۱خۉدای قديم وقتلاردا آتا-بابالارېمېزا پیغمبرلر آرقالې کؤپ ساپار و هر رقم یوْللار بيلان آیدېپتې. ۲بۉ آخرقې گۆنلرده بوْلسا اوْل بيزه اؤز اوْغلېنېݩ اۆستي بيلان آیتدې. اوْغلې آرقالې خۉدای عالم-جهانې یاراتدې. اوْنې همه دنیانېݩ و همه ذادېݩ ميراثچېسې اديپ بللادي. ۳اوْغۉل خۉدایېݩ شهرتينيݩ یالقېمېدېر، اوْنېݩ بارلېغېنېݩ کشبيدير. اوْل بۆتين عالم-جهانې گۆیچ-قدرتلې سؤزي بيلان ساقلایوْر. بيزي گنالاردان پأکلأننن سوْݩ، آسماندا گۆیچلي خۉدایېݩ ساغېندا اوْتۉردې. ۴شوْنېݩ اۆچين، اوْغلېنېݩ آدې فرشتالريݩکيدن کتته بوْلېشې یانې، اوْغلې فرشتالردن یوْقارې هم بوْلدې.
۵ خۉدای فرشتالريݩ هایسې بيرينه:
”سن منيݩ اوْغلېمسېݩ.
بۉ گۆن من ساݩا آتا بوْلدېم“
یا-هم
”من اوْݩا آتا،
اوْل بوْلسا ماݩا اوْغۉل بوْلار“
ديیيپدير؟ ۶اما خۉدای یکه-تأک اوْغلېنې دنیا ايبرانده:
”غوْی، خۉدایېݩ همه فرشتالري اوْݩا سجده اتسينلر!“
ديیدي. ۷خۉدای فرشتالر حقدا:
”من فرشتالريمي شمالا مݩزادیوْرېن،
آسمانداقې خدمتکأرلريمي اوْت-الوا مݩزادیوْرېن“
ديییوْر. ۸اما اوْغلا شۉرقم ديییوْر:
”ای، خۉدای، سنيݩ پادشالېغېݩ هميشه دوام ادار،
سنيݩ پادشالېق عصاݩ – عدالتلېلېق عصاسې.
۹سن دوْغرۉلېغې یاغشې گؤريپ، یک گؤریوْرسېݩ یامانلېغې.
شوْنېݩ اۆچين من خۉدای، سنيݩ خۉدایېݩ،
سني یوْلداشلارېݩ ايچيننن سچيپ-سایلادېم،
کلأݩه شادلېق یاغېنې غۉیدېم“.
۱۰ اوْغلا ینه-هم شۉرقم ديییوْر:
”یا ارباب، سن اوْزالدان یري یاراتدېݩ،
آسمانلار هم سنيݩ اللريݩيݩ ايشيدير.
۱۱اوْلار یوْغالېپ گيدار، سن بوْلسا هميشه غالارسېݩ،
اوْلار اگينباش یانې کهنالارلر.
۱۲سن اوْلارې کؤیناک یانې دۆرارسيݩ؛
اوْلار کهنه اگينباش یانې اؤوريلار.
اما سن هيچ حاچان اؤوريلمارسيݩ،
آخرې یوْقدېر سنيݩ یېللارېݩ“.
۱۳ خۉدای هایسې فرشتأ:
”دشمنلارېݩې آیاق آستېنا سالیوْنچام،
منيݩ ساغېمدا اوْتۉر“ ديیيپدير؟
۱۴شوْنېݩ اۆچين، همه فرشتالر فقط خلاص بوْلجاقلارا خدمت اتمک اۆچين ايبريلیوْر.
۱شوْنېݩ اۆچين ايماننان دأنمزيميز یانې، بيز اشيدانلريميزه حاص کؤپ یاغشې غۉلاق آسمالېدېرېس. ۲خۉدایېݩ فرشتالر آرقالې آیدان خبرې برک بوْلېپ، گناه ادان انسانلار یا-هم بوْینې تۉلان انسانلار اؤز عدالتلې آلمېتېنې آلیوْرتېلار. ۳ايندي بيز خلاص بوْلماغېݩ بۉ عجایب یوْلېنې انکأر اتساک، اوْندا جزادان خلاص بوْلېپ بيلاريسمي؟ خلاص بوْلماغېݩ بۉ یوْلېنې اوّل-باشدا ارباب اعلان اتدي و مۉنې اوْنېݩ اشيدانلري تصدیقلادېلار. ۴خۉدایېݩ اؤزي هم علامتلار، معجزالر، هر رقم قدرتلار، و مقدس رۉحېݩ اؤز ايسلاگينه وره پایلان تحفالارې بيلان بۉ خبرې تصدیقلادې.
۵بيزيݩ گۆررۆݩيني ادیوْن گلجککي دنیامېزې خۉدای فرشتالره تابېن اتمادي. ۶ترسينه، مقدس یازغېلارېݩ بير یرينده شۉرقم شاهدلېق بريلیوْر:
”انسان نأمه سن اوْنې یادلارېݩ یانې؟
انسان اوْغلې نأمه آلاداسېنې اداريݩ یانې؟
۷اوْنې فرشتالردن بیرآز وقتلېق پس تۉتدېݩ.
اوْݩا شهرت بيلان حرمت تأجيني گیديرديݩ،
۸همه ذادې آیاغېنېݩ آستېندا غوْیدېݩ“.
خۉدای همه ذادې اوْنېݩ آیاغېنېݩ آستېندا غوْیدې، اوْݩا تابېن دأل ذات غالمادې. اما همه ذادېݩ اوْݩا تابېنلېغې شيپيلأکي وقتدا بيزه عیان گؤرينمیوْر. ۹اما بيز شهرت و حرمت تأجينيݩ عيسی گیديريلانليگيني گؤریوْرېس، سببي اوْل بيزيݩ اۆچين اؤلۆميݩ طعمېنې چکدي. هاوا، اوْل فرشتالردن بیرآز وقتلېق پس تۉتېلېپ، خۉدایېݩ مرحمتي بيلان همه انسانلار اۆچين عذاب چکيپ اؤلدي.
۱۰همه ذادې اؤزي اۆچين و اؤزي آرقالې یارادان خۉدای کأن فرزندلري شهرته بسلأنده، عيسانې عذابلې اؤلۆمي آرقالې بۆتينلاشديريپ خۉدایا یاراشدې. ۱۱انسانلارې مقدس ادیوْن عيسی و اوْل آرقالې مقدس اديلانلر بير فاميلدېر. شوْنېݩ اۆچين هم عيسی اوْلارا دوْغان ديیمکدن اۉیالمیوْر. ۱۲عيسی خۉدایا شۉرقم ديییوْر:
”سنيݩ آدېݩې دوْغانلارېما اعلان ادارين،
مردميݩ اوْرتاسېندا ساݩا آیدېم آیدارېن“.
۱۳ عيسی ینه-هم شۉرقم ديییوْر:
”من اوْݩا اميد باغلارېن“.
سوْݩ ینه شۉرقم ديییوْر:
”مانا، من و خۉدایېݩ ماݩا بران فرزندلري“.
۱۴بۉ فرزندلر فانې انسان بوْلانلېقلارې اۆچين، عيسی هم اوْلار یانې فانې انسان بوْلدې. اؤلۆمه دۉچار ادیوْن شیطانې اوْل اؤز اؤلۆمي آرقالې یݩدي ۱۵و عمر بوْیې اؤلۆم قوْرقۉسېنېݩ غۉلچېلېغېنداقې بيزلري آزاد اتدي. ۱۶عيسی فرشتالره دأل-هم، ترسينه ابراهیمېݩ نسللرينه کمک ادیوْر. ۱۷اوْل انسانلارېݩ گنالارېنې پأکلایوْن خۉدایېݩ خدمتېندا رحمدار هم صادق کتته کاهن بوْلماق اۆچين، اوْل هر طرفدان دوْغانلارېنا، یعنی بيزلره، مݩزامالي بوْلدې. ۱۸عيسانېݩ اؤزي سېناغا سالېنېپ، گؤرگي بارېنې گؤرانليگي اۆچين، سېناغا دۆشانلره کمک اتمگي باشاریوْندېر.
۱شوْنېݩ اۆچين هم، ای، منيݩ بيلان بيله خۉدای طرفېننان چاغېرېلان مقدس دوْغانلار، همه فکريݩيز عيسادا بوْلسېن! اوْل خۉدایېݩ رسۉلې و بيزيݩ قبۉل ادیوْن کتته کاهنېمېزدېر. ۲مۉسانېݩ خۉدایېݩ اۆیينده صادق خدمتکأر بوْلېشې یانې، عيسی هم اؤزيني کاهنلېغا بللأن خۉدایا صادق بوْلدې. ۳اۆی غۉرشان اۉستانېݩ اۆیينه غاراندا حاص حرمتلې بوْلېشې یانې، عيسی-هم مۉسا غاراندا حاص کتته شهرته مناسبدېر. ۴هر بير اۆی کيمدير بيري طرفېننان بنا اديلیوْندېر، اما همه ذادېݩ بيناگأري خۉدایدېر. ۵مۉسی گلجکده عیان اديلجک سؤزلره شاهدلېق برمک اۆچين، ”خدمتکأر یانې خۉدایېݩ اۆیينه صادق بوْلدې.“ ۶اما مسيح خۉدایېݩ اۆیينه اوْغۉل حکمينده صادقدېر. بيز خۉدایېݩ اۆیيديريس — اگر غیرتېمېزې و ماختانیوْن اميدېمېزې ساقلاماغې باشارساق.
۷ شوْنېݩ اۆچين مقدس رۉحېݩ آیدېشې یانې:
”بۉ گۆن سيز منيݩ سسيمي اشيتسأݩيز،
۸ماݩا باش غالدېران آتالارېݩېز یانې یۆراگيݩيزي غاتېرماݩ.
اوْلارېݩ مني چؤلده سېنایېشې یانې غاتې یۆراک بوْلماݩ.
۹-۱۰قېرق یېللاپ ادان ايشلريمي گؤرسالر-هم،
اوْل یرده آتالارېݩېز مني سېناپ گؤرديلر.
شوْنېݩ اۆچين من بۉ نسله غضبلانېپ ديیديم:
’اوْلارېݩ یۆراگي هميشه مننن اۉزاقدېر،
منيݩ یوْللارېمنان یؤريیوْن دألديرلر‘.
۱۱شوْݩا وره، اوْلار دېنچلېق مکانېما گيرمزلر ديیيپ،
اؤز غضبېمدا من قسم ايچديم“.
۱۲عزیز دوْغانلار، خبردار بوْلېݩ! سيزيݩ هيچ بيريݩيزده یامان نيّتلي، ايمانسېز ديري خۉدایدان اۉزاقلاشدېریوْن یۆراک بوْلماسېن. ۱۳ترسينه، گۆنيميز ”بۉ گۆن“ ديیيلیوْنچا، بيري-بيريݩيزي رۉحلاندېرېݩ. سيزيݩ هيچ بيريݩيز گنادان آلدانېپ، غاتې یۆراک بوْلماسېن. ۱۴بيز اوّل-باشداقې اېنامېمېزې سوْݩېنا چنلي برک ساقلاساق، مسيح بيلان شريکداش بوْلیوْرېس. ۱۵اوْزال آیدېلېشې یانې:
”بۉ گۆن سيز منيݩ سسيمي اشيتسأݩيز،
ماݩا باش غالدېران آتالارېݩېز یانې یۆراگيݩيزي غاتېرماݩ“.
۱۶ اوْنېݩ سسيني اشيديپ-هم فتنه تۉزۉرانلار کيملرتي؟ بۉلار مۉسی آرقالې مصردن چېقارانلارې دألميتي؟ ۱۷خۉدای قېرق یېللاپ کيمه غضبلاندې؟ گناه ادانلره دألمي؟ اوْلار چؤلده اؤلدي. ۱۸خۉدای: ”اوْلار دېنچلېق مکانېما گيرمزلر“ ديیيپ، کيملر حقدا قسم ايچدي؟ اؤزينه تابېن بوْلمیوْن انسانلار حقدا دألمي؟ ۱۹شوْنېݩ اۆچين، بيز اوْلارېݩ وفادارسېزلېغې سببلي وعده بريلان یره گيريپ بيلمأنليکلريني گؤریوْرېس.
۱خۉدایېݩ دېنچلېق مکانېنا گيرمک حقېنداقې وعداسي حالا-هم یريندادير. شوْنېݩ اۆچين-هم، هۉشیار بوْلېݩ! آراݩېزدان هيچ کيم دېنچلېق مکانېنا گيرمکدن محرۉم بوْلماسېن. ۲عین اسرائیل مردمينه تبليغ اديليشي یانې، خوْش خبر بيزه-هم تبليغ اديلدي. اوْلارېݩ اشيدان خبرېنېݩ اوْلارا هيچ بير فایداسې بوْلمادې، سببي اوْلار مۉنې وفادارلېق بيلان قبۉل اتماديلر. ۳بيز بوْلسا ايمان گتيرانليگيميز اۆچين، دېنچلېق مکانېنا گيراريس. ايمان گتيرماديکلر حقدا بوْلسا خۉدای شۉرقم ديیدي:
”شوْݩا وره، اوْلار دېنچلېق مکانېما گيرمزلر ديیيپ،
اؤز غضبېمدا من قسم ايچديم“.
اوْل بۉ یريݩ حتّیٰ دنیا یارادېلالې بأري تایېن اديلانليگيني آیتدې. ۴بيز اوْنېݩ تایېنلېغېنې بيلیوْرېس، سببي مقدس کتابېݩ بير یرينده یتدينجي گۆن حقدا: ”خۉدای یتدينجي گۆن همه ايشيني تۆکاديپ دېنچ آلدې“ ديیيپ یازېلاندېر. ۵اما خۉدای اوْزالقې آیادا آیدېلېشې یانې: ”اوْلار دېنچلېق مکانېما هيچ گيرمزلر“.
۶شوْندا-هم کأبير انسانلار اۆچين اوْل یره گيرمأنه حالا-هم یوْل باردېر، بۉ مکان حقدا بيرينجي اشيدانلر خۉدایا بوْیۉن اݩمأنليکلري سببلي، اوْݩا گيرمکدن محرۉم بوْلدېلار. ۷کؤپ یېللاردان سوْݩ خۉدای ینه بير گۆني، یعنی بۉ گۆن، بللأپ، بۉ حقدا داۉد آرقالې اوْزال آیدېلېشې یانې گپلادي:
”بۉ گۆن اوْنېݩ سسيني اشيتسأݩيز،
یۆراگيݩيزي غاتېرماݩ“.
۸اگر یۉشع پیغمبر اوْلارې دېنچلېق مکانېنا یتيران بوْلساتې، اوْندا خۉدای مۉننان سوْݩ باشغا گۆن اۆچين سؤز آچمازتې. ۹شوْنېݩ اۆچين، خۉدایېݩ مردمينه سبت گۆني یانې یؤريته بير دېنچلېق غاراشیوْر. ۱۰خۉدای اؤز ايشلريننن نأهيلي دېنچ آلان بوْلسا، اوْنېݩ دېنچلېق مکانېنا گيران انسان هم اؤز ايشلريننن شۉرقم دېنچ آلیوْندېر. ۱۱شوْنېݩ اۆچين، گليݩ، شوْل دېنچلېق مکانېنا گيرمک اۆچين کوْشش اداليݩ. هيچ کيم اسرائیل مردمي یانې خۉدایا بی‌تابېنلېق اديپ، دېنچلېقدان محرۉم بوْلماسېن. ۱۲خۉدایېݩ سؤزي ديري هم تأثیرليدير. هر بير ايکي یۆزلي غېلېچدان اؤتگۆردير. اوْل جان بيلان رۉحې، سۆݩک بوْغۉنلار بيلان یيليگي ايکأ بؤلیوْندېر. یۆراکدأکي همه فکرلري و نيّتلري عیان ادیوْندېر. ۱۳اوْننان اوْغرېن هيچ ذات یوْقدېر. اوْنېݩ نظرېندا همه ذات آچېق و معلۉمدېر. بيز هم اوْݩا حساب برماليديريس.
۱۴شوْنېݩ اۆچين، قبۉل ادان ايمانېمېزې برک ساقلالېݩ! چۆنکي بيزيݩ آسمانا چېقان گۆیچلي کتته کاهنېمېز بار. اوْل خۉدایېݩ اوْغلې عيسادېر. ۱۵کتته کاهنېمېز هيچ گناه اتماديک هم بوْلسا، عین بيز یانې همه طرفدان سېناقلارا سالېنېپتې. شوْنېݩ اۆچين هم اوْل بيزيݩ عاجزلېقلارېمېزا دۆشينیوْر. ۱۶گليݩ، مهربان-مرحمتلي خۉدایېݩ تختېنا باتېرلېق بيلان غوْلایلاشالېݩ. شوْندا اوْل مرحمت اديپ، ضرۉر وقتدا بيزه کمک برار.
۱هر بير کتته کاهن انسانلار آراسېننان سایلانیوْر. اوْل خۉدایېݩ حضۉرېندا مردمه وکيلچيليک اتمک اۆچين بللانيليپ، گنالار اۆچين خۉدایا صدقالار و قربانلېقلار هؤدۆرلایوْر. ۲کتته کاهن نادانلارېݩ، یوْلدان آزاشانلارېݩ دردلريني پایلاشماغې باشاریوْر، سببي اؤزينده هم انسان کمچيليکلري بار. ۳شۉ سببدن اوْل مردميݩ-هم، اؤزينيݩ-هم گنالارې اۆچين قربانلېق برمأنه فرضې باردېر. ۴هيچ کيم کتته کاهن بوْلماق حرمتېنې اؤزي غازانېپ بيلمز، اوْل هارۉن یانې، خۉدای طرفېننان چاغېرېلیوْر. ۵شوْنېݩ اۆچين مسيح هم کتته کاهن بوْلماق اۆچين اؤزيني اؤزي شهرتلانديرمادي. ترسينه، اوْنې: ”سن منيݩ اوْغلېمسېݩ، بۉ گۆن من ساݩا آتا بوْلدېم“ ديیيپ آیدان خۉدای شهرتلانديردي. ۶باشغا بير یرده بوْلسا: ”سن مِلْکیصِدِق کاهن یانې هميشاليک کاهنسېݩ“ ديیيپ آیدیوْر. ۷مسيح بۉ دنیادا یاشان وقتېندا گؤزیاش دؤکيپ، فریاد اتدي. اؤزيني اؤلۆمنن خلاص اتمگي باشاریوْن خۉدایا دعا-ديلاگ اتدي. مسيح خۉدایېݩ اراداسېنا تسليم بوْلانې اۆچين، دعاسې اشيديلدي. ۸اوْل اوْغۉل هم بوْلسا، گؤرگي گؤريپ، تابېن بوْلماقلېغې اؤوراندي. ۹شوْنېݩ اۆچين، بۆتينلاشيپ، مسيح اؤزينه تابېن بوْلیوْنلارېݩ هماسيني هميشاليک خلاص اتمگي باشاریوْر. ۱۰شۉرقم هم، خۉدای اوْنې مِلْکیصِدِق کاهن یانې کتته کاهن ديیيپ اعلان اتدي.
۱۱بۉ اۆچين آیتجاق گۆررۆݩيميز کؤپ، اما اشيتمأنه ايسلاگيݩيزيݩ یوْقلېغې سببلي، مۉنې سيزه دۆشينديرمک غېن. ۱۲دوْغرۉدان-هم، سيز شۉ وقتا چنلي اؤزيݩيز باشغالارا اؤوراتماليتيݩيز! ترسينه، باشغالار سيزه خۉدایېݩ تعليماتېنېݩ الفدن اؤوراتمکلرينه محتاج. سيزه نان ايیمالي دألسيݩيز، سۆیت ايچماليسيݩيز! ۱۳هر بير سۆیت ايچیوْن انسان چاغادېر. اوْل یاغشې-یامانې حالا بيلمیوْندېر. ۱۴نان بوْلسا، کمالا گلان یتيشانلر اۆچيندير. اوْلار اؤز گۆنداليک تجرباسيننن اؤورانيپ، یاغشې بيلان یامانې بيلیوْندېرلار.
۱شوْنېݩ اۆچين، گليݩ، عيسی مسيح باراداقې اوْزالقې باشلانان تعليماتېنا دۉرمان اؤݩه حرکت اديپ، ايماندا گۆیچلاناليݩ،. اؤلۆمه التیوْن ايشلره تۉبه اتمک، خۉدایا ايمان گتيرمک، ۲سۉوا چۆمديريليپ پأکلانمک، ال غوْیېپ ديلاگ اتمک اۆچين، شۉرقم-هم اؤلۆلريݩ ديراليشي و هميشاليک جزا اۆچين غایتا-غایتا باشداقې تعليم آلماغېمېزېݩ گراگي یوْق. ۳خۉدای یوْل برسه، بيزيݩ ايشيميز ايلارلأر.
۴-۶هر کيم بير ساپار خۉدایدان اېشېقلانېپ، آسمانېݩ تحفاسېنې آلېپ، مقدس رۉحا شريک بوْلېپ، خۉدایېݩ خوْش خبرېنېݩ یاغشې طعمېنې دادېپ، گلجککي وقتېݩ قدرتېنې گؤراننن سوْݩ-هم، خۉدایدان یۆز اؤوريپ، یوْلدان چېقسا، اوْنې غایتادان تۉبه گتيرمک هيچ یوْلې یوْقدېر. سببي اوْل انسان خۉدایېݩ اوْغلېنې غایتادان صليبه چۆیلأپ، رسوا ادیوْندېر.
۷یره یاغان جالادان غانېپ، دهقانا بوْل حاصل گتيریوْن توْپرا خۉدای برکت بریوْندېر. ۸اما تيکان-یانداق گؤگاریوْن یر یالایېدېر، اوْل لعنتلانيپ بيلار. آخېرسوْݩې اوْنې اوْدا یاقارلار.
۹عزیز دوْستلارېم، بيز شۉرقم ديیساک هم، سيزيݩ بۉرقم دألليگيݩيزي بيلیوْرېس. سيزيݩ دوْغرې یوْلدان یؤريپ، خلاص بوْلجاقلېغېݩېزا اېنانیوْرېس. ۱۰خۉدای عدالتلېدېر. اوْل سيزيݩ بيتيريپ تۆکادان ايشيݩيزي، اوْنېݩ مردمينه ادان و ادیوْن خدمتېݩېز بيلان اؤزينه بوْلان مهر-محبتېݩېزې اۉنۉتماز. ۱۱بيز سيزيݩ هر بيريݩيزيݩ اميدېݩېزېݩ عمله آشماغېنېݩ سوْݩېنا چنلي خدمتدا غیرت گؤرکازمگيݩيزي ديلایوْرېس. ۱۲بیسان بوْلماݩ! ترسينه، ايمان هم صبر-طاقت آرقالې خۉدایېݩ وعدالرينه غوْوشانلارېݩ گؤرالداسينه ايیاريݩ.
۱۳خۉدای ابراهیما وعده برانده، اؤزيننن کتته هيچ کيميݩ یوْقلېغې اۆچين، اؤز آدېننان قسم ايچدي. ۱۴اوْل: ”من، دوْغرۉدان-هم، سني یالقاپ، سنيݩ نسليݩي سان-ساجاقسېز کؤپالدارين“ ديیيپ قسم ايچدي. ۱۵شوْنېݩ اۆچين، ابراهیم صبر-طاقت بيلان غاراشېپ، بريلان وعدأ یتدي.
۱۶انسانلار اؤزيننن کتته بيرينيݩ آدېننان قسم ايچیوْرلار. قسم آیدېلان ذادې تصدیقلاپ، همه جنجاللارې چؤزیوْر. ۱۷خۉدای هم وعداسيني قبۉل ادیوْنلارا اؤز مقصدېنېݩ اؤوۆرماجکليگيني ثابت اتمک ايسلادي. شوْنېݩ اۆچين اوْل مۉنې قسم بيلان تصدیقلادې. ۱۸شوْنېݩ اۆچين، خۉدای بيزه ايکي ذات اتدي: هم وعده بردي، هم قسم ايچدي. مۉنېݩ ايکيسي هم اؤوريلمیوْندېر، سببي خۉدای هيچ وقت یالان سؤزلامیوْر. شوْنېݩ اۆچين هم، بيز خۉدایا پناه گتيریوْنلار اؤزيميزه بريلان اميدا برک یاپېشېپ رۉحلانیوْرېس. ۱۹بۉ اميد جانېمېزې برک هم غایغېسېز ساقلایوْندېر. اوْل آسمانلارداقې خیمانېݩ تۉتېسېنېݩ آݩېرسېنا اؤتیوْندېر. ۲۰عيسی بيزه یوْل آچماق اۆچين، اوْل یره بيرينجي بوْلېپ گيريپ، مِلْکیصِدِق کاهن یانې هميشاليک کتته کاهنېمېز بوْلدې.
۱ مِلْکیصِدِق ساليم پادشاسېتې و گۆیچلي خۉدایېݩ کاهنېتې. ابراهیم تؤرت پادشانې یݩيپ، اېزېنا پس گلیوْرقا، مِلْکیصِدِق اوْݩا دۆش گليپ، اوْݩا پاتا بردي. ۲ابراهیم هم مِلْکیصِدِغا همه اۉرېشدا آلان تاراج ذاتلارېنېݩ اوْننان بيريني بردي.
مِلْکیصِدِغېݩ آدې ”عدالت پادشاسې“ ديیمگي دۆشينديریوْر. مۉننان باشغا-هم، اوْل ”پاراخاتلېق پادشاسېدېر“، سببي ”ساليم“ بۉ ”پاراخاتلېق“ ديیمگي دۆشينديریوْر. ۳اوْنېݩ انه-آتاسېنېݩ کيمليگي بللي دأل، نسل درختې-هم یوْق. عمرينيݩ نه باشې، نه-هم آخرې بار. اوْل خۉدایېݩ اوْغلې یانې هميشاليک کاهن بوْلېپ غالار. ۴مانا، مِلْکیصِدِق نأهيلي کتته اکان، حتّیٰ آتامېز ابراهیم هم تاراج ذاتلارېنېݩ اوْننان بيريني اوْݩا بريپدير! ۵همه مردم، حتّیٰ ابراهیمېݩ نسليننن بوْلانلار-هم شریعته وره اؤز غازانچلارېنېݩ اوْننان بيريني لاوي تيراسيننن بوْلان کاهن دوْغانلارا برمالي. ۶اما مِلْکیصِدِق لاوي نسليننن بوْلماسا-هم، خۉدایېݩ وعدالريني آلان ابراهیمنان اوْننان بير صدقانې آلېپ، اوْݩا پاتا بردي. ۷کيژژيگيݩ اؤزيننن کتته انساننان پاتا آلیوْنلېغې شکسيزدير. ۸مردمنن اوْننان بير جمعلان کاهنلار اؤلیوْرلار، اما ابراهیمنان اوْننان بير آلان مِلْکیصِدِق اۆچين حالا-هم یاشایوْر ديیيپ آیدېلیوْر. ۹حتّیٰ شۉرقم ديیيپ بيلیوْرېس، مردمنن اوْننان بير جمعلان لاوينېݩ اؤزي هم مِلْکیصِدِغا ابراهیم آرقالې بۉ صدقانې بريپدير. ۱۰سببي مِلْکیصِدِق ابراهیمې گؤران محلې لاوي شوْپيلأ آتا-باباسېنېݩ بيلينداتي.
۱۱شوْنېݩ اۆچين، اگر کامللېغا لاوي کاهنلېغې آرقالې یتيلیوْن بوْلسا، اوْندا باشغا بير کاهنېݩ گلمگي نأمأ گراکتي؟ شریعته وره، لاوي تيراسي کاهنلېق اتماليتي، اما بۉ کاهن هارۉن یانې دأل-هم، مِلْکیصِدِق یانې کاهندېر. ۱۲کاهنلېق اؤوريلسه، شریعت هم اؤوريلماليدير. ۱۳بيزيݩ گۆررۆݩيني ادیوْن کيشيميز لاوي تيراسيننن دأل. اوْنېݩ تيراسيننن هيچ کيم قربانلېق یرينده خدمت اتمأندير. ۱۴اربابېمېز عيسانېݩ یهۉدا تيراسينننليگي همالره عیاندېر و مۉسی بۉ تيرادن کاهنلارېݩ بوْلانلېغې اۆچين هيچ بير سؤز آیتماندېر. ۱۵مِلْکیصِدِق یانې باشغا بير کاهنېݩ گلمگي بۉ آیدانلارېمېزې اؤݩکيدن هم حاص عیان گؤرکازیوْر. ۱۶اوْل تيراسي اۆچين دأل، ترسينه اؤلۆمسيز یاشایېش قدرتې اۆچين کاهن بوْلدې. ۱۷چۆنکي مزامير کتابدا شۉرقم یازدېلاندېر: ”سن مِلْکیصِدِق یانې هميشاليک کاهنسېݩ“.
۱۸هاوا، اؤݩکي قاعده-قانۉنلار ضعيفليگي و فایداسېزلېغې اۆچين یوْق بوْلدې. ۱۹چۆنکي شریعت هيچ بير ذادې کامللاشديرمادي. ايندي مۉنېݩ دراگينه بيزي خۉدایا غوْلایلاشدېریوْن حاص یاغشې بير اميد بريلدي.
۲۰شۉرقم هم مسيحيݩ کتته کاهن بوْلجاقلېغېنا خۉدای قسم ايچدي، اما بۆیلاکي کاهنلار اۆچين قسم ايچمادي. ۲۱خۉدایېݩ:
”ارباب قسم ايچدي، اوْل وعداسيننن دأنمز.
سن هميشاليک کاهنسېݩ“
ديیان قسمې آرقالې عيسی کاهن بوْلدې. ۲۲بۉ قسم آرقالې عيسی حاص یاغشې پیمانېݩ کفيلي بوْلدې.
۲۳شۉرقم هم اؤلۆم کاهنلارېݩ اتمالي خدمتلارېنېݩ آلېننان آلماغې اۆچين، اوْلارېݩ سانې کؤپتي. ۲۴اما عيسانېݩ هميشاليک یاشایوْنلېغې اۆچين، اوْنېݩ کاهنلېغې سوْݩسېزدېر. ۲۵شوْنېݩ اۆچين، عيسی اؤزي آرقالې خۉدایا گلیوْنلارې هميشاليک خلاص اتمگي باشاریوْندېر. چۆنکي مسيح اوْلار اۆچين هميشه خۉدایا یالباریوْر.
۲۶بيزه خۉد شوْنېݩ یانې کتته کاهن گراکتي – مقدس، خطاسېز و پأک. اوْل گناه ادانلردن آیرېلېپ، آسمانلاردان هم یوْقارې گؤتاريلاندير. ۲۷باشغا کتته کاهنلار هر گۆن ايلکي اؤز گنالارې، سوْݩ مردميݩ گنالارې اۆچين قربانلېق هؤدۆرلامالي. اما عيسی اوْلارېݩقې یانې اتمگيݩ گراگي یوْق، سببي اوْل اؤزيني بير ساپاردا قربان اديپ، بۉ ايشي بيتيردي. ۲۸شریعته وره کتته کاهنلېغا ضعيف انسانلار بللانيلیوْر، اما شریعت گلاننن سوْݩ خۉدای قسم ايچيپ، کاهنلېغا اؤز اوْغلېنې بللادي. اوْل کامل اديلان هميشاليک کتته کاهندېر.
۱آیدیوْنلارېمېزېݩ خلاصه معناسې شۉندادېر: آسماندا کتته خۉدایېݩ ساغېندا اوْتۉران کتته کاهنېمېز عيسی باردېر. ۲اوْل مقدس خیمادا، انسانېݩ دأل-هم، خۉد اربابېݩ غۉرشان حقيقې خیماسېندا خدمت ادیوْر. ۳هر بير کتته کاهن صدقالار هم قربانلېقلار هؤدۆرلامک اۆچين بللانيلیوْر. شۉ سببدن بيزيݩ کتته کاهنېمېزېݩ هم قربانلېق هؤدۆرلامگي گراکتي. ۴اگر اوْل آسماندا دأل-هم، یرده بوْلساتې، اصلیندا کاهن هم بوْلمازتې. سببي شریعت بوْیۉنچا صدقالارې هؤدۆرلایوْن کاهنلار یرده بار. ۵اوْلار یردأکي مقدس خیمادا خدمت ادیوْرلار. بۉ خیمه بارې-یوْغې آسمانداقې حقيقې خیمانېݩ گؤرنۆشي و سایاسېدېر. شوْنېݩ اۆچين هم مۉسی مقدس خیمانې غۉرشاندا، خۉدای اوْݩا شۉرقم بۉیرېق بريپتي: ”همه ذادې داغدا اؤزيݩه گؤرکازيلان نسخانېݩ اساسېندا غۉرشارسېݩ“. ۶اما عيسا بريلان کاهنلېق خدمتې بۆیلاکي کاهنلارېݩ خدمتېننان کتتادير. شۉرقم هم اوْل تأزه پیمانېݩ واسطاسېدېر، تأزه پیمان اؤݩکي پیماننان یوْقارېدېر و اعتبارلې وعدالره بنا اديلاندير.
۷اگر اؤݩکي پیمان کمچيليکسيز بوْلان بوْلساتې، اوْندا بۉ تأزه پیمان گراک بوْلمازتې. ۸اما خۉدایېݩ اؤزي اوْل پیماننان کمچيليک تاپېپ، مردمينه شۉرقم ديیدي:
”اسرائیل و یهۉدا مردمي بيلان منيݩ تأزه پیمان باغلاشجاق گۆنلريم حکماً گلار.
مۉنې ارباب آیدیوْندېر.
۹بۉ پیمان منيݩ اوْلارېݩ آتا-بابالارېنېݩ اللريننن تۉتېپ،
مصردن چېقاران گۆنيم باغلاشان پیمانېم یانې دألدير.
اوْلار منيݩ شوْل پیمانېما صادق بوْلمادېلار.
شوْنېݩ اۆچين من اوْلاردان یۆز اؤوۆرديم.
مۉنې ارباب آیدیوْندېر.
۱۰مانا، اوْل گۆنلردن سوْݩ منيݩ اسرائیل مردمي بيلان
باغلاشجاق پیمانېم شۉدېر:
من حکملريمي اوْلارېݩ فکرينه سالېپ،
یۆراکلرينه یازارېن.
من اوْلارېݩ خۉدایې بوْلارېن،
اوْلار-هم منيݩ مردميم بوْلار.
مۉنې ارباب آیدیوْندېر.
۱۱مۉننان سوْݩ هيچ کيم همسایاسېنا یا-هم دوْغانېنا
’اربابې تانېݩ!‘ ديیيپ اؤوراتمز،
سببي اوْلارېݩ اۉلۉدان-کيچأ
هماسي مني تانېر.
۱۲من اوْلارېݩ خطالارېنې باغېشلارېن،
گنالارېنې یادلامارېن“.
۱۳خۉدای بۉ پیمانا ”تأزه“ ديیمک بيلان، اؤݩکي پیمانېݩ کهنالانليگيني گؤرکازدي. کهناليپ، ساننان غالان ذات بوْلسا، تيز یوْق بوْلېپ گيدیوْندېر.
۱بيرينجي پیمان سجده اتمگيݩ قاعده-قانۉنلارې و دنیاوې مقدس خیماسې بارتې. ۲ايکي اتاقدان عبارت بوْلان بير خیمه غۉرشالېپتې. اوْنېݩ داشقې اتاغېنا مقدس اتاق ديیيلیوْرتې. اوْل یرده چېراپایه، ميز بارتې. ميزيݩ اۆستينده هؤدۆرلانان نانلار غوْیېلانتې. ۳خیمانېݩ ايچاريدأکي تۉتېسېنېݩ آݩېرسېندا ايݩ مقدس اتاق ديیيلیوْن ینه بير اتاق بارتې. ۴بۉ اتاقدا آلتېن یاقېملې اېسلې تۆتاتگي یري و پیمان صندۉغې بارتې. اوْل هم صاف آلتېننان غاپلانانتې. پیمان صندۉغېندا ايچي منّادان دوْلې آلتېن کؤزه، هارۉنېݩ گۆللأن عصاسې، تابشېرېقلار یازېلان ايکي داش بؤلاگي بارتې. ۵پیمان صندۉغېݩ غاپاغېنېݩ اۆستينده شان-شهرته بسلانان ايکي کِرۉپ فرشتالر بارتې. بۉ کِرۉپ فرشتالر غاناتلارې بيلان غاپاغا سایه سالیوْرتېلار. اما شيپيلأ بۉلار اۆچين دأنه-دأنه گۆررۆݩ اتمگيݩ وقتې دأل.
۶همه ذات شوْنېݩ یانې غۉرشالاننان سوْݩ، کاهنلار هر گۆن خیمانېݩ داشقې اتاغېنا گيريپ، اؤز فرضلارېنې یرينه یتيرمأنه باشلادېلار. ۷اما خیمانېݩ ايچاريدأکي اتاغېنا یېلدا بير ساپار فقط کتته کاهن گيریوْر. اوْل اؤزي اۆچين و مردميݩ بيلمأن ادان گنالارې اۆچين هؤدۆرلامه قربانلېق غانېنې آلمالې. ۸بۉ ترتيبلر آرقالې مقدس رۉح شۉنې گؤرکازیوْر: یردأکي مقدس خیمه یرينداکأ، آسمانداقې ايݩ مقدس اتاغا هيچ گيريلمز. ۹مقدس خیمه و اوْنېݩ فرضلارې شيپيلأکي زمان اۆچين بير نشاندېر. بۉ هؤدۆرلانیوْن صدقالار و قربانلېقلار سجده ادیوْن انسانېݩ وجدانېنې پأکلأپ بيلمیوْنلېغېنې گؤرکازیوْر. ۱۰مۉݩا فقط بدن بيلان باغلې بوْلان ايیيپ-ايچمک و رقم-رقم پأکلانيش فرضلارې گيریوْر. بۉلارېݩ هماسي تأزه پیمان یرينه یتيريلیوْنچا بوْلیوْرتې.
۱۱اما ايندي مسيح عمله آشان همه یاغشې ذاتلارېݩ کتته کاهنې بوْلېپ گلدي. اوْل انسان الي بيلان غۉرشالمادېق، بۉ دنیانېݩ یارادېلېشېننان بوْلمادېق حاص کتته و کامل خیما گيردي. ۱۲اوْل ايݩ مقدس اتاغا گچيلريݩ، هؤجاکلريݩ غانې بيلان دأل-هم، اؤز غانې بيلان گيريپ، بير ساپاردا بيزيݩ هميشاليک آزادلېغېمېزې غازاندې. ۱۳گچيلريݩ و اؤکۆزلريݩ غانېنې هم یاقېلان ايناگيݩ کۆليني ناپأک انسانلارېݩ اۆستينه سپيپ، اوْلارې پأکلأرتيلر. ۱۴اگر شۉرقم ادان بوْلسالار، اوْندا مسيحيݩ غانې آرقالې حاص-هم کتته ايشلر اديپ بوْلار! مسيح ابدي رۉحېݩ قدرتې آرقالې اؤزيني عیبسېز قربانلېق حکمينده خۉدایا هؤدۆرلادي. اوْنېݩ دؤکان غانې بيزيݩ وجدانېمېزې اؤلۆمه التیوْن ايشلردن پأکلایوْر. شوْندا بيز ديري خۉدایا غۉللېق ادیوْرېس.
۱۵چاغېرېلانلارې خۉدایېݩ وعده ادان هميشه ميراثېنا غوْوشۉرماق اۆچين، عيسی مسيح تأزه پیمانېݩ واسطاسې بوْلدې. اوْلارې اوّلقې پیمان وقتېندا ادان گنالارېنېݩ جزاسېننان آزاد اتمک اۆچين اوْل قربان بوْلدې. ۱۶هایسېدېر بير وسیطنامه اعتبارلې بوْلسا، اوْندا وسیاطچينيݩ اؤلانليگيني ثابت اتمک گراک. ۱۷سببي وسیطنامه فقط وسیاطچينيݩ اؤلۆميننن سوْݩ اوْقيلېپ گۆیجه گيریوْندېر. وسیاطچي ديريکأ، وسیطنامانېݩ هيچ گۆیجي یوْقدېر. ۱۸شوْݩا وره اوّلقې پیمان هم غان دؤکيلیوْنچا عملي بوْلمادې. ۱۹مۉسی شریعتيݩ همه بۉیرېغېنې همه مردمه اعلان اداننن سوْݩ، غېزېل یۆݩ هم بير بوْغداق زۉفا اوْتې بيلان هؤجاکلريݩ غانېنې و سۉوې شریعت یازغېلارېنېݩ، همه مردميݩ اۆستينه سپيپ: ۲۰”بۉ خۉدایېݩ سيزيݩ بيلان ادان پیمان غانېدېر“ ديیدي. ۲۱شوْنېݩ یانې هم، مۉسی خیمانېݩ و سجده اتمکده تۉتېنېلیوْن همه ذاتلارېݩ اۆستينه غان سپدي. ۲۲دوْغرۉدان-هم، همه ذات شریعت بوْیۉنچا غان بيلان پأکلانیوْر. غان دؤکيلمزدن هيچ بير گناه باغېشلانمیوْر. ۲۳شوْنېݩ اۆچين، آسمانداقې ذاتلارېݩ یردأکي نسخالارېنېݩ بۉ قربانلېقلار بيلان پأکلانمگي گراکتي. اما آسمانداقې ذاتلار اۆچين بۉلاردان حاص یاغشې قربانلېقلار گراکتي. ۲۴مسيح انسان الي بيلان غۉرشالان و اصل نسخانېݩ فقط بير گؤرنۆشي بوْلان ايݩ مقدس اتاغا گيرمادي. ترسينه، آسمانداقې مقدس اتاغا گيردي. اوْل شيپيلأ بيزيݩ اۆچين خۉدایېݩ حضۉرېندادېر. ۲۵کتته کاهن ايݩ مقدس اتاغا هر یېل گيريپ، قربانلېق حیوانېنېݩ غانېنې هؤدۆر ادیوْر، اما مسيح اؤزيني نأچه ساپار قربان اتمیوْر. ۲۶بۉرقم بوْلساتې، مسيح دنیا یارادېلالې بأري نأچه ساپار درد چکمالي بوْلارتې. مۉݩا دراک اوْل اؤزيني قربان اتمک بيلان انسانلارېݩ گنالارېنې یۉوماق اۆچين آخرقې وقتدا بير ساپار گلدي. ۲۷انسانېݩ قسمتېندا بير ساپار اؤلۆم باردېر، اوْننان سوْݩ خۉدایېݩ اؤݩينده حکم اديلماليديرلر. ۲۸عین شوْنېݩ یانې، مسيح هم کؤپ انسانلارېݩ گنالارېنې یۉوماق اۆچين، بير ساپاردا قربان بوْلدې. اما اوْل ايکينجي ساپار گلانده، گنالارې یۉوماق اۆچين دأل-هم، ترسينه اؤزينه اميد بيلان غاراشیوْنلارې خلاص اتمک اۆچين گلار.
۱ مۉسانېݩ شریعتي گلجککي یاغشې ذاتلارېݩ اؤزي دأل-هم، شوْل ذاتلارېݩ سایاسېدېر. شۉ سببلي شریعت هر یېل اۆزنۆکسيز هؤدۆرلانان شوْل بير قربانلېقلار بيلان خۉدایا سېغېنیوْنلارې هيچ حاچان کامل اديپ بيلمیوْر. ۲اگر کامل اديپ بيلیوْن بوْلساتې، اوْندا قربانلېق هؤدۆرلامک بس اديلمزميتي؟ چۆنکي سجده ادیوْنلار گنادان بير ساپاردا پأکلانانلريننن سوْݩ، اوْلارېݩ وجدانې گنالارېنېݩ پأکلانمگينه غایدېپ محتاج بوْلمازتې. ۳اما اوْل قربانلېقلار هر یېل انسانلارا گنالارېنې یادلادیوْرتې. ۴سببي اؤکۆزلريݩ، گچيلريݩ غانې بيلان گنالارې یۉوماق ممکن دألدير. ۵شوْنېݩ اۆچين مسيح دنیا گلانده، خۉدایا شۉرقم ديیدي:
”قربانلېق بيلان صدقانې سن ايسلاماديݩ؛
اما ماݩا بير بدن تایېنلادېݩ.
۶ یاقما قربانلېغې، گناه قربانلېغې
سنيݩ گؤونيݩنن تۉرمادې.
۷شوْندا ديیديم: ’مانا، من! کتابدا من اۆچين یازېلان.
ای، خۉدایېم، ايسلاگيݩي برجای اتمأنه، مانا، من گلديم‘“.
۸ مسيح ايلکي بيلان شریعتيݩ طلب ادیوْن قربانلېقلارې اۆچين سؤز آچېپ، خۉدایا: ”سن قربانلېق بيلان صدقانې ايسلاماديݩ، یاقما هم گناه قربانلېغې-هم گؤونيݩنن تۉرمادې“ ديیدي. ۹سوْݩ-هم: ”مانا، من، سنيݩ ايسلاگيݩي برجای اتمأنه گلديم“ ديیدي. شؤديپ، مسيح ايکينجي شریعتي برقرار اتمک اۆچين، بيرينجيني آرادان آیریوْر. ۱۰بيز بۉ ايسلاگ بوْیۉنچا، عيسی مسيحيݩ بدنينيݩ بير ساپاردا قربان اديلمگي آرقالې مقدس اديلديک. ۱۱هر کاهن هر گۆن ديني فرضلارې یرينه یتيریوْرتې و شوْل بير قربانلېقلارې غایتا-غایتا هؤدۆرلأپ دۉریوْر. اما بۉ قربانلېقلار هيچ حاچان گنالارې یۉوماغې بيلمز. ۱۲اما مسيح گنالارې هميشاليک یۉویوْن یکه-تأک قربانلېغې هؤدۆرلأننن سوْݩ، خۉدایېݩ ساغېندا اوْتۉردې. ۱۳شوْننان بأري هم اوْل دشمنلارېنېݩ آیاق آستېنا سالېنماغېنا غاراشیوْر. ۱۴سببي اوْل مقدس ادیوْنلارېنې یکه-تأک قربانلېق بيلان هميشاليک کامل اتدي. ۱۵مقدس رۉح هم بيزه بۉ حقدا شاهدلېق بریوْر. ايلکي بيلان ارباب شۉرقم ديییوْر: ۱۶”اوْل گۆنلردن سوْݩ، منيݩ اوْلار بيلان باغلاشجاق پیمانېم شۉدېر: من حکملريمي اوْلارېݩ فکرينه سالېپ، یۆراکلرينه یازارېن“. ۱۷سوْݩ اوْل: ”مۉننان سوْݩ اوْلارېݩ گنالارېنې، خطالارېنې یادلامارېن“ ديییوْر. ۱۸ديیمک، خۉدای گنالارې باغېشلان بوْلسا، مۉننان سوْݩ گناه قربانلېق هؤدۆرلامگيݩ گراگي یوْق.
۱۹شوْنېݩ اۆچين هم، ای، دوْغانلار، عيسانېݩ غانې آرقالې ايندي بيز ايݩ مقدس اتاغا باتېرلېق بيلان گيريپ بيلیوْرېس. ۲۰عيسی اؤز بدني آرقالې بيزه خیماداقې ايچاريدأکي تۉتېدان اؤتیوْن و خۉدایا باریوْن تأزه، ديري یوْلېنې آچېپ بردي. ۲۱ايندي بيزيݩ خۉدایېݩ مردمينه جوابکأر کتته کاهنېمېز باردېر. ۲۲شوْݩا وره، چېن یۆراکدن و برک اېنام بيلان خۉدایا غوْلایلاشالېݩ. مسيح یۆراگيميزي اؤز غانې بيلان پأکلأپ، بيزي وجدان خطاسېننان آزاد اتدي و بدنيميزي پأک سۉو بيلان یۉودې. ۲۳ايندي قبۉل ادان اميدېمېزې برک ساقلالېݩ، چۆنکي وعده بران خۉدای وفاداردېر. ۲۴بيري-بيريميزي یاغشې گؤرمأنه و یاغشې ايشلر اتمأنه هوِسلانديرمگيݩ فکرينه بوْلالېݩ. ۲۵کأبير انسانلارېݩ اديشي یانې، بيزلر جمعلانيشمگيميزي غوْیمالېݩ. ترسينه، عيسانېݩ گلجک گۆنينيݩ غوْلایلانلېغېنې بيليپ، بيري-بيريميزي حاص-هم رۉحلاندېرالېݩ.
۲۶اگر بيز حقيقت بيليميني قبۉل ادانيميزدن سوْݩ-هم بيلگاشلایين گناه اتساک، گنالارې باغېشلاماق اۆچين ايندي قربانلېق یوْقدېر. ۲۷فقط غاراشېلیوْن خوْفلې حکم گۆني و خۉدایېݩ دشمنلارېنې یاقېپ-یاندېریوْن اوْت باردېر. ۲۸مۉسانېݩ شریعتيني رد ادان انسان ”ايکي یا-هم اۆچ شاهدېݩ گواسې بيلان رحمسيز اؤلديريلیوْرتې.“ ۲۹شۉرقم بوْلسا، خۉدایېݩ اوْغلېنې آیاق آستېنا سالېپ، مسيحيݩ پیمان غانې بيلان پأکلانيپ، سوْݩ-هم مۉنې مردار حسابلاپ، مرحمت رۉحېنې رسوا ادیوْنېݩ حالې نأهيلي بوْلار؟ ۳۰شۉرقم هم بيز بۉ سؤزلري آیدان خۉدایې تانېیوْرېس: ”حق آلجاق منيݩکيدير، جزالاندېرجاق منديرين“، شۉرقم هم: ”ارباب اؤز مردمينيݩ اۆستيننن حکم چېقارار“. ۳۱هاوا، ديري خۉدایېݩ الينه دۆشمک قوْرقۉنچلېدېر!
۳۲اؤݩکي گۆنلريݩيزي یادېݩېزا سالېݩ. شوْندا سيز خۉدایدان اېشېقلانېݩېزدا، جبر-جفالارا دۉچار بوْلېپتېݩېز. ۳۳سيز بير طرفدان، همالريݩ اؤݩينده کمسيديلمالره و مشقاتلارا سزاوار اديلديݩيز. بۆیلاکي بير طرفدان، شۉرقم یاغدایا دۆشانلريݩ درديني برابر چکيشديݩيز. ۳۴بنديلريݩ-هم دردلريني برابر چکيشديݩيز. اؤزيݩيزده حاص یاغشې هم هميشاليک بایلېغېݩ بارلېغېنې بيليپ، بایلېغېݩېزېݩ آلېنماغېنې شادلېق بيلان قبۉل اتديݩيز. ۳۵شوْنېݩ اۆچين هم، باتېرلېغېݩېزې یيتيرمأݩ! مۉنېݩ سېلاغې کتتادير. ۳۶خۉدایېݩ اراداسېنې برجای اديپ، شوْندا خۉدایېݩ وعداسينه غوْوشاماغېݩېز اۆچين صبر-طاقت گراک.
۳۷ مقدس یازغېلاردا شۉرقم یازېلاندېر:
”ینه آز سِللامنن
شوْل گلجک حکماً گلار، اگلانمز.
۳۸منيݩ دوْغرې انسانېم ايمان آرقالې یاشار،
اگر ايماننان دأنسه، اوْننان راضې بوْلمارېن“.
۳۹بيز ايماننان دأنيپ، هلاک بوْلیوْن انسانلار دألديريس، ايمانېمېزا صادق بوْلېپ، خلاص بوْلیوْن انسانلاردېرېس.
۱ايمان اميد ادیوْن ذاتلارېمېزا بيل باغلاماق و گؤرمیوْن ذاتلارېمېزا اېنانماقدېر. ۲آتا-بابالارېمېز ايمان آرقالې خۉدای طرفدان اؤوينيلدي. ۳بيز عالم-جهانېݩ خۉدایېݩ بۉیرېغې بيلان یارادېلانلېغېنا، شۉرقم هم، گؤرينیوْن ذاتلارېݩ گؤرينمیوْن ذاتلاردان دؤرأنليگينه ايمان آرقالې دۆشينیوْرېس. ۴هابیل ايمان آرقالې خۉدایا قابېلدان حاص یاغشې صدقه هؤدۆرلادي. خۉدای هابیلېݩ صدقاسېننان بگانيپ، اوْنې دوْغرې انسان حساب اتدي. هابیل اؤلان هم بوْلسا، ايمان آرقالې شيپيلأ-هم گپلایوْر. ۵ايمان آرقالې خَنۉخ یوْقارې آلېندې. اوْل اؤلۆم غاراسېنې گؤرمادي. هيچ کيم اوْنې تاپېپ بيلمادي، سببي خۉدای اوْنې یوْقارې آلدې. خَنۉخ یوْقارې آلېنمازېننان اؤݩ-هم اوْنېݩ خۉدایېݩ گؤونيننن تۉرانېنې آیدېلدې. ۶ايمان گتيرمیوْن انسان هيچ وقت خۉدایېݩ گؤونيننن تۉرېپ بيلمز. خۉدایا غوْلایلاشان انسان اوْنېݩ بارلېغېنا و اؤزيني آختاریوْنلارې سېلاغلاجاقلېغېنا اېنانمالېدېر. ۷نۉح فاميلېنېݩ خلاص بوْلماغې اۆچين ايمان آرقالې بير کتته کيشتي غۉرشادې. اوْل حالا بوْلمادېق واقعلار حقدا خۉدایدان اخطار آلاندا، اوْننان قوْرقېپ، اوْݩا غۉلاق آسدې. شوْنېݩ اۆچين، تۉتۉش دنیا جزا دۉچار بوْلدې. نۉح بوْلسا ايمانې آرقالې آقلاندې. ۸ملک اديپ برجک یۉردينه ايبرمک اۆچين خۉدای ابراهیمې چاغېراندا، اوْل ايمان آرقالې اوْݩا تابېن بوْلدې. نيرأ باریوْنلېغېنې بيلمزدن یوْلا دۆشدي. ۹ايمان آرقالې اوْل خۉدایېݩ وعده بران یۉردينده بی‌گانه بوْلېپ اوْرناشدې. اسحاق بيلان یعقۉب هم ابراهیم یانې بۉ یاد یۉرتده خیمادا یاشادېلار، سببي اوْلار-هم خۉدایېݩ بران شۉ وعداسينيݩ ميراثدارلارېتې. ۱۰چۆنکي ابراهیم خۉدای طرفېننان بنا اديلیوْن و غۉرشالیوْن برک جایلې شهره غاراشیوْرتې. ۱۱سارا فرزندلي بوْلېپ بيلمیوْرتې. یاشې بيرنأچه یتان بوْلسا-دا، ايمان آرقالې گؤورالي بوْلدې. سببي اوْل وعده بران خۉدایېݩ صادقلېغېنا اېناندې. ۱۲شوْنېݩ اۆچين، یاشې کتته اؤلۆمه یاقېن انساننان آسمانداقې یېلدېزلار یانې و دریا غېراسېنداقې چأگالر یانې سان-ساجاقسېز نسل دؤرادي.
۱۳بۉ انسانلارېݩ هماسي ايݩ سوْݩقې دمينه چنلي خۉدایا ايمان گتيريپ یاشادېلار. اوْلار وعده بريلان یۉرده غوْوۉشماسالار-هم، اوْل یري اۉزاقدان گؤريپ خوْش بوْلدېلار. اؤزلرينيݩ یر یۆزينده بی‌گانه هم بی‌گنالېقلارېنې بوْیۉن آلدېلار. ۱۴بی‌گانالېقلارېنې بوْیۉن آلیوْن انسانلار اؤزلرينيݩ بير وطن آختاریوْنلېقلارېنې عیان گؤرکازیوْرلار. ۱۵اگر اوْلار چېقېپ غایدان یۉرتلريني کۆیسایوْن بوْلساتېلار، اوْندا اېزلارېنا دوْلانماغېݩ علاجېنې تاپارتېلار. ۱۶اما اوْلار حاص یاغشېسېنې، یعنی آسمانداقې وطنې ارزۉ ادیوْرتېلار. شوْنېݩ اۆچين خۉدای اؤزيني اوْلارېݩ خۉدایې ديیمکدن اۉیالمیوْر. چۆنکي خۉدای حتّیٰ اوْلار اۆچين بير شهر تایېنلادې.
۱۷-۱۸ خۉدای ابراهیمې سېناندا، ابراهیم ايمان آرقالې اسحاغې قربانلېق حکمينده هؤدۆرلادي. خۉدای اوْݩا: ”سنيݩ آدېݩ اسحاغېݩ نسلي آرقالې دوام ادار“ ديیيپ وعده بران هم بوْلسا، ابراهیم شوْل یکه اوْغلېنې قربانلېق اتمأنه تیارتې. ۱۹ابراهیم خۉدایېݩ اؤلۆلري ديرالتمگي باشاریوْنلېغېنا اېنانیوْرتې. ديیمک، اوْل اسحاغې ديري پس آلدې. ۲۰ايمان آرقالې اسحاق هم حتّیٰ بوْلجاق ذاتلار حقدا یعقۉب بيلان عيسۉا پاتا بردي. ۲۱یعقۉب بۉ دنیادان اؤلمک فرصدې گلانده، ”عصاسېنا سؤیانيپ، یۉسفېݩ ايکي اوْغلېنا ايمان آرقالې پاتا بردي و خۉدایا سجده اتدي.“ ۲۲یۉسف هم ايمان آرقالې اؤلۆم یاستېغېندا یاتېرقا، اسرائیل مردمينيݩ مصردن چېقجاقلېغېنې آیدېپ، اؤز جسدي اۆچين بۉیرېق بردي.
۲۳ مۉسی دنیا گلانده، آتا-اناسي اوْنې ايمان آرقالې اۆچ آی گيزلأپ ساقلادې. اوْلار اوْغلانېݩ باشغا چاغالارا مݩزامیوْنېنې گؤريپ، پادشانېݩ حکميننن قوْرقمادېلار. ۲۴اۉلالېپ، کمالا گلانده، مۉسی ايمان آرقالې فرعۉنېݩ غېزېنېݩ اوْغلې ديیيليپ تانېلماغې قبۉل اتمادي. ۲۵اوْل گناه غازانېپ، تيز اؤتیوْن دنیانېݩ لذتينده یاشاننان، خۉدایېݩ مردمي بيلان بيله خوارلېق چکمگي اؤزينه روا گؤردي. ۲۶مۉسی مسيحيݩ اۉرېندا کمسيديلمالريني مصريݩ خزينالارېننان حاص کتته بایلېق حساب اتدي، سببي اوْل اؤزينيݩ آلجاق کتته سېلاغېنا هميشه فکر ادیوْرتې. ۲۷اوْل پادشانېݩ غضبېننان قوْرقمان، ايمان آرقالې مصري ترک اتدي. گؤزه گؤرينمیوْنې گؤراني اۆچين سایلان یوْلېندا برک دۉردې. ۲۸اسرائیل مردمينيݩ بيرينجي اوْغۉللارېنا اؤلۆم فرشتاسينيݩ اؤلديرمزليگي اۆچين، مۉسی ايمان آرقالې فِصَح قربانلېق حیوانېنې سوْیماغې و اوْلارېݩ غانېنې ايشيگيݩ ستۆنلرينه چالماغې بۉیۉردې. ۲۹ايمان آرقالې اسرائیل مردمي غېزېل دریادان غۉرې یردن اؤتیوْن یانې اؤتديلر. مصرلي عسکرلر هم اؤتمأنه سېنانېشېپ، غرق بوْلدېلار. ۳۰اسرائیل مردمي یتدي گۆنلأپ اَریحانېݩ داشېننان آیلاناننان سوْݩ، ايمان آرقالې ديوارلار یېقېلدې. ۳۱ايمان آرقالې لوْلې راحاپ خۉدایا تابېن بوْلمادېقلار بيلان بيله هلاک بوْلمادې. سببي اوْل اسرائیل جاسۉسلارېنا دوْست بوْلېپ کمک اتدي.
۳۲باشغا ینه نأمه آیدایېن؟ جِدعۉن، باراق، شيمشوْن، یفتاح حقدا، داۉد، سمۉئيل و بۆیلاکي پیغمبرلر حقدا گۆررۆݩ برمأنه وقتېم یوْق. ۳۳ايمان آرقالې اوْلار کأن پادشالېغې یݩديلر، یۉردي عدالتېݩ ايشيني یرينه یتيرديلر، وعدالره یتديلر، آرسلانلارېݩ آغزېنې داݩدېلار، ۳۴لوْولایوْن اوْدې اؤچۆرديلر، غېلېجېݩ تېغېننان غاچېپ غۉتېلدېلار، گۆیچسيز بوْلاندا گۆیچدن دوْلدېلار، اۉرېشدا پيرۉز بوْلېپ، عسکرلري پير-پېتراق اتديلر. ۳۵عیاللار مرحۉملارېنې ديري حالتدا اېزېنا آلدېلار. کأبيرلري بوْلسا قیامتدان سوْݩ ديراليپ حاص یاغشې یاشایېشا غوْوۉشماق اۆچين، آزاد بوْلماقدان یۆز اؤوريپ، عذاب-ستمه دۉچار بوْلدېلار. ۳۶باشغا بيريلري کمسيديلمالره سزاوار اديليپ غامچېلاندېلار. زنجيرلر بيلان داݩېلېپ، بنديخانا سالېندېلار. ۳۷اوْلارېݩ کأبيريني داشلادېلار، بدنلريني کسيپ، ايکأ بؤلديلر، غېلېچدان گچيريپ اؤلديرديلر. کأبيريلر غوْیۉن و گچي دريسيني گیيپ، سرگردان بوْلدېلار، محتاجلېقدا یاشادېلار، ظلم آستېندا اېزارلانېپ، خوارلېق چکديلر. ۳۸دنیا اوْلارا لایق دألتي. اوْلار چؤللرده، داغلارېݩ کؤواکلرينده، یريݩ دشيکلرينده انتيپ گيزلانديلر. ۳۹اوْلارېݩ هماسي ايمانې اۆچين خۉدایېݩ اؤوگۆسيني غازانان هم بوْلسالار، اوْلارېݩ هيچ بيري خۉدایېݩ وعداسينه غوْوۉشمادې. ۴۰سببي خۉدای بيزيݩ اۆچين حاص یاغشې بير ذادې تایېنلاپتې. اوْل بۉ انسانلارېݩ بيزيݩ بيلان بيرليکده کامل بوْلماغېنې ايسلادي.
۱بيزيݩ اطرافېمېزدا شۉرقم کؤپ سانسېز شاهدلارېݩ بارلېغې اۆچين، هر هيلي یۆکي و بوْینېمېزدان یاپېشان گنالارې تاشلالېݩ-هم، اؤݩيميزده دۉران پيگادا صبرلېلېق بيلان چاپالالېݩ. ۲گليݩ، گؤزيميزي ايمانېمېزېݩ گؤزباشې و کامللشديريجيسي عيسی تيکاليݩ. اوْل گلجکدأکي شادلېغا غوْوۉشماق اۆچين، مسخراچېلېغې هيچ حساب اديپ، صليبدأکي اؤلۆمه دۉچار بوْلدې و خۉدایېݩ تختېنېݩ ساغېندا اوْتۉردې. ۳سيز یادامان، رۉحدان دۆشمز یانې، عيسی حقدا فکر اديݩ. اوْل گناهکارلار طرفېننان کؤپ اذیت-آزار گؤريپ، هماسينه چېدادې.
۴گناه ضد آلېپ باریوْن اۉرېشېݩېزدا، سيز شيپيلأ غانېݩېز دؤکيلیوْنچا ضدليک گؤرکازماديݩيز. ۵ترسينه، خۉدایېݩ سيزه اؤز فرزندلري حکمينده آیدان بۉ اؤوۆت-نصيحتېنې-هم اۉنۉتدېݩېز:
”اوْغلېم، اربابېݩ تربياسينه بی‌پروا بوْلما،
اوْنېݩ نصيحتېنا رۉحدان دۆشمه.
۶چۆنکي ارباب یاغشې گؤریوْنېنې تربيه بریوْندېر،
قبۉل ادان فرزندينه خطاسې اۆچين جزاسېنې بریوْندېر“.
۷تربيه آلماقدا چېداملې بوْلېݩ. چۆنکي خۉدای سيزي اؤز فرزندلري یانې تربيه بریوْر. هایسې اوْغلا آتاسې تربيه برمیوْر؟ ۸اگر خۉدای سيزي همالري تربيالایيشي یانې تربيه برماسه، اوْندا سيز خۉدایېݩ فرزندي دألسيݩيز، حرامزاداسېݩېز. ۹مۉننان باشغا-هم، بيزه تربيه بران دنیاوې آتالارېمېز بارتې، بيز اوْلارا حرمت غوْییوْرېس. اگر شؤدیوْن بوْلساق، رۉحې آتامېزا حاص-هم برک تابېن بوْلېپ یاشامالې دألمي؟ ۱۰آتالارېمېز بيزه اؤز بيليشلرينه وره، آز وقتلېق تربيه بريپتيلر. خۉدای بوْلسا بيزيݩ هم اوْنېݩ یانې پأک بوْلېپ بيلمگيميز اۆچين بيزه تربيه بريلیوْر. ۱۱انسان تربيه آلاندا خوْش بوْلمیوْر، ترسينه، درد چکیوْر. اما شۉرقم تربيه آلاننان سوْݩ، اوْل دوْغرۉلېقدا و پاراخاتلېقدا یاشایوْندېر. ۱۲شوْنېݩ اۆچين عاجز اللره گۆیچ بريݩ، اپيلان دېزلارا قوّت بريݩ! ۱۳”آیاقلارېݩېز اۆچين دوْغرې یوْلې سایلاپ سچيݩ“. شؤديپ، غوْی، آراݩېزداقې رۉحدا عاجز و آغساق انسانلار یېقېلماسېنلار، ترسينه، شفا تاپسېنلار. ۱۴همالر بيلان اوْݩشۉقلې بوْلېݩ. حلال یاشامانا دېرجاشېݩ. بۉلارې اتماسأݩيز اربابې گؤريپ بيلمارسيݩيز. ۱۵هۉشیار بوْلېݩ، هيچ کيم خۉدایېݩ مرحمتيننن محرۉم بوْلماسېن. بير آجې دامار گؤگاريپ، سيزه آزار برماسين، کؤپ انسانلار مۉنېݩ بيلان چتل بوْلماسېنلار. ۱۶هيچ کيم زناکارلېق اتماسين. بيرينجي فرزندليک حقېنې بير اوْقارا داماغا ساتان عيسۉ یانې خۉدایې پرواسېزلېق اتماسين. ۱۷بيليشيݩيز یانې، بیرآز وقتدان سوْݩ عيسۉ آتاسېنېݩ پاتاسېنې آلماق ايسلادي، اما رد اديلدي. مۉنېݩ اۆچين گؤزیاش دؤکيپ یالبارسا-هم، اديلان قرارې اؤوريپ بيلمادي.
۱۸سيزيݩ غوْلایلاشان داغېݩېز اللأپ بوْلیوْن سينا داغې یانې دألدير. سينا داغېندا الولې اوْت یانیوْرتې. داغېݩ اۆستيني غاراݩقېلېق، غارا بۉلۉت بۆرأپ، کتته تۆرایتي. ۱۹تۆیدۆگيݩ سسيننن، خۉدایېݩ آوازې اشيديلیوْرتې. مۉنې اشيدان انسانلار خۉدایدان قوْرقانلارې اۆچين ايکيلانچي ساپار اشيتمألي ديیيپ یالبارېپتېلار. ۲۰سببي: ”داغا حتّیٰ حیوان هم غوْلایلاشسا، داشلانسېن“ ديیان خۉدایېݩ بۉیرېغېنا اوْلار چېداپ بيلمأنتيلر. ۲۱بۉ ذاتلار شۉرقم بير قوْرقۉنچتې، مۉسانېݩ اؤزي: ”قوْرقۉدان یاݩا تيترایوْرېن“ ديیيپتي. ۲۲سيز بوْلسا صَهیۉن داغېنا، ديري خۉدایېݩ شهري بوْلان آسمانداقې اۉرشليم شهره، شوْوقۉن-شوْوالاݩ بيلان اۆیشملاݩه جمعلانان مۆݩلرچأ فرشتالريݩ حضۉرېنا غوْلایلاشدېݩېز. ۲۳خۉدایېݩ فرزندلرينيݩ اۆیشملاݩينه غوْلایلاشدېݩېز. اوْلارېݩ آتلارې آسماندا یازېلاندېر. همأنيݩ قاضيسې بوْلان خۉدایېݩ حضۉرېنا گلديݩيز. خۉدایېݩ اوّل-باشدان کاملليگه یتيران انسانلارېنېݩ اؤݩينه گلديݩيز. ۲۴سيز تأزه پیمانېݩ واسطاسې عيسانېݩ حضۉرېنا گلديݩيز. هابیلېݩ حق آلمانا غېغېریوْن غانېنا دأل-هم، ترسينه گنالارېمېزې یۉوماق اۆچين سپيلان عيسانېݩ غانېنا غوْلایلاشدېݩېز.
۲۵فرقېندا بوْلېݩ، اؤزيݩيزه گپلایوْن خۉدایدان یۆز اؤوۆرمأݩ! اؤزلرينه یرده گپلأني رد ادانلرينده، غاچېپ غۉتېلېپ بيلماديک بوْلسالار، اوْندا بيز آسماندا گپلأننن یۆز اؤوۆرساک، جزادان هيچ غۉتېلماجاقلېغېمېز بللي گؤرينيپ دۉر. ۲۶شوْل وقت خۉدایېݩ سسي یري سارسدېرېپتې، اما ايندي اوْل: ”من ینه بير ساپار فقط یري دأل، آسمانې-هم سارسدېرارېن“ ديیيپ وعده بریوْر. ۲۷”ینه بير ساپار“ ديیان سؤز تيتراجک ذاتلارېݩ، یعنی یارادېلان ذاتلارېݩ، آرادان آیرېلجاقلېغېنې، تيترامیوْن ذاتلارېݩ هميشه غالجاقلېغېنې دۆشينديریوْر. ۲۸شوْنېݩ اۆچين هم یريننن تيتراماجک پادشالېغا غوْوشانلېغېمېز اۆچين شکر اداليݩ. خۉدایې خوْش اتمک اۆچين اوْݩا تابېنلېق هم قوْرقې بيلان سجده اداليݩ، ۲۹سببي ”خۉدایېمېز یاقېپ-یاندېریوْن اوْتدېر.“
۱بيري-بيريݩيزي دوْغانلېق محبتې بيلان یاغشې گؤريپ یاشاݩ! ۲مهمانسؤیار بوْلېݩ. چۆنکي مهمانسؤیار انسانلارېݩ کأبيري فرشتالريݩ کيمليگيني بيلمزدن اوْلارې مهمان آلدېلار. ۳بنديدأکي دوْغانلارېݩېزې اۉنۉتماݩ. اؤزيݩيز هم شوْلار بيلان بنديده بوْلیوْن یانې، اوْلارې یادلاپ دۉرېݩ. خوارلېق چکیوْنلارې اۉنۉتماݩ، اؤزيݩيزي اوْلارېݩ یرينه غوْیېپ گؤريݩ. ۴غوْی، همالر نکا حرمت غوْیسېن. أر-عیال دۆشاگي گناه بيلان ناپأک بوْلماسېن. خۉدای اخلاقسېزلارې و زناکارلارې حکم ادار. ۵پۉلېݩ عشقېنا دۆشمأݩ. اليݩيزدأکي بارېنا قناعت اديݩ. سببي خۉدای: ”من سيزي هيچ وقت یکه تاشلامارېن، ترک اتمارين“ ديیدي. ۶شوْݩا وره-هم، بيز شيپيلأ جرأت بيلان ديییوْرېس: ”ارباب – طرفدارېم، من قوْرقمیوْرېن، انسان ماݩا نأمه اديپ بيلار؟“.
۷خۉدایېݩ سؤزيني سيزه یتيران کتتالريݩيزي یادا سالېݩ. اوْلارېݩ نأهيلي یاشانې اۆچين فکر اديݩ. اوْلارېݩ صادقلېغېننان گؤرالده آلېݩ. ۸عيسی مسيح بۉ گۆن، دۆین هم، آخرا چنلي عینېدېر. ۹هر هيلي تأسين تعليماتلارا گؤوۆن بريپ، یوْلېݩېزې اۉردېرماݩ. یۆراگيݩيزيݩ ايیيپ-ايچمک قاعده-قانۉنلارېننان دأل-هم، خۉدایېݩ مرحمتيننن یۆراک گۆیچلانمک یاغشېدېر. سببي ايیيپ-ايچمک عادتلارېنا ايیاریوْنلار مۉننان هيچ هيلي خیر گؤران دألدير. ۱۰بيزيݩ بير قربانلېق یريميز باردېر، اما مقدس خیمادا خدمت ادیوْن کاهنلارېݩ اوْننان ايیمأنه حقې یوْقدېر. ۱۱قربانلېق ماللارېنېݩ غانېنې کتته کاهن ايݩ مقدس اتاغا گتيريپ، گناه اۆچين هؤدۆرلایوْر، اما اوْلارېݩ ماسلېغې خیمالاردان داشاردا یاقېلیوْر. ۱۲شوْݩا وره، عيسی هم مردميني اؤز غانې بيلان پأکلامک اۆچين، شهر دروازاسيننن داشاردا درد چکيپ اؤلدي. ۱۳گليݩ، بيز-هم اوْنېݩ چېدان کمسيديلمالرينه چېداپ، خیمالاردان داشارې – اوْنېݩ یانېنا گيداليݩ. ۱۴چۆنکي بيزيݩ بۉ یرده ابدي شهريميز یوْقدېر، بيز گلجککي هميشاليک شهره غاراشیوْرېس. ۱۵شوْنېݩ اۆچين هم عيسی آرقالې خۉدایا قربانلېق حکمينده هميشه اؤوگي باغېش اداليݩ. اوْنېݩ آدېنا آلقېش آیدالېݩ! ۱۶یاغشېلېق اتمگي و سخيلېغې اۉنۉتماݩ، سببي شوْنېݩ یانې قربانلار خۉدایا یارایوْندېر.
۱۷کتتالريݩيزيݩ سؤزينه غۉلاق آسېݩ. اوْلارا تابېن بوْلېݩ. اوْلار سيزيݩ جانېݩېز اۆچين خۉدایا جوابکأردير. اوْلار سيزه گؤز-غۉلاق ادیوْندېرلار. غوْی، اوْلار فرضلارېنې شادلېق بيلان یرينه یتيرسينلر. غایغې-حسرت چکماسينلر، ترسينه، مۉنېݩ سيزه فایداسې دگمز.
۱۸بيزيݩ اۆچين خۉدایا ديلاگ اديݩ. بيز وجدانېمېزېݩ پأکليگينه اېنانیوْرېس و همه طرفدان هميشه حرمتا مناسب بوْلېپ یاشاماق ايسلایوْرېس. ۱۹یانېݩېزا درراو دوْلانېپ بارماغېم اۆچين ديلاگ اتمگيݩيزي علیٰ‌حده خواهش ادیوْرېن.
۲۰-۲۱ايسلاگيني عمله آشېرماغېمېز اۆچين، غوْی، پاراخاتلېق بریوْن خۉدای بيزلره گراکلي همه ذاتلارېمېزې برسين. اوْل اربابېمېز عيسانې هميشاليک پیمان باغلاشیوْن غانې آرقالې اؤلۆمنن ديرالتدي و اوْنې اؤز مردمينيݩ کتته چوْپانې اديپ بللادي. غوْی، خۉدای اؤز اراداسېنې عمل اتمگيميز اۆچين، عيسی مسيح آرقالې بيزي کامللاشديرسين. عيسی مسيحه ابدي شان-شهرت بوْلسېن! آمین.
۲۲ای، دوْغانلار، سيزه یازان بۉ کلته خطېمداقې اؤوۆت-نصيحتلارېمې چېدانېݩېزې خواهش ادیوْرېن. ۲۳دوْغانېمېز تيمۉتاۉسېݩ بنديخانادان چېقاننان خبرلې بوْلماغېݩېزې ايسلایوْرېن. تيزليکده یانېما گلسه، سيزي گؤرمأنه اؤزيم بيلان بيله اوْنې هم آلېپ بارارېن.
۲۴همه کتتالريݩيزه و خۉدایېݩ همه مردمينه سلام آیدېݩ. ایتالیالې دوْغانلار سيزه سلام یوْللایوْرلار. ۲۵همأݩيزه خۉدایېݩ مرحمتي یار بوْلسېن!