کتته کاهنلار اوْنې کؤپ ذاتلاردا عیبلادېلار. ۴پیلاطۉس ینه-هم اوْݩا: ”سن هيچ هيلي جواب برجک دألمي؟ گؤر، نأچه ذاتلاردا سني عیبلایوْرلار!“ ديیدي. ۵اما عيسی باشغا هيچ هيلي جواب برمادي. پیلاطۉس گنگ غالدې.
۶ پیلاطۉس هر فِصَح هایدېندا مردميݩ خواهشې بوْیۉنچا بير بنديني غوْیبریوْرتې. ۷بير انقلاب وقتېندا انسان اؤلديران بندي اديلان باراباس آتلې بيري بارتې. ۸مردم پیلاطۉسېݩ یانېنا گليپ، هميشاکيسي یانې، اؤزلري اۆچين بير بنديني غوْیبرمگيني سوْرامانا باشلادې. ۹اوْننان سوْݩ پیلاطۉس اوْلارا جواب بريپ: ”سيزيݩ اۆچين یهۉديلارېݩ پادشاسېنې بنديخانادان غوْیبرمگيني ايسلایوْرسېݩېزمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۰سببي اوْل کتته کاهنلارېݩ عيسانې باخېلچېدان تابشېرانلېقلارېنې بيلیوْرتې. ۱۱اما کتته کاهنلار عيسانېݩ دراگينه باراباسې غوْیبرمگيني طلب اديݩ ديیيپ، مردمي اؤجۆکديرديلر. ۱۲پیلاطۉس ینه اوْلاردان: ”اوْندا من سيزيݩ یهۉديلارېݩ پادشاسې ديییوْن آدمېݩېزې نأمه ادایين؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۳اوْلار بوْلسا: ”اوْنې صليبه چۆیلا!“ ديیيپ غېغېرېشدېلار. ۱۴پیلاطۉس اوْلاردان: ”نأمه اۆچين؟ اوْل نأمه یامانلېق اتدي؟“ ديیيپ سوْرادې. اما اوْلار: ”اوْنې صليبه چۆیلا!“ ديیيپ، حاص بدتر غېغېرېشدېلار. ۱۵شوْندا پیلاطۉس مردمي قناعتلاندېرماق قرارېنا گليپ، باراباسې غوْیبردي. عيسانې بوْلسا غامچېلادېپ، صليبه چۆیلامک اۆچين، عسکرلريݩ الينه بردي.
۱۶عسکرلر عيسانې والينېݩ خوْولۉسېنا گتيريپ، همه عسکر توْپباقلارېنې اوْنېݩ داشېنا اۆیشۆرديلر. ۱۷اوْنېݩ اگنينه بادمجانې دوْن، کلاسينه اؤريلان تيکاننن تأج گیديرديلر. ۱۸”یاشاسېن یهۉديلارېݩ پادشاسې!“ ديیيپ، اوْنې یالاننان عزتلامأنه باشلادېلار. ۱۹کلاسينه تایاق بيلان اۉردېلار، اۆستينه تۆیکۆرديلر، اؤݩينده دېزا چؤکيپ، اوْݩا سجده ادان بوْلدېلار. ۲۰اوْنې مسخرالانلارېننان سوْݩ، بادمجانې دوْنې اگنيننن چېقاردېلار-هم، اؤز اگينباشېنې گیديريپ، صليبه چۆیلامأنه أکيتديلر.
۲۱شوْل وقت کيرينایلي شمعۉن آتلې بير آدم اکين میدانېننان گلیوْرتې. (اوْل اسکندر بيلان رۉفۉسېݩ آتاسېتې.) عسکرلر اوْنې تۉتېپ، عيسانېݩ صليبيني گؤتارمأنه مجبۉر اتديلر. ۲۲اوْلار عيسانې جلجتا ديیان یره التديلر. (جلجتا ”کله‌چاناق دپاسي“ ديیمگي دۆشينديریوْر.) ۲۳اوْننان سوْݩ اوْلار عيسانېݩ آزارلارېنې کمالتمک اۆچين، اوْݩا مۆر غارېلان شراب هؤدۆرلاديلر، اما اوْل ايچمادي. ۲۴سوْݩ اوْنې صليبه چۆیلاديلر. کيمه نأمه دۆشارکأ ديیيپ ”قرعه آتېشېپ، اوْنېݩ اگينباشېنې اؤز آراسېندا پایلاشدېلار.“ ۲۵عيسانې صليبه چۆیلأنلرينده، ارتير ساعت توْقۉزتې. ۲۶عيسانېݩ کلاسيندأکي یازغېسېندا بوْلسا: ”یهۉديلارېݩ پادشاسې“ ديیيپ یازېلانتې. ۲۷عيسی بيلان بيله ايکي اوْغرېنې هم صليبه چۆیلاديلر. اوْلارېݩ بيري عيسانېݩ ساغ طرفېندا، اوْل بيري چپ طرفېنداتې. ۲۹اؤتيپ باریوْنلار کلالريني چایقاپ، عيسانې ريشخندلأپ، اوْلار: ”وای، سن عبادت‌خانانې یېقېپ، اۆچ گۆنده غۉرشاجاقتېݩ. ۳۰ايندي صليبدن آشاق دۆش-هم، اؤزيݩي خلاص ات!“ ديییوْرتېلار. ۳۱کتته کاهنلار بيلان تۉرات کتابېݩ استادلارې-هم عيسانې خۉد شوْنېݩ یانې مسخرالاپ، بيري-بيرلرينه: ”باشغالارې خلاص اتدي، اما اؤزيني خلاص اديپ بيلان یوْق. ۳۲اسرائیلېݩ پادشاسې مسيح، غوْی، ايندي صليبدن آشاق دۆشسين. بيز هم مۉنې گؤريپ ايمان گتيرالي“ ديییوْرتېلار. عيسی بيلان صليبه چۆیلانانلر-هم اوْݩا سؤگیوْرتېلار.
۳۳گۆنوْرتان ساعت اوْن ايکيدن پشين اۆچه چنلي همه یۉردي غاراݩقېلېق غاپلاپ آلدې. ۳۴پشين ساعت اۆچده عيسی غاتې سس بيلان غېغېرېپ: ”الوْخي، الوْخي! لما ساباقتاني؟“، یعنی: ”خۉدایېم، خۉدایېم! نأمه اۆچين مني ترک اتديݩ؟“ ديیدي. ۳۵اوْل یرده دۉرانلارېݩ کأبيرلري مۉنې اشيدانلرينده: ”غاراݩ، اوْل الیاسې چاغېریوْر“ ديیديلر. ۳۶بير انسان چاپالاپ بارېپ، بير اسفنجي ترشېن شرابا باتېردې. اوْنې بير تایاغېݩ اۉجېنا داقېپ، عيسا ايچيرجک بوْلېپ اۉزاتدې-هم: ”حانې، گؤراليݩ! الیاس گليپ، اوْنې آشاق دۆشۆرارميکأ؟“ ديیدي. ۳۷اما عيسی غاتې غېغېرېپ جان بردي. ۳۸شوْل وقت عبادت‌خانانېݩ تۉتېسې یوْقاردان آشاغا چنلي یېرتېلېپ، ايکأ بؤليندي. ۳۹عيسانېݩ آلېندا دۉران صاحب‌منصب اوْنېݩ شۉرقم جان برانيني گؤرانده: ”بۉ آدم، دوْغرۉدان هم خۉدایېݩ اوْغلې اکان“ ديیدي. ۴۰اوْل یرده اۉزاقدان گؤزلاشيپ دۉران عیاللار هم بارتې. ماغدالالې مریم، یوْسه بيلان کيژژيک یعقۉبېݩ اناسي مریم و سالوْمه داݩې هم اوْلارېݩ آراسېنداتې. ۴۱بۉلار عيسی جليلاداکأ اېزېنا دۆشيپ، اوْݩا خدمت اديپتيلر. اوْل یرده عيسی بيلان اۉرشليمه گلان باشغا-هم کؤپ عیاللار بارتې.
۴۲اوْل گۆن تیارلېق گۆنيتي، یعنی ارتاسي سبد گۆنتي. آغشام ۴۳مجلسيݩ احترام اديلیوْن نفري، خۉدایېݩ پادشالېغېنا اميد بيلان غاراشیوْن رامه‌لې یۉسف گلدي. اوْل یۆراگينه داش باغلاپ، پیلاطۉسېݩ یانېنا باردې و اوْننان عيسانېݩ جسديني ديلادي. ۴۴پیلاطۉس عيسانېݩ درراو اؤلانليگينه گنگ غالدې. صاحب‌منصبي چاغېرېپ: ”اؤلاني کؤپ وقت بوْلدېمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۴۵مۉنې صاحب‌منصبدن آنېقلاننان سوْݩ، جسدي یۉسفا بردي. ۴۶یۉسف هم کفنليک متاع ساتېن آلدې. جسدي آشاق دۆشۆريپ، کفنه دوْلادې-هم، داشدان اوْیلان بير قبردا جایلادې. سوْݩ اوْل قبرېݩ آغزېنا بير داش توْغالاپ گتيريپ غوْیدې. ۴۷ماغدالالې مریم بيلان یوْسأنيݩ اناسي مریم عيسانېݩ نيراده جایلانانلېغېنې گؤرديلر.
۱ سبت گۆني تۆکاناننن سوْݩ، ارتير محلې ماغدالالې مریم، یعقۉبېݩ اناسي مریم و سالوْمه داݩې گيديپ، عيسانېݩ جسدينه چالماق اۆچين یاقېملې اېسلې عطر و یاغلار ساتېن آلدېلار. ۲هفتأنيݩ بيرينجي گۆني اوْلار گۆن دوْغاندا، قبرېݩ باشېنا گلديلر. ۳اوْلار بيري-بيرلرينه: ”قبرېݩ آغزېننان داشې بيزه کيم آیرېپ برارکأ؟“ ديیشیوْرتېلار. ۴کلالريني غالدېرېپ گؤزلأنلرينده، داشېݩ بير چته توْغالانانلېغېنې گؤرديلر. داش کأن کتتاتي. ۵قبرا گيرانلرينده بوْلسا، ساغ طرفدا آق کؤیناک گیينان بير یاش یيگيديݩ اوْتۉرانلېغېنې گؤريپ گݩيرگاشديلر. ۶اوْل بۉلارا: ”گݩيرگاشمأݩ! سيز صليبه چۆیلانان ناصرالې عيسانې گؤزلایوْرسېݩېز. عيسی ديرالدي! اوْل بۉ یرده یوْق. مانا، اوْنېݩ جسدينيݩ غوْیېلان یري. ۷ايندي بوْلسا بارېݩ-هم، اوْنېݩ شاگردلرينه و پِترُسا: ’عيسی سيزدن اؤݩ جليله ولایتېنا باریوْر، اؤزينيݩ سيزه آیدېشې یانې، اوْنې شوْل یرده گؤرارسيݩيز‘ ديیيݩ“ ديیدي. ۸عیاللار قبردان چېقېپ غاچدېلار. اوْلارې قوْرقې غاپلادې، حیران غالېپتېلار. اوْلار قوْرقۉلارېننان یاݩا هيچ کيمه هيچ ذات آیتمادېلار.
۹ عيسی هفتأنيݩ بيرينجي گۆني اير بيلان ديرالدي. اوْل ايلکي بيلان ماغدالالې مریمه گؤريندي. عيسی اوْنېݩ ايچيننن یتدي ارواح-جنې چېقارېپتې. ۱۰مریم گيديپ، مۉنې عيسی بيلان بوْلان، ايندي بوْلسا اوْݩا یاس تۉتېپ، آغلاشېپ اوْتۉران شاگردلرينه خبر بردي. ۱۱اما اوْلار عيسانېݩ ديريليگيني و مریمه گؤرينانليگيني اشيدانلرينده، مۉݩا اېنانمادېلار. ۱۲شوْننان سوْݩ عيسی اوْبا طرف باریوْن ايکي شاگردينه باشغا کشبده گؤريندي. ۱۳اوْل ايکيسي هم اېزلارېنا اؤوريليپ، مۉنې بۆیلاکيلره خبر برديلر، اما اوْلار بۉلارا-هم اېنانمادېلار. ۱۴سوْݩ عيسی ساچاق باشېندا اوْتۉران اوْنبير شاگردينيݩ اؤزلرينه گؤرينيپ، ايمانسېزلېقلارې، یۆراکلرينيݩ غاتېلېغې اۆچين اوْلارا کأیيپ، اوْلارې ملامت اتدي. سببي اوْلار اوْنېݩ ديرالانليگيني گؤران انسانلارا اېنانمانتېلار.
۱۵ عيسی شاگردلرينه شۉرقم ديیدي: ”بۆتين دنیا آیلانېݩ-هم، خوْش خبرې همه انسانلارا تبليغ اديݩ. ۱۶ايمان گتيريپ چۆمديريلان خلاص بوْلار، اما ايمان گتيرماديگه حکم اديلار. ۱۷ايمان گتيریوْنلار شۉ علامتلارې گؤرکازارلر: منيݩ آدېم بيلان ارواح-جنلارې چېقارارلار، تأزه ديللرده گپلأرلر. ۱۸اللري بيلان یېلان تۉتسالار-هم، زهر ايچسالر-هم، اوْلارا زیان یتمز. اللريني کسللريݩ اۆستينه غوْیسالار، اوْلار هم شفا تاپار“. ۱۹ارباب عيسی اوْلارا بۉلارې گۆررۆݩ براننن سوْݩ، آسمانا گؤتاريلدي و خۉدایېݩ ساغېندا اوْتۉردې. ۲۰اوْننان سوْݩ شاگردلر گيديپ، خوْش خبرې همه یرده تبليغ اتديلر. ارباب اوْلار بيلان ايشلأپ، عمله آشیوْن قدرتلې علامتلار آرقالې اؤز سؤزيني تصدیقلایوْرتې.