۱اوّل-باشدا سؤز بارتې، سؤز خۉدای بيلانتي، سؤز خۉدایېݩ اؤزيتي. ۲اوّل-باشدا اوْل خۉدای بيلانتي. ۳همه بارلېق سؤز آرقالې یارادېلدې، یارادېلان ذاتلارېݩ هيچ بيري اوْنسېز یارادېلمانتې. ۴سؤز یاشایېش چشماسيدير، بۉ یاشایېش انسانلارېݩ اېشېغېتې. ۵اېشېق غاراݩقېلېقدا همه یره یاختېلېق بریوْندېر، غاراݩقېلېق بوْلسا اېشېغې یݩيپ بيلمادي.
۶خۉدای طرفېننان یحیی آتلې بير آدم ايبريلدي. ۷یحیی اېشېق اۆچين شاهدلېق برمأنه و اؤز شاهدلېغې آرقالې همالري اېناندېرمانا گلدي. ۸یحیانېݩ اؤزي اېشېق دألتي، اوْل فقط اېشېق اۆچين شاهدلېق برمأنه گلدي. ۹هر بير انسانا یاختېلېق بریوْن حقېقې اېشېق گلیوْرتې. ۱۰اوْل دنیاداتې، دنیا-هم اوْل آرقالې یارادېلېپتې، اما دنیا اوْنې تانېمادې. ۱۱اوْل اؤزينيݩکيلره گلدي، اما اوْلار اوْنې قبۉل اتمادي. ۱۲اوْل اؤزيني قبۉل اديپ، آدېنا ايمان گتيرانلريݩ هماسينه خۉدایېݩ فرزندلري بوْلماق حقېنې بردي. ۱۳اوْلار نه تن، نه انسان ايسلاگيننن، نه-هم أر هوِسيننن دنیا گليپتيلر. اوْلار خۉدای طرفېننان دنیا گلان فرزندلردير.
۱۴سؤز انسان بوْلېپ، آرامېزدا یاشادې. اوْل مرحمتدن و دوْغرۉدان دوْلۉتې. بيز اوْنېݩ شهرتيني، یعنی آتادان گلان یکه-تأگيݩ شهرتيني، گؤرديک. ۱۵یحیی اوْل اۆچين شاهدلېق بريپ، باتلې سس بيلان: ”مانا، مننن سوْݩ گلجک مننن کتتادير، سببي اوْل مننن هم اوّل بارتې ديیان کيشيم شۉدېر“ ديیيپ غېغېردې. ۱۶بيزيݩ همأميز اوْنېݩ تۆکانماسيز مرحمتي آرقالې یالقانېش اۆستينه یالقانېش آلدېق. ۱۷چۆنکي شریعت مۉسی آرقالې بريلدي، مرحمت و حقيقت بوْلسا عيسی مسيح آرقالې تاپېلدې. ۱۸خۉدایې هيچ کيم گؤران دألدير. بيزه اوْنې آتاسېنېݩ غۉجاغېنداقې فرزندي، اؤزي-هم خۉدای بوْلان یکه-تأک اوْغلې تانېتدې.
۱۹مانا، یهۉديلارېݩ کتتالري اۉرشليمنن کاهنلارې و لاويلارې یحیانېݩ یانېنا ايبرديلر. اوْلار یحیادان: ”سن کيم؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۰یحیی سؤزيني انکأر اتمادي، اوْل شاهدلېق بريپ: ”من مسيح دأل“ ديیيپ، آچېق آیتدې. ۲۱اوْلار اوْننان: ”اوْندا سن کيم؟ شاید، الیاسسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. یحیی: ”یوْق“ ديیيپ جواب بردي. اوْلار ینه-هم: ”اوْندا شوْل غاراشېلیوْن پیغمبرميݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. اوْل: ”یوْق، اوْل دأل“ ديیيپ جواب بردي. ۲۲آخرې اوْلار: ”اوْندا سن کيم؟ بيز اؤزيميزي یوْللانلارا نأمه جواب برالي؟ سن اؤزيݩ حقدا نأمه آیدېپ بيلجک؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۳یحیی اِشعیا پیغمبريݩ سؤزلري بيلان جواب بريپ: ”مانا، ’اربابېݩ یوْلېنې انديگانلاݩ‘ ديیيپ، چؤلده غېغېریوْن سس منديرين“ ديیدي. ۲۴-۲۵اوْننان سوْݩ اوْنېݩ یانېنا ايبريلان کأبير فريسيلر: ”سن مسيح-هم، الیاس-هم، غاراشېلیوْن پیغمبر-هم دأل بوْلساݩ، اوْندا نأمه اۆچين انسانلارې سۉوا چۆمديریوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۶یحیی اوْلارا: ”هاوا، من انسانلارې سۉوا چۆمديریوْرېن، اما آراݩېزدا بيري بار، سيز اوْنې تانېمیوْرسېݩېز. ۲۷اوْل مننن سوْݩ گلجکدير. من اوْنېݩ کؤوشينيݩ باغېنې چؤزمأنه-هم مناسب دألديرين“ ديیيپ جواب بردي. ۲۸بۉ واقعلارېݩ هماسي اُردن دریاسېنېݩ گۆندوْغارېنداقې بِیت‌عَنیا اوْباسېندا، یحیانېݩ سۉوا چۆمديریوْن یرينده بوْلېپ اؤتدي.
۲۹ارتاسي گۆني یحیی اؤز یانېنا گلیوْن عيسانې گؤريپ، شۉرقم ديیدي: ”مانا، دنیانې گنادان پأکلایوْن خۉدایېݩ غۉزۉسې! ۳۰سيزه: ’مننن سوْݩ بيري گلار، اوْل مننن کتتادير، سببي اوْل مننن هم اوّل بارتې‘ ديیيپ آیدان کيشيم شۉدېر. ۳۱اوّلدا من هم اوْنېݩ کيمليگيني تانېمیوْرتېم. اما من اوْنې اسرائیل مردمينه تانېتدېرماق اۆچين، انسانلارې سۉوا چۆمديرمأنه گلديم“.
۳۲یحیی ینه شاهدلېق بريپ، شۉرقم ديیدي: ”من مقدس رۉحېݩ آسماننان کبۉتر یانې اينيپ، اوْنېݩ اۆستينه غوْنانېنې گؤرديم. ۳۳شوْل وقت من اوْنېݩ کيمليگيني تانېمیوْرتېم، اما مردمي سۉوا چۆمديرمک اۆچين مني ايبران: ’مقدس رۉحېݩ کيميݩ اۆستينه گليپ غوْنانېنې گؤرسأݩ، انسانلارې مقدس رۉحا چۆمديرجک شوْلدېر‘ ديیدي. ۳۴من مۉنې گؤرديم و اوْنېݩ خۉدایېݩ اوْغلېلېغېنا شاهدلېق بریوْرېن“.
۳۵ارتاسي گۆن یحیی یانېندا ايکي سانې شاگردي بيلان ینه شوْل یرداتي. ۳۶اوْل اؤتيپ باریوْن عيسانې گؤريپ: ”مانا، خۉدایېݩ غۉزۉسې!“ ديیدي. ۳۷یحیانېݩ سؤزلريني اشيديپ، بۉ ايکي شاگرد عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتدي. ۳۸عيسی غاݩرېلېپ، اېزېنا دۆشيپ گلیوْنلارې گؤردي-هم، اوْلاردان: ”سيزه نأمه گراک؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار: ”راببي، سن نيراده یاشایوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. (’راببي‘ استاد ديیمکدير). ۳۹عيسی اوْلارا: ”منيݩ اېزېما دۆشيݩ، گؤرارسيݩيز“ ديیدي. شؤديپ، اوْلار عيسی بيلان گيديپ، اوْنېݩ نيراده یاشایوْنلېغېنې گؤرديلر، شوْل وقت پشين ساعت تؤرتتي. اوْلار شوْل گۆن اوْنېݩ یانېندا غالدېلار. ۴۰یحیادان عيسی حقدا اشيديپ، اوْنېݩ اېزېنا دۆشيپ گيدانلريݩ بيري شمعۉن پِترُسېݩ دوْغانې آندرېستې. ۴۱آندرېس ايلک دوْغانې شمعۉنې تاپېپ، اوْݩا: ”بيز مسيحي تاپدېق“ ديیدي. (مسيح خۉدایېݩ سایلاپ-سچاني ديیمکدير). ۴۲آندرېس دوْغانېنې عيسانېݩ یانېنا گتيردي. عيسی شمعۉنا گؤزلأپ: ”سن یۉحنانېݩ اوْغلې شمعۉنسېݩ، اما سن کپاس ديیيليپ آدېݩ تۉتېلار“ ديیدي. (’کپاس‘ ’پِترُس‘ ديیيليپ معنی اديلیوْر). ۴۳ارتاسي گۆن عيسی جليلأ گيتمگي یۆراگينه دۆودي. اوْل فيليپي تاپېپ: ”منيݩ اېزېما دۆش!“ ديیدي. ۴۴آندرېس بيلان پِترُس یانې، فيليپ هم بِیت‌صِیدا شهرينننتي. ۴۵فيليپ ناتانایلي تاپېپ، اوْݩا: ”بيز مۉسانېݩ تۉرات کتابېندا و بۆیلاکي پیغمبرلريݩ یازغېلارېندا یازېلان آدمې تاپدېق. اوْل ناصره اوْباسېننان یۉسفېݩ اوْغلې عيسی اکان!“ ديیدي. ۴۶ناتانایل اوْݩا: ”ناصره اوْباسېننان؟! اوْل یردن، بير یاغشې ذات چېقارمېقا؟!“ ديیدي. فيليپ هم اوْݩا: ”گل بأري، گؤرارسيݩ!“ ديیدي. ۴۷عيسی اؤزينه طرف گلیوْن ناتانایلي گؤريپ، اوْل حقدا: ”مانا، یۆراگي حيلاسيز، حقيقې اسرائیل اوْغلې“ ديیدي. ۴۸ناتانایل اوْننان: ”سن مني نيرادن تانېیوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. عيسی اوْݩا: ”فيليپ سني حالا چاغېرمانقا، من سني انجير درختېنېݩ آشاغېندا گؤرديم“ ديیيپ جواب بردي. ۴۹ناتانایل اوْݩا: ”استاد، سن خۉدایېݩ اوْغلېسېݩ! سن اسرائیلېݩ پادشاسېسېݩ!“ ديیدي. ۵۰عيسی اوْݩا: ”’سني انجير درختېنېݩ آشاغېندا گؤرديم‘ ديیانيم اۆچين ايمان گتيریوْرسېݩمې؟ سن مۉننان-هم کتته ايشلري گؤرارسيݩ“ ديیدي. ۵۱عيسی سؤزيني دوام اديپ: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، گلجک گۆنلرده سيز آسمانلارېݩ آچېلېپ، خۉدایېݩ فرشتالرينيݩ انسان اوْغلېنېݩ حضۉرېنا اينيپ-چېقېشېنې گؤرارسيݩيز“ ديیدي.
۱اۆچينجي گۆن، جليلأنيݩ قانا اوْباسېندا طوْی بوْلدې. عيسانېݩ اناسي-هم شوْل یرداتي. ۲عيسی بيلان شاگردلري هم طوْیا چاغېرېلېپتې. ۳شراب تۆکانانده، اناسي عيسی یۆزلانيپ: ”اوْلارېݩ شرابې تۆکانيپدير“ ديیدي. ۴عيسی اوْݩا: ”ای، انأم، مۉنېݩ تۆکاناني ماݩا نأمه داخېلې بار؟ منيݩ وقتېم شيپيلأ گلان یوْق“ ديیيپ جواب بردي. ۵اناسي خدمتکأرلره: ”اوْل سيزه نأمه ديیسه، شوْنې هم اديݩ“ ديیدي. ۶شوْل یرده یهۉديلارېݩ یۉوېنېپ-پأکلامأنه رسملري اۆچين کتته آلتې سانې خۉم بارتې. ۷عيسی خدمتکأرلره: ”خۉملارې سۉودان دوْلدېرېݩ“ ديیدي. اوْلار خۉملارې آغزېنا چنلي دوْلدېردېلار. ۸اوْننان سوْݩ خدمتکأرلره: ”ايندي شۉلاردان غۉیېپ، طوْیېݩ ايیاسينه أکيديݩ“ ديیدي. اوْلار أکيتديلر. ۹طوْیېݩ ايیاسي شرابا اؤوريلان سۉوېݩ نيرادن گلانيني بيلمیوْرتې، مۉنې فقط سۉوې غۉیان خدمتکأرلر بيلیوْرتې. اوْل بۉ شرابدان دادېپ گؤردي و اۆیلانیوْن یيگيدي چاغېرېپ، اوْݩا: ۱۰”همالر ساچاغا ايلکي بيلان یاغشې شرابې غوْییوْرلار. مهمانلار ايچيپ دوْیانلارېننان سوْݩ، ارزان شرابې بریوْرلار. سن بوْلسا یاغشې شرابې شۉ وقتا چنلي ساقلاپ غوْیېپسېݩ!“ ديیدي. ۱۱بۉ عيسانېݩ بيرينجي گؤرکازان قدرتلې علامتېتې. اوْل مۉنې جليلأنيݩ قانا اوْباسېندا گؤرکازيپ، اؤز شهرتيني عیان اتدي. مۉنې گؤران شاگردلري اوْݩا ايمان گتيرديلر. ۱۲بۉ واقعدان سوْݩ عيسی اناسي، اينيلري، شاگردلري بيلان بيله کَفَرناحۉما گيديپ، اوْل یرده بيرنأچه گۆن غالدې.
۱۳ یهۉديلارېݩ فِصَح هایدېنېݩ غوْلایلاشیوْنلېغې اۆچين عيسی اۉرشليمه گيتدي. ۱۴اوْل عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېندا سېغېر، غوْیۉن، کبۉتر ساتیوْنلارې، شۉرقم هم اوْتۉران صرافلارې گؤردي. ۱۵عيسی یۆپدن دۆرره غۉرشاپ، مال-غارالارې بيلان بيرليکده همأني عبادت‌خانادان قوْوالاپ چېقاردې، صرافلارېݩ تأکجالريني آغدارېپ، پۉللارېنې یره سچيپ غوْیبردي. ۱۶اوْل کبۉتر ساتیوْنلارا: ”بۉلارې بۉ یردن چېقارېݩ! آتامېݩ اۆیيني بازارا اؤوۆرمأݩ!“ ديیدي. ۱۷شوْندا اوْنېݩ شاگردلري مقدس یازغېلارداقې ”سنيݩ اۆیيݩه بوْلان اخلاص مني کؤیديرار“ ديیيلان سؤزلري یادلادېلار. ۱۸اوْننان سوْݩ یهۉديلارېݩ کتتالري اوْننان: ”سنيݩ بؤتمأنه نأمه حقېݩ بار؟ اگر حقېݩ بار بوْلسا، قدرتلې علامت گؤرکازيپ، مۉنې بيزه ثابت ات“ ديیيپ طلب اتديلر. ۱۹عيسی اوْلارا: ”بۉ عبادت‌خانانې یېقېݩ، من اوْنې اۆچ گۆنده ديکالدارين“ ديیيپ جواب بردي. ۲۰کتتالر: ”بۉ عبادت‌خانه قېرق آلتې یېلدا غۉرشالدې، سن بوْلسا اوْنې اۆچ گۆنده ديکالتجکمي؟“ ديیديلر. ۲۱اما عيسی عبادت‌خانه ديیيپ، اؤز بدنينه آیدیوْرتې. ۲۲عيسی اؤلۆمنن ديرالاننن سوْݩ، شاگردلري اوْنېݩ بۉ آیدانېنې یادلاپ، مقدس یازغېلارا و عيسانېݩ سؤزلرينه اېناندېلار.
۲۳ عيسی اۉرشليمده فِصَح هایدېندا بوْلاندا، کؤپ انسانلار اوْنېݩ گؤرکازان قدرتلې علامتلارېنې گؤريپ، اوْݩا ايمان گتيرديلر. ۲۴اما عيسی همه انسانلارېݩ یۆراگيني بيلاننن سوْݩ، اوْلارا اېنانمادې. ۲۵انسان اۆچين اوْݩا هيچ کيميݩ شاهدلېغې گراک دألتي، سببي اوْل انسانېݩ نأمه نيّتينيݩ بارلېغېنې بيلیوْرتې.
۱ فريسيلريݩ آراسېندا نيقوْديم آتلې بير آدم بارتې، اوْل یهۉديلارېݩ مجلسينيݩ بير نفريتي. ۲اوْل بير گۆن گيجه عيسانېݩ یانېنا گليپ: ”یا راببي، بيز سنيݩ خۉدایدان گلان بير استادلېغېݩېزې بيلیوْرېس. چۆنکي خۉدایېݩ اؤزي سنيݩ بيلان بوْلمادېق بوْلسا، بۉرقم قدرتلې علامتلارې گؤرکازيپ بيلمزتيݩ“ ديیدي. ۳عيسی اوْݩا: ”دوْغرۉدان-هم، غایتادان دنیا گلماديک انسان خۉدایېݩ پادشالېغېنې گؤريپ بيلمز“ ديیيپ جواب بردي. ۴نيقوْديم اوْݩا: ”غاررين انسان نأديپ غایتادان دنیا گليپ بيلار؟ اوْل ینه-هم اناسينيݩ گؤوراسينه گيريپ، تأزادن دنیا گليپ بيلمز!“ ديیدي. ۵عيسی شۉرقم جواب بردي: ”دوْغرۉدان-هم، سۉودان و مقدس رۉحدان دنیا گلماديک انسان خۉدایېݩ پادشالېغېنا گيريپ بيلمز. ۶بدننن دنیا گلان بدندير، مقدس رۉحدان دنیا گلان رۉحدېر. ۷ساݩا غایتادان دنیا گلماليسيݩ ديییوْنېما گنگ غالما. ۸شمال ايسلأن طرفېنا اؤوۆسیوْر، سن اوْنېݩ شۉووۉلدېسېنې اشيدیوْرسېݩ-هم، نيرادن گليپ، نيرأ باریوْنېنې بيلمیوْرسېݩ. مقدس رۉحدان دنیا گلانلر هم شۉرقمدېر“. ۹نيقوْديم اوْننان: ”بۉ نأهيلي بۉرقم بوْلېپ بيلیوْر؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۰عيسی اوْݩا شۉرقم جواب بردي: ”سن اسرائیلېݩ استادې بوْلېپ-هم، بۉلارې بيلاݩ یوْقمې؟! ۱۱دوْغرۉدان-هم، بيز بيلانيميزي آیدیوْرېس، گؤرانيميزه شاهدلېق بریوْرېس، اما سيز بيزيݩ شاهدلېغېمېزې قبۉل اتمیوْرسېݩېز. ۱۲منيݩ یردأکي ذاتلار اۆچين آیدیوْنلارېما اېنانماساݩېز، اوْندا آسمانداقې ذاتلار اۆچين آیتسام، نأهيلي اېنانارقاݩېز؟ ۱۳هيچ کيم آسمانا چېقان دألدير؛ اوْݩا فقط آسماننان اينان انسان اوْغلې چېقاندېر. ۱۴ مۉسانېݩ چؤلده یېلانې یوْقارې گؤتاريشي یانې، انسان اوْغلې-هم یوْقارې گؤتاريلماليدير. ۱۵شوْݩا وره اوْݩا ايمان گتيران هر بير انسان هميشاليک یاشایېشا غوْوشار“.
۱۶خۉدای دنیانې کأن یاغشې گؤرانليگي اۆچين اؤزينيݩ یکه-تأک اوْغلېنې بردي. اوْل مۉنې اوْغلېنا ايمان گتيرانلريݩ هيچ بيري هلاک بوْلمان، هميشاليک یاشایېشا غوْوۉشماغې اۆچين اتدي. ۱۷خۉدای اوْغلېنې دنیانې حکم اتمک اۆچين دأل-هم، ترسينه دنیا اوْل آرقالې خلاص بوْلسېن ديیيپ ايبردي. ۱۸اوْݩا ايمان گتيران ملامت اديلمز. اما ايمان گتيرماديک شيپيلأ ملامت بوْلاندېر، سببي اوْل خۉدایېݩ یکه-تأک اوْغلېنا ايمان گتيرمادي. ۱۹ملامتلېق، مانا، شۉدېر: دنیا اېشېق گلدي، اما انسانلار غاراݩقېلېغې اېشېقدان حاص یاغشې گؤرديلر، سببي اوْلارېݩ ايشلري یامانلېقتې. ۲۰یامانلېق ادیوْن انسان اېشېغې یک گؤریوْندېر، اؤز ادیوْن یاراماز ايشلرينيݩ آشکار بوْلماغېننان قوْرقېپ، اېشېغا غوْلایلاشیوْن دألدير. ۲۱اما دوْغرې ايش ادیوْن انسان اېشېغا غوْلایلاشیوْر. شؤديپ، اوْنېݩ ايشلرينيݩ خۉدایېݩ حقې اۆچين اديلیوْنلېغې آشکار بوْلیوْر.
۲۲شۉننان سوْݩ عيسی شاگردلري بيلان یهۉدیه اطرافېنا گيتدي. عيسی اوْلار بيلان بيرنأچه وقتلاپ شوْل یرده غالدې و اوْل یرده انسانلارې سۉوا چۆمديردي. ۲۳شوْل وقت ساليم اوْباسېنېݩ غوْلایېنداقې عِینۉندا بوْلسا مردم یحیی طرفېننان چۆمديريلیوْرتې. اوْل یرده سۉو کؤپتي و چۆمديريلمک اۆچين اوْل یره گلیوْن انسانلارېݩ اېزې اۆزيلان یوْقتې. ۲۴بۉ واقعلار یحیی بنديخانا سالېنمازدان اؤݩ بوْلېپ اؤتدي.
۲۵شوْل محل یحیانېݩ شاگردلري بيلان بير یهۉدينېݩ آراسېندا یۉوېنېپ-پأکلانمأنه رسملري اۆچين کجاشيک بوْلدې. ۲۶اوْلار یحیانېݩ یانېنا گليپ: ”ای، راببي، اُردنېݩ بۆیلاکي طرفېندا سن بير آدم اۆچين شاهدلېق بريپتيݩ، مانا، شوْل آدم مردمي سۉوا چۆمديریوْر. همالر اوْنېݩ یانېنا باریوْرلار“ ديیديلر. ۲۷یحیی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”آسماننان بريلماسه، انسان هيچ ذات اله گتيريپ بيلمز. ۲۸’من مسيح دأل، من فقط اوْنېݩ اؤݩيننن ايبريلديم‘ ديییوْنېما سيزيݩ اؤزيݩيز شاهدسېݩېز. ۲۹کلين گيیاويݩکيدير. گيیاويݩ دوْستې بوْلسا، گيیاويݩ گلارينه غاراشېپ، اوْنېݩ سسيني اشيدانينده کأن خوْش بوْلیوْندېر. خۉد شوْنېݩ یانې منيݩ شادلېغېم-هم ايندي حاصل بوْلدې. ۳۰اوْل کتته بوْلمالېدېر، من کيچي.
۳۱یوْقاردان گلان همادن یوْقارېدېر. یردن بوْلان یريݩکيدير، یردأکي ذاتلار اۆچين گپلایوْندېر. آسماننان گلان همادن یوْقارېدېر. ۳۲اوْل گؤرانينه، اشيدانينه شاهدلېق بریوْر، اما اوْنېݩ شاهدلېغېنې هيچ کيم قبۉل اتمیوْر. ۳۳اما اوْنېݩ شاهدلېغېنې قبۉل ادان کيشي خۉدایېݩ حقلېغېنې تصدیقلایوْندېر. ۳۴خۉدایېݩ ايبراني خۉدایېݩ سؤزلريني سؤزلایوْندېر، سببي خۉدای مقدس رۉحې اؤلچاگسيز بریوْر. ۳۵آتا اوْغلې یاغشې گؤریوْر و اوْل همه ذادې اوْنېݩ الينه تابشېراندېر. ۳۶اوْغلا ايمان گتيریوْن انسان هميشاليک یاشایېشا ايیه بوْلیوْر، اما اوْغلې رد ادان انسان هميشاليک یاشایېشا غوْوۉشماز، اوْل خۉدایېݩ غضبېنا دۆشار“.
۱ عيسانېݩ یحیی غاراندا حاص کؤپ شاگرد ادينيپ، سۉوا چۆمديریوْنلېغې باراداقې خبر فريسيلريݩ غۉلاغېنا یتدي. ۲اصلیندا اوْلارې عيسی دأل-هم، شاگردلري چۆمديریوْرتې. ۳عيسی فريسيلريݩ اؤزي حقېندا اشيدانليگيني بيلانده، یهۉدیانې تاشلاپ، ینه-هم جليلأ پس گيتدي. ۴اوْل سامرانېݩ اۆستي بيلان گيتماليتي. ۵عيسی سامرانېݩ سيخار ديیان شهرينه گلدي. بۉ شهر یعقۉبېݩ اؤز اوْغلې یۉسفا بران یرينه غوْلایتې. ۶یعقۉبېݩ غازان غۉیۉسې-هم شوْل یرداتي. یوْل یؤريپ یادان عيسی غۉیۉنېݩ باشېندا اوْتۉردې. وقت گۆنوْرتان بوْلېپ باریوْرتې. ۷شوْل وقت سامرالې بير عیال غۉیۉدان سۉو آلمانا گلدي. عيسی اوْݩا: ”ماݩا ايچمأنه سۉو بر“ ديیدي. ۸عيسانېݩ شاگردلري بوْلسا نان ساتېن آلماق اۆچين شهره گيديپتيلر. ۹سامرالې عیال عيسی گنگ غالېپ: ”سن یهۉدي بوْلېپ، من سامرالې عیالدان نأديپ ايچمأنه سۉو سوْرایوْرسېݩ؟“ ديیدي. سببي یهۉديلار سامرالېلارې حساب اتمیوْرتېلار. ۱۰عيسی اوْݩا: ”سن خۉدایېݩ برجک تحفاسېنې و اؤزيݩنن سۉو ديلأنيݩ کيمليگيني بيلساتيݩ، اؤزيݩ اوْننان سۉو ديلأرتيݩ، اوْل-هم ساݩا یاشایېش سۉوېنې برارتي“ ديیدي. ۱۱عیال اوْݩا: ”ای، آقا، سنيݩ سۉو چکار یانې هيچ ذادېݩ-هم یوْق، غۉیې بوْلسا چۉݩݩۉر، یاشایېش سۉوېنې نيرادن آلجاق؟ ۱۲بۉ غۉیۉنې بيزه آتامېز یعقۉب بردي. اوْنېݩ اؤزي-هم، چاغالارې-هم، مال-غارالارې-هم بۉ غۉیۉدان سۉو ايچان. بوْلماسا سن شوْل آتامېز یعقۉبدان هم کتتامي؟“ ديیدي. ۱۳عيسی اوْݩا: ”بۉ سۉودان ايچان ینه سۉوسار. ۱۴اما منيݩ برجک سۉوېمنان ايچان هيچ سۉوساماز. ترسينه، منيݩ برجک سۉوېم اوْنېݩ ايچينده هميشه یاشایېش چشماسينه اؤوريلار“ ديیدي. ۱۵عیال: ”ای، آقام، ماݩا شوْل سۉودان برسأݩ، هيچ سۉوسامایېن، سۉو چکمأنه بۉ یره گلمایين“ ديیدي. ۱۶عيسی: ”بار، گيت-هم، أريݩي چاغېرېپ گل“ ديیدي. ۱۷عیال: ”منيݩ أريم یوْق“ ديیدي. عيسی اوْݩا: ”أريم یوْق ديیيپ، دوْغرۉسېنې آیتدېݩ. ۱۸سنيݩ اؤݩنن بأش أريݩ بارتې، شيپيلأکي بيله یاشاپ یؤرينيݩ هم اؤز أريݩ دأل، مۉنې دوْغرې آیتدېݩ“ ديیدي. ۱۹عیال: ”ای، آقام، گؤریوْرېن، سن پیغمبر ديیيپ من فکر ادیوْرېن. ۲۰بيزيݩ آتا-بابالارېمېز خۉدایا شۉ داغدا سجده اديپتيلر، اما سيز یهۉديلار خۉدایا سجده اديلیوْن یر اۉرشليمدادير ديییوْرسېݩېز“ ديیدي. ۲۱عيسی اوْݩا شۉرقم ديیدي: ”ای، عیال، ماݩا اېنان، شۉرقم بير وقت گلار، شوْندا آتا خۉدایا نه شۉ داغدا، نه-هم اۉرشليمده سجده ادارسيݩيز. ۲۲سيز سامرالېلار کيمه سجده ادیوْنېݩېزې بيلمیوْرسېݩېز، بيز کيمه سجده ادیوْنېمېزې بيلیوْرېس، سببي خلاص بوْلماقلېق یهۉديلاردان گلیوْندېر. ۲۳اما شۉرقم بير وقت گلار، حقيقې سجده ادیوْنلار آتا رۉحدا و حقيقتدا سجده ادارلر. اوْل وقت شيپيلأ گلدي! آتا اؤزينه شۉرقم سجده ادیوْنلارې گؤزلایوْر. ۲۴خۉدای رۉحدېر، اوْݩا سجده ادیوْنلار رۉحدا و حقيقتدا سجده اتماليديرلر“. ۲۵عیال اوْݩا: ”من مسيحيݩ گلجگيني بيلیوْرېن، اوْل گلانده بيزه همه ذادې دۆشينديرار“ ديیدي. (مسيح خۉدایېݩ سایلاپ-سچاني ديیمکدير.) ۲۶عيسی اوْݩا: ”سنيݩ بيلان گپلاشيپ دۉران شوْلدېر“ ديیدي.
۲۷عین شوْل وقت عيسانېݩ شاگردلري گلديلر و اوْنېݩ بير عیال بيلان گپلاشيپ دۉرانېنا حیران غالدېلار. اما هيچ کيم: ”ادیوْنېݩ نأمه؟“ یا-هم ”بۉ عیال بيلان نأمه اۆچين گپلاشیوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرامادې. ۲۸اوْننان سوْݩ یاݩقې عیال کۆیزاسيني غوْیدې-هم، شهره بارېپ، مردمه: ۲۹”یؤريݩ، منيݩ همه ادان ايشلريمي آیدېپ بران آدمې گؤريݩ. اوْل مسيح بوْلماسېن؟“ ديیدي. ۳۰اوْلار شهردن چېقېپ، عيسانېݩ یانېنا باردېلار. ۳۱شۉ آرالېقدا شاگردلري عيسی: ”استاد، نان ايیيپ اوْتۉر!“ ديیيپ، هؤدۆر اتديلر. ۳۲عيسی بوْلسا اوْلارا: ”منيݩ ايیمأنه ذادېم بار، اما سيز اوْنې بيلمیوْرسېݩېز“ ديیدي. ۳۳اوْننان سوْݩ شاگردلري: ”کيمدير بيري اوْݩا ايیمأنه ذات گتيريپ بران دألدير؟“ ديیشديلر. ۳۴عيسی اوْلارا: ”منيݩ نانېم اؤزيمي ايبرانيݩ اراداسېنې برجای اتمکدير، اوْنېݩ ايشيني یرينه یتيرمکدير. ۳۵سيز اوْراغا ینه تؤرت آی بار ديیمیوْرسېݩېزمې؟ اما من سيزه ديییوْرېن، کلأݩيزي غالدېرېݩ-هم، اکين میدانلارېنا گؤزلأݩ، اوْلار شيپيلأ اوْراغا تیار. ۳۶اوْراقچې هم حقېنې آلیوْر، هم هميشاليک یاشایېش اۆچين حاصل جمعلایوْر. شؤديپ، اکیوْن-هم، اوْریوْن-هم بيلاليکده خوْش بوْلیوْر. ۳۷ ’بيري اکار، باشغا بيري اوْرار‘ ديیيلیوْن سؤز بۉ اۆچين دوْغرۉدېر. ۳۸من سيزي زحمتيݩيزيݩ سيݩماديک حاصلېنې اوْرمانا ايبرديم. باشغالار بۉ حاصل اۉرېندا زحمت چکديلر، سيز بوْلسا اوْلارېݩ زحمتينيݩ اجريني آلیوْرسېݩېز“ ديیدي.
۳۹”منيݩ همه ادان ايشلريمي آیدېپ بردي“ ديیيپ، شاهدلېق بران عیالېݩ سؤزي بيلان بۉ شهردأکي سامرالېلارېݩ کؤپرأگي عيسا ايمان گتيرديلر. ۴۰شوْنېݩ اۆچين-هم، سامرالېلار عيسانېݩ یانېنا گليپ، اؤز یانلارېندا غالماغېنې اوْننان خواهش اتديلر. اوْل هم شوْل یرده ايکي گۆن غالدې. ۴۱اوْنېݩ سؤزلريني ديݩلأپ، ینه-هم کؤپ انسانلار اوْݩا ايمان گتيرديلر. ۴۲اوْلار عیالا: ”ايندي بيز سنيݩ آیدانلارېݩا وره ايمان گتيرماديک، مۉنې اؤزيميز اشيتديک. اوْل، دوْغرۉدان-هم، دنیانېݩ چېن خلاصکأري“ ديیديلر.
۴۳ايکي گۆن اؤتاننن سوْݩ، عيسی اوْل یردن جليلأ گيتدي. ۴۴پیغمبرلريݩ اؤز یۉردينده قدرېنېݩ یوْقلېغېنې عيسانېݩ اؤزي تصدیقلاپتې. ۴۵مۉݩا غارامازدان، عيسی جليلأ گلانده، جليلاليلر اوْنې یاغشې عزتلاديلر، سببي اوْلار فِصَح هایدې اۆچين اۉرشليمه بارانلارېندا، اوْل یرده عيسانېݩ ادان همه ايشلريني گؤريپتيلر. ۴۶عيسی ینه-هم اؤزينيݩ سۉوې شرابا اؤوران یري بوْلان جليلأنيݩ قانا شهرينه پس گلدي. شوْل وقت کَفَرناحۉمدا بير قصر عملدارېنېݩ اوْغلې کسللأپ یاتېرتې. ۴۷بۉ آدم عيسانېݩ یهۉدیادان جليلأ گلانيني اشيديپ، اوْنېݩ یانېنا باردې. اوْل گليپ، اؤلۆم یاستېغېندا یاتان اوْغلېنا شفا برمگيني سوْراپ، عيسی یالباردې. ۴۸عيسی اوْݩا: ”سيز قدرتلې علامتلار، معجزالر گؤرماسأݩيز، هيچ اېنانمارسېݩېز“ ديیدي. ۴۹قصر عملدارې اوْݩا: ”ای، آقا، اوْغلېم اؤلمأنکأ منيݩ بيلان گل-هم!“ ديیدي. ۵۰عيسی اوْݩا: ”گيديبر، اوْغلېݩ یاشار“ ديیدي. اوْل هم عيسانېݩ آیدان سؤزينه اېنانېپ، اۆیينه پس گيتدي. ۵۱اوْل حالا یوْلداقا، خدمتکأرلري اوْنېݩ اؤݩيننن چېقېپ: ”اوْغلېݩ یاغشې بوْلدې“ ديیديلر. ۵۲اوْل آدم خدمتکأرلريننن اوْغلېنېݩ هایسې وقتدا یاغشې بوْلانېنې سوْرادې. اوْلار اوْݩا: ”دۆین گۆنديز ساعت بيرده اېنېݩ غېزدېرماسې یوْغالدې“ ديیديلر. ۵۳اوْننان سوْݩ مۉنېݩ عيسانېݩ ”اوْغلېݩ یاشار“ ديیان ساعتېندا بوْلانلېغېنا آتاسې گؤز یتيردي. شؤديپ اوْل اۆی-ايچاريسي بيلان هماسي عيسا ايمان گتيرديلر. ۵۴بۉ عيسانېݩ یهۉدیادان جليلأ گلاننن سوْݩ گؤرکازان ايکينجي قدرتلې علامتېتې.
۱بیرآز وقتدان یهۉديلارېݩ بير هایدې بوْلدې و عيسی مۉنې بللامک اۆچين اۉرشليمه گيتدي. ۲اۉرشليمده ’غوْیۉن‘ ديیان دروازاسينيݩ یانېندا بير حوض بارتې. بۉ حوضېݩ اراميچه آدې بِیت‌حِسدا بوْلېپ، اوْنېݩ تؤواراگينده بأش ایوان بارتې. ۳بۉ ایوانلاردا کؤپ کسللر، کؤرلر، آغساقلار، اېسمازلار یاتېرتېلار. ۵شوْل یرده اوْتۉز سکيز یېل بأري درد چکيپ یاتان بير کسل بارتې. ۶عيسی یاتان کسلي گؤريپ، اوْنېݩ کأن یېلدان بأري بۉ دردي چکیوْنلېغېنې بيلدي. شوْنېݩ اۆچين اوْننان: ”شفا تاپماق ايسلایوْرسېݩمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۷کسل: ”ای، آقا، سۉو چایقانان وقتې مني حوضا سالجاق هيچ کيميم یوْق. من باریوْنچام، باشغا بيري مننن اؤݩ حوضا گيریوْر“ ديیيپ جواب بردي. ۸عيسی اوْݩا: ”تۉر، دۆشاگيݩي آل-هم، یؤري!“ ديیدي. ۹یاݩقې آدم شوْبادا شفا تاپېپ، دۆشاگيني آلدې-هم، یؤريپ باشلادې. بۉ واقع سبت گۆني بوْلېپ اؤتدي. ۱۰مۉنېݩ اۆچين یهۉديلارېݩ کتتالري شفا تاپان آدما: ”بۉ گۆن سبت گۆني، ساݩا دۆشاگيݩي گؤتارمک غاداغان“ ديیديلر. ۱۱اما شفا تاپان آدم اوْلارا: ”ماݩا شفا بران آدم ماݩا: ’دۆشاگيݩي آل-هم، یؤري‘ ديیدي“ ديیيپ جواب بردي. ۱۲اوْننان: ”ساݩا: ’دۆشاگيݩي آل-هم، یؤري‘ ديیان آدم کيم؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۳اما شفا تاپان آدم اوْنېݩ کيمليگيني بيلمیوْرتې، سببي عيسی شوْل یردأکي جمعیتيݩ آراسېنا گيريپ گيديپتي. ۱۴سوْݩ عيسی عبادت‌خانادا اوْل آدما دۆش گليپ: ”مانا، شفا تاپدېݩ، مۉننان سوْݩ گناه اتمه، بوْلماسا باشېݩا مۉننان بدتر گۆنلر گلار“ ديیدي. ۱۵یاݩقې آدم بارېپ، اؤزينه شفا برانيݩ عيسالېغېنې یهۉديلارېݩ کتتالرينه آیتدې.
۱۶بۉ ايشي سبت گۆني ادانليگي اۆچين یهۉديلارېݩ کتتالري عيسانې اېزارلامانا باشلادېلار. ۱۷اما عيسی اوْلارا: ”منيݩ آتام شۉ گۆنه چنلي اؤز ايشيني اديپ گلیوْر، من هم اؤز ايشيمي ادیوْرېن“ ديیيپ جواب بردي. ۱۸شۉ سببدن یهۉديلارېݩ کتتالري اؤݩکيدن-هم بدتر غضبلانېپ، اوْنې اؤلديرمگيݩ فکريني اتديلر. سببي اوْل فقط سبت گۆنيني بوْزماق بيلان، خۉدایا آتام ديیيپ، اؤزيني خۉدایا دݩایوْرتې. ۱۹عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”دوْغرۉدان-هم، آتاسېنېݩ ادان ذاتلارېنې گؤرماسه، اوْغۉل اؤز-اؤزيننن هيچ ذات اديپ بيلمز. آتاسې نأمه اتسه، اوْغۉل-هم شوْنې ادیوْندېر. ۲۰چۆنکي آتا اوْغلې یاغشې گؤریوْر، همه ادیوْن ذاتلارېنې اوْݩا گؤرکازیوْر. هاوا، اوْل اوْغلا مۉننان هم کتته ايشلري گؤرکازار، شوْندا همأݩيز مۉݩا حیران غالارسېݩېز. ۲۱آتانېݩ اؤلۆلري ديرالديشي یانې، اوْغۉل-هم ايسلأن انسانېنې ديرالدیوْر. ۲۲آتا هيچ کيميݩ اۆستيننن حکم چېقاریوْن دألدير، اوْل همه قاضيلېغې اوْغلا تابشېراندېر. ۲۳آتا حرمت غوْییوْنلار اوْغلا-هم حرمت غوْیمالېدېرلار. اوْغلا حرمت غوْیمیوْن انسان اوْنې ايبران آتا-هم حرمت غوْییوْن دألدير. ۲۴دوْغرۉدان-هم، منيݩ سؤزلريمي ديݩلأپ، مني ايبرانه ايمان گتيران انسان هميشاليک یاشایېشا ايیه بوْلیوْندېر، اوْل حکم اديلمز. اوْل اؤلۆمنن یاشایېشا اؤتاندير. ۲۵من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، خۉدایېݩ اوْغلېنېݩ سسيني اؤلۆلريݩ-هم اشيتجک وقتې گلار، بۉ وقت درراو گلدي. اوْنېݩ سسيني اشيدانلر یاشار. ۲۶چۆنکي آتانېݩ یاشایېش بريپ بيليشي یانې، اوْل اوْغلا-هم یاشایېش برمک اختیارېنې بردي. ۲۷اوْنېݩ انسان اوْغلېلېغې سببلي، اوْݩا قاضيلېق اتمک اختیارېنې-هم بردي. ۲۸مۉݩا گنگ غالماݩ، سببي مزارداقېلارېݩ هماسينيݩ اوْنېݩ سسيني اشيتجک وقتې گلار. ۲۹یاغشېلېق ادانلر یاشاماق اۆچين، یامانلېق ادانلر بوْلسا حکم اديلمک اۆچين ديرالار.
۳۰من اؤز-اؤزيمنن هيچ ذات اديپ بيلمیوْرېن؛ آتامنان نأمه اشيتسام، شوْنېݩ یانې حکم چېقاریوْرېن. منيݩ قاضيلېغېم حقدېر، سببي من اؤز ايسلاگيم بوْیۉنچا حکم چېقارمیوْرېن، مني ايبرانيݩ اراداسېنې برجای ادیوْرېن. ۳۱اگر من اؤزيم حقدا شاهدلېق برسام، اوْندا بۉ شاهدلېغېم اعتبارې یوْقدېر. ۳۲من حقدا شاهدلېق بریوْن باشغا بيري بار. اوْنېݩ اؤزيم حقداقې شاهدلېغېنېݩ دوْغرۉلېغېنې من بيلیوْرېن. ۳۳سيز یحیانېݩ یانېنا انسانلار یوْللادېݩېز، اوْل هم حقيقتا شاهدلېق بردي. ۳۴من انسان شاهدلېغېنا محتاج بوْلماسام-هم، مۉنې سيزيݩ خلاص بوْلماغېݩېز اۆچين آیدیوْرېن. ۳۵یحیی اېشېق بریوْن چېرا یانېتې. سيز آز سِللام هم بوْلسا، اوْنېݩ اېشېغېنا غۉوانماق ايسلاديݩيز. ۳۶اما منيݩ یحیانېݩقېدان حاص کتته شاهدلېغېم بار، سببي برجای اتمگيم اۆچين آتانېݩ اؤزيمه تابشېران ايشلري، یعنی شۉ ادیوْن ايشلريم مني آتانېݩ ايبرانليگينه شاهدلېق بریوْر. ۳۷مني ايبران آتانېݩ اؤزي هم من حقدا شاهدلېق بردي. اما سيز اوْنېݩ نه سسيني اشيتديݩيز، نه-هم یۆزيني گؤرديݩيز. ۳۸یۆراگيݩيزده اوْنېݩ سؤزي یوْق، سببي سيز اوْنېݩ ايبرانينه ايمان گتيرمیوْرسېݩېز. ۳۹سيز هميشه یاشایېش مقدس یازغېلاردادېر فکر اديپ، اوْلارې اخلاص بيلان اؤورانیوْرسېݩېز. اوْلار بوْلسا من حقدا شاهدلېق بریوْرلار. ۴۰اما سيز یاشایېشا ايیه بوْلار یانې، ماݩا گلمک ايسلامیوْرسېݩېز. ۴۱من انسانلارېݩ اؤوينمگي قبۉل اتمیوْرېن. ۴۲اما من سيزي تانېیوْرېن، سيزيݩ یۆراگيݩيزده خۉدایېݩ محبتې یوْق. ۴۳من آتامېݩ آدېننان گلديم، سيز بوْلسا مني قبۉل اتمیوْرسېݩېز. اما باشغا بيري اؤز آدېننان گلسه، سيز اوْنې قبۉل ادارسيݩيز. ۴۴سيز بيري-بيريݩيزدن اؤوينمأني قبۉل ادیوْرسېݩېز، اما یکه-تأک خۉدایېݩ اؤوينماسيني غازانمانا کوْشش اتمیوْرسېݩېز. اوْننان سوْݩ نأديپ سيزده ايمان بوْلسېن؟ ۴۵آتانېݩ اؤݩينده من سيزي عیبلارېن فکر اتمأݩ. سيزي اؤز اميد باغلایوْن مۉساݩېز عیبلایوْندېر. ۴۶سيز مۉسی اېنانساتېݩېز، اوْندا ماݩا-هم اېنانارتېݩېز، سببي اوْل من حقدا یازدې. ۴۷اوْنېݩ یازانلارېنا اېنانمیوْن بوْلساݩېز، اوْندا منيݩ آیدیوْنلارېما نأهيلي اېنانجاقسېݩېز؟“
۱شۉننان سوْݩ عيسی جليله دریانېݩ بۆیلاکي طرفېنا اؤتدي. (بۉ دریا ’تيباريیا دریا‘ هم ديیيلیوْرتې.) ۲عيسانېݩ قدرتلې علامتلار آرقالې کسللره شفا برانليگيني گؤران کتته بير جمعیت اوْنېݩ اېزېنا دۆشدي. ۳عيسی شاگردلري بيلان کتته دپأ چېقېپ اوْتۉردې. ۴یهۉديلارېݩ فِصَح هایدې غوْلایلاپتې. ۵عيسی تؤواراگينه گؤزيني آیلادې. اؤز یانېنا کتته جمعیتيݩ گلیوْنېنې گؤريپ، فيليپه: ”بۉلارا ايیار یانې نانې نيرادن ساتېن آلارېس؟“ ديیدي. ۶عيسی مۉنې فيليپي سېناماق اۆچين سوْراپتې، اصلیندا اؤزينيݩ نأمه اتجگيني شوْپيلأ بيلیوْرتې. ۷فيليپ اوْݩا: ”بۉلارېݩ هر بيرينه بير دؤوۆم نان ساتېن آلماق اۆچين ايکي یۆز کۆمۆش تݩݩه مصرف اتساک-هم یتمز!“ ديیيپ جواب بردي. ۸شاگردلردن بيري، شمعۉن پِترُسېݩ دوْغانې آندرېس، اوْݩا: ۹”بۉ یرده بير اوْغلاندا بأش آرپا نانې بيلان ايکي بالېق بار. اما شۉرقم کتته جمعیته یتمز“ ديیدي. ۱۰عيسی: ”مردمي اوْتۉردېݩ“ ديیدي. مردم شوْل یردأکي اوْتلېق میدانېندا اوْتۉردې. اوْل یرده بأش مۆݩه غوْلای ارکاک آدم بارتې. ۱۱عيسی نانلارې آلېپ، شکر اتدي، سوْݩ اوْلارې اوْتۉرانلارا پایلادې. بالېقلارې هم شؤتدي، نأچه ايسلاسالر، اوْلارا پایلادې. انسانلار دوْییوْنچالار ايیديلر. ۱۲اوْلار دوْیانلارېننان سوْݩ، عيسی شاگردلرينه: ”غالان-غاچانلارې جمعلاشديريݩ، هيچ ذات ضایعلانماسېن“ ديیدي. ۱۳شاگردلر ايیيلان بأش آرپا ناننان سۆشيک بؤلاکلري جمعلأپ، اوْنکي سبدي دوْلدېردېلار. ۱۴عيسانېݩ بۉ قدرتلې علامتېنې گؤران انسانلار: ”دوْغرۉدان-هم، دنیا گلمالي پیغمبر شۉدېر“ ديیديلر. ۱۵عيسی اوْلارېݩ اؤزيني پادشاه اتمک اۆچين زوْر بيلان تۉتجاق بوْلیوْنلېقلارېنې بيلاننن سوْݩ، ینه-هم یکه اؤزي داغا گيتدي.
۱۶آغشامارا اوْنېݩ شاگردلري دریانېݩ بوْیېنا گلديلر. ۱۷غاراݩقې دۆشيپتي، اما عيسی اوْلارېݩ یانېنا گلمأنتي. اوْننان سوْݩ شاگردلر غایېغا منيپ، دریانېݩ آݩېرسېنداقې کَفَرناحۉم شهرينه اۉورادېلار. ۱۸گۆیچلي شمال تۉرېپ، دریا توْلقۉن آتېپ باشلادې. ۱۹اوْلار غایېقلې آلتې کيلۉمتر گيدانلريننن سوْݩ، عيسانېݩ سۉوېݩ یۆزيننن یؤريپ، غایېغا غوْلایلاشېپ گلیوْنېنې گؤريپ قوْرقدېلار. ۲۰اما عيسی اوْلارا: ”قوْرقماݩ، بۉ – من!“ ديیدي. ۲۱اوْلار بگانيپ، اوْنې غایېغا منديرديلر. غایېق شوْل فرصدېݩ اؤزينده یتمالي یرينه بارېپ یتدي. ۲۲ارتاسي گۆن دریانېݩ بۆیلاکي غېراسېندا غالان جمعیت اوْل یرده دۆین فقط بير غایېغېݩ بارلېغېنې و عيسانېݩ اؤز شاگردلري بيلان شوْل غایېغا منمأن، اوْلارېݩ فقط اؤزلرينيݩ گيدانليکلريني آنېقلادېلار. ۲۳شوْل وقت تيباريیادان باشغا غایېقلار گلدي. غایېقلارېݩ ساقلانان یري ارباب عيسانېݩ خۉدایا شکر آیدان و مردميݩ نان ايیان یرينه غوْلایتې. ۲۴عيسانېݩ-هم دأل، اوْنېݩ شاگردلرينيݩ-هم اوْل یرده یوْقلېغېنې گؤران جمعیت غایېقلارا منيپ، عيسانې گؤزلامأنه کَفَرناحۉما طرف گيتدي. ۲۵اوْنې دریانېݩ آݩرې طرفېننان تاپېپ: ”استاد، بۉ یره حاچان گلديݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار.
۲۶ عيسی اوْلارا: ”من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، سيز مني قدرتلې علامت گؤرانيݩيز اۆچين دأل-هم، نان ايیيپ دوْیانېݩېز اۆچين گؤزلایوْرسېݩېز. ۲۷ضایعلانیوْن نان اۆچين دأل-هم، هميشاليک یاشایېش بریوْن نان اۆچين اخلاص اديݩ، اوْنې سيزه انسان اوْغلې برار. چۆنکي آتامېز خۉدایېݩ اؤزي بۉ ايشي اوْݩا تابشېراندېر“ ديیيپ جواب بردي. ۲۸اوْننان: ”بيز خۉدایېݩ ايشلريني برجای اتمک اۆچين نأمه اتمالي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۹عيسی اوْلارا: ”خۉدایېݩ ايشيني برجای اتمک ايسلایوْن بوْلساݩېز، اوْنېݩ ايبرانينه ايمان گتيريݩ“ ديیيپ جواب بردي. ۳۰اوْلار ینه-هم: ”گؤريپ، ساݩا ايمان گتيراريميز یانې، سن نأهيلي قدرتلې علامت گؤرکازارسيݩ؟ حانې، نأمه ادارسيݩ؟ ۳۱بيزيݩ آتا-بابالارېمېز چؤلده منّا ايیديلر. مقدس یازغېلاردا بۉ اۆچين: ’اوْلارا ايیمک اۆچين آسماننان نان بردي‘ ديیيپ یازېلان“ ديیديلر. ۳۲عيسی اوْلارا: ”من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، سيزه آسماننان نان بران مۉسی دأل. آسماننان سيزه حقيقې نانې منيݩ آتام بریوْر. ۳۳چۆنکي خۉدایېݩ نانې آسماننان اينيپ، دنیا یاشایېش بریوْندېر“ ديیدي. ۳۴اوْلار اوْݩا: ”آقام، شوْل نانې بيزه هميشه بر“ ديیديلر. ۳۵عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”یاشایېش نانې منديرين، ماݩا گلان هيچ آجېقماز، ماݩا ايمان گتيران هيچ سۉوساماز. ۳۶آیدېشېم یانې، سيز مني گؤرديݩيز، اما ماݩا ايمان گتيرمیوْرسېݩېز. ۳۷آتامېݩ ماݩا بران انسانلارېنېݩ بارې ماݩا گلار، من یانېما گلانلري هيچ پس ايبرمارين. ۳۸چۆنکي من اؤز ارادامې دأل-هم، مني ايبرانيݩ اراداسېنې برجای اتمک اۆچين آسماننان اينديم. ۳۹مني ايبرانيݩ اراداسې بوْلسا، اوْنېݩ اؤزيمه برانلرينيݩ هيچ بيريني یيتيرمأن، اوْلارې آخرقې گۆن غایتادان ديرالتمگيمدير. ۴۰اوْغلې گؤران و اوْݩا ايمان گتيران هر بير انسانېݩ هميشاليک یاشایېشا غوْوۉشماغې آتامېݩ اراداسېدېر. من-هم بۉ انسانلارې آخرقې گۆن غایتادان ديرالدارين“. ۴۱”آسماننان اينان نان منديرين“ ديیاني اۆچين یهۉديلارېݩ کتتالري اوْݩا ضد چېقېپ هۆݩۆرداشديلر. ۴۲اوْلار: ”بۉ یۉسفېݩ اوْغلې عيسی دألمي؟ بيز اوْنېݩ آتا-اناسيني تانېیوْرېس. اوْل نأهيلي ’من آسماننان اينديم‘ ديییوْر؟“ ديیشديلر. ۴۳عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”اؤز آراسېندا هۆݩۆرداشماݩيزي بس اديݩ. ۴۴اگر مني ايبران آتانېݩ اؤزي گتيرماسه، هيچ کيم ماݩا گليپ بيلمز. یانېما گلان انسانې بوْلسا، من آخرقې گۆن ديرالدارين. ۴۵پیغمبرلريݩ یازغېلارېندا: ’اوْلارېݩ هماسي خۉدایدان تعليم آلارلار‘ ديیيپ یازېلان. آتامنان اشيديپ، اوْننان تعليم آلان هر کيم ماݩا گلار. ۴۶اصلېندا هيچ کيم هيچ وقت آتانې گؤران دألدير. آتانې فقط خۉدایدان گلان گؤراندير. ۴۷من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، ماݩا ايمان گتيران هميشاليک یاشایېشا غوْوشاندېر. ۴۸یاشایېش نانې منديرين. ۴۹آتا-بابالارېݩېز چؤلده منّا ايیانليکلرينه غارامازدان، اؤلديلر. ۵۰اما آسماننان اينان بير نان بار، اوْننان ايییوْن انسان هيچ اؤلمز. ۵۱آسماننان اينان ديري نان منديرين. مۉننان ايیان انسان هميشه یاشار. دنیانېݩ یاشایېشې اۆچين برجک نانېم منيݩ اؤز بدنيمدير“.
۵۲اوْننان سوْݩ یهۉديلارېݩ کتتالري: ”بۉ آدم اؤز بدنيني بيزه ايیمأنه نأهيلي بريپ بيلار؟“ ديیشيپ، اؤز آراسېندا جدللاشمأنه باشلادېلار. ۵۳عيسی اوْلارا: ”من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، انسان اوْغلېنېݩ بدنيني ايیيپ، غانېنې ايچماسأݩيز، سيزده یاشایېش بوْلماز. ۵۴منيݩ بدنيمي ايیيپ، غانېمې ايچان هميشاليک یاشایېشا غوْوشار. آخرقې گۆن من اوْنې ديرالدارين. ۵۵منيݩ بدنيم حقيقې نان، غانېم حقيقې ايچگيدير. ۵۶منيݩ بدنيمي ايیيپ، غانېمې ايچیوْن منده یاشار، من هم اوْندا. ۵۷مني ديري آتام ايبردي و من اوْل آرقالې یاشایوْرېن. عین شوْنېݩ یانې، مننن ايیميتلانیوْن-هم من آرقالې یاشار. ۵۸هاوا، آسماننان اينان نان بۉدېر. گؤزلا، بۉ آتا-بابالارېݩېزېݩ ايیان منّاسې یانې دألدير. اوْلار منّا ايیيپ-هم، اؤليپ گيتديلر، اما بۉ نانې ايیان انسان هميشه یاشار“ ديیدي. ۵۹اوْل بۉ سؤزلري کَفَرناحۉمداقې کنيساده اؤورادیوْرقا آیتدې.
۶۰شاگردلريݩ کؤپۆسي مۉنې اشيديپ: ”بۉ سؤزلر آغېر. مۉنې کيم قبۉل اديپ بيلار؟“ ديیشدي. ۶۱عيسی شاگردلريݩ مۉݩا هۆݩۆرداشیوْنېنې بيليپ، اوْلارا: ”بۉ آیدانلارېم سيزيݩ ايمانېݩېزې کمالدارمي؟ ۶۲اوْندا سيز انسان اوْغلېنېݩ اوّل بوْلان یرينه غایتادان چېقانېنې گؤرسأݩيز نأمه ديیارکأݩيز؟ ۶۳یاشایېش بریوْن رۉحدېر، انسان گۆیجينيݩ فایداسې یوْقدېر. منيݩ سيزه آیدیوْن سؤزلريم مقدس رۉحداندېر و یاشایېش بریوْندېر. ۶۴اما سيزيݩ آراݩېزدا کأبير ايمان گتيرمیوْنلار بار“ ديیدي. چۆنکي عيسی کيميݩ ايمان گتيرمیوْنلېغېنې و اؤزينه کيميݩ خائنلېق اتجکليگيني اوْزالدان بيلیوْرتې. ۶۵اوْل: ”آتامېݩ اؤزي اوْلارا یوْل برماسه، هيچ کيم منيݩ یانېما گليپ بيلمز ديیيپ، من سيزه شوْنېݩ اۆچين آیتدېم“ ديیدي. ۶۶شوْننان سوْݩ شاگردلرينيݩ کؤپۆسي اوْننان یۆز اؤوۆرديلر و اوْنېݩ اېزېنا ايیارمگي بس اتديلر. ۶۷شوْندا عيسی اوْنکي رسۉللارېننان: ”سيز هم مني ترک اتمکچيميسيݩيز؟“ ديیيپ سوْرادې. ۶۸شمعۉن پِترُس اوْݩا: ”ارباب، بيز سني ترک اديپ، باشغا کيمه بارالې؟ هميشاليک یاشایېش سؤزلري فقط سنده. ۶۹بيز سنيݩ خۉدایېݩ مقدسيليگيݩه اېنانیوْرېس و مۉنې آنېق بيلیوْرېس“ ديیيپ جواب بردي. ۷۰عيسی اوْلارا: ”سيز اوْن ايکيلري اؤزيم سایلاپ آلمادېممې؟ مۉݩا غارامازدان، آراݩېزدان بيري شیطاندېر“ ديیيپ جواب بردي. ۷۱اوْل مۉنې شمعۉن ايسقاريیوْدېݩ اوْغلې یهۉدانې گؤز اؤݩينده تۉتېپ آیتدې. سببي یهۉدا اوْن ايکيلريݩ بيري بوْلسا-هم، سوْݩ عيسی خائنلېق اتجک کيشيتي.
۱شوْننان سوْݩ عيسی جليلاده آیلانمانا باشلادې. یهۉديلارېݩ کتتالري اوْنېݩ قصدېنا چېقانلارېننان سوْݩ، اوْل یهۉدیادا گزمک ايسلامیوْرتې. ۲یهۉديلارېݩ خیمه هایدې غوْلایلاپتې. ۳شوْنېݩ اۆچين عيسانېݩ دوْغانلارې اوْݩا: ”بۉ یردن چېقېپ، یهۉدیه گيت، ادیوْن ايشلريݩي شاگردلريݩ گؤرسين. ۴اؤزيني آچېق تانېتماق ايسلایوْن آدم گيزلين ايش ادیوْن دألدير. سن بۉ ذاتلارې ادیوْن بوْلساݩ، اؤزيݩي دنیا گؤرکاز“ ديیديلر، ۵سببي عيسی حتّیٰ دوْغانلارې-هم اېنانمیوْرتېلار. ۶عيسی اوْلارا: ”منيݩ وقتېم شيپيلأ دوْلان یوْق، اما سيزيݩ اۆچين هر وقت مناسبدېر. ۷دنیا سيزي یک گؤريپ بيلمز، اما مني یک گؤریوْر، سببي من اوْنېݩ ايشلرينيݩ یامانلېغېنا شاهدلېق بریوْرېن. ۸سيز هایدا گيديݩ، من بۉ هایدا گيتجک دأل. سببي منيݩ وقتېم شيپيلأ دوْلان یوْق“ ديیيپ جواب بردي. ۹اوْلارا شۉرقم ديیيپ، اوْل جليلاده غالدې. ۱۰اما دوْغانلارېݩ هایدا گيدانلريننن سوْݩ، عيسی-هم گيتدي، اما گيزلين گيتدي.
۱۱ یهۉديلارېݩ کتتالري هایتچېلېقدا اوْنې ايدأپ: ”اوْل نيراده؟“ ديیيپ سوْرایوْرتېلار. ۱۲جمعیتيݩ آراسېندا اوْل حقدا کؤپ گۆررۆݩ اديلدي. کأبيرلري ”اوْل یاغشې آدم“ ديیسه، باشغالارې ”اوْل مردمي آزدېریوْر“ ديییوْرتېلار. ۱۳اما یهۉدي کتتالريننن قوْرقېپ، هيچ کيم اوْل حقدا آچېق گۆررۆݩ اديپ بيلمیوْرتې.
۱۴هایتچېلېغېݩ یارېم بوْلاندا، عيسی عبادت‌خانا بارېپ، اؤوراتمأنه باشلادې. ۱۵یهۉديلار حیران غالېپ: ”بۉ آدم هيچ یرده اوْقيمادېق بوْلسا-هم، مقدس یازغېلارې نيرادن بيلیوْرقا؟“ ديیشیوْرتېلار. ۱۶عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”منيݩ اؤورادیوْنلارېم اؤزيميݩکي دأل، مني ايبرانيݩکيدير. ۱۷خۉدایېݩ اراداسېنې برجای اتمک ايسلایوْن انسان منيݩ اؤورادیوْنلارېمېݩ خۉدایدانلېغېنا یا-هم اؤزيمننليگينه گؤز یتيرار. ۱۸کيم اؤزيننن سؤزلایوْن بوْلسا، اؤزينه شهرت گؤزلایوْندېر. کيم اؤزيني ايبرانه شهرت گؤزلایوْن بوْلسا، حقيقتې سؤزلایوْندېر، اوْنېݩ سؤزلرينده یالان یوْقدېر. ۱۹مۉسی سيزه شریعتي برماديمي؟ اما سيزيݩ هيچ بيريݩيز بۉ شریعتي برجای اتمیوْرسېݩېز. نأمه اۆچين مني اؤلديرجک بوْلیوْرسېݩېز؟“ ۲۰جمعیت اوْݩا: ”سن جنلې، کيم سني اؤلديرجک بوْلیوْر؟“ ديیدي. ۲۱عيسی اوْلارا: ”من بير قدرت گؤرکازديم، اوْݩا همأݩيز حیران غالیوْرسېݩېز. ۲۲اؤزيݩيز بوْلسا، مۉسانېݩ شریعتيني برجای ادیوْرېس ديیيپ-هم، سبت گۆني چاغالارې سنت ادیوْرسېݩېز. (اصلېندا سنت مۉسادان دأل-هم، آتا-بابالاردان غالاندېر.) ۲۳مۉسانېݩ شریعتي بوْزېلماسېن ديیيپ-هم، اؤزيݩيز سبت گۆني سنت ادیوْرسېݩېز. اوْندا نأمه اۆچين سبت گۆني بير آدمېݩ همه بدنينه ساغلېق برانليگيم اۆچين غضبا منیوْرسېݩېز؟ ۲۴داشقې گؤرنۆشه وره حکم چېقارماݩ، حکميݩيز عدالتلې بوْلسېن“ ديیدي.
۲۵بۉ یرده اۉرشليمليلريݩ کأبيرلري: ”اوْلارېݩ اؤلديرجک بوْلیوْن آدمې شۉ دألمي؟ ۲۶مانا، اوْل آرقایېن گۆررۆݩ بريپ دۉر، اوْݩا ضد هيچ کيم هيچ ذات ديیمیوْر. بيزيݩ کتتالريميز اوْنېݩ مسيحليگيني، دوْغرۉدان-هم، بيلیوْن بوْلماسېنلار؟! ۲۷اما بيز بۉ آدمېݩ نيرادنليگيني بيلیوْرېس. مسيح گلانده بوْلسا اوْنېݩ نيرادنليگيني هيچ کيم بيلمز“ ديیشديلر. ۲۸اوْننان سوْݩ عيسی عبادت‌خانادا اؤوراديپ دۉرقا، غاتې سس بيلان شۉرقم ديیدي: ”هاوا، سيز مني هم تانېیوْرسېݩېز، نيرادنليگيمي هم بيلیوْرسېݩېز. اما من اؤز-اؤزيمنن گلام یوْق، مني ايبران حقدېر، سيز اوْنې تانېمیوْرسېݩېز. ۲۹من اوْنې تانېیوْرېن، سببي من اوْننان گلانديرين. مني ايبران اوْلدېر“. ۳۰شوْننان سوْݩ اوْنې تۉتجاق بوْلدېلار، اما هيچ کيم اوْݩا ال غالدېرمادې، سببي شوْپيلأ اوْنېݩ وقتې دوْلمانتې. ۳۱بارېبير جمعیتيݩ کؤپۆسي اوْݩا ايمان گتيريپ: ”مسيح گلانده، شۉنېݩقېدان کؤپ قدرتلې علامت گؤرکازارمي؟“ ديیشيپ آیتدې. ۳۲فريسيلر مردميݩ عيسی حقېنداقې بۉ پېسېردالارېنې اشيتديلر. اوْننان سوْݩ کتته کاهنلار بيلان فريسيلر اوْنې تۉتماق اۆچين پایرادارلارې ايبرديلر. ۳۳عيسی: ”من ینه آز سِللام سيزيݩ یانېݩېزدا بوْلېپ، سوْݩ اؤزيمي ايبرانيݩ یانېنا گيدارين. ۳۴سيز مني گؤزلأرسيݩيز، اما تاپمارسېݩېز. منيݩ بارجاق یريمه سيز بارېپ بيلمارسيݩيز“ ديیدي. ۳۵اوْننان سوْݩ یهۉديلارېݩ کتتالري بيري-بيرينه: ”بۉ آدم بيز تاپېپ بيلمز یانې، نيرأ گيتجککأ؟ یۉنانيلارېݩ آراسېنا پېتراپ گيدان یهۉديلارېݩ یانېنا گيديپ، یۉنانيلارا-هم اؤوراتجکميکأ؟ ۳۶مۉنېݩ ’مني گؤزلأرسيݩيز، اما تاپمارسېݩېز، منيݩ بارجاق یريمه سيز بارېپ بيلمارسيݩيز‘ ديییوْنې نأماکأ؟“ ديیشديلر. ۳۷هایدېݩ سوْݩقې و ايݩ کتته گۆني عيسی تۉرېپ، جمعیته: ”سۉوسایوْنلار منيݩ یانېما گليپ، سۉوسېزلېغېنې غاندېرسېنلار. ۳۸کيم ماݩا ايمان گتيرسه، مقدس یازغېلاردا آیدېلېشې یانې، اوْنېݩ ايچيننن یاشایېش سۉوېنېݩ چشمه یانې بوْلېپ آقار“ ديیيپ غېغېردې. ۳۹اوْل مۉنې اؤزينه ايمان گتيرانلريݩ آلجاق مقدس رۉحې اۆچين آیدیوْرتې. اوْلارا شوْپيلأ مقدس رۉح اينمأنتي، سببي عيسی شوْپيلأ شهرتلانديريلمأنتي. ۴۰جمعیتيݩ ايچيننن کأبيرلري بۉ سؤزي اشيديپ: ”بۉ دوْغرۉدان-هم شوْل گلجک پیغمبردير“ ديیديلر. ۴۱باشغالارې: ”بۉ مسيحدير“ ديیديلر، اما کأبيرلري: ”بوْلېپ بيلمز! مسيح، هی-هم، جليلادن گلارمي؟ ۴۲مقدس یازغېلاردا: مسيح داۉدېݩ نسليننن، داۉدېݩ یاشان بِیت‌لِحِم شهريننن گلار ديیيپ یازېلمانتېمې؟“ ديیديلر. ۴۳جمعیتيݩ آراسېندا عيسی اۆچين آغزالالېق دؤرادي. ۴۴اوْلاردان کأبيري اوْنې تۉتماق ايسلادي، اما هيچ کيم اوْݩا ال دگيرمادي.
۴۵آخېرسوْݩې عبادت‌خانانېݩ پایرادارلارې پس گلديلر و کتته کاهنلار بيلان فريسيلر اوْلاردان: ”نأمه اۆچين اوْنې گتيرماديݩيز؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۴۶عبادت‌خانانېݩ پایرادارلارې: ”هيچ کيم هيچ وقت بۉ آدمېݩ گپلایيشي یانې گپلامأنتي“ ديیيپ جواب برديلر. ۴۷فريسيلر اوْلارا: ”سيز هم آلداندېݩېزمې؟ ۴۸کتتالردن یا-هم فريسيلردن، هی، اوْݩا ايمان ادان بارمې؟ ۴۹یوْقدېر! اما تۉرات کتابې بيلمیوْن بۉ نادان مردم لعنت آستېندادېر!“ ديیديلر. ۵۰شوْندا فريسيلريݩ آراسېننان بيري، اوْزال عيسانېݩ یانېنا باران نيقوْديم اوْلارا: ۵۱”شریعتيميزه وره بير انسانې ديݩلامأن، نأمه ادانيني بيلمأن، اوْݩا حکم چېقارماق دوْغرۉمېدېر؟“ ديیدي. ۵۲اوْلار: ”سن هم جليلاليمي؟ مقدس یازغېلارا گؤزلا، جليلادن هيچ وقت پیغمبر چېقماجاغېنې گؤرارسيݩ“ ديیديلر.
۵۳سوْݩ هماسي اۆیلي-اۆیينه پس گيتدي.
۱ عيسی بوْلسا زیتۉن داغېنا گيتدي. ۲ارتاسي ايردن اوْل ینه عبادت‌خانا باردې، همه مردم اوْنېݩ یانېنا گلدي؛ عيسی اوْتۉرېپ اوْلارا اؤوراتمأنه باشلادې. ۳تۉرات کتابېݩ استادلارې بيلان فريسيلر زنادا تۉتېلان بير عیالې آلېپ گلديلر. عیالې همأنيݩ اؤݩينده دۉزۉردېلار. ۴اوْننان سوْݩ اوْلار عيسی یۆزلانيپ: ”استاد، بۉ عیال زنادا تۉتېلدې. ۵مۉسی تۉراتدا بۉلار یانې عیاللارې داشلاپ اؤلديرمگي بۉیرېپدېر. سن مۉݩا نأمه ديییوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۶اوْلار مۉنې عيسانې سېناماق اۆچين سوْراپتېلار، سببي اوْنې عیبلاماق اۆچين بهانه گؤزلایوْرتېلار. عيسی آشاق اوْتۉرېپ، بارماغې بيلان یره بير ذاتلار یازمانا باشلادې. ۷اوْننان سوْراماغې دوام اتديرانلرينده، عيسی ديکاليپ: ”سيزيݩ آراݩېزدا کيميݩ گناسې یوْق بوْلسا، بۉ عیالا بيرينجي داشې شوْل تاشلاسېن“ ديیدي. ۸اوْل ینه-هم آشاق اوْتۉرېپ، یره بير ذاتلار یازمانا باشلادې. ۹مۉنې اشيديپ، یاشۉلۉلاردان باشلاپ، هماسي یکه-یکادن گيتمأنه باشلادې. فقط عيسی بيلان اوْنېݩ اؤݩينده دۉران عیال غالدې. ۱۰عيسی یريننن تۉرېپ اوْݩا: ”ای، ناچار عیال، باشغالار حانې؟ هيچ کيم سني حکم اتماديمي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۱عیال: ”یوْق، آقام“ ديیدي. عيسی: ”من هم سني حکم ادام یوْق. بار، گيديبر، مۉننان سوْݩ گناه ايش اتمه“ ديیدي.
۱۲ عيسی ینه-هم مردمه یۆزلانيپ: ”دنیانېݩ اېشېغې منديرين. منيݩ اېزېما ايیاران غاراݩقېلېقدا گزمز، اوْندا یاشایېش اېشېغې بوْلار“ ديیدي. ۱۳فريسيلر اوْݩا: ”سن اؤز-اؤزيݩه شاهدلېق بریوْرسېݩ، سنيݩ شاهدلېغېݩ اعتبارلې دأل“ ديیديلر. ۱۴عيسی اوْلارا: ”من اؤز-اؤزيمه شاهدلېق بریوْن هم بوْلسام، منيݩ شاهدلېغېم اعتبارلېدېر. سببي من نيرادن گليپ، نيرأ باریوْنېمې بيلیوْرېن، اما منيݩ نيرادن گلانيمي یا نيرأ باریوْنېمې سيز بيلمیوْرسېݩېز. ۱۵سيز انسان اؤلچاگي بيلان حکم چېقاریوْرسېݩېز، من هيچ کيميݩ اۆستيننن حکم چېقارمیوْرېن. ۱۶من حکم چېقارسام-هم، حکميم اعتبارلېدېر، چۆنکي من یکه دأل-هم، اؤزيمي ايبران آتام بيلانديرين. ۱۷تۉرات کتابېݩېزدا ايکي انسانېݩ شاهدلېغې اعتبارلې ديیيليپ یازېلغېدېر. ۱۸من اؤزيم حقدا شاهدلېق بریوْرېن، مني ايبران آتا-هم من حقدا شاهدلېق بریوْر“ ديیيپ جواب بردي. ۱۹اوْننان سوْݩ عيسادان: ”سنيݩ آتاݩ نيراده؟“ ديیيپ سوْرادېلار. عيسی اوْلارا: ”سيز نه مني تانېیوْرسېݩېز، نه-هم منيݩ آتامې. مني تانېیوْن بوْلساتېݩېز، منيݩ آتامې-هم تانېرتېݩېز“ ديیدي. ۲۰اوْل بۉ سؤزلري عبادت‌خانادا اؤورادیوْرقا صدقه قۉطۉسېنېݩ یانېندا آیتدې، اما هيچ کيم اوْنې تۉتجاق بوْلمادې، سببي اوْنېݩ وقتې شوْپيلأ دوْلمانتې. ۲۱عيسی اوْلارا ینه: ”من گيديپ باریوْرېن؛ سيز مني گؤزلأرسيݩيز و گناݩېزېݩ ايچينده اؤلارسيݩيز. سيز منيݩ باریوْن یريمه بارېپ بيلمارسيݩيز“ ديیدي. ۲۲یهۉديلارېݩ کتتالري: ”اوْل اؤزيني اؤلديرجکميکأ؟ اوْل شوْنېݩ اۆچين منيݩ باریوْن یريمه بارېپ بيلمارسيݩيز ديییوْرمېقا؟“ ديیشديلر. ۲۳عيسی اوْلارا: ”سيز آشاقدانسېݩېز، من یوْقارداندېرېن؛ سيز بۉ دنیادانسېݩېز، من بوْلسا، بۉ دنیادان دألديرين. ۲۴مۉنېݩ اۆچين من سيزه ’گناݩېزېݩ ايچينده اؤلارسيݩيز‘ ديیديم، چۆنکي منيݩ اوْللېغېما ايمان گتيرماسأݩيز، گناݩېزېݩ ايچينده اؤلارسيݩيز“ ديیدي. ۲۵اوْننان: ”سن کيمسيݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. عيسی اوْلارا: ”اوْزال-باشدان سيزه کيم ديیيپ آیدان بوْلسام، شوْلدېرېن. ۲۶سيزي عیبلاپ آیتجاق ذاتلارېم کؤپ. اما مني ايبران حقدېر، من اوْننان اشيدانلريمي دنیا آشکار ادیوْرېن“ ديیيپ جواب بردي. ۲۷اوْلار عيسانېݩ اؤز آتاسې اۆچين آیدیوْنلېغېنا دۆشينماديلر. ۲۸سوْݩ عيسی اوْلارا: ”انسان اوْغلېنې یوْقارې گؤتاران محلېݩېز، منيݩ اوْللېغېمې بيلارسيݩيز. شۉرقم هم منيݩ اؤزيمنن هيچ ذات اتمأنليگيمه، فقط آتامېݩ اؤورادان ذاتلارېنې آیدانلېغېما دۆشينارسيݩيز. ۲۹مني ايبران منيݩ بيلاندير، اوْل مني یکه تاشلاپ گيتمادي. سببي من هميشه اوْݩا یارایوْن ذاتلارې ادیوْرېن“ ديیدي. ۳۰بۉلارې آیداندا، کأن انسانلار اوْݩا ايمان گتيرديلر.
۳۱اوْننان سوْݩ عيسی اؤزينه ايمان گتيران یهۉديلارا: ”سيز منيݩ سؤزيمده غالساݩېز، دوْغرۉدان-هم، منيݩ شاگردلريم بوْلارسېݩېز؛ ۳۲سيز حقيقتې بيلارسيݩيز، حقيقت-هم سيزي آزاد ادار“ ديیدي. ۳۳اوْلار عيسادان ”بيز ابراهیمېݩ نسليديريس، هيچ وقت هيچ کيمه غۉل بوْلان دألديريس. اوْننان سوْݩ نأديپ سن بيزه ’آزاد بوْلارسېݩېز‘، ديیيپ بيلیوْرسېݩ؟“ ديیديلر. ۳۴عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، گناه ادیوْن کيشي گنانېݩ غۉلېدېر. ۳۵غۉل هيچ حاچان اۆیيݩ ايچينده غالېپ بيلمز، اما اوْغۉل اۆیيݩ هميشاليک ايچينده بوْلار غالار. ۳۶شوْنېݩ اۆچين هم اوْغۉل سيزي آزاد اتسه، سيز، دوْغرۉدان-هم، آزاد بوْلارسېݩېز. ۳۷سيزيݩ ابراهیمېݩ نسللريليگيݩيزي بيلیوْرېن، اما سيز منيݩ قصدېما چېقدېݩېز، سببي سيز منيݩ سؤزيمه اؤز یۆراگيݩيزدن یر برمیوْرسېݩېز. ۳۸من سيزه آتامېݩ یانېندا گؤرانلريمي آیدیوْرېن، سيز هم اؤز آتاݩېزدان اشيدانلريݩيزي ادیوْرسېݩېز“. ۳۹اوْلار اوْݩا: ”بيزيݩ آتامېز ابراهیمدېر“ ديیديلر. عيسی اوْلارا: ”سيز ابراهیمېݩ فرزندلري بوْلیوْن بوْلساݩېز، ابراهیمېݩ ايشلريني ادارتيݩيز. ۴۰اما سيز مني، یعنی خۉدایدان اشيدان حقيقتې آیدیوْن انسانې اؤلديرمکچي بوْلیوْرسېݩېز. ابراهیم بۉرقم ايش اتمأنتي. ۴۱سيز ابراهیمېݩ دأل-هم، اؤز آتاݩېزېݩ ايشلريني ادیوْرسېݩېز“ ديیدي. اوْلار اوْݩا: ”بيز بی‌نکه دنیا گلان دأل، بيزيݩ یکه-تأک بير آتامېز بار، اوْل خۉدایېݩ اؤزيدير“ ديیديلر. ۴۲عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”اگر آتاݩېز خۉدای بوْلساتې، اوْندا مني یاغشې گؤرارتيݩيز، سببي من خۉدایدان گلديم، اؤز-اؤزيمنن گلماديم، مني اوْل ايبردي. ۴۳نأمه اۆچين منيݩ آیدیوْنلارېما دۆشينمیوْرسېݩېز؟ سببي سيز منيݩ آیدیوْنلارېمې ديݩلامگي باشارمیوْرسېݩېز. ۴۴سيزيݩ آتاݩېز شیطاندېر، سيز اوْنېݩ ايسلاگيني برجای اتمک ايسلایوْرسېݩېز. اوْل اوّلدان قاتلتې، هيچ وقت حقيقتېݩ طرفدارې بوْلمانتې، سببي اوْندا حقيقت یوْق. اوْل یالان سؤزلأنده، اؤز-اؤزيننن سؤزلایوْر، چۆنکي اوْل یالانچې، یالانېݩ آتاسېدېر. ۴۵اما من حقيقتې آیدیوْندېرېن. شوْنېݩ اۆچين-هم سيز ماݩا ايمان گتيرمیوْرسېݩېز. ۴۶سيزيݩ هایسېݩېز ماݩا گناه اتديݩ ديیيپ بيلارسيݩيز؟ اگر من حقيقتې آیدیوْن بوْلسام، اوْندا نأمه اۆچين سيز ماݩا ايمان گتيرمیوْرسېݩېز؟ ۴۷کيم خۉدایدان بوْلسا، خۉدایېݩ سؤزلريني ديݩلایوْندېر. سيز ديݩلامیوْرسېݩېز، سببي سيز خۉدایدان دألسيݩيز“.
۴۸ یهۉديلار اوْݩا: ”ساݩا جن اۉران سامرالې ديیيپ، بيز دوْغرې آیدېپدېرېس!“ ديیديلر. ۴۹عيسی اوْلارا جواب بريپ: ”مني جن اۉران یوْق! من آتامې حرمتلایوْرېن، اما سيز مني حرمتلامیوْرسېݩېز. ۵۰من اؤزيمه شهرت آختارمیوْرېن، من شهرتلانديریوْن بيري بار. قاضيلېق ادیوْن آتامېݩ اؤزيدير. ۵۱من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، منيݩ سؤزيمنن اطاعت ادیوْن انسان هيچ اؤلۆم غاراسېنې گؤرمز“ ديیدي. ۵۲یهۉديلار اوْݩا: ”سني جن اۉرانلېغېنې ايندي آنېق بيلديک. ابراهیم-هم، پیغمبرلر-هم اؤلدي. اما سن: ’منيݩ سؤزيمنن اطاعت ادیوْن انسان هيچ حاچان اؤلمز‘ ديییوْرسېݩ. ۵۳بوْلماسا، سن آتامېز ابراهیمنان هم کتتامي؟ اوْل-هم، پیغمبرلر-هم اؤلدي. سن اؤزيݩي کيمديرين فکر ادیوْرسېݩ؟“ ديیديلر. ۵۴عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”من اؤزيمي شهرتلانديرسام، اوْندا بۉ شهرت پۉچ بوْلار. مني شهرتلانديریوْن اؤز آتامدېر؛ سيز اوْݩا خۉدایېمېز ديییوْرسېݩېز. ۵۵سيز اوْنې تانېمیوْرسېݩېز، اما من اوْنې تانېیوْرېن. اگر اوْنې تانېمیوْرېن ديیسام، اوْندا من هم سيزيݩ یانې یالانچې بوْلارېن. اما من اوْنې تانېیوْرېن و اوْنېݩ سؤزيني یرينه یتيریوْرېن. ۵۶آتاݩېز ابراهیم منيݩ گلجک گۆنيمه غاراشېپ، خوْش بوْلیوْرتې. اوْل شوْل گۆني گؤريپ، کأن بگاندي“. ۵۷یهۉديلار اوْننان: ”حالا اللي یاشا-هم بارمادېق حالېݩا سن ابراهیمې گؤرديݩمي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۵۸عيسی اوْلارا: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، ابراهیم دنیا گلمزيننن اؤݩ ’من باردېرېن‘“ ديیدي. ۵۹شوْندا عيسانې داشلاماقچې بوْلدېلار، اما اوْل گيزلانيپ، عبادت‌خانادان چېقېپ گيتدي.
۱ عيسی اؤتيپ باریوْرقا، بير دوْغدابيتدي کؤر آدمې گؤردي. ۲شاگردلري اوْننان: ”استاد، بۉ آدمېݩ کؤر بوْلېپ دنیا گلماسينه کيم گناهکار؟ اوْنېݩ اؤزي گناهکارمې یا-هم انه-آتاسې؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۳عيسی اوْلارا: ”مۉݩا اوْل آدمېݩ اؤزي هم، انه-آتاسې هم گناهکار دأل. بۉ اوْندا خۉدایېݩ ايشلرينيݩ گؤرکازيلمگي اۆچين بوْلدې. ۴اؤزيمي ايبرانيݩ ايشلريني بيز گۆنديز اتمالي. گيجه یتيپ گلیوْر، شوْندا هيچ کيم ايشلأپ بيلمز. ۵من دنیاداقام، دنیانېݩ اېشېغې منديرين“ ديیيپ جواب بردي. ۶اوْننان سوْݩ عيسی یره تۆیکۆردي-هم، تۆیکيليگيننن لای غۉرشاپ، اوْنې کؤريݩ گؤزينه چالدې. ۷سوْݩ اوْݩا: ”گيت-هم، ’سْیلوآم‘ ديییوْن حوضېندا یۉوېن“ ديیدي. (’سْیلوآم‘ ديییوْن ’ايبريلان‘ معناسې ديیمکدير.) اوْل گيديپ یۉوېندې و گؤزلري آچېلېپ اېزېنا گلدي. ۸همسایالارې و اوْنېݩ اوّل ديلاگچيليک اديپ یؤرينيني گؤرانلر: ”بۉ اوْتۉرېپ، ديلاگچيليک ادیوْن آدم دألمي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۹کأبيرلري: ”شوْل“ ديیديلر؛ کأبيرلري: ”یوْق، بۉ شوْݩا مݩزاش“ ديیديلر. اما اوْنېݩ اؤزي: ”هاوا، من شوْل گدای“ ديیدي. ۱۰اوْننان: ”شۉرقم بوْلسا، اوْندا گؤزلريݩ نأهيلي آچېلدې؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۱اوْل: ”عيسی ديیان آدم لای غۉرشاپ، گؤزيمه چالدې-هم: ’سْیلوآم ديییوْن حوضېنا گيت-هم، یۉوېن‘ ديیدي. من هم گيديپ یۉوېندېم، گؤزلريم گؤرمأنه باشلادې“ ديیيپ جواب بردي. ۱۲اوْننان: ”شوْل آدم نيراده؟“ ديیيپ سوْرادېلار. اوْل: ”بيلام یوْق“ ديیيپ جواب بردي.
۱۳اوْزال کؤر بوْلان بۉ آدمې فريسيلريݩ یانېنا گتيرديلر. ۱۴عيسانېݩ لای غۉرشاپ، اوْنېݩ گؤزلريني آچان گۆني سبت گۆنيتي. ۱۵فريسيلر-هم اوْنېݩ گؤزينيݩ نأهيلي آچېلانلېغې اۆچين سوْرادېلار. اوْل آدم: ”اوْل منيݩ گؤزيمه لای چالدې، اوْننان سوْݩ یۉوېندېم. ايندي من گؤریوْرېن“ ديیيپ جواب بردي. ۱۶فريسيلريݩ کأبيرلري: ”اوْل آدم خۉدایدان دأل، سببي سبت گۆنينه بی‌حرمتلېق ادیوْر“ ديیديلر. باشغالارې بوْلسا: ”بوْلماسا گناهکار آدم بۉرقم قدرتلې علامتلارې گؤرکازيپ بيلارمي؟“ ديیديلر. شؤديپ، اوْلارېݩ آراسېندا آغزالالېق باشلادې. ۱۷اوْلار ینه-هم کؤردن: ”گؤزيݩي آچان شوْل آدم اۆچين نأمه ديییوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. اوْل هم: ”اوْل بير پیغمبر“ ديیدي. ۱۸یهۉديلارېݩ کتتالري گؤزلري آچېلان آدمېݩ اناسي بيلان آتاسېنې چاغېرېپ سوْرایوْنچالار، اوْنېݩ اوْزال کؤر بوْلېپ، ايندي گؤزلرينيݩ آچېلانلېغېنا اېنانمادېلار. ۱۹اوْلاردان: ”کؤر دنیا گلدي ديییوْن اوْغلېݩېز شۉمې؟ ايندي بۉ نأديپ گؤریوْر؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۰اوْنېݩ اناسي بيلان آتاسې اوْلارا: ”مۉنېݩ اؤز اوْغلېمېزلېغېنې، اوْنېݩ کؤر دنیا گلانليگيني بيلیوْرېس. ۲۱اما اوْنېݩ ايندي نأديپ گؤریوْنلېغېنې یا-هم اوْنېݩ گؤزيني کيميݩ آچانلېغېنې بيز بيلمیوْرېس. اوْل ايندي بير یتيشان یيگيت، اؤزيننن سوْراݩ، غوْی، اؤزي آیدېپ برسين“ ديیيپ جواب برديلر. ۲۲اوْنېݩ اناسي بيلان آتاسې یهۉديلارېݩ کتتالريننن قوْرقیوْنلارې اۆچين شۉرقم ديیديلر. سببي یهۉديلارېݩ کتتالري عيسانېݩ مسيحليگيني اقرار ادان انسانې کنيسادن قوْوماق اۆچين ديل بيريکديريپتيلر. ۲۳شوْنېݩ اۆچين اوْنېݩ اناسي بيلان آتاسې: ”اوْل بير یتيشان یيگيت، اؤزيننن سوْراݩ“ ديیديلر. ۲۴فريسيلر اوْزالقې کؤري ايکينجي ساپار چاغېرېپ، اوْݩا: ”خۉدایېݩ حقې اۆچين حقيقتې آیت. بيز اوْل آدمېݩ گناهکارلېغېنې بيلیوْرېس“ ديیديلر. ۲۵اوْل آدم: ”اوْنېݩ گناهکارلېغېنې یا-هم دألليگيني بيلام یوْق. اما من بير ذادې بيلیوْرېن: اوْزال کؤرتيم، ايندي گؤریوْرېن“ ديیيپ جواب بردي. ۲۶”اوْل ساݩا نأمه اتدي؟ گؤزيݩي نأديپ آچدې؟“ ديیيپ، اوْننان ینه سوْرادېلار. ۲۷اوْل بۉلارا: ”من یاݩې آیتدېم، اما ديݩلاماديݩيز. نأمه اۆچين ینه اشيتمک ايسلایوْرسېݩېز؟ یا سيز-هم اوْنېݩ شاگردلري بوْلماقچېمې؟“ ديیيپ جواب بردي. ۲۸اوْݩا سؤگيپ: ”اوْنېݩ شاگردي – سنسيݩ، بيز مۉسانېݩ شاگرديديريس. ۲۹بيز خۉدایېݩ مۉسی بيلان گپلاشانليگيني بيلیوْرېس، بۉ آدمېݩ بوْلسا نيرادنليگيني-هم بيلمیوْرېس“ ديیديلر. ۳۰یاݩقې آدم اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”حیران غالمالې! سيز اوْنېݩ نيرادنليگيني-هم بيلمیوْرسېݩېز، اوْل بوْلسا منيݩ گؤزلريمي آچدې. ۳۱خۉدایېݩ گناهکارلارې ديݩلامیوْنلېغېنې بيلیوْرېس، اما کيم اوْݩا سجده اديپ، اوْنېݩ اراداسېنې برجای اتسه، خۉدای اوْنې ديݩلایوْر. ۳۲دوْغدابيتدي کؤريݩ گؤزينيݩ آچېلماغې حالا چنلي گؤريليپ-اشيديلان ذات دأل. ۳۳اگر اوْل خۉدایدان بوْلمادېق بوْلسا، هيچ ذات اديپ بيلمزتي“. ۳۴اوْݩا: ”سن بوْیدان-باشېݩا گناه ايچينده دنیا گليپ، ايندي بيزه عقل بریوْرسېݩ؟“ ديیديلر.، اوْنې کنيسادن قوْوالاپ چېقاردېلار.
۳۵اوْنې قوْوالاپ غوْیبرانلريني اشيدان عيسی یاݩقې آدمې تاپېپ: ”سن انسان اوْغلېنا ايمان گتيریوْرمېݩ؟“ ديیدي. ۳۶اوْل هم اوْݩا: ”آقام، آیدېݩ، اوْل کيمکأ؟ من اوْݩا ايمان گتيرایين“ ديیيپ جواب بردي. ۳۷عيسی اوْݩا: ”سن اوْنې گؤرديݩ. مانا، سنيݩ بيلان گپلاشيپ دۉران شوْلدېر“ ديیدي. ۳۸اوْل هم: ”یا ارباب، ايمان گتيریوْرېن“ ديیيپ، اوْݩا سجده اتدي. ۳۹عيسی اوْݩا: ”من بۉ دنیا گؤرمیوْنلار گؤرسين، گؤریوْنلار کؤر بوْلسېن ديیيپ، حکم چېقارمانا گلديم“ ديیدي. ۴۰مۉنې ديݩلأپ دۉران فريسيلريݩ کأبيري اوْننان: ”بوْلماسا بيز-هم کؤرمي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۴۱عيسی اوْلارا: ”کؤر بوْلان بوْلساتېݩېز، گناݩېز بوْلمازتې، اما گؤریوْرېس ديیانيݩيز اۆچين گناݩېز اؤز بوْینېݩېزدا غالار“ ديیدي.
۱ عيسی ینه-هم سؤزه باشلادې: ”من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، غوْیۉن آغلېنا ايشيگيننن گيرمأن، باشغا یريننن آشېپ گيریوْن انسان اوْغرۉدېر هم راهزندېر. ۲ايشيکدن گيریوْن انسان بوْلسا غوْیۉنلارېݩ چوْپانېدېر. ۳پایرادار اوْݩا ايشيگي آچېپ بریوْندېر. غوْیۉنلار چوْپانېݩ سسيني اشيدیوْندېرلار. چوْپان هم غوْیۉنلارېنې یکه-یکه آت بيلان چاغېرېپ، اوْلارې باقمانا آلېپ چېقیوْندېر. ۴چوْپان غوْیۉنلارېنې آغلدان آلېپ چېقاننان سوْݩ، اوْلارېݩ اؤݩيننن یؤريیوْندېر. اوْنېݩ سسيني تانېیوْن غوْیۉنلار بوْلسا، اوْنېݩ اېزېنا دۆشیوْندېرلار. ۵اوْلار بی‌گانانېݩ اېزېنا دۆشیوْن دألديرلر، اوْننان غاچیوْندېرلار، سببي بی‌گانانېݩ سسيني تانېیوْن دألديرلر“. ۶شؤديپ، عيسی اوْلارا بۉ مثالې گۆررۆݩ بردي، اما اوْلار مۉنېݩ معناسېنا دۆشينماديلر. ۷عيسی ینه-هم اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، غوْیۉنلار اۆچين ايشيک منديرين. ۸مننن اؤݩ گلانلريݩ هماسي اوْغرۉتېلار هم راهزنتېلار، غوْیۉنلار اوْلارا غۉلاق آسمادېلار. ۹ايشيک منديرين. کيم شۉ ايشيکدن گيرسه، خلاص بوْلار. اوْل گيريپ-چېقېپ، اؤزينه اوْتلې یر تاپار. ۱۰اوْغرې فقط اوْغرۉلاماق، اؤلديرمک، یوْق اتمک اۆچين گلیوْندېر. اما من اوْلارا یاشایېش، بوْلالين یاشایېش برمک اۆچين گلديم. ۱۱من یاغشې چوْپاندېرېن. یاغشې چوْپان غوْیۉنلارې اۆچين جانېنې قربان ادیوْندېر. ۱۲حقېنا تۉتېلان انسان غوْیۉنلارېݩ حقيقې چوْپانې یا-هم ايیاسي دألدير. شوْنېݩ اۆچين اوْل مؤجاگيݩ گلیوْنېنې گؤرسه، غوْیۉنلارې تاشلاپ غاچیوْندېر. مؤجاک سۆرۆنيݩ اۆستينه چوْزېپ، اوْلارې ايیيپ پېترادیوْندېر. ۱۳اوْل انسان غاچېپ گيدار، سببي اوْل پۉل اۆچين چوْپاندېر. اوْل غوْیۉنلار اۆچين هيچ هيلي آلادا اتمز. ۱۴-۱۵من یاغشې چوْپاندېرېن. عین آتامېݩ مني، منيݩ-هم آتامې تانېیېشېم یانې، من غوْیۉنلارېمې تانېیوْندېرېن، اوْلار-هم مني تانېیوْندېرلار. من غوْیۉنلارېم اۆچين جانېمې قربان ادیوْرېن. ۱۶منيݩ بۉ آغلداقېلاردان باشغا-هم غوْیۉنلارېم بار. من اوْلارې هم جمعلاماليديرين. اوْلار هم منيݩ سسيمي اشيدارلر، شوْندا بير سۆري، بير چوْپان بوْلار. ۱۷من جانېمې غایتادان آلماق اۆچين قربان ادیوْرېن. شوْل سببدن آتام مني یاغشې گؤریوْر. ۱۸جانېمې مننن هيچ کيم آلمیوْر، اؤزيم قربان ادیوْرېن. منيݩ جانېمې قربان اتمأنه-هم، اوْنې غایتادان آلمانا-هم اختیارېم بار. من بۉ بۉیرېغې آتامنان آلدېم“. ۱۹بۉ سؤزلر سببلي، یهۉديلارېݩ آراسېنا ینه-هم آغزالالېق دؤرادي. ۲۰اوْلارېݩ کؤپۆسي: ”اوْنې جن اۉرېپدېر، اوْل دأليرأپدير. نأمه اۆچين سيز اوْنې ديݩلایوْرسېݩېز؟“ ديیدي. ۲۱باشغالار بوْلسا: ”بۉلار جن اۉران آدمېݩ آیتجاق سؤزلري دأل. جن اۉران کؤرلريݩ گؤزيني آچېپ بيلارمي؟“ ديیديلر.
۲۲شوْل وقت غېش فصليتي. اۉرشليمده اېشېق هایدې بللانیوْرتې. ۲۳عيسی عبادت‌خانادا سلیمانېݩ ایوانې ديیان یرده گزمالأپ یؤرتي. ۲۴یهۉديلارېݩ کتتالري مسيحيݩ داشېنا اۆیشيپ: ”سن حاچانا چنلي بيزي سرگردان اديپ غوْیجاق؟ اگر مسيح بوْلساݩ، آنېغېنې آیت“ ديیديلر. ۲۵عيسی اوْلارا: ”من سيزه آیتدېم، اما سيز ايمان گتيرمیوْرسېݩېز. آتامېݩ آدې بيلان ادان ايشلريم منيݩ کيمليگيمه شاهدلېق بریوْر. ۲۶اما سيز ايمان گتيرمیوْرسېݩېز، سببي سيزه آیدېشېم یانې، سيز منيݩ غوْیۉنلارېمنان دأل. ۲۷منيݩ غوْیۉنلارېم سسيمه غۉلاق آسیوْرلار، من هم اوْلارې تانېیوْرېن، اوْلار منيݩ اېزېما دۆشیوْرلار. ۲۸من اوْلارا هميشاليک یاشایېش بریوْرېن. اوْلار هيچ هلاک بوْلماز، هيچ کيم اوْلارې منيݩ اليمنن قاقېپ آلماز. ۲۹اوْلارې ماݩا بران آتام همادن کتتادير. آتامېݩ اليننن اوْلارې هيچ کيم آلېپ بيلمز. ۳۰آتام ايکيميز بيرديريس“ ديیيپ جواب بردي. ۳۱یهۉديلارېݩ کتتالري اوْنې داشلاجاق بوْلېپ، ینه یردن داش آلدېلار. ۳۲عيسی اوْلارا: ”من آتام طرفېننان سيزه کؤپ یاغشېلېقلار اتديم. بۉلارېݩ هایسېسې اۆچين مني داشلاجاق بوْلیوْرسېݩېز؟“ ديیدي. ۳۳یهۉديلارېݩ کتتالري اوْݩا: ”بيز سني یاغشې ايش ادیوْنلېغېݩ اۆچين دأل-هم، خۉدایا ديل یتيریوْنلېغېݩ اۆچين، یعنی انسان حالېݩا اؤزيݩي خۉدای فکر ادیوْنلېغېݩ اۆچين داشلاجاق بوْلیوْرېس“ ديیديلر. ۳۴عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”شریعتيݩيزده: ’من ديیديم: سيز خۉدایلارسېݩېز‘ ديیيپ یازېلان دألمي؟ ۳۵مقدس یازغېلارې بوْزېپ بوْلمیوْنلېغېنې بيليݩيز یوْقمې؟! خۉدایېݩ سؤزي گلان انسانلار ’خۉدایلار‘ ديیيليپ آت غوْیېلان بوْلسا، ۳۶اوْندا نأمه مني خۉدایېݩ اوْغلې ديیانيم اۆچين کفر گپلأن حسابلایوْرسېݩېز؟ مني بوْلسا آتام اؤزي اۆچين سایلاپ-سچيپ، دنیا ايبردي. ۳۷من آتامېݩ ايشلريني اتمیوْن بوْلسام، اوْندا ماݩا ايمان گتيرمأݩ. ۳۸اگر-هم اوْنېݩ ايشلريني ادیوْن بوْلسام، اوْندا ماݩا اېنانماساݩېز-هم، ادیوْن ايشلريمه اېنانېݩ. شوْندا آتانېݩ منداليگيني، منيݩ-هم آتادالېغېما آنېق گؤز یتيرارسيݩيز“. ۳۹شوْندا اوْنې ینه تۉتمانا سېنانېشدېلار، اما عيسی اوْلارېݩ اللريننن سېپېپ غاچدې. ۴۰عيسی ینه-هم اُردن دریاسېنېݩ آݩرې طرفېنا، اؤݩلر یحیانېݩ انسانلارې سۉوا چۆمديران یرينه گيتدي و شوْل یرده غالدې. ۴۱کؤپ انسانلار اوْنېݩ یانېنا گليپ: ”یحیی هيچ هيلي قدرتلې علامت گؤرکازماسه-هم، اوْنېݩ بۉ آدم حقداقې آیدانلارېنېݩ بارې دوْغرې اکان“ ديیشديلر. ۴۲اوْل یرده کؤپ انسانلار عيسا ايمان گتيرديلر.
۱بِیت‌عَنیا اوْباسېندا ایلعازار آتلې بير آدم کسللأپ یاتېرتې. اوْل مریم بيلان اۉیاسې مارتانېݩ اوْباسېننانتې. ۲ارباب عيسی خوْشبوْی اېسلې عطر غۉیېپ، اوْنېݩ آیاغېنې ساچې بيلان سيران عیال شوْل مریمتي. هاوا، کسل یاتان ایلعازار مریميݩ دوْغانېتې. ۳غېز دوْغانلار: ”ارباب، سنيݩ عزیز دوْستېݩ کسل یاتېر“ ديیيپ، عيسا خبر یوْللادېلار. ۴عيسی مۉنې اشيديپ: ”بۉ کسل اوْنېݩ اؤلمگي اۆچين دأل-هم، خۉدایېݩ شهرتلانيپ، بۉ آرقالې خۉدایېݩ اوْغلېنېݩ شهرت غازانماغې اۆچيندير“. ۵عيسی مارتانې، اوْنېݩ اۉیاسېنې و ایلعازارې یاغشې گؤریوْرتې. ۶اما ایلعازارېݩ کسل یاتانلېغېنې بيلسه-هم، عيسی شوْل بوْلیوْن یرينده ینه ايکي گۆن غالدې. ۷مۉننان سوْݩ عيسی شاگردلرينه: ”یهۉدیه گيداليݩ“ ديیدي. ۸شاگردلري اوْݩا: ”ای، استاد، یهۉديلارېݩ کتتالرينيݩ سني داشلاجاق بوْلانلارې یاݩې دألميتي؟! سن ینه-هم شوْل یره گيتجک بوْلیوْرسېݩمې؟“ ديیديلر. ۹عيسی اوْلارا: ”گۆنديز اوْنکي ساعت دألمي؟ کيم گۆنديز یؤريسه بۆدۆريمز، سببي اوْل بۉ دنیانېݩ اېشېغېنې گؤریوْندېر. ۱۰اما گيجه یؤريیوْن انسان بۆدۆرير، سببي اوْندا اېشېق یوْقدېر“ ديیيپ جواب بردي. ۱۱سوْݩ عيسی اوْلارا ینه-هم: ”دوْستېمېز ایلعازار اۉخۉلاپ یاتېر. من شوْنې اوْیاتماق اۆچين گيدیوْرېن“ ديیدي. ۱۲شاگردلري اوْݩا: ”ارباب، اۉخۉلاپ یاتان بوْلسا شفا تاپار“ ديیديلر. ۱۳عيسی اوْنېݩ اؤلانليگي حقدا آیدیوْرتې، اما اوْلار اۉخا گيداندير ديیيپ فکر اتديلر. ۱۴عيسی شاگردلرينه آنېغېنې آیتدې: ”ایلعازار اؤليپتي. ۱۵ايمان گتيرمگيݩيز اۆچين، من سيزيݩ خاطرېݩېزا اوْل یرده بوْلمانلېغېما بگانیوْرېن. ايندي بوْلسا، یؤريݩ، اوْنېݩ یانېنا گيداليݩ“. ۱۶شوْندا اکيز لقبلې توْماس ديیان شاگرد بۆیلاکي شاگردلره: ”یؤريݩ، بيز-هم گيداليݩ-هم، عيسی بيلان بيله اؤلاليݩ“ ديیدي.
۱۷ عيسی بِیت‌عَنیا اوْباسېنا گلانده، ایلعازارېݩ جایلانانېنا تؤرت گۆن بوْلان اکان. ۱۸بِیت‌عَنیا اۉرشليمنن اۆچ کيلۉمتر اۉزاقداتې. ۱۹مارتا بيلان مریمه گؤوۆنليک برمأنه کؤپ یهۉديلار ایلعازارېݩ پاتاسېنا گليپتيلر. ۲۰مارتا عيسانېݩ گلیوْنېنې اشيديپ، اوْنېݩ آلېننان چېقمانا گيتدي. مریم بوْلسا اۆیده غالدې. ۲۱مارتا عيسی: ”ای، ارباب، سن شۉ یرده بوْلان بوْلساتېݩ، دوْغانېم اؤلمزتي. ۲۲شيپيلأ هم خۉدایدان نأمه ديلاسأݩ، سنيݩ ديلاگيݩي بيتيرجگيني بيلیوْرېن“ ديیدي. ۲۳عيسی اوْݩا: ”دوْغانېݩ ديرالار“ ديیدي. ۲۴مارتا بوْلسا: ”من آخرقې گۆن، یعنی اؤلۆلريݩ ديراليش گۆنينده اوْنېݩ ديرالجگيني بيلیوْرېن“ ديیدي. ۲۵عيسی اوْݩا: ”ديراليش-هم، یاشایېش-هم منديرين. ماݩا ايمان گتيران اؤلسه-هم یاشار. ۲۶کيم ماݩا ايمان گتيريپ یاشایوْن بوْلسا، اوْل هيچ اؤلمز. سن شۉݩا اېنانیوْرسېݩمې؟“ ديیدي. ۲۷اوْل عيسی: ”هاوا، ارباب. من سنيݩ شۉ دنیا گلمالي خۉدایېݩ اوْغلې مسيحليگيݩه اېنانیوْرېن“ ديیدي. ۲۸مارتا شۉرقم ديیاننن سوْݩ، اۉیاسې مریمي چاغېرمانا گيتدي. اوْنې بير چته چکيپ: ”استاد شۉ یرده. اوْل سني چاغېریوْر“ ديیدي. ۲۹مریم مۉنې اشيدان بادېنا درراو یريننن تۉرېپ، عيسانېݩ یانېنا گيتدي. ۳۰عيسی شوْپيلأ اوْبا گيرمأنتي، اوْل حالا هم مارتانېݩ گؤران یرينداتي. ۳۱اۆیده مریميݩ یانېندا بوْلېپ، اوْݩا گؤوۆنليک بریوْن یهۉديلار اوْنېݩ غېسدانېپ چېقېپ گيدانيني گؤرديلر. اوْل آغلاماق اۆچين قبرا طرف باریوْندېر فکر اديپ، اوْلار اوْنېݩ اېزېننان گيتديلر. ۳۲مریم عيسانېݩ دۉران یرينه گلدي. اوْنې گؤريپ، آیاقلارېنا یېقېلدې-هم: ”ارباب، سن شۉ یرده بوْلان بوْلساتېݩ، دوْغانېم اؤلمزتي“ ديیدي. ۳۳مریميݩ و اوْنېݩ بيلان بيله گلان یهۉديلارېݩ آغلایوْنېنې گؤرانده، عيسی یۆراگيننن آخ چکيپ رۉحېندا غېناندې. ۳۴اوْل: ”اوْنې نيراده جایلادېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْݩا: ”ای، ارباب، گل بأري، گؤرارسيݩ“ ديیديلر. ۳۵عيسانېݩ گؤزلريننن پایېر-پایېر یاش آقدې. ۳۶شوْندا یهۉديلار: ”گؤزلأݩ، اوْل اوْنې نأهيلي یاغشې گؤریوْن اکان!“ ديیشديلر. ۳۷کأبيرلري بوْلسا: ”کؤريݩ گؤزيني آچان آدم ایلعازارې-هم اؤلۆمنن آلېپ غالېپ بيلمزميتي؟“ ديیشديلر.
۳۸شوْل وقت عيسانېݩ یۆراگي رۉحېندا غېنانېپ، قبرېݩ یانېنا باردې. قبر بير دشيکتي، اوْنېݩ آغزېنا بوْلسا داش غوْیېپتېلار. ۳۹عيسی: ”داشې آلېݩ“ ديیدي. مرحۉمېݩ اۉیاسې مارتا اوْݩا: ”ارباب، اوْل شيپيلأ پوْرسېندېر، اوْنې جایلانېمېزدان تؤرت گۆن اۆتدي“ ديیدي. ۴۰عيسی اوْݩا: ”اگر ايمان گتيرسأݩ، خۉدایېݩ شهرتيني گؤرارسيݩ ديیمأنميتيم؟“ ديیدي. ۴۱داشې آلدېلار. عيسی گؤزيني آسمانا تيکيپ: ”ای، آتا، مني اشيدانيݩ اۆچين ساݩا شکر ادیوْرېن. ۴۲سنيݩ مني هميشه-هم اشيدیوْنلېغېݩې بيلیوْرېن. اما بۉ سؤزلري شۉ یرده دۉران مردم اۆچين، مني سنيݩ ايبرانليگيݩه ايمان گتيرسينلر ديیيپ آیتدېم“ ديیدي. ۴۳شۉ سؤزلردن سوْݩ اوْل غاتې سس بيلان: ”ایلعازار، داشارې چېق!“ ديیيپ غېغېردې. ۴۴اللري، آیاقلارې کفنه دوْلانان، یۆزي یاغلېق بيلان سارېلان مرحۉم قبردان چېقدې. عيسی اوْلارا: ”اوْنېݩ کفنيني و گؤزينيݩ یالېغېنې چؤزيݩ، گيتسين“ ديیدي.
۴۵ مریميݩ یانېنا گلان یهۉديلارېݩ کؤپۆسي عيسانېݩ ادان ايشيني گؤريپ، اوْݩا ايمان گتيرديلر. ۴۶بيرنأچاسي بوْلسا بارېپ، عيسانېݩ ادان ايشلريني فريسيلره گۆررۆݩ برديلر. ۴۷اوْننان سوْݩ کتته کاهنلار بيلان فريسيلر یوْقارې شۉرا چاغېرېپ: ”نأمه اتمالي؟ بۉ آدم کؤپ قدرتلې علامتلار گؤرکازیوْر. ۴۸مۉݩا یوْل برساک، اوْندا همالر اوْݩا ايمان گتيرار. رۉملېلار هم گليپ، عبادت‌خانامېزې و مردميميزي یوْق ادارلر“ ديیديلر. ۴۹اوْلارېݩ آراسېندا شوْل یېل کتته کاهن بوْلان قایافا-هم بارتې. قایافا اوْلارا: ”سيز هيچ ذادې بيلمیوْرسېݩېز. ۵۰همه مردميݩ هلاک بوْلانېننان، بير آدمېݩ مردم اۆچين اؤلمگي سيزه یاغشې دألمي؟ سيز نأمه مۉݩا دۆشينيݩيز یوْقمې؟“ ديیدي. ۵۱اوْل مۉنې اؤز-اؤزيننن آیتمانتې. شوْل یېلېݩ کتته کاهنې بوْلماق بيلان اوْل عيسانېݩ یهۉدي مردمي اۆچين اؤلجگيني پیغمبرليک اديپ آیتدې. ۵۲اوْل فقط شوْل مردم اۆچين دأل-هم، ترسينه خۉدایېݩ چاشېپ یؤرين فرزندلريني بير یره توْپلاپ بيرلاشديرمک اۆچين هم اؤلماليتي. ۵۳شوْل گۆننن باشلاپ، عيسانې اؤلديرمک اۆچين ديل بيريکديرديلر. ۵۴شوْننان سوْݩ عيسی یهۉديلارېݩ آراسېندا هيچ گؤرينيپ گزمادي. اوْل چؤليݩ غوْلایېنداقې افرایم شهرينه گيديپ، شاگردلري بيلان شوْل یرده غالدې. ۵۵یهۉديلارېݩ فِصَح هایدې غوْلایلاپتې. یۉرديݩ همه یريننن گلان کؤپ انسانلار فِصَح هایتدان اؤݩ پأکلانيش رسملريني برجای اتمک اۆچين اۉرشليمه گليپتيلر. ۵۶اوْلار عيسانې گؤزلایوْرتېلار، عبادت‌خانادا دۉرقالار، بيري-بيرلرينه: ”نأهيلي فکر ادیوْرسېݩېز؟ اوْل هایدا گلارمي یا-هم گلمز؟“ ديیشیوْرتېلار. ۵۷کتته کاهنلار بيلان فريسيلر بوْلسا عيسانې اله سالماق اۆچين، اوْنېݩ نيراداليگيني کيم بيلیوْن بوْلسا، خبر برمکلريني بۉیرېپتېلار.
۱ فِصَح هایدېنا آلتې گۆن غالاندا، عيسی ینه بِیت‌عَنیا اوْباسېنا باردې. عيسانېݩ ديرالدان ایلعازارې-هم شوْل یرداتي. ۲اوْل یرده عيسانېݩ حرمتېنا داماق بريلدي. مارتا خدمت ادیوْرتې، ایلعازار بوْلسا مهمانلار و عيسی بيلان بير ساچاغېݩ باشېندا اوْتېرتې. ۳اوْننان سوْݩ مریم بير شۆیشاده قيمتبها صاف-پأکيزه مۆر عطر گتيردي-هم، عيسانېݩ آیاقلارېنا چالېپ، سوْݩ ساچې بيلان سيردي. عطرېݩ اېسې اۆیيݩ ايچينه اوْرناشدې. ۴شوْل وقت اوْنېݩ شاگردلرينيݩ بيري، اوْݩا خائنلېق اتمگي یۆراگينه دۆوان شمعۉنېݩ اوْغلې یهۉدا ايسقاريیوْت: ۵”نأمه اۆچين بۉ عطر ساتېلېپ، اوْنېݩ پۉلې غريبلارا پایلانمادې؟ مۉنېݩ بهاسې بير یېللېق ايش حقېنا برابر“ ديیدي. ۶اوْل مۉنې غريبلارېݩ غمېنې ايیمک اۆچين دأل-هم، اؤزينيݩ اوْغرۉلېغې اۆچين آیدیوْرتې. سببي اوْل پۉلېݩ توْرباسېنې گؤتاران بوْلېپ، نأمه بريلسه، اؤزي آلېپ یؤرتي. ۷اما عيسی اوْلارا: ”ناچارې اؤز گۆنينه غوْیېݩ! اوْل مني جایلانجاق گۆنيمه تیارلاماق اۆچين شۉرقم اتدي. ۸غريبلار هميشه سيزيݩ یانېݩېزدا بوْلار، اما من سيزيݩ یانېݩېزدا هميشه بوْلمارېن“ ديیدي. ۹یهۉديلاردان بير کتته جمعیت عيسانېݩ اوْل یرداليگيني اشيديپ، فقط عيسانې دأل، ترسينه اوْنېݩ ديرالدان ایلعازارې-هم گؤرمأنه گلديلر. ۱۰شوْنېݩ اۆچين کتته کاهنلار ایلعازارې-هم اؤلديرمگيݩ مصلحتېنې اتديلر. ۱۱چۆنکي کؤپ یهۉديلار ایلعازار سببلي عيسا ايمان گتيريپتيلر.
۱۲ارتاسي گۆن هایتچېلېغا گلان کتته جمعیت عيسانېݩ اۉرشليمه گلیوْنېنې اشيتدي. ۱۳انسانلار خرما شاخالارېنې آلېپ، اوْنېݩ آلېننان چېقدېلار. اوْلار شۉرقم ديیيپ غېغېرېشیوْرتېلار: ”هوْشیعانا! خۉدایا اؤوگۆلر بوْلسېن! اربابېݩ آدېننان گلیوْنا آلقېش بوْلسېن! اسرائیل پادشاسېنا آلقېش بوْلسېن!“
۱۴-۱۵ عین مقدس یازغېلاردا: ”قوْرقما، ای، صَهیۉن غېزې! مانا، پادشاݩ کؤره-اشاگه منيپ گلیوْر“ ديیيپ یازېلېشې یانې، عيسی بير کؤره تاپېپ مندي. ۱۶شاگردلري شوْل وقت بۉ ذاتلارا دۆشينماديلر. اما عيسی شهرتلانديريلاننن سوْݩ بۉ سؤزلريݩ اوْل حقېندا یازېلانلېغې و اؤزلرينيݩ مۉنې یازېلېشې یانې ادانليکلري اوْلارېݩ یادلارېنا دۆشدي.
۱۷ عيسی ایلعازارې قبردان چاغېرېپ ديرالدانده، کؤپ جمعیت بۉ واقعنې گؤردي. ايندي اوْلار بۉ حقدا همالره گۆررۆݩ بریوْرتېلار. ۱۸شوْنېݩ اۆچين عيسانېݩ گؤرکازان بۉ قدرتلې علامتې اۆچين اشيدان کؤپ انسانلار اوْنېݩ آلېنا چېقدېلار. ۱۹فريسيلر بيري-بيرينه: ”گؤریوْرسېݩېزمې، اليميزدن هيچ ذات گلمیوْر. بۆتين دنیانېݩ انسانلارې اوْنېݩ اېزېنا ايیاردي!“ ديیشیوْرتېلار.
۲۰هایتچېلېقدا عبادت اتمأنه اۉرشليمه گلانلريݩ آراسېندا بيرنأچه یۉنانيلار-هم بارتې. ۲۱اوْلار جليلأنيݩ بِیت‌صِیدا شهريننن بوْلان فيليپيݩ یانېنا گليپ: ”ای، آقا، بيز عيسانې گؤرمک ايسلایوْرېس“ ديیيپ، اوْننان خواهش اتديلر. ۲۲فيليپ هم مۉنې آندرېسا آیتدې. اوْننان سوْݩ آندرېس بيلان فيليپ بيله گيديپ، عيسا آیتدېلار. ۲۳عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”انسان اوْغلېنېݩ شهرتلانمالي وقتې گلدي. ۲۴من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، بۉغدای دأناسي یره غاچېپ اؤلماسه، یکه دأنه بوْلېپ غالار، اما اؤلسه، کؤپ حاصل برار. ۲۵بۉ دنیادا جانېنې یاغشې گؤریوْن اوْنې یيتيریوْندېر. اما بۉ دنیادا کيم جانېنې یک گؤریوْن بوْلسا، اوْنې هميشه یاشایېش اۆچين ساقلایوْندېر. ۲۶کيم ماݩا خدمت اتمک ايسلایوْن بوْلسا، اېزېما ايیارسين. من نيراده بوْلسام، منيݩ خدمتکأريم-هم شوْل یرده بوْلار. ماݩا خدمت ادان انسانې آتام حرمتلار. ۲۷شيپيلأ منيݩ یۆراگيم غم-غصه باتیوْر. من نأمه ديیایين؟ ’ای، آتا، مني شۉ فرصتدان خلاص ات‘ ديیایينمي؟ یوْق، من خۉد شۉ فرصت اۆچين گلديم. ۲۸ای، آتا، آدېݩې شهرتلاندير!“ شوْندا آسماننان: ”من آدېمې شهرتلانديرديم و ینه-هم شهرتلانديرارين“ ديیان سس گلدي. ۲۹اوْل یرده دۉران جمعیت مۉنې اشيديپ: ”آسمان گۆممۆرديسي“ ديیدي. کأبيرلري بوْلسا: ”اوْنېݩ بيلان بير فرشته گپلاشدي“ ديیشديلر. ۳۰عيسی اوْلارا: ”بۉ سس منيݩ اۆچين دأل-هم، سيزيݩ اۆچين گلدي. ۳۱ايندي بۉ دنیا حکم چېقارېلمالې وقت گلدي. مانا، بۉ دنیانېݩ حکمدارې شیطان قوْوېلېپ چېقارېلار. ۳۲یردن یوْقارې گؤتاريلانيمده، من همه انسانلارې اؤزيمه چکارين“ ديیيپ جواب بردي. ۳۳عيسی مۉنې نأهيلي اؤلۆم بيلان اؤلجگيني بيلديرمک اۆچين آیتدې. ۳۴جمعیت اوْݩا: ”تۉراتدا آیدېلېشېنا وره، مسيح هميشه غالمالېدېر. اوْننان سوْݩ نأديپ سن: ’انسان اوْغلې یوْقارې گؤتاريلماليدير‘ ديییوْرسېݩ؟ اوْل انسان اوْغلې ديییوْنېݩ کيم؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۵عيسی اوْلارا: ”اېشېق سيزيݩ آراݩېزدا ینه آز وقت بوْلار. اېشېق بارقا، اېشېقدا گزيݩ، شوْندا اۆستيݩيزي غاراݩقېلېق باسماز. چۆنکي غاراݩقېلېقدا گزیوْن اؤزينيݩ نيرأ باریوْنېنې بيلیوْن دألدير. ۳۶اېشېق حالا یانېݩېزداقا، اېشېغا ايمان گتيريݩ، شوْندا اېشېغېݩ فرزندلري بوْلارسېݩېز“ ديیدي. عيسی بۉلارې آیداننان سوْݩ، اوْلارېݩ یانېننان گيديپ گيزلاندي.
۳۷ عيسی یهۉديلارېݩ گؤزلرينيݩ آلېندا شۉنچا کؤپ قدرتلې علامت گؤرکازان-هم بوْلسا، اوْلار اوْݩا ايمان گتيرماديلر. ۳۸بۉلارېݩ بارې اِشعیا پیغمبريݩ:
”یا ارباب، بيزيݩ خبرېمېزا کيم اېناندې؟
اربابېݩ گۆیچ-قدرتې کيمه عیان بوْلدې؟“
– ديیيپ آیدان شۉ سؤزينيݩ برجای بوْلماغې اۆچين شۉرقم بوْلدې.
۳۹دوْغرۉدان-هم، اوْلار اېنانېپ بيلمیوْرتېلار. مۉݩا وره، اِشعیا اوْلار حقدا ینه شۉرقم ديیيپدير:
۴۰ ”خۉدای اوْلارېݩ گؤزلريني کؤر اتدي،
یۆراکلريني غاتېردې.
غوْی، گؤزلري بيلان گؤرماسينلر،
غۉلاقلارې بيلان اشيتماسينلر،
فکرلري بيلان دۆشانماسينلر،
ماݩا دؤنيپ، شفا تاپماسېنلار“.
۴۱ اِشعیا عيسانېݩ شهرتيني گؤريپ، بۉ سؤزلري اوْل حقدا آیدېپدېر. ۴۲مۉݩا غارامازدان، مجلسدأکيلريݩ کؤپۆسي اوْݩا ايمان گتيردي، اما فريسيلر شوْنېݩ اۆچين مۉنې آچېق اعلان اتماديلر، سببي اوْلار کنيسادن قوْوالاماقدان قوْرقیوْرتېلار. ۴۳سببي اوْلار انسانلارېݩ اؤوگۆسيني خۉدایېݩ اؤوگۆسيننن یاغشې گؤرديلر. ۴۴عيسی بوْلسا غاتې سس بيلان شۉرقم ديیدي: ”ماݩا ايمان گتيریوْن ماݩا دأل-هم، مني ايبرانه ايمان گتيریوْندېر. ۴۵مني گؤریوْن، مني ايبراني-هم گؤریوْندېر. ۴۶ماݩا ايمان گتيران هر کيم غاراݩقېلېقدا غالماسېن ديیيپ، من دنیا اېشېق بوْلېپ گلديم. ۴۷سؤزلريمي اشيديپ-هم، اوْلارې برجای اتماديگيݩ اۆستيننن حکم چېقارمارېن. سببي من دنیانېݩ اۆستيننن حکم چېقارمانا دأل-هم، اوْنې خلاص اتمأنه گلديم. ۴۸مني رد اديپ، سؤزلريمي قبۉل اتمیوْنا آخرقې گۆنده منيݩ خۉد شۉ آیدیوْن سؤزلريم حکم چېقارار. ۴۹سببي من اؤز-اؤزيمنن گپلاماديم. مني ايبران آتا نأمه آیتمالېلېغېمې، نأهيلي سؤزلاماليليگيمي ماݩا اؤزي بۉیۉردې. ۵۰اوْنېݩ بۉیرېغېنېݩ بوْلسا هميشاليک یاشایېشا غوْوشۉریوْنلېغېنې بيلیوْرېن. شوْنېݩ اۆچين آتام ماݩا نأمه بۉیران بوْلسا، من سيزه فقط شوْنې آیدیوْندېرېن“.
۱ فِصَح هایدېننان بير گۆن اؤݩتي. عيسی بۉ دنیادان آیرېلېپ، آتاسېنېݩ یانېنا گيتمالي ساعتېنېݩ گلانليگيني بيلیوْرتې. عيسی بۉ دنیادا اؤزينيݩکيلري هميشه یاغشې گؤريشي یاناق، اوْلارې آخرقې گۆنه چنلي یاغشې گؤردي.
۲آغشام داماق وقتېتې. شیطان شوْپيلأ شمعۉنېݩ اوْغلې یهۉدا ايسقاريیوْدېݩ یۆراگينه عيسی خائنلېق اتمک نيّتيني سالېپتې. ۳عيسی آتاسېنېݩ همه ذادې اؤز اختیارېنا برانليگيني، اؤزينيݩ خۉدایدان گليپ، خۉدایا گيتجکليگيني بيلیوْرتې. ۴شوْنېݩ اۆچين اوْل داماق باشېننان تۉرېپ، دوْنېنې چېقاردې-هم، بير یالېق بيلان بيليني غۉشادې. ۵اوْننان سوْݩ بير لگنه سۉو غۉیدې-هم، شاگردلرينيݩ آیاقلارېنې یۉوېپ، غۉشانان یاغلېغې بيلان سيرمانا باشلادې. ۶عيسی شمعۉن پِترُسېݩ یانېنا گلانده، پِترُس اوْݩا: ”ای، ارباب، سن منيݩ آیاغېمې یۉوجاق بوْلیوْرمېݩ؟“ ديیدي. ۷عيسی اوْݩا: ”منيݩ ادیوْن ايشيمه شيپيلأ عقلېݩ یتمیوْر، مۉݩا سوْݩ دۆشينارسيݩ“ ديیدي. ۸پِترُس اوْݩا: ”یوْق، من ساݩا آیاغېمې هيچ یۉودېرمارېن!“ ديیدي. اما عيسی اوْݩا: ”اگر یۉوماسام، اوْندا منيݩ بيلان شريکليگيݩ بوْلماز“ ديیيپ جواب بردي. ۹شمعۉن پِترُس اوْݩا: ”ارباب، اوْندا فقط آیاغېمې دأل، اليمي-هم، کلأمي-هم یۉو“ ديیدي. ۱۰عيسی اوْݩا: ”یۉوېنان انسانېݩ فقط آیاغېنې یۉوماقدان باشغا حاجتې یوْقدېر، همه بدني پأکدير. سيز هم پأکسيݩيز، اما همأݩيز دأل“ ديیدي. ۱۱عيسی اؤزينه کيميݩ خائنلېق اتجکليگيني بيلیوْرتې. شوْنېݩ اۆچين-هم ”همأݩيز پأک دأل“ ديیيپتي.
۱۲ عيسی اوْلارېݩ آیاقلارېنې یۉوېپ بوْلانېننان سوْݩ، دوْنېنې گیدي-هم، ینه ساچاق باشېنا اؤتيپ اوْتۉردې و اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”سيزه نأمه ادانيمه دۆشينیوْرسېݩېزمې؟ ۱۳سيز ماݩا ’استاد‘ و ’ارباب‘ ديیيپ، دوْغرې آیدیوْرسېݩېز، سببي من شوْلدېرېن. ۱۴اگر من سيزيݩ اربابېݩېز و استادېݩېز بوْلېپ-هم، آیاغېݩېزې یۉوان بوْلسام، اوْندا سيز-هم بيري-بيريݩيزيݩ آیاغېݩېزې یۉومالېسېݩېز. ۱۵منيݩ سيزه ادانيمي، سيز هم بيري-بيريݩيزه ادارسيݩيز ديیيپ، من سيزه گؤرالده گؤرکازديم. ۱۶من سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، غۉل خوْجایېننان کتته دألدير، خبر گتيریوْن-هم اؤزيني ايبراننن کتته دألدير. ۱۷اگر بۉ ذاتلارا دۆشينيپ، اوْلارې برجای اتسأݩيز، بختلې بوْلارسېݩېز.
۱۸ من سيزيݩ همأݩيز حقدا آیتمیوْرېن. من اؤز سایلانلارېمې بيلیوْرېن. اما، غوْی، بۉ مقدس یازغېلارداقې: ’حتّیٰ دۉزېمې ايیان ماݩا خائنلېق اتدي‘ ديیان سؤزلر برجای بوْلسېن. ۱۹من سيزه نأمه بوْلجاغېنې اؤݩيننن آیدیوْرېن. بۉلار عمله آشان وقتې سيز منيݩ کيمليگيمه گؤز یتيرارسيݩيز، ماݩا اېنانارسېݩېز. ۲۰سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، منيݩ ايبران انسانېمې قبۉل ادان مني قبۉل ادیوْندېر، مني قبۉل ادان بوْلسا، مني ايبراني قبۉل ادیوْندېر“. ۲۱بۉ ذاتلارې آیداننان سوْݩ، عيسی رۉحېندا غېناندې. اوْل: ”دوْغرۉدان-هم، سيزيݩ بيريݩيز ماݩا خائنلېق ادارسيݩيز“ ديیيپ، آچېق آیتدې. ۲۲شاگردلري اوْنېݩ مۉنې کيمه قاقدېرېپ آیدیوْنېنې بيلمأن، بيري-بيرلرينه غارایوْرتېلار. ۲۳ساچاق باشېندا شاگردلردن بيري عيسی یاپلانېپ اوْتېرتې. اوْل عيسانېݩ یاغشې گؤریوْن شاگرديتي. ۲۴شمعۉن پِترُس اوْنېݩ کيمه قاقدېرېپ آیدیوْنېنې سوْراماغې یاݩقې شاگرده اۆملادي. ۲۵اوْل هم عيسی یاپلانېپ اوْتۉرېشېنا اوْننان: ”ارباب، اوْل کيم؟“ ديیيپ سوْرادې. ۲۶عيسی: ”شۉ نانې اوْقارا باتېرېپ، کيمه برسام، اوْل شوْلدېر“ ديیيپ جواب بردي. اوْننان سوْݩ اوْل نانې اوْقارا باتېردې-هم، اوْنې شمعۉنېݩ اوْغلې یهۉدا ايسقاريیوْدا بردي. ۲۷نانې آلان بادېنا، یهۉدانېݩ ايچينه شیطان گيردي. عيسی اوْݩا: ”نأمه اتجک بوْلساݩ، تيزرأک ات“ ديیدي. ۲۸مۉنې عيسانېݩ اوْݩا نأمه اۆچين آیدانېنا اوْتۉرانلارېݩ هيچ بيري دۆشينمادي. ۲۹پۉل توْرباسې یهۉدانېݩ الينده بوْلاننان سوْݩ، کأبيرلري عيسی اوْݩا: ”هایت اۆچين بيزه گراک ذاتلارې ساتېن آل“ یا-هم ”غريبلارا بیرآز پۉل پایلا“ ديییوْندېر فکر اتديلر. ۳۰یهۉدا بوْلسا نانې آلان بادېنا داشارې چېقېپ گيتدي. غاراݩقې دۆشيپتي.
۳۱یهۉدا چېقېپ گيداننن سوْݩ، عيسی شۉرقم ديیدي: ”ايندي انسان اوْغلې شهرتلانديريلدي، خۉدای-هم اوْل آرقالې شهرتلانديريلدي. ۳۲اگر خۉدای انسان اوْغلې آرقالې شهرتلانان بوْلسا، اوْنې هم اؤز شهرتينه شريک ادار. هاوا، اوْنې شوْل فرصدېݩ اؤزينده شهرتلانديرار. ۳۳فرزندلريم! من ايندي سيزيݩ بيلان آز وقت بوْلېپ بيلارين. سيز مني آختارارسېݩېز، اما یهۉديلارا آیدانېمې سيزه-هم آیدیوْرېن: ’منيݩ گيتجک یريمه سيز بارېپ بيلمارسيݩيز‘. ۳۴سيزه بير تأزه تابشېرېق بریوْرېن: بيري-بيريݩيزي یاغشې گؤريݩ. منيݩ سيزي یاغشې گؤريشيم یانې، سيز-هم بيري-بيريݩيزي یاغشې گؤريݩ. ۳۵اگر بيري-بيريݩيزي یاغشې گؤرسأݩيز، همالر سيزيݩ منيݩ شاگرديمليگيݩيزي بيلارلر“.
۳۶شمعۉن پِترُس عيسادان: ”ارباب، سن نيرأ باریوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. عيسی اوْݩا: ”سن منيݩ بيلان شيپيلأ گيديپ بيلمارسيݩ، اما سوْݩ گليپ بيلارسيݩ“ ديیيپ جواب بردي. ۳۷پِترُس اوْݩا: ”ارباب، نأمه اۆچين من سنيݩ بيلان شيپيلأ گيديپ بيلمارين؟ من سنيݩ اۆچين جانېمې برمأنه-هم تیار“ ديیدي. ۳۸عيسی اوْݩا: ”سن منيݩ اۆچين جانېݩې برمأنه تیارمېݩ؟! من ساݩا دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، خوْراز غېغېرمازدان اؤݩ، سن مني اۆچ ساپار انکأر ادارسيݩ“ ديیيپ جواب بردي.
۱ عيسی ینه گپلامأنه باشلادې: ”یۆراگيݩيز غایغې-غم اتماسين. خۉدایا ايمان گتيريݩ، ماݩا-هم ايمان گتيريݩ. ۲آتامېݩ اۆیينده یاشامانا یر کؤپدير. شۉرقم بوْلماسا، من سيزه: ’یر تایېنلامانا باریوْرېن‘ ديیارميتيم؟ ۳گيديپ، سيزيݩ اۆچين یر تایېنلانېمنان سوْݩ، ینه گليپ، سيزي اؤز یانېما آلېپ گيدارين. منيݩ بوْلیوْن یريمده سيز هم بوْلارسېݩېز. ۴سيز منيݩ باریوْن یريمه التیوْن یوْلې بيلیوْنسېݩېز“. ۵توْماس اوْݩا: ”ارباب، بيز سنيݩ نيرأ باریوْنېݩې بيلماساک، یوْلې نيرادن بيلالي؟“ ديیدي. ۶عيسی اوْݩا: ”یوْل، حقيقت و یاشایېش منديرين، منسيز هيچ کيم آتانېݩ یانېنا بارېپ بيلمز. ۷مني چېننان تانېساݩېز، آتامې-هم تانېرسېݩېز. ايندي اوْنې تانېیوْرسېݩېز، اوْنې گؤرديݩيز“ ديیدي. ۸فيليپ اوْݩا: ”ارباب، آتانې بيزه گؤرکاز، بيزه شوْل یتار“ ديیدي. ۹عيسی اوْݩا شۉرقم ديیدي: ”ای، فيليپ، من سيزيݩ بيلان شۉرقم کؤپ وقت بوْلسام-هم، مني تانېمادېݩمې؟ مني گؤران آتانې-هم گؤراندير. سنيݩ ’آتانې بيزه گؤرکاز‘ ديیمأݩ نأمه؟ ۱۰منيݩ آتادالېغېما، آتانېݩ هم منداليگينه سن اېنانمیوْرسېݩمې؟ سيزه آیدیوْن سؤزلريمي من اؤز-اؤزيمنن آیتمیوْرېن. ترسينه، منده یاشایوْن آتام من آرقالې اؤز ايشلريني ادیوْر. ۱۱منيݩ آتادالېغېما، آتانېݩ-هم منداليگينه اېنانېݩ؛ هيچ بوْلماسا، گؤرکازان قدرتلارېم اۆچين اېنانېݩ. ۱۲سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، ماݩا ايمان گتيران منيݩ بيتيران ايشلريمي-هم بيتيرار، حتّیٰ بۉلاردان هم حاص کتته ايشلري بيتيرار. سببي من آتانېݩ یانېنا باریوْرېن. ۱۳آتام اوْغلې آرقالې شهرتلانار یانې، منيݩ آدېم بيلان نأمه ديلاسأݩيز، ديلاگيݩيزي برارين. ۱۴هاوا، منيݩ آدېم بيلان مننن نأمه ديلاسأݩيز، ديلاگيݩيزي برجای ادارين.
۱۵مني یاغشې گؤریوْن بوْلساݩېز، بۉیرېقلارېمې برجای ادارسيݩ. ۱۶من آتاما یالبارارېن، اوْل سيزه هميشه سيزيݩ بيلان بوْلجاق باشغا بير حمایتچې، ۱۷یعنی حقيقت رۉحېنې برار. دنیا اوْنې قبۉل اديپ بيلمز، سببي دنیا اوْنې نه گؤریوْر، نه-هم تانېیوْر. اما سيز اوْنې تانېیوْرسېݩېز، سببي اوْل سيزيݩ آراݩېزدا یاشایوْر، و ايچيݩيزده بوْلار. ۱۸من سيزي یتيم غوْیمارېن، ینه یانېݩېزا پس گلارين. ۱۹آز وقتدان سوْݩ دنیا مني گؤرمز، اما سيز گؤرارسيݩيز. منيݩ یاشایوْنلېغېم اۆچين، سيز-هم یاشارسېݩېز. ۲۰شوْل گۆن منيݩ آتادالېغېمې، سيزيݩ منداليگيݩيزي، منيݩ-هم سيزداليگيمه گؤز یتيرارسيݩيز. ۲۱منيݩ بۉیرېقلارېمې برجای ادیوْن کيشي مني یاغشې گؤریوْندېر. مني یاغشې گؤریوْنې آتام-هم یاغشې گؤرار. من هم اوْنې یاغشې گؤرارين و اؤزيمي اوْݩا عیان ادارين“. ۲۲شوْندا یهۉدا، یهۉدا ايسقاريیوْت دأل-هم، بۆیلاکي یهۉدا عيسادان: ”ای، ارباب، نأمه اۆچين سن اؤزيݩي دنیا دأل-هم، بيزه عیان اتمک ايسلایوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. ۲۳عيسی اوْݩا شۉرقم جواب بردي: ”کيم مني یاغشې گؤریوْن بوْلسا، سؤزيمي برجای ادار. آتام هم اوْنې یاغشې گؤرار. من آتام بيلان اوْل انسانېݩ یانېنا بارېپ، اوْنېݩ بيلان یاشارېس. ۲۴مني یاغشې گؤرمیوْن منيݩ سؤزيمي برجای ادیوْن دألدير. سيزيݩ بۉ اشيدیوْن سؤزلريݩيز منيݩکي دأل-هم، مني ايبران آتانېݩقېدېر. ۲۵من بۉ ذاتلارې سيزه اؤزيم یانېݩېزداقام آیدیوْرېن. ۲۶آتانېݩ منيݩ آدېمنان ايبرجک حمایتچېسې، یعنی مقدس رۉح سيزه همه ذادې اؤورادار. منيݩ سيزه آیدان همه سؤزلريمي یادېݩېزا سالار. ۲۷من سيزه راحتلېق غوْیېپ باریوْرېن، اؤز راحتلېغېمې سيزه بریوْرېن. من مۉنې دنیانېݩ بريشي یانې برمیوْرېن. یۆراگيݩيز غایغې-غم گتيرمأݩ و قوْرقماݩ. ۲۸سيزه ’من گيديپ باریوْرېن، اما یانېݩېزا پس گلارين‘ ديیانيمي اشيتديݩيز. اگر سيز مني چېننان یاغشې گؤریوْن بوْلساݩېز، منيݩ آتانېݩ یانېنا گيدیوْنلېغېما خوْش بوْلارتېݩېز. چۆنکي آتا مننن کتتادير. ۲۹من سيزه بۉ ذاتلار عمله آشمازدان اؤݩ آیتدېم، عمله آشان وقتې ايمان گتيرارسيݩيز. ۳۰ماݩا ايندي سيزيݩ بيلان گپلاشاره کؤپ وقت غالمادې، سببي بۉ دنیانېݩ حکمدارې شیطان گلیوْر. اوْنېݩ من اۆچين هيچ هيلي اختیارې یوْقدېر. ۳۱اما دنیا منيݩ آتانې یاغشې گؤریوْنلېغېمې، آتانېݩ اؤزيمه نأمه بۉیران بوْلسا، شوْنې برجای ادیوْنلېغېمې بيلماليدير. حانې، تۉرېݩ، بۉ یردن گيداليݩ“.
۱من حقيقې اۆزۆم تأگيديرين و آتام باغباندېر. ۲اوْل منيݩ میوه برمیوْن هر بير چېبېغېمې کسيپ تاشلایوْر، میوه بریوْنېنې بوْلسا کؤپ میوه برار یانې تيمارلایوْر. ۳منيݩ سيزه آیدان سؤزيم آرقالې سيز بیراِییَم پأکسيݩيز. ۴منده یاشاݩ، من هم سيزده یاشایېن. اۆزۆم تأگيننن آیرېلان چېبېق اؤز-اؤزيننن میوه بريپ بيلمایشي یانې، مننن آیرېلساݩېز، سيز هم میوه بريپ بيلمارسيݩيز. ۵من اۆزۆم تأگيديرين، سيز چېبېقلارسېݩېز. کيم منده، من-هم اوْندا یاشاسام، اوْل بوْل میوه برار. سيز مننن اۆزݩه هيچ ذات اديپ بيلمارسيݩيز. ۶کيم منده یاشاماسا، کسيلان چېبېق یانې تاشلانېپ، غۉرېر. غۉرېن چېبېقلارې بوْلسا جمعلأپ، اوْدا یاقارلار. ۷منده یاشاپ، سؤزلريمي یۆراگيݩيزده ساقلاساݩېز، نأمه ديلاسأݩيز، سيزه بريلار. ۸سيز کؤپ میوه بريپ، منيݩ شاگردلريمليگيݩيزي گؤرکازارسيݩيز. بۉ آرقالې آتام شهرتلانار. ۹آتامېݩ مني یاغشې گؤريشي یانې، من-هم سيزي یاغشې گؤرديم. منيݩ محبتېمدا غالېݩ. ۱۰من آتامېݩ بۉیرېقلارېنې برجای اديپ، اوْنېݩ محبتېنا وفالې بوْلېشېم یانې، سيز هم بۉیرېقلارېمې برجای اتسأݩيز، منيݩ محبتېما وفالې بوْلارسېݩېز. ۱۱من بۉ ذاتلارې سيزه شادلېغېما شريک بوْلېپ، شادلېغېݩېزېݩ دوْلېپ-داشماسې اۆچين آیتدېم. ۱۲منيݩ بۉیرېغېم شۉدېر: من سيزي نأهيلي یاغشې گؤران بوْلسام، سيز هم بيري-بيريݩيزي شوْنېݩ یانې یاغشې گؤريݩ. ۱۳کيم جانېنې دوْستلارې اۆچين فدا اتسه، مۉننان کتته محبت یوْقدېر. ۱۴اگر بۉیرېقلارېمې برجای اتسأݩيز، منيݩ دوْستلارېمسېݩېز. ۱۵مۉننان سوْݩ من سيزه غۉل ديیمارين، سببي غۉل خوْجایېنېنېݩ نأمه ادیوْنېنې بيلیوْن دألدير. من سيزه دوْست ديییوْرېن، سببي آتامنان اشيدان همه ذاتلارېمې سيزه آیتدېم. ۱۶سيز مني دأل-هم، من سيزي سایلادېم. من سيزيݩ گيديپ، هيچ چۆیريمیوْن میوه برمگيݩيز اۆچين سایلاپ-سچديم. شوْݩا وره منيݩ آدېم بيلان آتامنان نأمه ديلاسأݩيز، اوْل سيزه برار. ۱۷منيݩ سيزه بۉیرېغېم شۉدېر: بيري-بيريݩيزي یاغشې گؤريݩ.
۱۸دنیا سيزي یک گؤریوْن بوْلسا، اوْنېݩ سيزدن اؤݩ مني یک گؤرانليگيني بيليݩ. ۱۹دنیادان بوْلان بوْلساتېݩېز، دنیا سيزي اؤزينيݩکيلر یانې یاغشې گؤرارتي. اما سيز بۉ دنیادان دألسيݩيز. من سيزي بۉ دنیادان سایلاپ آلدېم. مانا، شوْنېݩ اۆچين هم، دنیا سيزي یک گؤریوْر. ۲۰منيݩ سيزه: ”خدمتکأر خوْجایېننان کتته دألدير“ ديیان سؤزيمي یادېݩېزا سالېݩ. اوْلار مني اېزارلاسالار، اوْندا سيزي-هم اېزارلارلار. منيݩ سؤزيمي برجای اتسالر، سيزيݩکيني-هم برجای ادارلر. ۲۱اوْلار سيزه بۉ ذاتلارېݩ هماسيني منيݩ آدېم اۆچين ادارلر، سببي اوْلار مني ايبراني تانېمیوْرلار. ۲۲من گليپ، اوْلارا آیتمادېق بوْلساتېم، اوْلار گناهکار بوْلمازتېلار. ايندي بوْلسا بيلمأنليکلريني بهانالاپ بيلمزلر. ۲۳مني یک گؤریوْن منيݩ آتامې-هم یک گؤریوْندېر. ۲۴اگر من اوْلارېݩ آراسېندا باشغا هيچ کيميݩ باشارمادېق قدرتلارېنې گؤرکازماديک بوْلسام، گناهکار بوْلمازتېلار. ايندي بوْلسا ادان قدرتلارېمې گؤرسالر-هم، مني هم، آتامې هم یک گؤرديلر. ۲۵بۉ بوْلسا مقدس یازغېلاردا: ”مني ناحق یره یک گؤرديلر“ ديیيپ یازېلان سؤزلريݩ برجای بوْلماغې اۆچيندير. ۲۶منيݩ سيزه آتامنان ايبرجک حمایتچېم، یعنی آتامنان چېقان حقيقت رۉحې گلانده، من حقدا شاهدلېق برار. ۲۷سيز هم شاهدلېق برارسيݩيز، سببي اوْزالدان منيݩ بيلان بيله بوْلدېݩېز.
۱من سيزه بۉ ذاتلارې ايماننان دأنمزليگيݩيز اۆچين آیتدېم. ۲سيزي کنيسالردن قوْوالارلار. شۉرقم بير وقت گلار، سيزي اؤلديرمک بيلان هر بير کيشي خۉدایا خدمت ادیوْندېرېن فکر ادار. ۳اوْلار بۉ ايشلري آتام بيلان مني تانېمیوْنلېقلارې اۆچين ادارلر. ۴بۉلارې من سيزه شيپيلأدن آیدېپ غوْییوْرېن. وقتې گلانده، بۉلارې سيزه آیدانلېغېمې یادېݩېزا سالارسېݩېز.
سيزه بۉلارې ايلکيباشدا گۆررۆݩ برماديم، سببي اؤزيم سيزيݩ بيلان بيلاتيم. ۵ايندي بوْلسا من اؤزيمي ايبرانيݩ یانېنا گيدیوْرېن. سيزيݩ هيچ بيريݩيز مننن: ”نيرأ گيدیوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرامیوْرسېݩېز. ۶بۉ ذاتلارې آیدانېم اۆچين سيزيݩ یۆراگيݩيز غایغې-غما دوْلدې. ۷اما من سيزه حقيقتې سؤزلایوْرېن: منيݩ گيتمگيم سيزيݩ اۆچين فایدالېدېر. من گيتماسام، حمایتچې سيزه گلمز، گيتسام، اوْنې سيزه ايبرارين. ۸حمایتچې گلان وقتې دنیانېݩ گناه، عدالت و حکم اۆچين ناحقلېغېنې ثابت ادار. ۹گناه باراداقې حقيقت شۉننان عبارت: انسانلار ماݩا اېنانمیوْرلار. ۱۰عدالت اۆچين بوْلسا، من آتامېݩ یانېنا گيدیوْرېن و مۉننان سوْݩ سيز مني گؤرمارسيݩيز. ۱۱حکم اۆچين آیتسام، بۉ دنیانېݩ حکمدارې شیطان حکم اديلاندير. ۱۲سيزه آیتجاق ینه کؤپ ذاتلارېم بار، اما مۉننان سۆشيگي فکريݩيزه سېغماز. ۱۳اما حقيقت رۉحې گلان وقتې سيزي همه حقيقتا آلېپ گيدار. اوْل اؤز-اؤزيننن گپلامز، نأمه اشيتسه، شوْنې گپلأر و گلجک ذاتلارې سيزه عیان ادار. ۱۴اوْل مني شهرتلانديرار، سببي مننن اشيدان ذاتلارېنې سيزه عیان ادار. ۱۵آتامېݩ همه ذاتلارې منيݩکيدير. شوْنېݩ اۆچين مننن اشيدان ذاتلارېنې سيزه عیان ادار ديیديم. ۱۶”آز وقتدان سوْݩ سيز مني گؤرمارسيݩيز، اما کؤپ وقت اؤتمأنکأ، ینه مني گؤرارسيݩيز“.
۱۷شوْندا عيسانېݩ کأبير شاگردلري بيري-بيرينه: ”اوْنېݩ: ’آز وقتدان سوْݩ مني گؤرمارسيݩيز، اما کؤپ وقت اؤتمأنکأ، ینه مني گؤرارسيݩيز‘، شۉرقم هم: ’من آتامېݩ یانېنا گيدیوْرېن‘ ديیان سؤزلري نأمه معنی بریوْرقا؟“ ديیشديلر. ۱۸اوْلار سؤزيني دوام اديپ: ”’آز وقتدان سوْݩ‘ ديیانليگي نأماکأ؟ اوْنېݩ نأمه ديیمکچي بوْلیوْنېنا بيز دۆشينمیوْرېس“ ديیديلر. ۱۹عيسی اؤزينه سوْراق برمک ايسلایوْنلېقلارېنې بيليپ، شۉرقم ديیدي: ”آز وقتدان سوْݩ مني گؤرمارسيݩيز، اما کؤپ وقت اؤتمأنکأ، ینه مني گؤرارسيݩيز ديییوْنېم اۆچين بيري-بيريݩيزه سوْراق بریوْرسېݩېزمې؟ ۲۰سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، سيز آغلاپ یاس تۉتارسېݩېز، دنیا بوْلسا خوْش بوْلار. سيز غایغې-غما گيرارسيݩيز، اما غایغېݩېز شادلېغا اؤوريلار. ۲۱عیال چاغاسېنې دنیا گتيرجک وقتې درد چکیوْندېر، سببي آیې-گۆني دوْلاندېر. اما چاغا دنیا گلاننن سوْݩ، اوْل چاغانېݩ دنیا گلانليگينيݩ شادلېغې بيلان دردلريني اۉنۉدار. ۲۲سيز هم، شيپيلأ غایغې-غم چکیوْرسېݩېز، اما من سيزي ینه گؤرارين، شوْندا گؤونيݩيز شاد بوْلار. هيچ کيم سيزدن شادلېغېݩېزې آلېپ بيلمز. ۲۳شوْل گۆن مننن هيچ ذات سوْرامارسېݩېز. سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، منيݩ آدېم بيلان آتامنان نأمه ديلاسأݩيز، اوْل سيزه برار. ۲۴شۉ وقتا چنلي سيز منيݩ آدېمنان هيچ ذات ديلاماديݩيز. ديلأݩ، آلارسېݩېز، شادلېغېݩېز دوْلېپ-داشار. ۲۵من بۉ ذاتلارې سيزه مثاللار آرقالې آیتدېم، اما وقت گلار، من مثاللار بيلان گپلامأن، آتام اۆچين آچېق-آچېق گۆررۆݩ برارين. ۲۶شوْل گۆن آتامنان منيݩ آدېم بيلان اؤزيݩيز ديلأرسيݩيز. منيݩ سيزيݩ اۆچين آتامنان ديلامگيميݩ حاجتې بوْلماز. ۲۷چۆنکي آتامېݩ اؤزي سيزي یاغشې گؤریوْر، سببي سيز مني یاغشې گؤريپ، منيݩ خۉدایدان گلانليگيمه اېناندېݩېز. ۲۸من آتامېݩ یانېننان بۉ دنیا گلديم. ايندي بوْلسا دنیانې تاشلاپ، آتامېݩ یانېنا باریوْرېن“. ۲۹عيسانېݩ شاگردلري اوْݩا: ”مانا، ايندي سن هيچ بير مثالسېز، آچېق گپلایوْرسېݩ. ۳۰سنيݩ همه ذاتلارې بيلیوْنلېغېݩا بيز ايندي دۆشينديک. ساݩا سوْراق برمگيݩ گراگي یوْق. ايندي بيز سنيݩ خۉدایدان گلانليگيݩه اېنانیوْرېس“ ديیديلر. ۳۱عيسی اوْلارا: ”ايندي چېننان اېنانیوْرسېݩېزمې؟ ۳۲مانا، وقت گلار، وقتې گلدي، همأݩيز اۆیلي-اۆیيݩيزه پېتراشېپ گيدارسيݩيز. مني یکه تاشلاپ گيدارسيݩيز. اما من یکه دألديرين، سببي آتام منيݩ بيلاندير. ۳۳بۉ ذاتلارې سيزه منده راحتلېغېݩېز بوْلسېن ديیيپ آیتدېم. بۉ دنیادا غایغې-غمېݩېز بوْلار، اما مرت بوْلېݩ. من دنیانې یݩديم!“ ديیدي.
۱بۉ ذاتلارې آیداننان سوْݩ، عيسی گؤزلريني آسمانا تيکيپ، شۉرقم ديیدي: ”ای، آتام، وقت گلدي. اوْغلېݩې شهرتلاندير، اوْغلېݩ هم سني شهرتلانديرسين. ۲سن اوْغلا همه انسانلارېݩ اۆستيننن اختیار برديݩ. غوْی، اوْغۉل هم سنيݩ اوْݩا تابشېران همه انسانلارېݩا هميشاليک یاشایېش برسين. ۳هميشاليک یاشایېش بوْلسا، سني، یعنی یکه-تأک حق خۉدایې و سنيݩ ايبران عيسی مسيحيݩي تانېماقدېر. ۴اؤزيمه تابشېران ايشيݩي برجای اتمک بيلان من سني یر یۆزينده شهرتلانديرديم. ۵ای، آتام، دنیا یارادېلمازدان اؤݩ-هم منيݩ سنيݩ حضۉرېݩدا شهرتيم بارتې. ايندي شوْل شهرت بيلان مني ینه-هم اؤز حضۉرېݩدا شهرتلاندير.
۶دنیادان اؤزيمه بران انسانلارېݩا سنيݩ آدېݩې عیان اتديم. اوْلار سنيݩکيتي و سن اوْلارې ماݩا برديݩ، اوْلار سنيݩ سؤزيݩي برجای اتديلر. ۷ايندي اوْلار ماݩا بران همه ذادېݩېݩ سنننليگيني بيلیوْرلار. ۸چۆنکي ماݩا آیدان سؤزلريݩي من اوْلارا آیتدېم. اوْلار سؤزلريݩي قبۉل اديپ، منيݩ، دوْغرۉدان-هم، سننن گلانليگيمي بيلديلر. مني سنيݩ ايبرانليگيݩه اېناندېلار. ۹اوْلار اۆچين ساݩا یالباریوْرېن. دنیا اۆچين دأل-هم، ماݩا بران انسانلارېݩ اۆچين یالباریوْرېن، چۆنکي اوْلار سنيݩکيدير. ۱۰منيݩ همه ذادېم سنيݩکيدير، سنيݩکي-هم منيݩکيدير. من اوْلار آرقالې شهرتلانديم. ۱۱من بۉ دنیادا مۉننان سۆشيک غالمارېن، اما اوْلار شيپيلأ دنیادادېرلار. من سنيݩ یانېݩا پس گلیوْرېن. ای، مقدس آتام، ماݩا بران انسانلارېݩې اؤز قدرتلې گۆیجيݩ بيلان غوْرې. ماݩا-هم شوْل گۆیجي سن برديݩ. شوْندا اوْلار هم بيزيݩ یانې بير بوْلسېنلار. ۱۲من اوْلارېݩ یانېنداقام، ماݩا بران قدرتېݩ بيلان اوْلارې غوْرېپ ساقلادېم. مقدس یازغېلار برجای بوْلسېن ديیيپ، هلاک اديلمالي انساننان باشغا اوْلارېݩ هيچ بيري یيتمادي. ۱۳ايندي من سنيݩ یانېݩا باریوْرېن. اوْلار منيݩ شادلېغېمنان دوْلسېن ديیيپ، بۉلارې اوْلارا حالا بۉ دنیاداقام آیدیوْرېن. ۱۴من اوْلارا سنيݩ سؤزلريݩي یتيرديم، دنیا بوْلسا اوْلارې یک گؤردي. چۆنکي منيݩ دنیادان بوْلمایشېم یانې، اوْلار-هم دنیادان دألديرلر. ۱۵اوْلارې دنیادان آلماغېݩې دأل-هم، شیطاننان غوْرېماغېݩې ديلایوْرېن. ۱۶منيݩ بۉ دنیادان بوْلمایشېم یانې، اوْلار-هم بۉ دنیادان دألديرلر. ۱۷سنيݩ سؤزيݩ حقيقتدېر. حقيقتېݩ آرقالې اوْلارې مقدس ات. ۱۸سنيݩ مني دنیا ايبريشيݩ یانې، من هم اوْلارې دنیا ايبرديم. ۱۹اوْلار هم حقيقت آرقالې مقدس بوْلارې یانې، من اؤزيمي ساݩا مقدس اتديم. ۲۰من فقط اوْلار اۆچين دأل، ترسينه اوْلارېݩ تبليغې بيلان ماݩا ايمان گتيرجکلر اۆچين-هم ديلاگ ادیوْرېن. ۲۱اوْلارېݩ هماسي بير بوْلسېن. آتا، سنيݩ منده، منيݩ-هم سنده بوْلېشېم یانې، اوْلار هم بيزده بوْلسېنلار. شوْنېݩ اۆچين، مني سنيݩ ايبرانليگيݩه دنیا اېنانسېن. ۲۲ماݩا بران شهرتيݩي اوْلارا برديم. بيزيݩ بير بوْلېشېمېز یانې، اوْلار-هم بير بوْلسېن. ۲۳من اوْلاردادېرېن، سن بوْلسا منداسيݩ. مني سنيݩ ايبرانليگيݩي، مني یاغشې گؤريشيݩ یانې اوْلارې-هم یاغشې گؤریوْنلېغېݩې دنیا بيلار یانې، اوْلار آغېز-ديل بيرليکده بوْلسېنلار. ۲۴ای، آتا، سنيݩ ماݩا بران انسانلارېݩ-هم منيݩ بيلان بير یرده بوْلماقلارېنې ايسلایوْرېن. شۉرقم هم، غوْی، اوْلار سيزدن ماݩا بران شهرتيمي گؤرسينلر. چۆنکي سن مني دنیا یارادېلمازدان اؤݩ یاغشې گؤریوْرتېݩ. ۲۵ای، عدالتلې آتا، دنیا سني تانېمیوْر، اما من سني تانېیوْرېن. بۉ انسانلار هم مني سنيݩ ايبرانليگيݩي بيلیوْرلار. ۲۶ماݩا بران محبتېݩ اوْلاردا-هم بوْلسېن، من هم اوْلاردا بوْلایېن ديیيپ، سنيݩ آدېݩې اوْلارا تانېتدېم و تانېتماغې دوام ادارين“.
۱بۉ ذاتلارې آیدېپ بوْلاننان سوْݩ، عيسی شاگردلري بيلان قِدرۉن دراسيننن اؤتيپ، اوْل یردأکي باغېنا گيردي. ۲شاگردلري بيلان عيسی شوْل یرده یېغې-یېغېدان دۉشېشېپ دۉریوْرتې. شوْݩا وره، اوْݩا خائنلېق ادان یهۉدا هم اوْل یري بيلیوْرتې. ۳اوْل عسکرلريݩ بير بؤلۆمي بيلان بيرليکده کتته کاهنلارېݩ و فريسيلريݩ ايبران پایرادارلارېنې آلېپ گلدي. اوْلارېݩ اللري چېرالې و اوْق-یاراغلېتې. ۴عيسی اؤز اۆستينه گلجک همه ذادې بيلیوْرتې. شوْنېݩ اۆچين-هم اؤݩه چېقېپ، اوْلاردان: ”کيمي گؤزلایوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. ۵اوْلار اوْݩا: ”ناصرالې عيسانې“ ديیيپ جواب برديلر. عيسی اوْلارا: ”شوْل منديرين“ ديیدي. اوْݩا خائنلېق ادان یهۉدا-هم اوْلار بيلان دۉرتې. ۶عيسی اوْلارا: ”شوْل منديرين“ ديیانده، اوْلار اېزا چکيليپ، یره یېقېلدېلار. ۷عيسی اوْلاردان ینه: ”کيمي گؤزلایوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار: ”ناصرالې عيسانې“ ديیديلر. ۸عيسی اوْلارا: ”من سيزه ’شوْل منديرين‘ ديیديم. مني گؤزلایوْن بوْلساݩېز، بۉلارې غوْیبريݩ، گيتسينلر“ ديیدي. ۹عيسی مۉنې ”ماݩا برانلريݩنن هيچ بيريني یيتيرماديم“ ديیان سؤزلرينيݩ برجای بوْلماغې اۆچين آیتدې. ۱۰شوْل وقت شمعۉن پِترُس غېلېجېنې چېقاردې-هم، کتته کاهنېݩ خدمتکأريني اۉرېپ، ساغ غۉلاغېنې کسدي. اوْل خدمتکأريݩ آدې مالخۉستې. ۱۱عيسی پِترُسا: ”غېلېجېݩې یرينده غوْی. آتامېݩ ماݩا بران حسرت کأساسيننن ايچمایينمي؟“ ديیدي. ۱۲اوْننان سوْݩ عسکرلر، اوْلارېݩ قۉماندانې و یهۉديلارېݩ پایرادارلارې عيسانې تۉتېپ، اليني-آیاغېنې داݩدېلار. ۱۳اوْنې ايلکي حَننانېݩ یانېنا آلېپ باردېلار. حَننا شوْل یېل کتته کاهن سایلانان قایافانېݩ غاین-آتاسېتې. ۱۴مردم اۆچين بير آدمېݩ اؤلمگي یاغشې ديیيپ، یهۉديلارا مصلحت بران هم قایافاتې.
۱۵شمعۉن پِترُس بيلان ینه بير شاگرد عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتديلر. یاݩقې شاگرد کتته کاهن بيلان اؤݩنن تانېش بوْلاننان سوْݩ، اوْل عيسی بيلان بيله کتته کاهنېݩ خوْولۉسېنا گيردي. ۱۶اما پِترُس داشاردا، ايشيگيݩ آغزېندا دۉرتې. اوْننان سوْݩ کتته کاهن بيلان تانېش شاگرد داشارې چېقدې-هم، ايشيگي ساقلایوْن عیالا بير ذاتلار آیدېپ، پِترُسې ايچاري سالدې. ۱۷ايشيگي ساقلایوْن عیال پِترُسا: ”سن-هم بۉ آدمېݩ شاگردلرينننسيݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْل: ”یوْق“ ديیيپ جواب بردي. ۱۸هوانېݩ سوْوۉق بوْلانې اۆچين خدمتکأرلر و پایرادارلار اوْت یاقېپ، چوْیېنېپ دۉرتېلار. پِترُس هم اوْلارېݩ یانېندا یېلېنېپ دۉرتې.
۱۹ کتته کاهن عيسادان اوْنېݩ شاگردلري و تعليماتې اۆچين سوْرایوْرتې. ۲۰عيسی اوْݩا جواب بريپ: ”من دنیا همه ذادې آچېق-آچېق آیتدېم. همه یهۉديلارېݩ جمعلانیوْن کنيسالرينده و عبادت‌خانادا هميشه اؤوراتديم، اوْغرېنلېقدا هيچ ذات آیتمادېم. ۲۱نأمه اۆچين مننن سوْرایوْرسېݩ؟ نأمه آیدانېمې اشيدانلردن سوْرا. اوْلار منيݩ نأمه ديیانيمي بيلیوْندېرلار“ ديیدي. ۲۲بۉ ذاتلارې آیدېپ بوْلاننان سوْݩ، شوْل یرده دۉران پایرادارلارېݩ بيري عيسانېݩ دۉلۉغېنا بير شاپبات اۉردې: ”کتته کاهنا شۉرقم جواب بریوْرسېݩمې؟“ ديیدي. ۲۳عيسی اوْݩا: ”من نأدوْغرې آیدان بوْلسام، مۉنېݩ نأدوْغرۉلېغېنې ثابت ات. اگر دوْغرې آیدان بوْلسام، اوْندا نأمه اۆچين مني اۉریوْرسېݩ؟“ ديیدي. ۲۴اوْننان سوْݩ حَننا عيسانېݩ اليني داݩدېرېپ، اوْنې باش کاهن قایافانېݩ یانېنا ايبردي.
۲۵شمعۉن پِترُس اوْل یرده اوْدا چوْیېنېپ دۉرتې. اوْننان: ”سن-هم اوْنېݩ شاگردلريننن دألميݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. اما اوْل: ”یوْق“ ديیيپ انکأر اتدي. ۲۶اوْل یرده کتته کاهنېݩ خدمتکأرلريننن بيري پِترُسېݩ غۉلاغېنې کسان آدمېݩ غارېنداشېتې. اوْل خدمتکأر: ”من سني باغدا اوْنېݩ بيلان بيله گؤرماديممي؟“ ديیدي. ۲۷پِترُس ینه انکأر اتدي. عین شوْل وقت خوْراز غېغېردې.
۲۸اوْننان سوْݩ یهۉديلار عيسانې قایافانېݩ یانېننان رۉم واليسېنېݩ قصرېنا آلېپ باردېلار. شوْل وقت داݩ آتېپتې. فِصَح داماغېننان ايیيپ بيلار یانې و ديني دستۉرلارې بوْزمازلېق اۆچين یهۉديلار والينېݩ قصرېنا گيرماديلر. ۲۹شوْنېݩ اۆچين، پیلاطۉسېݩ اؤزي اوْلارېݩ یانېنا گليپ: ”بۉ آدمې نأماده عیبلایوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۰اوْلار: ”بۉ آدم جنایتچې بوْلمادېق بوْلسا، اوْنې تۉتېپ، سنيݩ یانېݩا گتيرمزتيک“ ديیيپ جواب برديلر. ۳۱پیلاطۉس اوْلارا: ”بۉرقم بوْلسا، اوْنې أکيديݩ-هم، اؤز شریعتيݩيز وره حکم چېقارېبريݩ“ ديیدي. یهۉديلارېݩ کتتالري پیلاطۉسا: ”بيزيݩ کيمدير بيريني اؤلۆمه حکم اتمأنه حقېمېز یوْق“ ديیديلر. ۳۲بۉ عيسانېݩ اؤزينيݩ نأهيلي اؤلۆم بيلان اؤلجکليگي اۆچين اؤݩنن آیدان سؤزلرينيݩ برجای بوْلماغې اۆچينتي. ۳۳اوْننان سوْݩ پیلاطۉس ینه اؤز قصرېنا گيردي-هم، عيسانې چاغېرېپ، اوْننان: ”سن یهۉديلارېݩ پادشاسېمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۴عيسی اوْننان: ”مۉنې اؤزيݩنن آیدیوْرسېݩمې یا-هم من حقدا ساݩا باشغالار آیتدېمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۵پیلاطۉس عيسی: ”بوْلماسا من یهۉديمې؟ سني ماݩا اؤز مردميݩ بيلان کتته کاهنلار تۉتېپ گتيرديلر. سن نأمه ايش اتديݩ؟“ ديیدي. ۳۶عيسی اوْݩا: ”منيݩ پادشالېغېم بۉ دنیادان دأل. اگر منيݩ پادشالېغېم بۉ دنیادان بوْلساتې، اوْندا خدمتکأرلريم مني یهۉديلارېݩ الينه برديرماجک بوْلېپ گؤراشارتيلر. اما منيݩ پادشالېغېم باشغا یردندير“ ديیدي. ۳۷پیلاطۉس اوْݩا: ”ديیمک، سن پادشامېݩ؟“ ديیدي. عيسی اوْݩا: ”پادشالېغېمې اؤزيݩ آیدېپ دۉرسېݩ. من حقيقتا شاهدلېق برمک اۆچين دنیا گلديم، شوْنېݩ اۆچين هم آسماننان بۉ یره گلديم. حقيقتېݩ طرفدارې بوْلان هر بير انسان ماݩا غۉلاق آسار“ ديیيپ جواب بردي. ۳۸پیلاطۉس اوْننان: ”حقيقت نأمه؟“ ديیيپ سوْرادې.
مۉنې ديیاننن سوْݩ، اوْل ینه یهۉديلارېݩ یانېنا چېقېپ، اوْلارا: ”من اوْننان هيچ بير گناه تاپمادېم. ۳۹اما سيزيݩ بير دپ-دستۉرېݩېز بار، شوْل دپ-دستۉر بوْیۉنچا هر یېل فِصَح هایدېندا من بير آدمې بنديخانادان غوْیبریوْرتېم. ايندي سيزيݩ اۆچين یهۉديلارېݩ پادشاسېنې غوْیبرمگيمي ايسلایوْرسېݩېزمې؟“ ديیدي. ۴۰شوْندا اوْلار: ”اوْنې دأل، بيزه باراباسې غوْیبر!“ ديیيپ غېغېرېشدېلار.
باراباس بوْلسا بير اوْغرې و راهزنتې.
۱سوْݩ پیلاطۉس عيسانې تۉتېپ غامچېلاتدې. ۲عسکرلر تيکاننن تأج غۉرشاپ، عيسانېݩ کلاسينه گیديرديلر، اگنينه غېزېل دوْن یاپدېلار. ۳یانېنا بارېپ: ”یاشاسېن یهۉديلارېݩ پادشاسې!“ ديیشيپ، اوْنېݩ دۉلۉغېنا شاپبات اۉردېلار. ۴پیلاطۉس ینه داشارې چېقېپ، یهۉديلارا: ”مانا، اوْنې سيزيݩ اؤݩيݩيزه گتيریوْرېن. اوْننان هيچ بير عیب تاپمانلېغېمې بيليپ غوْیېݩ“ ديیدي. ۵شوْل وقت کلاسينده تيکاننن تأجلي، اگني غېزېل دوْنلې عيسی داشارې چېقدې. پیلاطۉس اوْلارا: ”مانا، اوْل انسان!“ ديیدي. ۶کتته کاهنلار بيلان کتتالر عيسانې گؤريپ: ”اوْنې صليبه چۆیلا، صليبه چۆیلا!“ ديیيپ غېغېرېشدېلار. پیلاطۉس اوْلارا: ”اوْنې أکيديپ، اؤزيݩيز صليبه چۆیلأݩ. من اوْننان هيچ بير گناه تاپمادېم“ ديیدي. ۷یهۉديلارېݩ کتتالري: ”بيزيݩ بير شریعتيميز بار، شوْل شریعت بوْیۉنچا اوْل اؤلمالي، سببي اوْل اؤزيني خۉدایېݩ اوْغلې ديیيپ آیدیوْر“ ديیديلر. ۸بۉ سؤزلري اشيديپ، پیلاطۉس کأن قوْرقدې. ۹اوْل تأزادن اؤز قصرېنا گيريپ، عيسادان: ”سن نيرالي؟“ ديیيپ سوْرادې. اما عيسی اوْݩا جواب برمادي. ۱۰پیلاطۉس اوْݩا: ”سن منيݩ بيلان گپلاشمکدن یۆز اؤوۆریوْرسېݩمې؟ سني غوْیبرمأنه-هم، صليبه چۆیلامأنه-هم منيݩ اختیارېمېݩ بارلېغېنې بيلاݩ یوْقمې؟“ ديیدي. ۱۱عيسی اوْݩا: ”اگر ساݩا یوْقاردان بريلماديک بوْلساتې، منيݩ اۆستيمنن هيچ هيلي اختیارېݩ بوْلمازتې. شوْنېݩ اۆچين هم، مني تۉتېپ، سنيݩ اليݩه برانيݩ گناسې حاص-هم آغېردېر“ ديیيپ جواب بردي. ۱۲شۉننان سوْݩ پیلاطۉس عيسانې غوْیبرمأنه سېنانېشدې. اما یهۉديلارېݩ کتتالري غېغېرېشېپ: ”اوْنې غوْیبرسأݩ، سن قَیصر پادشانېݩ دوْستې دألسيݩ. هر کيم اؤزيني پادشاه غوْیبر، اوْل قَیصر پادشا ضددير“ ديیديلر. ۱۳پیلاطۉس بۉ سؤزلري اشيديپ، عيسانې داشارې آلېپ چېقدې و ’داش سنگفرش‘ ديیيلیوْن یرده حکم چوْکيسېندا اوْتۉردې. بۉ یريݩ اراميچه آدې ’غابباتا‘تې. ۱۴فِصَح هایدېنا تیارلېق گۆنيتي. گۆنوْرتانا غوْلای پیلاطۉس یهۉديلارا یۆزلانيپ: ”مانا، سيزيݩ پادشاݩېز!“ ديیدي. ۱۵اوْلار: ”گۆم ات اوْنې! یوْق ات! اوْنې صليبه چۆیلا!“ ديیيپ غېغېرېشدېلار. پیلاطۉس اوْلاردان: ”پادشاݩېزې صليبه چۆیلادایينمي؟“ ديیيپ سوْرادې. کتته کاهنلار: ”بيزيݩ قَیصر پادشادان باشغا پادشامېز یوْقدېر“ ديیيپ جواب برديلر. ۱۶سوْݩ پیلاطۉس عيسانې صليبه چۆیلامک اۆچين، اوْنې عسکرلريݩ الينه تابشېردې.
عسکرلر عيسانې آلېپ گيتديلر. ۱۷عيسی صليبيني اؤزي گؤتاريپ، ’کله‌چاناق‘ ديیيلیوْن یره گلدي. بۉ یريݩ اراميچه آدې ’جلجتا‘تې. ۱۸اوْل یرده عيسانې و اوْنېݩ بيلان بيله ینه ايکي آدمې صليبه چۆیلاديلر: اوْلارېݩ بيري – اوْنېݩ ساغ طرفېندا، بۆیلاکيسي چپ طرفېنداتې، عيسی بوْلسا اوْرتاداتې. ۱۹پیلاطۉس بير تختانېݩ یۆزينه یازغې یازدېرېپ، اوْنې صليبيݩ یوْقارسېننان آسدېردې. تختادا: ”یهۉديلارېݩ پادشاسې ناصرالې عيسی“ ديیيليپ یازېلانتې. ۲۰عيسانېݩ صليبه چۆیلانان یرينيݩ شهره غوْلایلېغې اۆچين، یازغېنې کؤپ یهۉديلار اوْقيدېلار. اوْل عبرانيچا، یۉنانيچا و لاتېنچا یازېلېپتې. ۲۱یهۉديلارېݩ کتته کاهنلارې پیلاطۉسا: ”مۉنې ’یهۉديلارېݩ پادشاسې‘ ديیيپ یازما-هم، ’اؤزيني من یهۉديلارېݩ پادشاسې ديیيپ آیتدې‘ ديیيپ یاز“ ديیديلر. ۲۲پیلاطۉس اوْلارا: ”یازجاغېمې یازدېم“ ديیيپ جواب بردي. ۲۳عيسانې صليبه چۆیلأن عسکرلر اوْنېݩ اگينباشلارېنې آلدېلار. اوْنېݩ کؤیناکلريني تؤرت بؤلاگه بؤليپ، هر عسکره بير پای برديلر. ايچ کؤیناگيني هم آلدېلار. ايچ کؤیناگينده تيکين یوْقتې-هم، بوْیدان-باشېنا چنلي دوْقېلانتې. ۲۴عسکرلر بيري-بيرينه: ”گليݩ، مۉنې یېرتمالېݩ، مۉݩا قرعه آتالېݩ، کيميݩ قرعاسي چېقسا، شوْل آلار“ ديیديلر. بۉ مقدس یازغېلارداقې:
”اؤز آراسېندا پایلاشیوْرلار کؤیناکلريمي،
اگينباشېم اۆچين قرعه آتیوْرلار“
ديیان سؤزلريݩ برجای بوْلماغې اۆچين شۉرقم بوْلدې. عسکرلر شۉرقم هم اتديلر.
۲۵ عيسانېݩ صليبينيݩ یانېندا اوْنېݩ اناسي، دایزاسې، قلوْپاسېݩ عیالې مریم و ماغدالالې مریم داݩې دۉرتې. ۲۶عيسی اناسيني و اوْنېݩ یانېندا دۉران یاغشې گؤریوْن شاگرديني گؤريپ، اناسينه: ”ای، انأم، بۉ سنيݩ اوْغلېݩدېر“ ديیدي. ۲۷اوْننان سوْݩ شاگرده غاراپ: ”بۉ-هم سنيݩ انأݩدير“ ديیدي. شوْننان سوْݩ یاݩقې شاگرد عيسانېݩ اناسيني اؤز اۆیينه أکيتدي.
۲۸اوْننان سوْݩ عيسی همه ذادېݩ تمام بوْلېپ باریوْنېنې بيليپ، مقدس یازغېلارېݩ برجای بوْلماغې اۆچين، ”سۉوسادېم“ ديیدي. ۲۹عسکرلر سرکادن دوْلې کۆیزأ بير اسفنجي باتېرېپ، زۉفا اوْتېنېݩ بالداغېنا داݩدېلار-هم، ايچيرجک بوْلېپ، اوْنې عيسانېݩ آغزېنا یتيرديلر. ۳۰عيسی سرکادن دادېپ: ”هماسي برجای بوْلدې!“ ديیدي و کلاسيني اݩيپ جان بردي.
۳۱شوْل گۆن تیارلېق گۆنيتي، ارتاسي بوْلسا فِصَح هایدېݩ سبت گۆنيتي. شوْل سببدن سبت گۆني جسدلر صليبلرده غالماز یانې، یهۉديلارېݩ کتتالري پیلاطۉسدان صليبه چۆیلانانلريݩ اينجيکلريني دؤويپ، جسدلري آشاق دۆشيرتمگي خواهش اتديلر. ۳۲شوْنېݩ اۆچين هم، عسکرلر بارېپ، ايلکي بيلان عيسانېݩ غاپدالېندا صليبه چۆیلانان بيرينجي آدمېݩ، سوْݩ ايکينجي آدمېݩ اينجيکلريني دؤوديلر. ۳۳اما عيسانېݩ یانېنا گلانلرينده، اوْنېݩ شيپيلأ اؤلانليگيني گؤريپ، اينجيکلريني دؤوماديلر. ۳۴اما عسکرلريݩ بيري نیزه بيلان عيسانېݩ بؤوريني دشدي، شوْبادا اوْننان غان بيلان سۉو چېقدې. ۳۵مۉنې گؤران آدم شاهد بوْلدې، اوْنېݩ شاهدلېغې حقدېر. اوْل سيزيݩ ايمان گتيرمگيݩيز اۆچين، اؤزينيݩ دوْغرې سؤزلایوْنلېغېنې بيلیوْندېر. ۳۶بۉ ايش ”اوْنېݩ یکاجه سۆݩکي هم دؤويلمز“ ديیان مقدس یازغېلارېݩ برجای بوْلماغې اۆچين بوْلدې. ۳۷مقدس یازغېلارېݩ باشغا بير یرينده بوْلسا: ”اوْلار اؤزلرينيݩ دشيم-دشيم ادانينه گؤزلأرلر“ ديیيلیوْر.
۳۸اوْننان سوْݩ عيسانېݩ شاگردي بوْلان، اما یهۉديلاردان قوْرقېپ، مۉنې گيزلأپ یؤرين رامه‌لیلې یۉسف اوْنېݩ جسديني صليبدن دۆشۆريپ آلمانا پیلاطۉسدان اجازه سوْرادې. پیلاطۉس اوْݩا اجازه بردي. اوْل بارېپ، عيسانېݩ جسديني صليبدن دۆشۆريپ آلدې. ۳۹اوْزال گيجأنيݩ ايچينده عيسانېݩ یانېنا باران نيقوْديم هم یۉسف بيلان بيلاتي. نيقوْديم جمعي آغرامې اوْتۉز کيلۉوا غوْلای بوْلان غارېشېق مۆر بيلان آلوْه آلېپ گلدي. ۴۰اوْل ايکيسي عيسانېݩ جسديني گتيريپ، یهۉديلارېݩ جایلاما رسملري بوْیۉنچا اوْنې یاقېملې اېسلې یاغ سپيلان کفنه دوْلادېلار. ۴۱عيسانېݩ صليبه چۆیلانان یرينده بير باغ بارتې. اوْل باغدا حالا هيچ کيم جایلانمادېق بير تأزه قبر بارتې. ۴۲شوْل گۆن یهۉديلارېݩ سبت گۆنينه تیارلېق گۆنيتي. شوْنېݩ اۆچين قبر غوْلای بوْلاننان سوْݩ، عيسانېݩ جسديني شوْل قبردا غوْیدېلار.
۱هفتأنيݩ بيرينجي گۆني، داݩا غوْلای، ماغدالالې مریم ايردن قبرا باردې. گؤرسه، مزارېݩ آغزېننان داش آیرېلېپدېر. ۲شوْندا اوْل شمعۉن پِترُس بيلان عيسانېݩ یاغشې گؤریوْن شاگردينيݩ یانېنا چاپالاپ بارېپ، اوْلارا: ”اربابې قبردان چېقارېپ أکيديپديرلر. اوْنې نيراداليگيني بيلمیوْرېن“ ديیدي. ۳پِترُس بيلان سوْراقلار شاگرد درراو قبرا طرف یوْلا دۆشديلر. ۴اوْلارېݩ ايکيسي-هم چاپالایوْرتې، اما سوْراقلار شاگرد پِترُسدان درراو چاپالاپ، قبرا اوْننان اؤݩ باردې. ۵اوْل اݩيليپ گؤزلأنده، قبرېݩ ايچينده کفنيݩ دۉرانلېغېنې گؤردي، اما ايچارأ گيرمادي. ۶-۷شوْل وقت اوْنېݩ اېزېننان شمعۉن پِترُس هم گلدي. اوْل قبرا گيريپ، یرده یاتان کفني و عيسانېݩ کلاسينه اوْرالان یاغلېغې گؤردي. اما یاغلېق کفن بيلان بير یرده بوْلمان، علیٰ‌حده بير یرده یاتېرتې. ۸سوْݩ اوْل یره بيرينجي بوْلېپ باران شاگرد هم قبرېݩ ايچينه گيردي. مۉنې گؤريپ، اوْل عيسانېݩ ديرالانليگينه اېناندې. ۹شوْل وقتا چنلي اوْلار مقدس یازغېلاردا عيسی ديرالجک ديیيپ آیدېلان سؤزلره حالا-هم دۆشينمأنتيلر.
۱۰بۉ واقعلاردان سوْݩ شاگردلر ینه اۆیلي-اۆیينه پس گيتديلر. ۱۱مریم بوْلسا قبرېݩ آغزېندا دۉرېپ آغلایوْرتې. اوْل گؤزیاش دؤکيپ دۉرقا، قبرېݩ ايچينه اݩيليپ گؤزلأنده، ۱۲آق کؤیناکلي ايکي سانې فرشتأ گؤزي دۆشدي. اوْلارېݩ بيري عيسانېݩ جسدينيݩ یاتان یرينيݩ باشۉجېندا، بۆیلاکيسي-هم آیاغۉجېندا اوْتېرتې.
۱۹هفتأنيݩ شوْل بيرينجي گۆني آغشامارا عيسانېݩ شاگردلري اۆیشيپ، یهۉديلاردان قوْرقۉلارېنا ايشيکلري قفللاپ اوْتېرتېلار. بيردن عيسی اوْلارېݩ آراسېنا تاپېلېپ: ”سيزه راحتلېق بوْلسېن!“ ديیدي. ۲۰مۉنې آیدېپ، اوْلارا اؤز اللريني، بؤوريني گؤرکازدي. شاگردلري اربابې گؤريپ کؤپ بگانديلر. ۲۱عيسی اوْلارا ینه-هم: ”سيزه راحتلېق بوْلسېن! آتامېݩ مني ايبريشي یانې، من هم سيزي ايبریوْرېن“ ديیدي. ۲۲شۉرقم ديیيپ، اوْلارېݩ اۆستينه اۆفلأپ غوْیبردي-هم: ”مقدس رۉحې قبۉل اديݩ. ۲۳سيز کيميݩ گناسېنې باغېشلاساݩېز، شوْل باغېشلانار، کيميݩ گناسېنې باغېشلاماساݩېز، شوْل باغېشلانماز“ ديیدي.
۲۴ عيسی گلان محلې اوْنکي رسۉللارېنېݩ بيري، ’اکيز‘ لقبلې توْماس ديیان شاگرد اوْلارېݩ یانېندا دألتي. ۲۵بۆیلاکي شاگردلر اوْݩا: ”ارباب عيسانې گؤرديک!“ ديیديلر. اما توْماس اوْلارا: ”من اوْنېݩ اللرينده چۆیلريݩ اېزېنې گؤريپ، شوْل اېزلارا بارماقلارېمې دگيرماسام، بؤوريني اللأپ گؤرماسام، هيچ اېنانمارېن“ ديیدي.
۲۶سکيز گۆننن سوْݩ، شاگردلر ینه اۆیده اۆیشيپ اوْتېرتېلار. بۉ ساپار توْماس هم اوْلارېݩ آراسېنداتې. ايشيکلر قفللې بوْلسا-هم، عيسی اۆیه گيريپ، اوْلارېݩ آراسېندا دۉرتې. اوْل: ”سيزه راحتلېق بوْلسېن!“ ديیدي. ۲۷اوْننان سوْݩ عيسی توْماسېݩ یانېنا بارېپ، اوْݩا: ”بارماغېݩې بۉ یره دگير، اللريمه گؤزلا! اليݩي اۉزات-هم، بؤوريمه دگير. شک اتمأنيݩي غوْی، ايمانلې بوْل“ ديیدي. ۲۸توْماس عيسا: ”سن منيݩ اربابېمسېݩ! منيݩ خۉدایېمسېݩ!“ ديیدي. ۲۹عيسی اوْݩا: ”سن مني گؤرانيݩ اۆچين ايمان گتيرديݩ. مني گؤرمأن ايمان گتيرانلر نأهيلي بختلې!“ ديیدي. ۳۰عيسی شاگردلرينيݩ یانېندا بۉ کتابدا یازېلمادېق باشغا-هم کؤپ قدرتلې علامتلار گؤرکازدي. ۳۱اما بۉلار سيزيݩ عيسانېݩ خۉدایېݩ اوْغلې مسيحليگيني اېنانماغېݩېز اۆچين و ايمان اېنانېپ، اوْنېݩ آدې بيلان یاشایېشا غوْوۉشماغېݩېز اۆچين یازېلدې.
۱بۉ واقعلاردان سوْݩ، عيسی تيباريیا دریاسېنېݩ غېراسېندا ینه شاگردلرينه گؤريندي. بۉ شۉرقم بوْلدې: ۲شمعۉن پِترُس، ’اکيز‘ لقبلې توْماس، جليلأنيݩ قانا اوْباسېننان بوْلان ناتانایل، زبادایيݩ اوْغۉللارې و عيسانېݩ شاگردلريننن ینه ايکيسي بير یره اۆیشيپتيلر. ۳شمعۉن پِترُس اوْلارا: ”من بالېق تۉتمانا گيدیوْرېن“ ديیدي. اوْلار-هم: ”بيز هم سنيݩ بيلان گيتجک“ ديیديلر-هم، غایېغا منيپ گيتديلر، اما شوْل گيجه هيچ ذات تۉتېپ بيلماديلر. ۴گۆن دوْغاندا، عيسی دریانېݩ غېراسېندا دۉرتې، اما شاگردلري اوْنېݩ عيسالېغېنې بيلماديلر. ۵عيسی اوْلاردان: ”ای، دوْستلار، ايیمأنه ذات تۉتېپ بيلديݩيزمي؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار: ”یوْق“ ديیيپ جواب برديلر. ۶عيسی اوْلارا: ”توْرېݩېزې غایېغېݩ ساغ طرفېنا تاشلاݩ، تۉتارسېݩېز“ ديیدي. اوْلار توْرې ساغ طرفا تاشلادېلار، و شۉرقم بير کؤپ بالېق تۉتدېلار، حتّیٰ بالېغېݩ کؤپليگيننن یاݩا توْرې چکيپ چېقارېپ-هم بيلماديلر. ۷شوْندا عيسانېݩ یاغشې گؤریوْن شاگردي پِترُسا یۆزلانيپ: ”بۉ ارباب عيسادېر!“ ديیدي. شمعۉن پِترُس اوْنېݩ اربابلېغېنې اشيدان بادېنا اگنيندأکي کؤیناگينيݩ اتاگيني غۉشاغېنا غېسدېرېپ، اؤزيني دریا تاشلادې. بۆیلاکي شاگردلر بوْلسا بالېقدان دوْلې توْرې چکيپ، غایېق بيلان یۆزيپ گلديلر. اوْلار غېرادان اۉزاق دألتيلر، یۆز متر اۉزاقداتېلار. ۹اوْلار غۉرې یره چېقانلارېندا، نان و کؤزيݩ اۆستينده بيشيپ دۉران بالېق گؤرديلر. ۱۰عيسی اوْلارا: ”ايندي تۉتان بالېقلارېݩېزدان گتيريݩ“ ديیدي. ۱۱شمعۉن پِترُس غایېغا منيپ، ايچينده یۆز اللي اۆچ سانې اۉللاقان بالېقدان دوْلې توْرې غېرا چېقاردې. بالېق شۉرقم کؤپ بوْلسا-هم، توْر یېرتېلمانتې. ۱۲عيسی اوْلارا: ”حانې، گليݩ، ارتير نانې ايیاليݩ“ ديیدي. اوْننان: ”سن کيم؟“ ديیيپ سوْرامانا شاگردلريݩ هيچ بيري جرأت اتمادي. اوْلار اوْنېݩ اربابلېغېنې بيلیوْرتېلار. ۱۳عيسی اوْلارېݩ یانېنا گلدي-هم، نانې آلېپ، اوْلارا بردي، بالېغې هم شۉرقم اتدي. ۱۴بۉ عيسانېݩ ديرالاننن سوْݩ، شاگردلرينه اۆچينجي ساپار گؤرنۆشيتي.
۱۵اوْلار داماق ايیيپ بوْلانلارېننان سوْݩ، عيسی شمعۉن پِترُسدان: ”ای، یۉحنانېݩ اوْغلې شمعۉن، سن مني بۉلاردان سۆشيک یاغشې گؤریوْرسېݩمې؟“ ديیيپ سوْرادې. شمعۉن اوْݩا: ”هاوا، یا ارباب، سني یاغشې گؤریوْنلېغېمې اؤزيݩ بيلیوْنسېݩ“ ديیدي. عيسی اوْݩا: ”غۉزۉلارېمې اوْتلات“ ديیدي. ۱۶عيسی ايکينجي ساپار اوْننان ینه: ”ای، یۉحنانېݩ اوْغلې شمعۉن، سن، مني یاغشې گؤریوْرسېݩمې؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْل هم عيسی: ”هاوا، یا ارباب، سني یاغشې گؤریوْنلېغېمې اؤزيݩ بيلیوْنسېݩ“ ديیيپ جواب بردي. عيسی اوْݩا: ”غوْیۉنلارېمې باق“ ديیدي. ۱۷عيسی ینه-هم اوْننان: ”ای، یۉحنانېݩ اوْغلې شمعۉن، مني یاغشې گؤریوْرسېݩمې؟“ ديیيپ، اۆچينجي ساپار سوْرادې. عيسانېݩ ”مني یاغشې گؤریوْرسېݩمې؟“ ديیيپ اۆچينجي ساپار سوْرانې اۆچين، پِترُس غایغې-غم اتدي. اوْل عيسا: ”یا ارباب، سن همه ذادې بيلیوْنسېݩ، سني یاغشې گؤریوْنېمې-هم بيلیوْنسېݩ“ ديیدي. عيسی اوْݩا: ”غوْیۉنلارېمې اوْتلات. ۱۸من ساݩا دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، یاشقاݩ اؤزيݩ بيليݩي غۉشاپ، ايسلأن یريݩه گيدیوْرتېݩ. غاررينېݩدا، اللريݩي اۉزادېپ دۉرارسېݩ، سني باشغا بيري غۉشاندېرېپ، ايسلامیوْن یريݩه آلېپ گيدار“ ديیدي. ۱۹عيسی بۉلارې پِترُسېݩ نأهيلي اؤلۆم بيلان اؤليپ، خۉدایې شهرتلانديرجکليگيني بيلديرمک اۆچين آیتدې. مۉنې آیداننان سوْݩ اوْݩا: ”منيݩ اېزېما دۆش“ ديیدي.
۲۰پِترُس اېزېنا گؤزلأنده، عيسانېݩ یاغشې گؤریوْن شاگردينيݩ هم اؤز اېزلارېنا دۆشيپ گلیوْنېنې گؤردي. بۉ شاگرد آغشاملېق داماق وقتېندا عيسی یاپلانېپ، اوْننان: ”ارباب، ساݩا خائنلېق اتجک آدم کيم؟“ ديیيپ سوْران شاگردتي. ۲۱پِترُس اوْنې گؤريپ، عيسادان: ”یا ارباب، اوْنېݩ آخرې نأهيلي بوْلار؟“ ديیيپ سوْرادې. ۲۲عيسی اوْݩا: ”اؤزيم پس گلیوْنچام، اوْنېݩ ديري غالماغېنې ايسلایوْن بوْلسام، ساݩا نأمه؟ سن منيݩ اېزېما دۆش“ ديیيپ جواب بردي. ۲۳شۉ سببدن ايمانلې دوْغانلارېݩ آراسېندا بۉ شاگرد اؤلمز ديیان گۆررۆݩ یایرادې. اما عيسی اوْنېݩ اؤلماجکليگي اۆچين آیتمانتې، اوْل پِترُسا فقط: ”اؤزيم پس گلیوْنچام، اوْنېݩ ديري غالماغېنې ايسلایوْن بوْلسام، ساݩا نأمه؟“ ديیيپتي.
۲۴بۉ ذاتلارا شاهد بوْلېپ، شۉلارې یازان شوْل شاگرددير. بيز اوْنېݩ شاهدلېغېنېݩ حقيقتلېغېنې بيلیوْرېس. ۲۵عيسی باشغا-هم کؤپ ايشلر اتدي. بۉلار یکه-یکه یازېلان بوْلسا، اوْندا اوْل کتابلار، منيݩ فکريمچأ، همه عالمه-هم سېغمازتې.