۱حرمتلې توْفيل! کأن انسانلار آرامېزدا بوْلېپ اؤتان واقعلارېݩ تاریخېنې یازمانا باشلاپ تۆکاتديلر. ۲شوْل واقعلارې بيزه ايلکيباشدان گؤزلري بيلان گؤران شاهدلار و خۉدایېݩ خوْش خبرېنېݩ خدمتکأرلري یتيردي. ۳شوْنېݩ اۆچين، ای، قدرلې توْفيل، منيݩ اؤزيم هم بوْلېپ اؤتان واقعلارېݩ آنېغېنا یتيپ، ساݩا هماسيني بير بيردن یازماغې قرار برديم. ۴ايندي سن اؤزيݩه اؤوراديلان زاتلارېݩ حقيقتلېغېنا گؤز یتيرارسيݩ.
۵ یهۉدیه پادشاسې هيرۉديسيݩ زمانېندا زِکریا آتلې بير کاهن بارتې. اوْل اَبیانېݩ کاهنلار توْپباغېننانتې، اوْنېݩ عیالې اليزابت هم هارۉنېݩ نسلينننتي. ۶بۉ أر-عیالېݩ ايکيسي-هم خۉدایېݩ اؤݩينده دوْغرې انسانلار بوْلېپ، اوْلار اربابېݩ همه بۉیرېقلارېدېر فرضلارېنې بيرکامسيز برجای ادیوْرتېلار. ۷اما اوْلارېݩ فرزندي یوْقتې، چۆنکي اليزابتيݩ بچه‌دانې غۉرېپتې، و ايکيسي-هم غاررېلېق یاشېنا یتيپتي.
۸بير گۆن زِکریا اؤز توْپباغېنېݩ نوْبتې یتانينده، خۉدایېݩ حضۉرېندا کاهنلېق خدمتېنې برجای ادیوْرتې. ۹شوْندا کاهنلېق عادتې بوْیۉنچا، یاقېملې اېسلې تۆتاتگي تۆتاتمک اۆچين، اربابېݩ عبادت‌خاناسېنا گيرمک اوْنېݩ قرعاسينه دۆشدي. ۱۰تۆتاتگي تۆتاتمالي وقتې گلدي، همه مردم داشاردا خۉدایا دعا اديپ دۉرتې.
۱۱شوْل وقت تۆتاتگي یرينيݩ ساغېندا دۉران اربابېݩ بير فرشتاسي زِکریا گؤريندي. ۱۲زِکریا اوْنې گؤريپ تيسگيندي، قوْرقې اوْنې غاپلادې. ۱۳اما فرشته اوْݩا شۉرقم ديیدي: ”ای، زِکریا، قوْرقما، سببي سنيݩ خۉدایدان ادان ديلاگيݩ قبۉل بوْلدې. عیالېݩ اليزابت ساݩا بير اوْغۉل دنیا گتيريپ برار، سن اوْنېݩ آدېنا یحیی داقارسېݩ. ۱۴بۉ ساݩا کتته بگانچليک گتيرار، اوْنېݩ دنیا گلانينه کؤپ انسانلار بگانارلر. ۱۵چۆنکي اوْل اربابېݩ نظرېندا کتته بوْلار. اوْل هيچ حاچان آغزېنا شراب آلماز. اوْل اناسينيݩ گؤوراسينده پيلأ، مقدس رۉحدان دوْلار. ۱۶اوْل اسرائیل مردميننن کؤپ انسانې اؤزلرينيݩ خۉدایې اربابا طرف اؤورار. ۱۷اوْل آتالارې اوْغۉللارې بيلان یاراشدېرماق، بوْیۉن اݩمازاکلري دوْغرۉلارېݩ فکرينه گؤنۆکديرمک اۆچين، الیاسېݩ رۉحېننان و قدرتېننان دوْلار، ارباب عيسی مسيحيݩ اؤݩيننن یؤرير. اوْل اربابېݩ گؤونيننن تۉرجاق مردمي تیارلار“. ۱۸زِکریا فرشتأ: ”من مۉنې نأهيلي بيلایين؟ من بير غاررې آدم، عیالېم-هم غاررېلېق یاشېنا یتان“ ديیدي. ۱۹فرشته اوْݩا: ”من – خۉدایېݩ حضۉرېندا دۉریوْن جبرائیل. من سنيݩ بيلان گپلاشيپ، ساݩا بۉ خوْش خبرې غوْوشۉرماق اۆچين ايبريلديم. ۲۰سن منيݩ بللانان وقتدا عمله آشجاق سؤزلريمه اېنانمادېݩ. شوْنېݩ اۆچين هم سنيݩ ديليݩ تۉتېلېپ گۉݩ بوْلارسېݩ. شۉ زاتلارېݩ عمله آشجاق گۆنينه چنلي گپلأپ بيلمارسيݩ“ ديیيپ جواب بردي.
۲۱شوْل وقت زِکریا غاراشېپ دۉران مردم اوْنېݩ عبادت‌خانانېݩ ايݩ مقدس اتاغېندا اگلانانينه گنگ غالدې. ۲۲زِکریا داشارې چېقاندا، اوْلار بيلان گپلاشيپ بيلمادي. شوْندا اوْلار عبادت‌خانانېݩ ايݩ مقدس اتاغېندا اوْنېݩ بير گؤرنۆش گؤرانليگينه گؤز یتيرديلر، سببي زِکریا اوْلارا اشاره بيلان آیدیوْرتې، اما گپلأپ بيلمیوْرتې.
۲۳خدمت اتمالي وقتې تۆکاناننن سوْݩ، زِکریا اۆیينه پس گيتدي. ۲۴آرادان کؤپ وقت اؤتمأنکأ، اوْنېݩ عیالې اليزابت گؤورالي بوْلدې. اوْل بأش آیلاپ هيچ یره چېقمادې، اۆیينده بوْلدې. ۲۵اوْل: ”ارباب مۉنې منيݩ اۆچين اداندير. ايندي اوْل ماݩا نظر سالېپ، ايل آراسېنداقې اۉتانجېمنان دېندېردې“ ديییوْرتې.
۲۶اليزابتيݩ گؤوراليليگينيݩ آلتېنجې آیېندا خۉدای جبرائیل فرشتأني جليلأنيݩ ناصره شهرينه، ۲۷داۉدېݩ نسليننن بوْلان یۉسف آتلې آدمېݩ آداغلېسې بوْلان بير بوْی غېزېݩ یانېنا ايبردي. اوْل غېزېݩ آدې مریمتي. ۲۸فرشته اوْنېݩ یانېنا گليپ: ”سلام، ای، یالقانان غېز! ارباب سنيݩ بيلاندير!“ ديیدي. ۲۹مریم بۉ گپلردن تشويش اديپ، بۉ سلامېݩ نأمه معناسې بارقا ديیيپ فکره گيتدي. ۳۰فرشته اوْݩا یۆزلانيپ: ”قوْرقما، مریم، سن خۉدایېݩ نظرېندا مرحمت تاپدېݩ. ۳۱سن گؤورالي بوْلېپ، بير اوْغۉل دنیا گتيرارسيݩ. اوْنېݩ آدېنا عيسی داقارسېݩ. ۳۲اوْنېݩ آدې چېقار، اوْݩا گۆیچلي خۉدایېݩ اوْغلې ديیيلار. خۉدای اوْݩا آتاسې داۉدېݩ تختېنې برار. ۳۳اوْل یعقۉبېݩ نسلينيݩ اۆستيننن هميشاليک شالېق سۆرار، و اوْنېݩ پادشالېغېنېݩ سوْݩې تۆکانمز“ ديیدي. ۳۴مریم فرشتأ: ”بۉ نأهيلي بوْلار؟ من حالا طوْی ادام یوْق“ ديیدي. ۳۵فرشته اوْݩا: ”مقدس رۉح سنيݩ اۆستيݩه اينار، گۆیچلي خۉدایېݩ قدرتې سنيݩ اۆستيݩه سایه سالار. شوْنېݩ اۆچين هم دنیا گلجک چاغا مقدس حسابلانار، اوْݩا خۉدایېݩ اوْغلې ديیيلار. ۳۶مانا، سنيݩ غارېنداشېݩ اليزابتيݩ هم غاررېلېغېنا غارامازدان، گؤوراسينده چاغا بار. بچه‌دانې غۉرې ديیيلیوْن بۉ عیال شيپيلأ آلتې آیلېق گؤوراليدير. ۳۷چۆنکي خۉدایېݩ یانېندا بوْلماجاق زات یوْقدېر“ ديیيپ جواب بردي. ۳۸مریم: ”من اربابېݩ کنيزيديرين. غوْی، ماݩا سنيݩ آیدېشېݩ یانې بوْلسېن“ ديیدي. اوْننان سوْݩ فرشته اوْنېݩ یانېننان گيتدي.
۳۹شوْل گۆنلرده مریم یوْل انجاملارېنې تۉتېپ، غېسدانېپ یهۉدیانېݩ داغلېقلارېنېݩ آراسېنداقې بير شهره گيتدي. ۴۰اوْل یرده زِکریانېݩ اۆیينه بارېپ، اليزابته سلام بردي. ۴۱مریميݩ سلامېنې اشيدان بادېنا، گؤوراسيندأکي چاغا غېمېلداپ، اليزابت مقدس رۉحدان دوْلدې. ۴۲اوْل بلند سس بيلان غېغېرېپ: ”سن عیاللار آراسېندا یالقانانسېݩ، گؤورأݩدأکي چاغا هم یالقاناندېر! ۴۳اربابېمېݩ اناسي منيݩ یانېما گلار یانې، من نأديپ بۉرقم یالقاندېمقام؟ ۴۴سلامېݩ غۉلاغېما گليپ یتان بادېنا، گؤورأمدأکي چاغا بگانجيننن یاݩا غېمېلدادې. ۴۵اربابېݩ آیدانلارېنېݩ عمله آشجاقلېغېنا ايمان گتيران غېز بختلېدېر!“ ديیدي.
۴۶ مریم شۉرقم ديیدي:
”جانېم اربابې بیگالدیوْر،
۴۷ رۉحېم خلاصکأريم خۉدایا خوْش بوْلیوْر.
۴۸اوْل من عاجز کنيزينه نظرېنې سالدې.
مۉننان سوْݩ همه نسللر ماݩا بختلې ديیارلر.
۴۹قدرتې‌گۆیچلي منيݩ اۆچين کتته ايشلر اتدي.
اوْنېݩ آدې مقدسدير.
۵۰اوْل نسللر بوْیې اؤزيننن قوْرقیوْنلارا مرحمت ادار.
۵۱اوْل گۆیجي بيلان کتته ايشلري عمله آشېردې،
کتته-گؤوۆن انسانلارې یۆراکلرينيݩ فکرلري بيلان پير-پېتراق اتدي.
۵۲حکمدارلارې تختېننان دۆشۆريپ،
عاجز انسانلارې بیگالتدي.
۵۳آچلارې نأز-نعمتدن دوْیرېپ،
بایلارې بوْلسا بوْش غایتاردې.
۵۴-۵۵آتالارېمېزا وعده بريشي یانې،
ابراهیم بيلان اوْنېݩ نسلينه هميشاليک
رحمدارلېق اتمگي هيچ اۉنۉتمان،
غۉلې اسرائیل مردمه کمک اتدي“.
۵۶ مریم اليزابتيݩ اۆیينده اۆچ آیا غوْلای بوْلېپ، سوْݩ اۆیينه پس گيتدي.
۵۷اليزابتيݩ آیې-گۆني دوْلېپ، بير اوْغۉل دنیا گتيردي. ۵۸همسایالارېدېر دوْغان-غارېنداشلارې اربابېݩ اوْݩا کتته مرحمت ادانليگيني اشيديپ، اوْنېݩ بيلان خوْش بوْلدېلار. ۵۹سکيزينجي گۆن چاغانې سنت اتمأنه گلديلر. اوْݩا آتاسې زِکریانېݩ آدېنې داقجاق بوْلدېلار. ۶۰اما اناسي مۉݩا ضد بوْلېپ: ”یوْق، اوْنېݩ آدې یحیی بوْلمالېدېر“ ديیدي. ۶۱مردم اوْݩا: ”سنيݩ غارېنداشلارېݩېݩ آراسېندا یحیی آتلې یوْق“ ديیديلر. ۶۲اوْننان سوْݩ اوْلار چاغانېݩ آتاسېنا اشاره بيلان دۆشينديريپ، اوْنېݩ آدېنا نأمه داقېلېݩ ديیيپ سوْرادېلار. ۶۳زِکریا انسانلاردان هم یازار یانې بير تختانېݩ بؤلاگيني ديلأپ آلېپ، اوْنېݩ یۆزينه ”اوْنېݩ آدې یحیی“ ديیيپ یازدې. همالر حیران غالدې. ۶۴شوْل وقتدا زِکریانېݩ ديلي آچېلېپ، خۉدایا آیدېم آیدېپ، گپلامأنه باشلادې. ۶۵همسایالارېݩ هماسيني قوْرقې غاپلادې. یهۉدیه داغلېغېنېݩ همه یرينده بۉ بوْلان واقعلارېݩ بارېسې حقدا گۆررۆݩ اديلدي. ۶۶مۉنې اشيدانلريݩ بارې بۉ زاتلار حقدا فکر اديپ: ”بۉ چاغا کيم بوْلارقا؟“ ديیشیوْرتې. چۆنکي اربابېݩ گۆیجي اوْنېݩ بيلانتي.
۶۷چاغانېݩ آتاسې زِکریا مقدس رۉحدان دوْلېپ، شۉرقم پیغمبرليک اتدي:
۶۸”اسرائیلېݩ خۉدایې اربابا شکرلر بوْلسېن!
چۆنکي اوْل اؤز مردمينه نظرېنې سالېپ، خلاص اتدي.
۶۹-۷۱قديم زماندا مقدس پیغمبرلر آرقالې وعده بريشي یانې،
دشمنلارېمېزدان بيزي خلاص اتمأنه،
بيزلري یک گؤریوْنلارېݩ هماسينيݩ اليننن دېندېرمانا،
اوْل بيزيݩ اۆچين اؤز غۉلې داۉدېݩ نسليننن
بير گۆیچلي خلاصکأر چېقاردې.
۷۲اوْل مۉنې آتالارېمېزا رحمدارلېق اتمک اۆچين،
اؤز مقدس پیمانېنې یاددا ساقلاماق اۆچين اتدي.
۷۳آتامېز ابراهیما قسم ايچيپ، شۉرقم وعده بردي:
۷۴-۷۵دشمنلارېمېزېݩ اليننن بيزي خلاص اتمأنه،
عمربوْی حضۉرېندا قوْرقۉسېز،
مقدسليک هم دوْغرۉلېق بيلان
غۉللېق اتمأنه فرصت بردي.
۷۶ای، فرزنديم، سن هم گۆیچلي خۉدایېݩ پیغمبري ديیان آدې آلارسېݩ!
اربابا یوْل تیارلاماق اۆچين، اوْنېݩ اؤݩيننن یؤريرسيݩ.
۷۷گنالارېنېݩ باغېشلانماغې آرقالې
اوْلارېݩ خلاص بوْلجاقلېغېنې
اوْنېݩ مردمينه عیان ادارسيݩ.
۷۸خۉدایېمېز مهر-شفقتدان دوْلۉدېر:
اوْل آسماننان اۆستيميزه گۆن شعلاسيني دؤکديرار.
۷۹غاراݩقېلېقدا و اؤلۆم سایاسېندا اوْتۉرانلارا اېشېق سچيلار،
آردېملارېمېز دېنچلېق-پیرۉزلېق یوْلېنا ايبريلار“.
۸۰شوْنېݩ اۆچين، چاغا اؤسیوْرتې و رۉحې گۆیچلانیوْرتې. یحیی اسرائیل مردمينه گؤرينمالي گۆنلرينه چنلي چؤلده یاشادې.
۱شوْل گۆنلرده رۉم پادشاسې قیصر آگۉستۉس همه پادشالېغېندا سرشمارلېق اتمک اۆچين حکم چېقاردې. ۲بۉ بيرينجي سرشمارلېق کيرينيۉسېݩ سۉریه ولایتېنېݩ حکمدارلېق ادان وقتېندا بوْلېپ اؤتيپدير. ۳مردميݩ سرشمارلېق بوْلماق اۆچين، هر کيم اؤز شهرينه گيتدي.
۴شۉنېݩ اۆچين، یۉسف هم جليلادأکي ناصره شهريننن چېقېپ، داۉدېݩ یهۉدیاداقې بیت‌لحم شهرينه گيتدي، سببي اوْل داۉدېݩ نسلينننتي. ۵یۉسف سرشمارلېق بوْلماق اۆچين اوْل یره گؤورالي آداغلېسې مریمي هم آلېپ گيتدي. ۶-۷اوْلار بیت‌لحمداقالار، مریميݩ آیې-گۆني دوْلېپ، بيرينجي اوْغلېنې دنیا گتيردي. مریم اوْنې غۉندادې، بير آخېردا یاتيردې، سببي اوْلار مهمانخانادان یر تاپمانتېلار.
۸شوْل گيجه بیت‌لحمېݩ غوْلایېندا کأبير چوْپانلار سۆرۆلريني غوْرېیوْرتېلار. ۹بيردن اوْلارېݩ اؤݩينده اربابېݩ بير فرشتاسي تاپېلدې و اربابېݩ یالقېمې داش-تؤواراگي یاختېلتدې. چوْپانلار کأن قوْرقدېلار. ۱۰فرشته اوْلارا: ”قوْرقماݩ! من سيزه همه مردمي بگانديرجک شادلېقلې خوْش خبرې اعلان ادیوْرېن: ۱۱شۉ گۆن داۉدېݩ شهرينده سيزيݩ اۆچين بير خلاصکأر دنیا گلدي. اوْل اربابېمېز مسيحدير. ۱۲مانا، بۉ سيزه بير علامت بوْلار: سيز غۉنداغا دوْلانېپ، آخېردا یاتان بير چاغانې تاپارسېݩېز“ ديیدي. ۱۳بيردن فرشته بيلان بيرليکده آسماننان سان-ساجاقسېز خۉدایېݩ عسکرلري گؤريندي. اوْلار خۉدایې اؤويپ شهرتلانديرديلر:
۱۴”آسمانلاردا خۉدایا شهرت بوْلسېن!
خۉدایدان مرحمت تاپان یردأکي انسانلارا پاراخاتلېق بوْلسېن!“ ديییوْرتېلار.
۱۵ فرشتالر چوْپانلارېݩ یانېننان آیرېلېپ، آسمانا گيدانلرينده، چوْپانلار بيري-بيرلرينه: ”یؤريݩ، بیت‌لحما گيداليݩ. اربابېݩ بيزه عیان ادان بۉ واقعسېنې گؤراليݩ“ ديیشديلر.
۱۶شۉنېݩ اۆچين، اوْلار غېسدانېپ گيديپ، مریمي، یۉسفې و آخېردا یاتان چاغانې تاپدېلار. ۱۷اوْلار عيسانې گؤرانلرينده، بۉ چاغا حقدا اشيدانلريني اوْلارا گۆررۆݩ برديلر. ۱۸چوْپانلارېݩ گۆررۆݩلريني اشيدانلريݩ بارې حیران غالدې. ۱۹مریم بوْلسا بۉ زاتلارېݩ بارې اۆچين فکره گيديپ، اوْلارې یۆراگينده ساقلایوْرتې. ۲۰چوْپانلار همه گؤريپ-اشيدانلرينيݩ اؤزلرينه آیدېلېشې یانې بوْلانلېغې اۆچين، خۉدایې شهرتلانديرديلر، اؤوگۆلر بيلان اېزلارېنا گيتديلر.
۲۱سکيزينجي گۆن چاغانې سنتلامالي بوْلاندا، اوْنېݩ آدېنا عيسی داقدېلار. بۉ اوْنېݩ اناسينيݩ گؤوراسينده غالمازدان اؤݩ، فرشتأنيݩ اوْݩا بران آدېتې.
۲۲ مۉسانېݩ قانۉنې بوْیۉنچا گچيريلیوْن پأکلانيش دأپ-دستۉرلارېݩ برجای اديلمالي وقتې یتيپ گلانده، یۉسف بيلان مریم عيسانې اربابا باغېش اتمک اۆچين، اوْنې اۉرشليمه آلېپ گيتديلر. ۲۳قانۉندا: ”بيرينجي دنیا گلان هر بير ارکاک گؤباکلي اربابا باغېش اديلمالي“ ديیيپ یازېلاندېر. ۲۴اوْلار قانۉندا یازېلېشې یانې، ”ايکي قُمریې یا-هم کبۉتري“ هم قربانلېق حکمينده هؤدۆر اتماليتيلر.
۲۵شوْل وقت اۉرشليمده شمعۉن آتلې بير دوْغرې و تقوا آدم یاشایوْرتې. اوْل اسرائیل مردمينيݩ آزاد اديلمگينه غاراشیوْرتې، مقدس رۉح اوْنېݩ اۆستينداتي. ۲۶اوْݩا اربابېݩ مسيحيني گؤرمزدن اؤݩ اؤلماجکليگي مقدس رۉح طرفېننان عیان بوْلېپتې. ۲۷شمعۉن مقدس رۉحېݩ یوْل گؤرکازماسي بيلان عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېنا گلدي. عيسانېݩ انه-آتاسې تۉرات کتابدا یازېلان عادتې برجای اتمک اۆچين، چاغانې ايچاري سالانلارېندا، ۲۸شمعۉن اوْنې غۉجاغېنا آلېپ، خۉدایا آلقېش آیدېپ، شۉرقم ديیدي: ۲۹”یا ارباب، اؤز بران وعدأݩه وره، ايندي غۉلېݩ آرقایېن امانت جانېنې بريپ بيلار. ۳۰-۳۱مانا، سنيݩ همه مردملريݩ اؤݩينده تیارلان خلاصکأريݩي گؤزيم بيلان گؤرديم. ۳۲بی‌گانه ملتلره عیانلېق برجک، مردميݩ اسرائیلې شهرتلانديرجک اېشېغې گؤرديم“.
۳۳چاغا اۆچين آیدېلیوْن سؤزلره اوْنېݩ انه-آتاسې حیران غالدې. ۳۴شمعۉن اوْلارا آق پاتا بريپ، اناسي مریمه: ”بۉ چاغا خۉدای طرفېننان بريلان علامت بوْلېپ، انسانلار اوْݩا ضد چېقارېلار. اوْل سببلي اسرائیل مردميݩ ايچيننن کؤپ انسانلار هلاک بوْلار، کؤپ انسانلار بوْلسا یالقانار. ۳۵شوْندا کأن یۆراکلريݩ سرلې فکرلري عیان بوْلار. سنيݩ یۆراگيݩه هم غېلېچ یانې سانجېلار“ ديیدي.
۳۶-۳۷اوْل یرده سگسان تؤرت یېلدان بأري دۉل یاشایوْن حَننا آتلې غاررې پیغمبر عیال هم بارتې. اوْل اَشیر تيراسيننن پانۉیليݩ غېزېتې. اوْل طوْی ادانننن سوْݩ أري بيلان یتدي یېل یاشاپ، دۉل غالېپتې. بۉ عیال هميشه عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېندا بوْلېپ، روْزه تۉتېپ، دعا اديپ، گيجه-گۆنديز خۉدایا عبادت ادیوْرتې. ۳۸حَننا هم عیني شوْل وقت گليپ، اربابا اؤوگي آیدېپ، اۉرشليميݩ خلاص بوْلماغېنا غاراشیوْنلارېݩ بارېنا بۉ چاغانېݩ حقېندا گۆررۆݩ بردي. ۳۹یۉسف بيلان مریم مۉسانېݩ قانۉنې بوْیۉنچا همه زادې برجای ادانلريننن سوْݩ، جليلأ، اؤزلرينيݩ ناصره شهرينه پس گلديلر. ۴۰چاغا اۉلالېپ، گۆیچده و عقلدا اؤسیوْرتې. خۉدایېݩ مرحمتي اوْنېݩ اۆستينداتي.
۴۱ عيسانېݩ انه-آتاسې هر یېل فِصَح هایدېندا اۉرشليمه گيدیوْرتېلار. ۴۲عيسی اوْن ايکي یاشېنا یتانده، اوْلار هایت عادتې بوْیۉنچا ینه اۉرشليمه گيتديلر. ۴۳هایت تۆکاناننن سوْݩ، اوْلار اۆیلرينه طرف یوْلا دۆشديلر. یاش عيسی بوْلسا اۉرشليمده غالدې، اما اوْنېݩ انه-آتاسېنېݩ مۉننان خبرې یوْقتې. ۴۴اوْلار اوْنې یوْلچېلارېݩ آراسېندادېر فکر اديپ، بير گۆنليک یوْلې یؤريديلر. اوْننان سوْݩ اوْنې دوْغان-غارېنداشلارېنېݩ، دوْست-یارلارېنېݩ آراسېننان گؤزلأپ باشلادېلار. ۴۵اوْنې گؤزلأپ تاپمانېننان سوْݩ، اېزلارېنا اۉرشليمه پس گيتديلر. ۴۶اۆچ گۆننن سوْݩ، اوْنې عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېننان تاپدېلار. اوْل دين استادلارېنېݩ آراسېندا اوْتۉرېپ، اوْلارې ديݩلأپ، سوْراقلار بریوْرتې. ۴۷عيسانې ديݩلایوْنلارېݩ بارې اوْنېݩ هۉشېنا، بریوْن جوابلارېنا حیران غالیوْرتېلار. ۴۸انه-آتاسې اوْنې گؤرانلرينده گنگ غالدېلار. اناسي اوْݩا: ”اوْغلېم! نأمه اۆچين بۉرقم اتديݩ؟ آتاݩ ايکيميز کأن غایغې اديپ، سني گؤزلاديک“ ديیدي. ۴۹عيسی اوْلارا: ”مني نأمه اۆچين گؤزلاديݩيز؟ سيز منيݩ آتامېݩ اۆیينده بوْلمالېلېغېمې بيلمیوْرتېݩېزمې؟“ ديیدي. ۵۰اما اوْلار اوْنېݩ نأمه ديیجک بوْلیوْنلېغېنا دۆشينماديلر. ۵۱اوْننان سوْݩ عيسی انه-آتاسې بيلان ناصره شهرينه پس گيتدي، اوْلارېݩ سؤزينه غۉلاق آسدې. اما اوْنېݩ اناسي بۉ گۆررۆݩلريݩ هماسيني یۆراگينده ساقلایوْرتې. ۵۲عيسی عقل-هۉشدا، بوْیدا اؤسيپ، خۉدایېݩ هم انسانلارېݩ گؤوۆنيني غازانیوْرتې.
۱ رۉم پادشاسې تيبارای قیصريݩ حکمدارلېغېنېݩ اوْن بأشينجي یېلېندا، پنطیوس پیلاطۉس یهۉدیه ولایتېنېݩ حاکمي زمانېندا هيرۉديس – جليله ولایتېنې، اوْنېݩ دوْغانې فيليپ – ايتۉریا بيلان تراخوْنيتيس ولایتلارېنې، ليسانيیاس آبيلين ولایتېنې، حکمروانلېق ادیوْرقالار، ۲حَننا بيلان قایافا هم کتته کاهنتېلار. شوْندا زِکریانېݩ اوْغلې یحیی چؤلده یاشایوْرقا خۉدایېݩ سؤزي عیان بوْلدې. ۳یحیی اُردن دریاسېنېݩ تؤواراگيندأکي همه یرلره آیلانېپ، انسانلارا گنالارېنېݩ باغېشلانماغې اۆچين تۉبه اديپ، سۉوا چۆمديريلمکلريني تبليغ ادیوْرتې. ۴اِشعیا پیغمبر بۉ اۆچين اؤز کتابېندا شۉرقم یازېپتې:
”چؤلده بير سس غېغېریوْر:
’اربابا یوْل تایېنلاݩ!
اوْنېݩ یؤريجک یوْللارېنې تیارلاݩ!
۵همه درالر دوْلدېرېلار،
همه دپالر پسالديلر،
اگري-غېشېق یوْللار دوْغرۉلانار،
بۆدۆر-سۆدۆر یؤريجک یوْللار اندگانلانار.
۶شوْندا همه انسانلار خۉدایېݩ خلاص اديشيني گؤرارلر‘“.
۷بير کتته جمعیت سۉوا چۆمديريلمک اۆچين، یحیانېݩ یانېنا گلدي. یحیی اوْلارا شۉرقم یۆزلاندي: ”ای، یېلانلار نسلي! گلجک غضبدان غاچېپ غۉتېلمانېنې کيم سيزه آیدېپ بيلديردي؟ ۸مۉننان سوْݩ ادان تۉباݩېزا مناسب میوه بريݩ. اؤز-اؤزيݩيزه: ’بيزيݩ آتامېز ابراهیمدېر‘ ديیيپ آیتماغې فکريݩيزه هم گتيرمأݩ. من سيزه شۉنې آیدایېن: خۉدای ابراهیم اۆچين شۉ داشلاردان هم فرزند یارادېپ بيلیوْندېر. ۹مانا، پالتا شيپيلأ درختلارېݩ دۆیبينده بار: یاغشې میوه برمیوْن هر بير درخت چاپېلېپ، اوْدا تاشلانار“.
۱۰مردم یحیادان: ”اوْندا، بيز نأمه اتمالي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۱یحیی: ”ايکي کؤیناکلي بيريني کؤیناکسيزه برسين. نانې بوْلان هم شوْنېݩ یانې اتسين“ ديیيپ جواب بردي. ۱۲مالیاتچېلار-هم چۆمديريلمک اۆچين اوْنېݩ یانېنا گليپ: ”استاد، بيز نأمه اتمالي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۳یحیی اوْلارا: ”اؤزيݩيزه بۉیرېلاننان سۆشيک آلماݩ“ ديیدي. ۱۴اوْننان سوْݩ عسکرلر-هم: ”بيز نأمه اتمالي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. اوْلارا: ”هيچ کيمنن زوْردان پۉل آلماݩ، ناحق یره تهمت آتماݩ، اؤز حقېݩېزا قایل بوْلېݩ“ ديیدي.
۱۵مردم مسيحه اميد بيلان غاراشیوْرتې و همالر یحیی حقدا یۆراکلرينده: ”یحیی شوْل مسيح بوْلماسېن؟“ ديیيپ اوْیلانیوْرتې. ۱۶یحیی اوْلارا: ”من سيزي سۉوا چۆمديریوْرېن، اما مننن حاص گۆیچلي بيري گلار، من حتّیٰ اوْنېݩ کؤوشينيݩ باغېنې چؤزمأنه-هم مناسب دألديرين. اوْل سيزي مقدس رۉحا هم اوْدا چۆمديرار. ۱۷اوْنېݩ خرمن سوْوۉریوْن چهارشاخې اليندادير. اوْل خرمن یريني سۆپۆريپ، بۉغدایې انبرېنا اۆیشۆرار، سامانې بوْلسا اؤچماسيز اوْتدا یاقار“ ديیدي.
۱۸یحیی باشغا-هم کؤپ نصيحتلار بريپ، مردمه خوْش خبرې تبليغ ادیوْرتې. ۱۹اما یحیی والی هيرۉديسي، اؤز یݩاسي هیرۉدیا اۆیلاناني اۆچين و باشغا-هم کؤپ یامان ايشلري اداني اۆچين، ملامت اتدي. ۲۰اوْل یحیانې بنديخانا سالماق بيلان اؤݩکي ادان همه یامان ايشلرينيݩ اۆستينه ینه بير یامان ايش غوْشدې.
۲۱همه مردم سۉوا چۆمديريليپ چېقارېلاننان سوْݩ، عيسی-هم سۉوا چۆمديريلدي. اوْل خۉدایا دعا ادیوْرقا، آسمان آچېلېپ، ۲۲مقدس رۉح کبۉتريݩ شکلينده عيسانېݩ اۆستينه اينيپ غوْندې. آسماننان بير سس: ”سن منيݩ یاغشې گؤریوْن اوْغلېمسېݩ. من سننن کؤپ راضېدېرېن“ ديیدي.
۲۳ عيسی اؤز خدمتېنا باشلان وقتې اوْتۉز یاشلارېنداتې. اوْل یۉسفېݩ اوْغلې حسابلانیوْرتې. یۉسف عيلينيݩ اوْغلې، ۲۴عيلي ماتتادېݩ، ماتتات لاوينېݩ، لاوي ملکينيݩ، ملکي یاننایېݩ، یاننای یۉسفېݩ، ۲۵یۉسف ماتتاتیانېݩ، ماتتاتیا عامۉسېݩ، عامۉس ناحۉمېݩ، ناحۉم حسلينيݩ، حسلي ناغایېݩ، ۲۶ناغای ماخادېݩ، ماخات ماتتاتیانېݩ، ماتتاتیا شيميیيݩ، شيميی یوْسخيݩ، یوْسخ یوْدانېݩ، ۲۷یوْدا یوْخانانېݩ، یوْخانان رسانېݩ، رسا زرۉبابېلېݩ، زرۉبابېل شالتیئیليݩ، شالتیئیل نرينيݩ، ۲۸نري ملکينيݩ، ملکي آددېنېݩ، آددې قوْسامېݩ، قوْسام المادامېݩ، المادام اريݩ، ۲۹ار یۉشعېݩ، یۉشع الیعازَريݩ، الیعازَر یوْرېمېݩ، یوْرېم ماتتادېݩ، ماتتات لاوينېݩ، ۳۰لاوي شمعۉنېݩ، شمعۉن یهۉدانېݩ، یهۉدا یۉسفېݩ، یۉسف یوْنامېݩ، یوْنام الیاقېمېݩ، ۳۱الیاقېم ملایانېݩ، ملایا مننانېݩ، مننا ماتتاتانېݩ، ماتتاتا ناتانېݩ، ناتان داۉدېݩ، ۳۲داۉد یَسانېݩ، یَسی عۉبیديݩ، عۉبید بۉعَزېݩ، بۉعَز سالانېݩ، سالا نَحشۉنېݩ، ۳۳نَحشۉن امينادابېݩ، اميناداپ آدمېنېݩ، آدمېن آرنېنېݩ، آرنې حِصرۉنېݩ، حِصرۉن فارِصيݩ، فارِص یهۉدانېݩ، ۳۴یهۉدا یعقۉبېݩ، یعقۉب اسحاغېݩ، اسحاق ابراهیمېݩ، ابراهیم ترانېݩ، ترا ناحۉرېݩ، ۳۵ناحۉر سِرۉغېݩ، سِرۉق رغۉوېݩ، رغۉو پلاگيݩ، پلاک اباريݩ، ابار شلانېݩ، ۳۶شلا قِینانېݩ، قِینان آرپاقشادېݩ، آرپاقشات سامېݩ، سام نۉحېݩ، نۉح لماگيݩ، ۳۷لماک متۉشلانېݩ، متۉشلا خَنۉخېݩ، خَنۉخ یراديݩ، یرات محلالليݩ، محلالل قِینانېݩ، ۳۸قِینان انوْشېݩ، انوْش شيثيݩ، شيث آدمېݩ اوْغلېتې، آدم بوْلسا خۉدایېݩ اوْغلېتې.
۱ عيسی مقدس رۉحدان دوْلېپ، اُردن دریاسېننان اېزېنا دوْلاندې. مقدس رۉح اوْنې چؤله آلېپ گيتدي. ۲عيسی اوْل یرده قېرق گۆنلأپ شیطان طرفېننان سېناغا سالېندې. شوْل گۆنلريݩ ايچينده اوْل هيچ زات ايیمادي، قېرق گۆننن سوْݩ بوْلسا عيسی آجېقدې.
۳شیطان عيسا: ”اگر سن خۉدایېݩ اوْغلې بوْلساݩ، بۉ داشېݩ نانا اؤوريلمگيني بۉیۉر“ ديیدي. ۴عيسی: ”مقدس کتابدا ’انسان فقط نان بيلان یاشامیوْر‘ ديیيپ یازېلاندېر“ ديیيپ جواب بردي.
۵سوْݩ شیطان عيسانې بير بلند داغا چېقارېپ، اوْݩا دنیانېݩ همه پادشالېقلارېنې بيرسليمده گؤرکازدي. ۶شیطان عيسا: ”من بۉلارېݩ هماسينيݩ حکمدارلېغېنې و شان-شهرتيني ساݩا برایين. بۉلار ماݩا بريلدي، من هم اوْنې ايسلأنيمه بريپ بيلیوْرېن. ۷شوْنېݩ اۆچين سن ماݩا سجده اتسأݩ، بۉلارېݩ بارې سنيݩکي بوْلار“ ديیدي. ۸عيسی شیطانا: ”’خۉدایېݩېز اربابا سجده اديݩ، و فقط اوْݩا غۉللېق اديݩ‘ ديیيپ هم مقدس کتابدا یازېلاندېر“ ديیيپ جواب بردي.
۹سوْݩ شیطان عيسانې اۉرشليمه گتيردي. اوْنې عبادت‌خانانېݩ چۆر دپاسينه چېقارېپ: ”اگر سن خۉدایېݩ اوْغلې بوْلساݩ، اؤزيݩي شۉ یردن آشاق تاشلا. ۱۰چۆنکي شۉرقم مقدس کتابدا یازېلاندېر:
’سني غوْرېماق اۆچين،
خۉدای فرشتالرينه سن اۆچين امر ادار.
۱۱آیاغېݩ داشا دگمز یانې،
اوْلار سني اللرينده گؤتارار‘“ ديیدي.
۱۲ عيسی شیطانا: ”’خۉدایېݩېز اربابې سېناماݩ‘ ديیيپ هم مقدس کتابدا یازېلاندېر“ ديیيپ جواب بردي.
۱۳شیطان عيسانې سېناقلارېݩ هماسيننن اؤتۆريپ تۆکاداننن سوْݩ، ینه بير فرصت اله گتيریوْنچا، عيسانې یکه غوْیېپ یانېننان گيتدي. ۱۴عيسی مقدس رۉحېݩ گۆیجي بيلان جليلأ پس گلدي. اوْل حقداقې گۆررۆݩلر اطرافېݩ چهار طرفېنا یایرادې. ۱۵اوْل یهۉدي مردملريݩ کنيسالرينده مردمه اؤوراتمأنه باشلادې، همالر اوْنې اؤویوْرتېلار.
۱۶بير گۆن عيسی اؤز کتته بوْلان شهرينه، یعنی ناصرا، گيتدي. اوْل سبت گۆني هميشاکي یانې کنيسأ بارېپ، مقدس یازغېلاردان اوْقيماق اۆچين یريننن تۉردې. ۱۷اوْݩا اِشعیا پیغمبريݩ کتابېنې برديلر. اوْل هم کتابې آچېپ، شۉ سؤزلريݩ یازېلان یريني تاپدې:
۱۸-۱۹ ”اربابېݩ رۉحې اۆستيمدادير.
غريبلارا خوْش خبرې اعلان اتمگيم اۆچين،
خۉدای مني سچيپ-سایلادې؛
اسيرلره آزادلېغې،
کؤرلره گؤزينيݩ آچېلجاقلېغېنې اعلان اتمأنه اوْل مني ايبردي.
ظلم آستېنداقېلارې آزادلېغا چېقارمانا،
اربابېݩ مرحمت یېلېنې جار اتمأنه مني ايبردي“.
۲۰اوْننان سوْݩ کتابې یاپېپ، اوْنې اېزېنا خدمتکأره بريپ اوْتۉردې. کنيسادأکيلريݩ بارې عيسا گؤزلایوْرتېلار. ۲۱عيسی اوْلارا: ”سيزيݩ اشيدان بۉ مقدس یازغېݩېز شۉ گۆن برجای بوْلدې“ ديیيپ، گۆررۆݩه باشلادې. ۲۲همالر عيسانې اؤويپ، اوْنېݩ آغزېننان چېقان عجایب یاغشې سؤزلره حیران غالېپ: ”بۉ یۉسفېݩ اوْغلې دألمي؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۳عيسی اوْلارا: ”سيزيݩ ماݩا: ’ای، طبيب، اوْزال اؤزيݩه شفا بر!‘ ديیان گپ-مثالې آیتجاقلېغېݩېزې بيليپ دۉرېن. سيز: ’کَفَرناحۉمدا ادان ايشلريݩي اشيتديک. اوْلارې شۉ یرده، اؤز یۉرديݩده-هم برجای ات‘-هم ديیارسيݩيز“ ديیدي. ۲۴اوْل ینه شۉرقم ديیدي: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، هيچ بير پیغمبر اؤز یۉردينده قبۉل اديلمیوْر. ۲۵سيزه حقيقتې آیدیوْرېن: الیاسېݩ زمانېندا اۆچ یېل آلتې آیلاپ آسماننان یکاجه دامجا-هم جالا داممان، همه یۉرده یامان آچلېق گلانده، اسرائیلدا کؤپ دۉل عیاللار بارتې. ۲۶اما الیاس اوْلارېݩ هيچ بيرينيݩ یانېنا ايبريلمأن، فقط صيدۉنداقې صَرَفَه شهرينده بوْلان بير بی‌گانه دۉل عیالېݩ یانېنا ايبريلدي. ۲۷شۉرقم هم، اِلیشع پیغمبريݩ زمانېندا اسرائیلدا پوْست کسللي کؤپ انسانلار بارتې. اما اِلیشع فقط سۉریالې بی‌گانه نَعمانېݩ یانېنا ايبريلدي و اوْننان باشغا هيچ کيم پأک بوْلمادې“. ۲۸بۉ سؤزلري اشيدانلرينده، کنيسادأکيلريݩ بارې قهر-غضبا مندي. ۲۹اوْلار آیاغا غالېپ، عيسانې شهردن قوْودېلار. ناصره شهري دپاده یرلاشیوْرتې. اوْلار اوْنې شوْل دپأنيݩ چۆر باشېنا چېقارېپ، آشاق تاشلاجاق بوْلدېلار. ۳۰اما عيسی اوْلارېݩ آراسېننان اؤتيپ، اوْل یردن چېقېپ گيتدي.
۳۱اوْننان سوْݩ عيسی جليلأنيݩ کَفَرناحۉم شهرينه گليپ، سبت گۆني مردمه تبليغ اتدي. ۳۲مردم اوْنېݩ تعليماتېنا حیران غالدې، سببي اوْل اختیارلېلېق بيلان گپلایوْرتې. ۳۳کنيساده ارواح-جنلې بير آدم بارتې. اوْل باتلې سس بيلان غېغېرېپ: ۳۴”ای، ناصرالې عيسی! بيزيݩ بيلان نأمه ايشيݩ بار؟ بيزي یوْق اتمأنه گلديݩمي؟ من سنيݩ کيمليگيݩي بيلیوْرېن، سن خۉدایېݩ مقدسيسيݩ“ ديیيپ غېغېردې. ۳۵عيسی ارواح-جنې ملامت اديپ: ”ايمسيم بوْل! بۉ آدمنان چېق!“ ديیيپ بۉیرېق بردي. شوْندا ارواح-جن اوْل آدمې همالريݩ اؤݩينده یره یېقدې، اما هيچ زیان یتيرمأن، اوْل آدمنان چېقدې. ۳۶همالر حیران غالېپ، بيري-بيرلرينه: ”بۉ نأهيلي سؤز؟ اوْل اختیار هم قدرت بيلان ارواح-جنلارا بۉیرېق بریوْر. اوْلار هم چېقېپ گيدیوْرلار“ ديیشديلر. ۳۷عيسی حقېنداقې خبر بۉ اطرافېݩ چهار طرفېنا یایرادې.
۳۸ عيسی کنيسادن چېقېپ، شمعۉنېݩ اۆیينه باردې. شمعۉنېݩ غاین-اناسيني غاتې غېزدېرېپ یاتېرتې. مۉݩا عيسادان کمک سوْرادېلار. ۳۹عيسی اوْنېݩ باشۉجېندا دۉرېپ، ايني غېزدېرما بۉیۉردې، اوْنېݩ ايني غېززېرماسې غوْیدې. اوْل عیال درراو یريننن تۉردې-هم، اوْلارا عزت اتمأنه باشلادې. ۴۰گۆن باتاندا، انسانلار هر تۆرلي کسلليلري عيسانېݩ یانېنا گتيرديلر. عيسی هم اوْلارېݩ هر بيرينيݩ اۆستينه اليني غوْیېپ شفا بردي. ۴۱کؤپۆسيننن ارواح-جنلار: ”سن خۉدایېݩ اوْغلېسېݩ!“ ديیيپ غېغېرېشېپ چېقیوْرتې. اما عيسی اوْلارې ملامت اديپ، گپلامکلرينه اجازه برمیوْرتې، سببي اوْلار اوْنېݩ مسيحليگيني بيلیوْرتېلار.
۴۲ارتاسي گۆن داݩ آتاندا، عيسی اۆیدن چېقېپ، بير چؤل یره گيتدي. مردم هم اوْنې گؤزلامأنه چېقدې. اوْلار عيسانې تاپانلارېندا، اوْنې اؤز یانلارېندا آلېپ غالمانا کوْشش ادیوْرتېلار. ۴۳عيسی اوْلارا: ”من خۉدایېݩ شالېغېنېݩ خوْش خبرېنې بۆیلاکي شهرلرده-هم تبليغ اتمالي، خۉد شوْنېݩ اۆچين هم ايبريلديم“ ديیدي. ۴۴شؤديپ، عيسی یهۉدیانېݩ کنيسالرينده خوْش خبرې تبليغ اتمگيني دوام اتدي.
۱بير گۆن عيسی جنیسارت دریانېݩ غېراسېندا تبليغ ادیوْرقا، مردم خۉدایېݩ سؤزيني ديݩلامک اۆچين، اوْنېݩ داشېنا اۆیشدي. ۲شوْندا عيسی دریانېݩ غېراسېندا دۉران ايکي غایېغې گؤردي. بالېقچېلار غایېقلاردان دۆشيپ، توْرلارېنې یۉوېپ دۉرتېلار. ۳عيسی غایېقلارېݩ بيرينه منيپ، غایېغېݩ ايیاسي شمعۉننان غېرادان بیرآز اۉزاقلاشماغې خواهش اتدي. اوْننان سوْݩ عيسی غایېغېݩ ايچينداکأ مردمه اؤوراتمأنه باشلادې. ۴عيسی سؤزيني تۆکاداننن سوْݩ، شمعۉنا: ”دریانېݩ چۉݩݩۉر یرينه گيديݩ-هم، بالېق تۉتماق اۆچين توْرلارېݩېزې سۉوا تاشلاݩ“ ديیدي. ۵شمعۉن اوْݩا: ”استاد! بۆتين گيجه زحمت چکيپ، هيچ زات تۉتېپ بيلماديک، اما سنيݩ سؤزيݩ خاطرېنا توْرلارې ینه سۉوا تاشلایېن“ ديیدي. ۶مۉنې آیدېلېشې یانې ادانلرينده، اوْلار شۉرقم بير کؤپ بالېق تۉتدېلار، توْرلارې-هم یېرتېلېپ باشلادې. ۷شوْݩا وره اوْلار بۆیلاکي غایېقداقې بالېقچېلارېݩ گليپ کمکلاشمکلري اۆچين، اللريني بۉلاپ اشارت اتديلر. اوْلار گليپ، ايکي غایېغې-هم بالېقدان دوْلدېردېلار. غایېقلار آز غالسا سۉوا باتېپتې. ۸شمعۉن پِطرُس مۉنې گؤرانده، عيسانېݩ آیاغېنا یېقېلېپ: ”ای، آقام! منيݩ یانېمنان گيت، من بير گنالې آدم!“ ديیدي. ۹تۉتان بالېقلارېنېݩ کؤپليگينه اوْنېݩ اؤزي و یانېنداقېلارېݩ هماسي حیران غالدې. ۱۰شمعۉنېݩ یوْلداشلارې یعقۉب بيلان یۉحنا آتلې زبادایيݩ اوْغۉللارې هم مۉݩا حیران غالدېلار. عيسی شمعۉنا: ”قوْرقما، سن مۉننان سوْݩ بالېق دراگينه انسانلارې تۉتارسېݩ“ ديیدي. ۱۱شۉنېݩ اۆچين، اوْلار غایېقلارېنې غېرا چېقارېپ، بار زادې تاشلاپ، عيسانېݩ اېزېنا دۆشديلر.
۱۲ عيسی شهرلريݩ بيرينداکأ، بير یامان پوْست کسللي بارتې. اوْل عيسانې گؤرانده، دېزېنا چؤکيپ، اوْݩا: ”ای، ارباب! اگر ايسلاسأݩ، مني بۉ کسلدن پأکلأپ بيلارسيݩ“ ديیيپ یالباردې. ۱۳عيسی هم اليني اۉزادېپ، اوْݩا دگريپ: ”ايسلایوْرېن، پأک بوْل!“ ديیدي. پوْست کسللي شوْبادا شفا تاپدې. ۱۴سوْݩ عيسی اوْݩا: ”مۉنې هيچ کيمه آیتما. اما گيت-هم، کاهنا اؤزيݩي گؤرکاز، یامان پوْست کسليننن شفا تاپانلېغېݩې همالره ثابت ادار یانې، مۉسانېݩ بۉیران صدقاسېنې بر“ ديیيپ بۉیۉردې. ۱۵اما عيسی حقېنداقې خبرلار بارها یایرایوْرتې. عيسانېݩ تبليغېنې ديݩلامک و کسللرينيݩ شفا تاپماغې اۆچين، اوْنېݩ یانېنا کتته جمعیت جمعلانیوْرتې. ۱۶عيسی بوْلسا کؤپلانچ یکه اؤزي چؤل یرلره گيديپ، خۉدایا دعا ادیوْرتې.
۱۷بير گۆن عيسی مردمه اؤوراديپ اوْتېرقا، جليله ولایتېݩ همه اوْبالارېننان، یهۉدیه ولایتېدېر اۉرشليم شهردن گلان فريسيلر بيلان تۉرات کتاب استادلارې-هم شوْل یرداتيلر. عيسی اربابېݩ قدرتې آرقالې کسللره شفا بریوْرتې. ۱۸شوْل وقت بيرنأچه آدم بير اېسماز کسللي دۆشاگي بيلان گؤتاريپ گتيردي. اوْلار اوْنې اۆیه سالجاق بوْلېپ عيسانېݩ یانېنا گتيرجک بوْلدېلار. ۱۹اما اۆیشان جمعیتدن یاݩا اوْنې ايچاري سالمانا یوْل تاپمانلارېننان سوْݩ، جایېݩ اۆستينه چېقېپ، خشتلريني سؤکيپ آچدېلار. اوْننان سوْݩ اېسماز کسللي دۆشاگي بيلان ساللاپ، عيسانېݩ اؤݩينه دۆشۆرديلر. ۲۰عيسی اوْلارېݩ ايمانېنې گؤريپ، اېسماز کسللأ: ”دوْست، سنيݩ گنالارېݩ باغېشلاندې“ ديیدي. ۲۱تۉرات استادلارې بيلان فريسيلر: ”خۉدایا ديل یتيریوْن بۉ آدم کيم؟ گنالارې یکه-تأک خۉدایدان باشغا کيم اؤتيپ بيلار؟“ ديیيپ، ايچي بيلان گپلاتمأنه باشلادېلار. ۲۲اما عيسی اوْلارېݩ نأمه فکر ادیوْنلېقلارېنې بيليپ، اوْلارا: ”نأمه اۆچين خیالېݩېزدا بۉرقم فکرلر ادیوْرسېݩېز؟ ۲۳هایسېنې آیتماق آݩسات: ’گنالارېݩ باغېشلاندې‘ ديیمکمي یا-هم: ’تۉر-هم، یؤري‘ ديیمک؟ ۲۴اما سيز انسان اوْغلېنېݩ یر یۆزينده گنالارې اؤتمأنه-هم اختیارېنېݩ بارلېغېنې بيليپ غوْیېݩ“ ديیدي. اوْننان سوْݩ اوْل اېسماز کسللأ: ”ساݩا ديییوْرېن، تۉر، دۆشاگيݩي آل-هم، اۆیيݩه گيت“ ديیدي. ۲۵اوْل هم همأنيݩ گؤزينيݩ آلېندا درراو یريننن تۉردې و دۆشاگيني جمعلادي، خۉدایې شهرتلانديريپ، اۆیينه گيتدي. ۲۶همه انسانلار حیران غالېپ، خۉدایې شهرتلانديرديلر. اوْلارې قوْرقې غاپلاپ آلدې، اوْلار: ”بۉ گۆن شۉرقم بير گنگ زاتلار گؤرديک“ ديیشديلر.
۲۷شۉننان سوْݩ عيسی داشارې چېقاندا، مالیات جمعلأپ اوْتۉران لاوينې گؤريپ، اوْݩا: ”منيݩ اېزېما دۆش!“ ديیدي. ۲۸اوْل هم یريننن تۉرېپ، همه زادې تاشلاپ، اوْنېݩ اېزېنا دۆشدي. ۲۹لاوي اؤز اۆیينده عيسی اۆچين بير کتته مهماندارلېق بردي. ساچاغېݩ باشېندا اوْلار بيلان بير کأن مالیاتچېلار و باشغا-هم کؤپ انسانلار ايیيپ-ايچيپ اوْتېرتېلار. ۳۰فريسيلر بيلان اوْلارېݩ تۉرات کتاب استادلارې اوْنېݩ شاگردلرينه: ”نأمه اۆچين مالیاتچېلاردېر گناهکارلار بيلان بيله ايیيپ-ايچیوْرسېݩېز؟“ ديیيپ هۆݩۆرداشديلر. ۳۱عيسی اوْلارا: ”طبيب ساغلارا دأل-هم، کسللره گراکدير. ۳۲من دوْغرۉلارې دأل-هم، گناهکارلارې تۉبه اتمأنه چاغېرمانا گلديم“ ديیيپ جواب بردي.
۳۳اوْلار عيسا: ”یحیانېݩ شاگردلري کأپيلأ روْزه تۉتېپ، دعا-ديلاگ ادیوْرلار، فريسيلريݩ شاگردلري هم شۉرقم، اما سنيݩ شاگردلريݩ ايیيپ-ايچیوْرلار“ ديیديلر. ۳۴عيسی: ”طوْیدا گيیاو دوْستلارېنېݩ یانېنداقا، سيز اوْنېݩ مهمانلارېنا روْزه تۉت ديیيپ بيلارسيݩيزمي؟ ۳۵اما گيیاويݩ اوْلاردان آلېنجاق گۆنلري گلار، شوْندا اوْلار روْزه تۉتارلار“ ديیيپ جواب بردي.
۳۶ عيسی اوْلارا شۉ مثالې آیدېپ بردي: ”هيچ کيم تازه کؤیناکدن یېرتېپ، کهنه کؤیناگه یاما سالماز. بوْلماسا، تازه کؤیناک هم یېرتېلار، تازه کؤیناکدن آلېننان یاما-هم کهنه کؤیناگه یاراشماز. ۳۷هيچ کيم تازه شرابې کهنه مشيکلره غۉیماز. بوْلماسا تازه شراب مشيکلري بؤوسيپ، شراب یره دؤکيلار، مشيکلر-هم ضایعلانار. ۳۸تازه شراب تازه مشيکلره غۉیېلمالېدېر. ۳۹هيچ کيم کهنه شرابې ايچاننن سوْݩ تازأني کۆیسامز. ’کهناسي یاغشې‘ ديیار“.
۱بير سبت گۆني عيسی بۉغدایلېغېݩ آراسېننان اؤتيپ باریوْرتې. اوْنېݩ شاگردلري بۉغدای باشلارېنې یوْلېپ، اللرينده اوْوېپ ايییوْرتېلار. ۲فريسيلريݩ کأبيري اوْلاردان: ”نأمه اۆچين سبت گۆني غاداغان ايشي ادیوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳عيسی اوْلارا: ”داۉد بيلان یانېنداقېلار آچ غالانلارېندا، سيز داۉدېݩ نأمه ادانليگيني هيچ اوْقيمادېݩېزمې؟ ۴اوْل خۉدایېݩ اۆیينه گيريپ، هؤدۆر نانلارېنې آلېپ ايیدي، یانېنداقېلارا هم بردي. بۉ اوْلار اۆچين غاداغانتې، فقط کاهنلارا اجازه بريلانتي“ ديیدي. ۵عيسی اوْلارا ینه-هم: ”انسان اوْغلې حتّیٰ سبت گۆنينيݩ-هم حکمدارېدېر“ ديیدي.
۶باشغا بير سبت گۆني عيسی کنيسا بارېپ، مردمه اؤوراتمأنه باشلادې. اوْل یرده ساغ الي شل بوْلان بير آدم بارتې. ۷تۉرات کتابېݩ استادلارې بيلان فريسيلر عيسانې عیبلاماقچې بوْلدېلار. سبت گۆني کسله شفا برارميکأ ديیيپ، اوْنې پیلایوْرتېلار. ۸عيسی اوْلارېݩ فکرلريني بيليپ، الي شل آدما: ”یريݩنن تۉر، اوْرتا چېق!“ ديیدي. اوْل هم یريننن تۉرېپ، اوْرتادا دۉردې. ۹اوْننان سوْݩ عيسی اوْلاردان: ”سيزه بير سوْراغېم بار: ’قانۉن بوْیۉنچا سبت گۆني یاغشېلېق اتمک دوْغرۉمې یا-هم یامانلېق؟ بيرينيݩ جانېنې خلاص اتمک دوْغرۉمې یا-هم هلاک اتمک؟‘“ ديیيپ سوْرادې. ۱۰عيسی تؤواراگيندأکيلريݩ هماسينه گؤز گزديريپ چېقېپ، یاݩقې آدما: ”اليݩي اۉزات!“ ديیدي. اوْل هم اليني اۉزادېپ، شوْبادا شفا تاپدې. ۱۱اوْلار بوْلسا قهر-غضبا منيپ، عيسانې نأمه اتماليليگي اۆچين اؤز آرالارېندا مصلحتلاشمانا باشلادېلار.
۱۲شوْل گۆنلرده عيسی دعا اتمک اۆچين داغا چېقدې و همه گيجأني خۉدایا دعا اديپ ارتيره چېقدې. ۱۳گۆن دوْغاندا، شاگردلريني یانېنا چاغېردې. اوْلاردان اوْن ايکي سانېسېنې سایلاپ، اوْلارې رسۉللېغا بللادي. ۱۴اوْلار شۉلاردېر: شمعۉن (عيسی اوْݩا پِطرُس لقبېنې بردي)، اوْنېݩ دوْغانې آندرېس، یعقۉب، یۉحنا، فيليپ، بارتوْلوْمی، ۱۵متی، توْماس، آلفينيݩ اوْغلې یعقۉب، وطنچې شمعۉن، ۱۶یعقۉبېݩ اوْغلې یهۉدیه و عيسی خائنلېق ادان یهۉدا ايسقاريیوْت.
۱۷ عيسی اؤزينيݩ اوْن ايکي رسۉلې بيلان داغدان آشاق دۆشيپ، بير انداگان یرده دۉردې. اوْل یرده اوْنېݩ باشغا-هم کأن شاگردلري اۆیشيپ، همه یهۉدیادان، اۉرشليمنن، صۉر بيلان صيدۉنېݩ تؤواراکلريننن کؤپ انسانلار گليپتي. ۱۸اوْلار عيسانې ديݩلامأنه و کسللرينه شفا تاپمانا گليپتيلر. ارواح-جنلاردان عذاب چکیوْنلار-هم شفا تاپیوْرتېلار. ۱۹همه انسانلار عيسا ال دگيرجک بوْلېپ کوْشش ادیوْرتې، سببي اوْننان چېقیوْن گۆیچ اوْلارېݩ هماسينه شفا بریوْرتې.
۲۰اوْننان سوْݩ عيسی شاگردلرينه گؤزلأپ، شۉرقم ديیدي:
”ای، غريبلار، سيز بختلېسېݩېز،
چۆنکي خۉدایېݩ شالېغې سيزيݩکيدير!
۲۱ای، شۉ وقت آچلېق چکیوْنلار، سيز بختلېسېݩېز،
چۆنکي دوْیارسېݩېز.
شيپيلأ آغلایوْنلار، سيز بختلېسېݩېز،
چۆنکي شادلېقدان گۆلارسيݩيز.
۲۲ انسان اوْغلې سببلي باشغالار سيزي یک گؤريپ، آرالارېننان قوْوان وقتې، سيزه سؤگيپ، آدېݩېزې غارالان وقتې بختلېسېݩېز! ۲۳شوْل گۆن خوْش بوْلېݩ، بگانچدن بؤکالأݩ، سببي آسمانلاردا آلجاق سېلاغېݩېز کتتادير. اوْلارېݩ آتا-بابالارې-هم پیغمبرلره شۉرقم اتديلر.
۲۴اما وای حالېݩېزا، ای، بایلار!
چۆنکي سيز شيپيلأ گۆوۆنيگيݩيزي تاپانسېݩېز.
۲۵وای حالېݩېزا، ای، شۉ وقت دوْقلار!
چۆنکي سيز آچلېق چکارسيݩيز.
وای حالېݩېزا، ای، شۉ وقت گۆلیوْنلار!
چۆنکي سيز یاس تۉتېپ آغلارسېݩېز.
۲۶همه انسانلار سيزي اؤوان محلې، وای حالېݩېزا!
چۆنکي آتا-بابالارې-هم یالان پیغمبرلره شۉرقم اديپتيلر.
۲۷اما، ای، مني ديݩلایوْنلار، سيزه شۉرقم ديییوْرېن: دشمنلارېݩېزې یاغشې گؤريݩ، اؤزيݩيزي یک گؤریوْنلارا یاغشېلېق اديݩ. ۲۸اؤزيݩيزه غارغایوْنلار اۆچين برکت ديلأݩ، اؤزيݩيزي غېنایوْنلار اۆچين خۉدایا دعا-ديلاگ اديݩ. ۲۹بير یاݩاغېݩا اۉرانا بۆیلاکي یاݩاغېݩې-هم تۉت. دوْنېݩې آلاننان کؤیناگيݩي هم غایغېرما. ۳۰سننن ديلأنه بر، اؤزيݩنن بير زات آلاننان اېزېنا سوْراما. ۳۱انسانلارېݩ اؤزيݩيزه نأمه اتمگيني حالایوْن بوْلساݩېز، سيز-هم اوْلارا شۉرقم اديݩ. ۳۲سيز اؤزيݩيزي یاغشې گؤریوْنلارې یاغشې گؤریوْن بوْلساݩېز، مۉنېݩ بيلان نأمه حرمت غازانیوْرسېݩېز؟ گناهکارلار-هم اؤزلريني یاغشې گؤریوْنلارې یاغشې گؤریوْرلار. ۳۳سيز اؤزيݩيزه یاغشېلېق ادیوْنلارا یاغشېلېق ادیوْن بوْلساݩېز، مۉنېݩ بيلان نأمه حرمت غازانیوْرسېݩېز؟ گناهکارلار-هم شۉرقم ادیوْندېرلار. ۳۴اېزېنا آلماق اميدې بيلان قرض بریوْن بوْلساݩېز، مۉنېݩ بيلان نأمه حرمتا مناسبسېݩېز؟ گناهکارلار-هم بران قرضېنې اېزېنا آلماق نيّتي بيلان گناهکارلارا قرض بریوْندېرلار. ۳۵دشمنلارېݩېزې یاغشې گؤريݩ، یاغشېلېق اديݩ، بران زادېݩېز اېزېنا آلماسېز قرض بريݩ. شوْندا سيزيݩ سېلاغېݩېز کتته بوْلېپ، خۉدایېݩ اوْغۉللارې بوْلارسېݩېز، سببي اوْل قدرېنې بيلمزلره-هم، یامانلارا-هم مهرباندېر.
۳۶آسمانداقې آتاݩېزېݩ رحملي بوْلېشې یانې، سيز-هم رحملي بوْلېݩ.
۳۷باشغالارې قاضيلېق اتمأݩ، شوْندا سيز هم قاضيلېق اديلمارسيݩيز. هيچ کيمي ملامت اتمأݩ، شوْندا سيز هم ملامت بوْلمارسېݩېز. باشغالارېݩ خطالارېنې باغېشلاݩ، سيزيݩ خطالارې-هم خۉدای طرفدان باغېشلانارسېݩېز. ۳۸بريݩ، سيزه-هم بريلار. بران قابېݩېزدا دوْلدېرېلېپ، پۆراپۆر اديليپ، بران اؤلچاگيݩيز بيلان دوْلدېرېلېپ اتاگيݩيزه غۉیېلار. هایسې اؤلچاگ بيلان اؤلچاسأݩيز، سيزه-هم شوْل اؤلچاگ بيلان اؤلچالار“.
۳۹ عيسی اوْلارا بير مثال هم آیدېپ بردي: ”کؤر کؤري ايديپ بيلارمي؟ ايکيسي هم چۉقۉرا غاچمازمې؟! ۴۰شاگرد اؤز معلميننن یوْقارې دألدير، اما اوْقۉنې تۆکاداننن سوْݩ، هر شاگرد اؤز معلمي یانې بوْلار. ۴۱نأمه اۆچين سن دوْغانېݩېݩ گؤزيندأکي غېمېغېنې گؤریوْرسېݩ، اما اؤز گؤزيݩدأکي بالارې گؤرمیوْرسېݩ؟ ۴۲نأديپ سن اؤز گؤزيݩدأکي بالارې گؤرمأن، دوْغانېݩا: ’دوْغان! گل، گؤزيݩدأکي غېمېغېنې چېقارایېن‘ ديیجک؟ ای، ايکي‌یۆزلي، اوْزال اؤز گؤزيݩدأکي بالارې چېقار، شوْندا دوْغانېݩېݩ گؤزيندأکي غېمېغېنې چېقارماق اۆچين یاغشې گؤرارسيݩ“.
۴۳”یاغشې درختېݩ یامان میوه برمیوْنې یانې، یامان درخت-هم یاغشې میوه برمز. ۴۴درخت اؤز میواسيننن تانېلیوْندېر. سببي یانداقدان انجير، تيکانلي درختدان-هم اۆزۆم آلېنیوْن دألدير. ۴۵یاغشې انسان یۆراگينيݩ یاغشېلېق خزيناسېننان یاغشېلېق چېقاریوْندېر، یامان انسان یۆراگينيݩ یامانلېق خزيناسېننان یامانلېق چېقاریوْندېر. انسانېݩ ديلي یۆراگيننن چېقیوْنېنې گپلایوْندېر. ۴۶نأمه اۆچين ماݩا: ’یا ارباب! یا ارباب!‘ ديیيپ، آیدانلارېمې اتمیوْرسېݩېز؟ ۴۷منيݩ یانېما گليپ، سؤزلريمي اشيديپ، اوْلارې برجای ادیوْن انسانېݩ کيمه مݩزایوْنلېغېنې سيزه آیدایېن: ۴۸اوْل اۆی غۉرشاماق اۆچين یري چۉݩݩۉر غازېپ، اوْنېݩ دۆیبيني داشېݩ اۆستينده غۉرشان انسانا مݩزایوْر. سيل گلانده، دریا جوْشېپ، بۉ اۆیه اۉرسا-هم، اوْنې سارسدېرېپ بيلمز، سببي اوْل برک سالېنېپتې. ۴۹اما منيݩ سؤزلريمي اشيديپ-هم، برجای اتماديک کيشي چأگأنيݩ اۆستينده اۆی غوْرشان انسان یانېدېر. دریا جوْشېپ، اوْل اۆیه اۉران بادېنا، اۆی یېقېلار. اوْنېݩ یېقېلېشې-هم قوْرقۉنچ بوْلار“.
۱ عيسی اؤزيني ديݩلایوْن مردمه بۉ سؤزلريݩ هماسيني آیدېپ بوْلاننان سوْݩ، کَفَرناحۉم شهرينه گيتدي. ۲بۉ یرده بير صاحب منصبيݩ یاغشې گؤریوْن خدمتکأري کسللأپ، اؤلماسينه غوْلای یاتېرتې. ۳صاحب منصب عيسی حقېندا اشيدانده، اؤز خدمتکأرينه شفا برمگيني سوْراپ، اوْنېݩ یانېنا بيرنأچه یهۉدي یاشۉلۉلارېنې ايبردي. ۴اوْلار عيسانېݩ یانېنا گليپ، اوْݩا یۆراکدن یالبارېپ: ”بۉ آدم سنيݩ کمک اتمگيݩه مناسب، ۵سببي اوْل بيزيݩ مردميميزي یاغشې گؤریوْر، حتّیٰ بيزه کنيسه هم غۉرشاپ یردي“ ديیديلر. ۶شۉنېݩ اۆچين، عيسی اوْلار بيلان گيتدي.
اوْلار صاحب منصبيݩ اۆیينه غوْلایلاشانلارېندا، صاحب منصب دوْستلارېننان اوْݩا شۉرقم خبر ايبردي: ”استاد، زحمته غالما، سببي سنيݩ اۆیيمه گلمگيݩه من مناسب دأل. ۷شوْنېݩ اۆچين هم من اؤزيمي سنيݩ یانېݩا بارمانا مناسب گؤرماديم. فقط بيرنأچه سؤز آیتساݩ بس، منيݩ خدمتکأريم شفا تاپار. ۸من هم بۉیرېق آستېنداقې آدمدېرېن، اختیارېمدا عسکرلريم بار. بيريسينه ’گيت!‘ ديیسام گيدیوْر، باشغاسېنا ’گل!‘ ديیسام گلیوْر. خدمتکأريمه ’شۉنې ات!‘ ديیسام ادیوْر“.
۹ عيسی بۉ سؤزلري اشيديپ، صاحب منصبه حیران غالدې. اوْل اېزېنا دۆشيپ گلیوْن مردمه طرف اؤوريليپ: ”سيزه شۉنې آیدایېن: من حتّیٰ اسرائیلدا شۉرقم ايمانې کتته انسان گؤرماديم“ ديیدي. ۱۰اوْننان سوْݩ ايبريلان آدملار اېزېنا اؤوريليپ بارانلارېندا، خدمتکأر شفا تاپان اکان.
۱۱مۉننان بير آزراق محلدان سوْݩ عيسی نایين ديیان شهره گيتدي. شاگردلري بيلان کتته جمعیت هم اوْنېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتدي. ۱۲عيسی شهر دروازاسينه غوْلایلان وقتې بير عیالېݩ یکه اوْغلېنې جایلامانا قبرستانا آلېپ باریوْن اکانلر. بۉ عیال هم دۉلتې. شهردن گلان کتته جمعیت هم بۉ عیالېݩ یانېنداتې. ۱۳ارباب عيسی بۉ عیالې گؤريپ، اوْݩا یۆراگي کؤیدي. اوْل عیالا: ”آغلاما!“ ديیدي.
۱۴اوْننان سوْݩ عيسی بارېپ، تابۉدا اليني دگيردي، اوْنې گؤتاريپ باریوْنلار دۉردېلار. عيسی: ”ای، یاش یيگيت، ساݩا ديییوْرېن، تۉر!“ ديیدي. ۱۵شوْندا اؤلان یاش یيگيت تۉرېپ، گپلامأنه باشلادې. عيسی اوْنې اناسينه غایتارېپ بردي. ۱۶همالري قوْرقې باسدې. اوْلار: ”آرامېزا کتته بير پیغمبر گلدي!“، ”خۉدای اؤز مردمينه نظر سالدې“ ديیيپ، خۉدایې شهرتلانديرديلر. ۱۷عيسی باراداقې بۉ خبر همه یهۉدیا و داش-تؤواراکدأکي اطرافلارا یایرادې.
۱۸-۱۹یحیانېݩ شاگردلري بۉ واقعلارېݩ بارېنې اوْݩا گۆررۆݩ برديلر. یحیی اوْلاردان ايکيسيني یانېنا چاغېرېپ: ”گلمالي شوْل سنمي یا-هم بيز باشغا بيرينه غاراشمالېمې؟“ ديیيپ، ارباب عيسادان سوْراماق اۆچين اوْلارې ايبردي. ۲۰اوْلار عيسانېݩ یانېنا گليپ: ”بيزي یحیی چۆمديريجي ايبردي. اوْل سننن: ’شوْل گلمالي مسيح سنمي یا-هم بيز باشغا بيرينه غاراشمالېمې؟‘ ديیيپ سوْرایوْر“ ديیديلر.
۲۱شوْل وقتلار عيسی کؤپ کسللره، خاستالارا، هم جنلېلارا شفا بريپتي، کأن کؤرلريݩ گؤزلريني آچېپتې. ۲۲شوْنېݩ اۆچين، عيسی خبرچېلارا: ”بارېݩ-هم، گؤريپ-اشيدانلريݩيزي یحیی خبر بريݩ. کؤرلر گؤریوْر، آغساقلار یؤريیوْر، پوْست یامان کسلليلر شفا تاپیوْر، کرلر اشيدیوْر، اؤلۆلر ديرالیوْر، غريبلارا خوْش خبر تبليغ اديلیوْر. ۲۳مننن یۆز اؤوۆرمیوْن انسان بختلېدېر!“ ديیيپ جواب بردي.
۲۴یحیانېݩ خبرچېلارا گيداننن سوْݩ، عيسی جمعیته یحیی اۆچين گۆررۆݩ برمأنه باشلادې: ”چؤله نأمه گؤرمأنه گيتديݩيز؟ شمالا غېمېلدایوْن یېلغېنېمې؟ ۲۵نأمه گؤرمأنه گيتديݩيز؟ نفيس کؤیناکلر گیان آدمېمې؟ اما قيمتبهالې کؤیناکلره بسلانيپ، شادې-خرملېقدا یاشایوْنلار شاه قصرلارېندادېر. ۲۶سيز نأمه گؤرمأنه گيتديݩيز؟ بير پیغمبريمي؟ هاوا، من سيزه شۉنې آیدیوْرېن، اوْل گؤران کيشيݩيز حتّیٰ پیغمبردن هم سۆشيکدير. ۲۷’اؤݩيݩنن یوْل تیارلار یانې، مانا، من اؤز وکيليمي ايبریوْرېن‘ ديیيپ یازېلان سؤزلر هم شۉ اۆچيندير. ۲۸سيزه شۉنې آیدیوْرېن، عیالدان دنیا گلانلريݩ آراسېندا یحیادان کتتاسي یوْقدېر، اما خۉدایېݩ شالېغېندا ايݩ کيچيسي هم اوْننان کتتادير“. ۲۹همه مردم، حتّیٰ مالیاتچېلار هم، یحیانېݩ سؤزلريني اشيديپ، یحیی طرفېننان سۉوا چۆمديريلمک بيلان خۉدایېݩ یوْلېنېݩ دوْغرۉلېغېنې تصدیقلادېلار. ۳۰اما فريسيلردير تۉرات کتابېݩ استادلارې یحیی طرفېننان سۉوا چۆمديريلمکدن یۆز اؤوۆرمک بيلان خۉدایېݩ اؤزلري اۆچين نيّتلأن مقصدېننان یۆز اؤوۆرديلر. ۳۱عيسی سؤزيني دوام اتديردي: ”من بۉ نسلي کيمه مݩزادایين؟ اوْلار کيمه مݩزایوْر؟ ۳۲اوْلار بازاردا اوْتۉرېپ، بيري-بيريلرينه: ’سيزه تۆیدۆک چالدېق، اوْینامادېݩېز؛ یاس تۉتدېق، آغلامادېݩېز‘ ديیيپ غېغېریوْن چاغالارا مݩزایوْرلار. ۳۳مانا، یحیی چۆمديريجي گلدي، اوْل نان ايیان یوْق-هم، شراب ايچان یوْق. سيز بوْلسا اوْݩا ’جنلې‘ ديییوْرسېݩېز. ۳۴انسان اوْغلې گلدي، اوْل ايییوْر-هم، ايچیوْر-هم، سيز اوْݩا: ’مانا، بۉ خوْرانا، شراب ايچیوْنا گؤزلأݩ! اوْل مالیاتچېلار و گناهکارلار بيلان دوْست بوْلدې!‘ ديییوْرسېݩېز. ۳۵اما دانالېغېݩ حقلېغې اوْنېݩ فرزندلرينيݩ هماسي طرفېننان تصدیقلانار“.
۳۶بير گۆن فريسيلردن بيري عيسانې داماغا چاغېردې. اوْل هم فريسينيݩ اۆیينه بارېپ، ساچاق باشېندا اوْتۉردې. ۳۷شوْل شهرده گناهکار بير عیال بارتې. اوْل عیال عيسانېݩ فريسينيݩ اۆیينده مهمانلېغېنې بيليپ، شۆیشه غاپدا خوْشبوْی اېسلې یاغ گتيردي. ۳۸عیال عيسانېݩ اؤݩينده دۉرېپ آغلادې. سوْݩ دېزا چؤکيپ گؤزیاشلارې بيلان اوْنېݩ آیاقلارېنې یۉومانا باشلادې. سوْݩ آیاقلارېنې ساچې بيلان سيريپ اوْغشادې و خوْشبوْی اېسلې یاغ چالدې. ۳۹عيسانې چاغېران فريسي مۉنې گؤريپ: ”اگر بۉ آدم پیغمبر بوْلیوْن بوْلسا، اؤزيني اللایوْن عیالېݩ کيمليگيني، نأهيليليگيني بيلارتي. بۉ عیال گناهکار“ ديیيپ، اؤز اؤزي بيلان گپلاشیوْرتې. ۴۰مۉنېݩ اۆچين عيسی اوْݩا: ”شمعۉن، منيݩ ساݩا آیتمالې زادېم بار“ ديیدي. اوْل هم: ”آیدېبر، استاد“ ديیدي. ۴۱”بير آدم ايکي آدما پۉل قرض بريپدير: بيرينه – بأش یۆز کۆمۆش تݩݩه، بؤیلاکيسينه – اللي کۆمۆش تݩݩه. ۴۲برگيسيني برمأنه هيچ پۉللارېنېݩ یوْقلېغې اۆچين، اوْل بۉلارېݩ ايکيسينيݩ هم برگيسيني اؤتيپدير. مۉنېݩ اۆچين اوْلارېݩ هایسېسې اوْنې حاص کؤپ یاغشې گؤرار؟“ ۴۳شمعۉن: ”منيݩ فکريمچأ، برگيسي کؤپ اؤتيلان آدم“ ديیيپ جواب بردي. عيسی: ”دوْغرې فکر اتديݩ“ ديیدي.
۴۴اوْننان سوْݩ عيسی عیالا طرف اؤوريليپ، شمعۉنا شۉرقم ديیدي: ”بۉ عیالې گؤریوْرمېسېݩ؟ من سنيݩ اۆیيݩه گلديم، سن بوْلسا آیاقلارېمې یۉومانا سۉو-هم برماديݩ، اما بۉ عیال آیاقلارېمې گؤزیاشې بيلان یۉوېپ، ساچې بيلان سيريپ غۉرېتدې. ۴۵سن مني اوْغشامادېݩ، اما بۉ عیال من اۆیه گيرانيمنن بأري آیاقلارېمې اوْغشاپ اوْتېر. ۴۶سن کلأمه یاغ چالمادېݩ، اما بۉ عیال آیاقلارېما خوْشبوْی اېسلې یاغ چالدې. ۴۷شوْنېݩ اۆچين هم من ساݩا آیدیوْرېن: بۉ عیالېݩ کؤپ گنالارې باغېشلاناندېر. چۆنکي اوْنېݩ محبتې کؤپدير. گنالارې آز باغېشلانانېݩ بوْلسا محبتې آزدېر“. ۴۸اوْننان سوْݩ عيسی اوْل عیالا: ”سنيݩ گنالارېݩ باغېشلاندې“ ديیدي. ۴۹عيسی بيلان بير ساچاقدا اوْتۉرانلار اؤز آرالارېندا: ”گنالارې-هم باغېشلایوْن بۉ کيمکأ؟“ ديیشمأنه باشلادېلار. ۵۰عيسی بوْلسا عیالا: ”ايمانېݩ سني خلاص اتدي، آرقایېن گيديبر“ ديیدي.
۱سوْݩ عيسی شهرلري و اوْبالارې آیلانېپ، خۉدایېݩ شالېغې باراداقې خوْش خبرې تبليغ اتمأنه باشلادې. اوْن ايکي رسۉلې هم اوْنېݩ یانېنداتې. ۲-۳شۉرقم هم، یامان رۉحلاردان و کسللردن خلاص بوْلان بيرنأچه عیاللار، ايچيننن یتدي ارواح-جن چېقان ماغدالالې مریم هم هيرۉديسيݩ بایلېغېنې مسئۉلې خۉزانېݩ عیالې یوْواننا، سۉزاننا، و باشغا-هم بيرآزراق عیاللار عيسانېݩ یانېنداتې. بۉ عیاللار اؤز پۉللارې بيلان اوْلارا کمک ادیوْرتېلار.
۴کتته بير جمعیت اۆیشيپ، همه شهرلردن انسانلار عيسانېݩ یانېنا گلدي. شوْندا عيسی اوْلارا شۉ مثالې گۆررۆݩ بردي: ۵”بير دهقان بوْغدای اکمأنه چېقیوْر. اکيپ یؤرکأ، تخملارېݩ بيرنأچاسي یوْلېݩ اۆستينه دۆشيپ، آیاق آستېندا دپالانیوْر و غۉشلار گليپ، اوْنې ايییوْرلار. ۶بيرنأچه تخم داشلې یره دۆشیوْر. اوْلار گؤگاران بادېنا سۉوسېزلېقدان غۉرېپ گيدیوْرلار. ۷بيرنأچاسي تيکانليگيݩ آراسېنا دۆشیوْر. تخم بيلان گؤگاران تيکانلر اوْلارې باسیوْر. ۸بيرنأچاسي-هم یاغشې توْپرا دۆشیوْر. اوْلار گؤگاريپ چېقېپ، هر بيري یۆز برابر حاصل بریوْر“. بۉلارې گۆررۆݩ براننن سوْݩ، عيسی: ”اشيتمأنه غۉلاغې بار انسان اشيتسين!“ ديیيپ غېغېردې. ۹شاگردلري اوْننان: ”بۉ مثالېݩ معناسې نأمه؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۰اوْل شۉرقم ديیدي: ”خۉدایېݩ شالېغېنېݩ سرلارېنا دۆشيناريݩيز یاناق سيزه بريلدي، اما باشغالار ’غاراپ گؤرماسينلر، اشيديپ دۆشينماسينلر‘ ديیيپ، اوْلارا مثاللار آرقالې آیدېلیوْر. ۱۱مثالېݩ معناسې شۉرقم: تخم خۉدایېݩ سؤزيدير. ۱۲یوْلېݩ اۆستينه دۆشان بۉغدایلار سؤزي اشيدیوْن انسانلاردېر. اما شیطان گليپ، ايمان گتيرماسينلر، خلاص بوْلماسېنلار ديیيپ، اوْلارېݩ یۆراگيننن سؤزي سوْغرېپ آلیوْر. ۱۳داشلې یره دۆشانلر بوْلسا سؤزي اشيدانلرينده، بگانيپ قبۉل ادیوْن انسانلاردېر. اما اوْلاردا دامار یوْقدېر. اوْلار آز وقت ايمانلې بوْلېپ، سېناق وقتې ايماننان دأنیوْرلار. ۱۴تيکانليگيݩ آراسېنا دۆشانلر بوْلسا سؤزي اشيدیوْنلاردېر، اما دنیانېݩ غایغې-غملارې، بایلېقلارې، کيفي اوْلارې بارها بوْغیوْر، اوْلار حاصل برمیوْرلار. ۱۵یاغشې توْپرا دۆشانلر بوْلسا، سؤزي اشيديپ، اوْنې یاغشې هم پأک یۆراکده ساقلایوْنلاردېر. اوْلار صبرلېق بيلان میوه بریوْندېرلار.
۱۶هيچ کيم چېرانې یاقېپ، اوْنېݩ اۆستيني غاپاق بيلان بۆرایوْن دألدير یا-هم اوْنې منجأنيݩ آشاغېندا غوْییوْن دألدير. ترسينه، ايچاري گيرانلر اېشېغې گؤرار یانې، اوْنې چېراپایانېݩ اۆستينده غوْییوْندېر. ۱۷البته، اۆستي آچېلماجاق گيزلين زات، بيلينماجک، معلۉم بوْلماجاق گيزلين زات یوْقدېر. ۱۸شوْنېݩ اۆچين هم نأهيلي ديݩلایوْنلېغېݩېزا اۆنس بريݩ. کيمده بار بوْلسا، اوْݩا ینه بريلار، اما کيمده یوْق بوْلسا، اؤزينيݩکي حساب ادیوْن زادې هم اليننن آلېنار“.
۱۹ عيسانېݩ اناسي بيلان اينيلري اوْنې گؤرمأنه گلديلر، اما اۆیشان جمعیتدن یاݩا اوْنېݩ یانېنا گيريپ بيلماديلر. ۲۰اوْݩا: ”انأݩ بيلان دوْغانلارېݩ سني گؤرمک اۆچين داشاردا غاراشېپ دۉرلار“ ديیيپ خبر برديلر. ۲۱اما عيسی: ”منيݩ انأم، دوْغانلارېم – خۉدایېݩ سؤزيني ديݩلأپ، اوْنې برجای ادیوْنلاردېر“ ديیيپ جواب بردي.
۲۲بير گۆن عيسی شاگردلري بيلان بير غایېغا منيپ، اوْلارا: ”گليݩ، دریانېݩ بؤیلاکي طرفېنا اؤتاليݩ“ ديیدي. شؤديپ، اوْلار یوْلا دۆشديلر. ۲۳اوْلار غایېقدا یۆزيپ باریوْرقالار، عيسی اۉخا گيتدي. دریادا بيردن گۆیچلي طۉفان تۉردې. غایېق سۉودان دوْلېپ باشلادې، اوْلار خوْفلې یاغدایا دۆشديلر. ۲۴شاگردلر بارېپ، عيسانې اوْیادېپ: ”استاد! استاد، بيز هلاک بوْلېپ باریوْرېس!“ ديیديلر. عيسی تۉرېپ، شمالا هم موج آلیوْن توْلقۉنلارې ملامت اتدي. طۉفان یاتېپ، ايمسيمليک بوْلدې. ۲۵عيسی شاگردلرينه: ”سيزيݩ ايمانېݩېز نيراده؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار بوْلسا قوْرقېشېپ هم گنگ غالېپ، بيري-بيرلريننن: ”بۉ آدم کيمکأ؟ اوْل شمالا هم سۉوا بۉیرېق بریوْر، اوْلار-هم اوْݩا غۉلاق آسیوْر!“ ديیشديلر.
۲۶اوْلار جليلأنيݩ آلېندا یرلاشیوْن گراسالېلارېݩ یۉردينه گلديلر. ۲۷عيسی غېرادا غایېقدان دۆشانده، اوْݩا شهردن بوْلان ارواح-جن ايیالأن بير آدم دۆش گلدي. اوْل آدم کأن محلدان بأري یالاݩاچ و هيچ اگينباش گیمیوْرتې، اۆیينده یاشامان، قبرلارېݩ آراسېندا یاشایوْرتې. ۲۸اوْل عيسانې گؤرانده، غېغېرېپ غوْیبردي. اوْنېݩ اؤݩينده یره یۆزين یېقېلېپ، باتلې سس بيلان: ”ای، عيسی، کتته خۉدایېݩ اوْغلې! منيݩ بيلان نأمه ايشيݩ بار؟ یالباریوْن، مني غېناما“ ديیدي. ۲۹چۆنکي عيسی ارواح-جنا اوْل آدمنان چېقماغې بۉیرېپتې. ارواح-جن اوْنې هميشه ايیالایوْرتې. مۉنېݩ اۆچين اوْل آدمې زنجيرلأپ، غانداللاپ ساقلایوْرتېلار، اما اوْل زنجيرلريني اۆزيپ تاشلایوْرتې، ارواح-جن اوْنې چؤللره أکيدارتي. ۳۰عيسی اوْننان: ”آدېݩ نأمه؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْل هم: ”آدېم لشکر“ ديیيپ جواب بردي، سببي اوْݩا حسابسېز ارواح-جن گيريپتي. ۳۱ارواح-جنلار اؤزلرينه دۉزخا گيتمگي بۉیۉرماسېن ديیيپ، عيسا یالباردېلار. ۳۲شوْل یردأکي داغدا بير سۆري دوْݩۉز اوْتلاپ یؤرتي. ارواح-جنلار دوْݩۉزلارېݩ ايچينه گيرمأنه اجازه برمگيني سوْراپ، عيسی یالباردېلار. اوْل هم اجازه بردي. ۳۳اوْلار یاݩقې آدمنان چېقېپ، دوْݩۉزلارېݩ ايچينه گيرديلر. شوْننان سوْݩ سۆري یوْقاردان آشاق اينيپ، دریادا غرق بوْلدې. ۳۴بوْلان زادې گؤرانلرينده، چوْپانلار غاچېپ، شهردير اوْبالارا مۉنې خبر برديلر. ۳۵مردم بوْلان واقعنې گؤرمک اۆچين گلدي. اوْلار عيسانېݩ یانېنا گلانلرينده، ايچيننن ارواح-جن چېقان آدمېݩ گیينيپ، عيسانېݩ آیاغېنېݩ یانېندا اوْتۉرانلېغېنې، عقلېنېݩ هم یرينداليگيني گؤريپ قوْرقدېلار. ۳۶بۉ واقعنې گؤرانلر بوْلسا، اوْلارا ارواح-جن ايیالأن آدمېݩ نأهيلي شفا تاپانلېغې اۆچين گۆررۆݩ برديلر. ۳۷اوْننان سوْݩ همه گراسالې مردملر عيسادان اؤز یانلارېننان گيتمگيني خواهش اتديلر، سببي اوْلارې کتته قوْرقې غاپلاپ آلېپتې. عيسی هم غایېغا منيپ، اېزېنا پس گيتدي. ۳۸ايچينننارواح-جن چېقان آدم عيسی گيتمزدن اؤݩ اوْننان اوْل بيلان بوْلمانا اجازه سوْراپ یالباردې. ۳۹عيسی بوْلسا: ”بار، اۆیيݩه پس گيت، خۉدایېݩ ساݩا نأمالر ادانليگيني گۆررۆݩ بر“ ديیيپ، اوْنې اۉوراتدې. اوْل هم گيديپ، عيسانېݩ اؤزينه ادانلريني همه شهريݩ مردمينه گۆررۆݩ بردي.
۴۰ عيسی اېزېنا پس گلانده، مردم اوْنې اېسېجاق عزت-حرمت اتديلر، سببي همالر اوْݩا غاراشیوْرتې. ۴۱شوْل وقت کنيسه کتتالريننن یایرۉس آتلې بير آدم گليپ، عيسانېݩ آیاغېنا یېقېلدې و اوْننان اۆیينه بارماغېنې خواهش اتدي. ۴۲مۉنېݩ سببي اوْنېݩ اوْن ايکي یاشلارېنداقې یکاجه غېزې اؤلۆم یاستېغېندا یاتېرتې. عيسی اوْل یره گيديپ باریوْرقا، جمعیت اوْنې هر یاننان غېسېپ-غوْورېپ باریوْرتې. ۴۳جمعیتيݩ ايچينده اوْن ايکي یېلدان بأري آل بوْلان غاناما کسلي بوْلان بير عیال هم بارتې. اوْل بارې-یوْغېنې لۉقمان-حکيم و طبيبلره مصرف اديپ، هيچ زاتدان خیر تاپمانتې. ۴۴اوْل عيسانېݩ آرقا طرفېننان بارېپ، اوْنېݩ دوْنېنېݩ سېنېنا اليني دگيردي، شوْبادا شفا تاپېپ غان آقماسې دۉردې. ۴۵عيسی: ”ماݩا کيم اليني دگيردي؟“ ديیيپ سوْرادې. هيچ کيم بوْیۉن آلمادې. سوْݩ پِطرُس عيسا: ”استاد! مردم داشېݩې آلېپ، سني غېسېپ-غوْورېپ باریوْر“ ديیدي. ۴۶اما عيسی: ”ماݩا بيري اليني دگيردي، سببي من اؤزيمنن بير گۆیجيݩ چېقانېنې بيلديم“ ديیدي. ۴۷عیال ادان ايشينيݩ گيزلي غالماجاقلېغېنې بيلاننن سوْݩ، تيترأپ گليپ، عيسانېݩ آیاغېنا یېقېلدې. همه مردميݩ اؤݩينده اؤزينيݩ نأمه اۆچين عيسا اليني دگرانليگيني، شوْبادا هم شفا تاپانلېغېنې گۆررۆݩ بردي. ۴۸عيسی اوْݩا: ”ای، غېزېم، ايمانېݩ ساݩا شفا بردي. صاغ-سلامت گيديبر“ ديیدي. ۴۹عيسی بۉ سؤزلري آیدېپ دۉرقا، کنيسه کتتاسينيݩ اۆیيننن گلان بير آدم یایرۉسا: ”غېزېݩ اؤلدي. استادې سۆشيک زحمته غوْیما“ ديیدي. ۵۰اما عيسی مۉنې اشيديپ، اوْݩا: ”قوْرقما، فقط ايمانېݩ بوْلسېن، غېزېݩ شفا تاپار“ ديیدي. ۵۱عيسی اوْنېݩ اۆیينه گلانده، پِطرُس، یۉحنا، یعقۉب و غېزېݩ انه-آتاسېننان باشغا هيچ کيمه اؤزي بيلان ايچاري گيرمأنه اجازه برمادي. ۵۲همالر آغلاشېپ، یاس تۉتېپ اوْتېرتېلار. اما عيسی: ”آغلاماݩ، اوْل اؤلان یوْق، اۉخۉلاپ یاتېر“ ديیدي. ۵۳انسانلار غېزېݩ اؤلانليگيني بيلیوْنلېقلارې اۆچين عيسا گۆلديلر. ۵۴اما عيسی غېزېݩ اليننن تۉتېپ: ”غېزېم، تۉر!“ ديیدي. ۵۵غېزا جان گيريپ، اوْل شوْبادا یريننن تۉردې. اوْننان سوْݩ عيسی غېزا داماق برمکلريني بۉیۉردې. ۵۶غېزېݩ انه-آتاسې حیران غالدې. عيسی بوْلسا اوْلارا بوْلېپ اؤتان زادې هيچ کيمه آیتماݩ ديیيپ تابشېردې.
۱ عيسی اوْن ايکي رسۉلېنې یانېنا چاغېرېپ، اوْلارا همه ارواح-جنلارې قوْومانا، هر رقم کسللري شفا برمأنه گۆیچ و اختیار بردي. ۲اوْننان سوْݩ اوْلارې خۉدایېݩ شالېغېنې تبليغ اتمأنه و کسللره شفا برمأنه ايبردي. ۳عيسی اوْلارا: ”یوْل اۆچين هيچ زات آلماݩ: یانېݩېزدا نه عصا، نه توْربا، نه نان، نه پۉل، نه سۆشيک کؤیناک – هيچ زات بوْلماسېن. ۴هایسې اۆیه گيرسأݩيز، تا اوْل شهردن چېقېپ غایدیوْنچاݩېز، شوْل اۆیده بوْلېݩ. ۵اگر انسانلار سيزي قبۉل اتماسالر، اوْلارېݩ شهريننن چېقېپ غایدانېݩېزدا، اوْلارا ضد شاهدلېق حکمينده آیاغېݩېزېݩ توْزېنې قاقېݩ“ ديیدي. ۶شؤديپ، اوْلار یوْلا دۆشديلر، هر بير باران یرينده خوْش خبرې تبليغ اديپ، کسللري شفا بريپ، اوْباما-اوْبا آیلاندېلار.
۷شوْل وقت هيرۉديس والی بۉ بوْلان واقعلارېݩ بارېنې اشيديپ، غاتې پريشان بوْلدې، سببي کأبير انسانلار: ”یحیی ديراليپدير!“ ديییوْرتېلار. ۸کأبيرلري: ”الیاس تاپېلېپدېر!“، باشغا بيريلري هم: ”قديمې پیغمبرلريݩ بيري ديراليپدير!“ ديیشیوْرتېلار. ۹هيرۉديس بوْلسا: ”من یحیانېݩ کلاسيني کسديرديم، اوْندا بۉ آدم کيمکأ؟ اوْل حقدا تأسين گپلري اشيدیوْرېن“ ديیدي. اوْل عيسانې گؤرمأنه کوْشش ادیوْرتې.
۱۰ رسۉللار اېزېنا گلاننن سوْݩ، اؤز ادان ايشلريني عيسا خبر برديلر. اوْل هم اوْلارې یانېنا آلېپ، بِیت‌صِیدا ديیان بير شهره گيتدي. ۱۱اما جمعیت مۉنې بيليپ، اوْنېݩ اېزېننان گلدي. عيسی هم مردمي قبۉل اديپ، خۉدایېݩ شالېغې حقدا گۆررۆݩ بردي و کسل-محتاج انسانلارا شفا بردي. ۱۲گۆن باتېپ باریوْرقا، اوْن ايکي رسۉلې عيسانېݩ یانېنا گليپ: ”بۉ جمعیتيݩ بؤردن گيتماسينه آیت، تؤواراکدأکي اوْبالارا، اکين میدانلارا گيديپ، یاتارا یر و ايیاره تاپسېنلار، سببي بيز بير چؤل یرده“ ديیديلر. ۱۳اما عيسی: ”اوْلارا ايیمأنه زادې سيز بريݩ“ ديیدي. اوْلار هم: ”بيز مۉنچا جمعیت اۆچين نان ساتېن آلمانا گيداليمي؟ بيزيݩ بأش نان بيلان ايکي بالېقدان باشغا زادېمېز یوْق“ ديیديلر. ۱۴اوْل یرده بأش مۆݩه غوْلای ارکاکلر بارتې. اما عيسی شاگردلرينه: ”اوْلارې اللي-الليدن توْپباق-توْپباق اديپ اوْتۉردېݩ“ ديیيپ تابشېردې. ۱۵اوْلار هم شۉرقم اديپ، همالري اوْتۉرتدېلار. ۱۶عيسی بوْلسا بأش نان بيلان ايکي بالېغې آلېپ، گؤزلريني آسمانا تيکيپ نان بيلان بالېغا برکت بردي. سوْݩ بۉلارې مردمه پایلار یانې بؤليشديريپ شاگردلرينه بردي. ۱۷همالر ايیيپ دوْیدېلار، سۆشيک غالان نان بؤلاکلريني جمعلأپ، اوْن ايکي سبدي دوْلدېردېلار.
۱۸بير گۆن عيسی یکاليکده خۉدایا دعا ادیوْرتې، شاگردلري هم اوْنېݩ یانېنداتې. عيسی اوْلاردان: ”مردم ماݩا کيم ديییوْر؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۹اوْلار: ”کأبيرلري یحیی چۆمديريجي، کأبيرلري الیاس، باشغا بيريلري بوْلسا قديمې پیغمبرلردن بيري ديراليپدير ديییوْر“ ديیيپ جواب برديلر. ۲۰عيسی اوْلاردان: ”سيز ماݩا کيم ديییوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. پِطرُس: ”سن خۉدایېݩ مسيحيسيݩ“ ديیيپ جواب بردي. ۲۱عيسی بوْلسا مۉنې هيچ کيمه آیتمازلېغې اوْلارا برک تابشېردې.
۲۲اوْننان سوْݩ عيسی سؤزيني دوام اديپ: ”انسان اوْغلې کؤپ گؤرگي گؤرمالي، یاشۉلۉلار، کتته کاهنلار و تۉرات کتابېݩ استادلارې طرفېننان رد اديلمالي، اؤلديريلمالي و اۆچۆلانجي گۆن ديرالماليدير“ ديیدي. ۲۳عيسی اوْلارېݩ هماسينه شۉرقم ديیدي: ”کيم منيݩ اېزېما دۆشمک ايسلایوْن بوْلسا، اؤزينيݩ جانېننان اؤتسين، هر گۆن صليبيني آلېپ، اېزېما دۆشسين. ۲۴کيم جانېنې غوْريماق ايسلایوْن بوْلسا، اوْنې الدن برار، اما کيم جانېنې منيݩ اۉرېمدا الدن برسه، اوْنې خلاص ادار. ۲۵انسان همه دنیانې غازانېپ-هم، جانېنې الدن برسه، اوْݩا نأمه فایداسې بار؟ ۲۶کيم مننن و منيݩ سؤزلريمنن اۉیالسا، انسان اوْغلې-هم اؤزينيݩ، آتاسېنېݩ و مقدس فرشتالريݩ شهرتي بيلان گلان محلې اوْننان اۉیالار. ۲۷اما سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: بۉ یرده دۉرانلارېݩ کأبيري اؤلمزدن اؤݩ خۉدایېݩ شالېغېنېݩ گلیوْنېنې گؤرارلر“.
۲۸بۉ سؤزلري آیدانېننان سکيز گۆن اؤتاننن سوْݩ، عيسی پِطرُسې، یۉحنانې و یعقۉبې یانېنا آلېپ، خۉدایا دعا اتمک اۆچين داغا چېقدې. ۲۹دعا اديپ اوْتېرقا، اوْنېݩ یۆز کشبي اؤوريليپ، اگينباشې لوْوۉرداپ آپ-آق بوْلدې. ۳۰مانا، ايکي آدم اوْنېݩ بيلان گۆررۆݩلاشيپ دۉرتې. بۉ مۉسی بيلان الیاستې. ۳۱اوْلار شهرت ايچينده تاپېلېپ، عيسانېݩ دنیادان گيتمالي وقتې اۆچين گۆررۆݩ ادیوْرتېلار. بۉ واقع اۉرشليمده عمله آشمالېتې. ۳۲پِطرُس بيلان اوْنېݩ یانېنداقېلارې اۉخې باسیوْرتې، اما اوْلار اۉخۉدان آچېلېپ، عيسانېݩ شهرتيني هم اوْنېݩ یانېندا دۉران ايکي آدمې گؤرديلر. ۳۳مۉسی بيلان الیاس عيسانېݩ یانېننان آیرېلېپ باریوْرقالار، پِطرُس نأمه ديییوْنېنې اؤزي-هم بيلمأن، اوْݩا: ”استاد! بيزه بۉ یرده بوْلماق یاغشې، اۆچ خیمه تيکالي: بيري – ساݩا، بيري – مۉسا، بيري – الیاسا“ ديیدي. ۳۴پِطرُس بۉلارې آیدېپ دۉرقا، بير بۉلۉت گليپ، اوْلارېݩ اۆستيني بۆرادي. اوْلار بۉلۉدېݩ ايچينه گيراننن سوْݩ، غاتې قوْرقدېلار. ۳۵بۉلۉتدان: ”بۉ منيݩ اوْغلېمدېر، سایلاپ-سچانيمدير! اوْݩا غۉلاق آسېݩ“ ديیان بير سس گلدي. ۳۶بۉ سس کسيلان وقتې، عيسی یکه غالدې. شاگردلر بوْلسا ايمسيم بوْلېپ، گؤران زاتلارې اۆچين شوْل گۆنلرده هيچ کيمه گۆررۆݩ برماديلر.
۳۷شوْل گۆنيݩ ارتاسي داغدان آشاق دۆشان وقتې، بير کتته جمعیت عيسا دۉشدېلار. ۳۸جمعیتيݩ ايچيننن بير آدم غېغېرېپ، شۉرقم ديیدي: ”استاد! یالباریوْن، منيݩ اوْغلېما نظرېݩې سال، اوْل منيݩ یکاجه فرزنديم. ۳۹مانا، اوْنې بير ارواح-جن ايیالایوْر، اوْل بيردن قېغېرېپ باشلایوْر. اوْل رۉح اوْنېݩ آغزېننان آق کؤپۆک گلیوْنچا سيلتالایوْر، یر بيلان یݩسان اديپ، اوْننان زوْردان چېقیوْر. ۴۰سنيݩ شاگردلريݩه خواهش اتديم، اما اوْلار شفا بريپ بيلماديلر“. ۴۱عيسی: ”ای، یوْلدان چېقان، ايمانسېز نسل! من حاچانا چنلي سيزيݩ بيلان بوْلېپ، سيزه چېدایېن؟ اوْغلېݩې یانېما گتير“ ديیدي. ۴۲اوْغلان عيسانېݩ یانېنا گلیوْرقا، ارواح-جن اوْنې ايیالأپ، یره اۉرېپ، کؤپ سيلتالادي. اما عيسی ارواح-جنې ملامت اديپ، اوْغلانا شفا بريپ، آتاسېنا غوْوشۉردې. ۴۳همالر خۉدایېݩ گۆیچ-قدرتېنا حیران غالدېلار.
همالر عيسانېݩ ادان ايشلرينه گنگ غالدې، اما عيسی اؤز شاگردلرينه: ۴۴”بۉ سؤزلري عقلېݩېزدا غالسېن: انسان اوْغلې انسانلارېݩ الينه تابشېرېلار“ ديیدي. ۴۵اما اوْلار بۉ سؤزه دۆشينماديلر، و اوْنېݩ معناسې اوْلار اۆچين گيزلين بوْلېپ غالدې. اوْلار-هم بۉ اۆچين عيسادان سوْرامانا قوْرقدېلار.
۴۶شاگردلريݩ آراسېندا اوْلاردان کيميݩ ايݩ کتتاليگي اۆچين کجاشمه بوْلدې. ۴۷عيسی اوْلارېݩ یۆراگيندأکي فکرلري بيليپ، بير چاغانې آلېپ، یانېندا دۉرۉزدې. ۴۸اوْننان سوْݩ اوْلارا: ”کيم شۉنېݩ یانې بير چاغانې منيݩ آدېمنان قبۉل اتسه، مني قبۉل ادیوْندېر. مني قبۉل ادان بوْلسا، مني ايبراني قبۉل ادیوْندېر. آراݩېزدا کيم همادن کيژژيک بوْلسا، ايݩ کتته شوْلدېر“ ديیدي. ۴۹یۉحنا عيسا یۆزلانيپ: ”استاد! بيز سنيݩ آدېݩ بيلان ارواح-جنلارې چېقاریوْن بير آدمې گؤرديک، اما اوْنېݩ بيزيݩ بيلان بيله دألليگي اۆچين، اوْنېݩ آلېنې آلدېق“ ديیدي. ۵۰عيسی اوْݩا: ”اوْنېݩ آلېنې آلماݩ! کيم سيزه ضد بوْلماسا، اوْل سيزيݩ طرفېݩېزدادېر“ ديیدي.
۵۱عيسانېݩ آسمانا گيتمالي محلې غوْلایلاندا، اۉرشليمه گيتمگي یۆراگينه دۆويپ، یوْلا دۆشدي. ۵۲اوْل اؤزيننن اؤݩ بيرنأچه نمایندانې یوْللادې. اوْلار هم اوْنېݩ گلماسينه تیارلېق گؤرمک اۆچين، سامرالېلارېݩ بير اوْباسېنا گيرديلر. ۵۳اما سامرالېلار عيسانې قبۉل اتماديلر، سببي اوْنېݩ یوْلې اۉرشليمه طرفتې. ۵۴عيسانېݩ شاگردلري یعقۉب بيلان یۉحنا مۉنې گؤريپ، اوْننان: ”ای، ارباب! اوْلارې یوْق اتمک اۆچين آسماننان اوْت یاغدېرماغېمېزې ايسلایوْرسېݩمې؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۵۵اما عيسی اؤوريليپ، اوْلارې ملامت اتدي. ۵۶اوْننان سوْݩ اوْلار باشغا اوْبا گيتديلر.
۵۷یوْلدا باریوْرقالار، بير آدم عيسا: ”نيرأ گيتسأݩ، من هم سنيݩ اېزېݩا دۆشجک“ ديیدي. ۵۸عيسی اوْݩا: ”تيلکيلريݩ و غۉشلارېݩ کتاگي باردېر، اما انسان اوْغلېنېݩ کلاسيني غوْیارا-هم یري یوْقدېر“ ديیدي. ۵۹باشغا بيرينه: ”منيݩ اېزېما دۆش“ ديیدي. اما اوْل: ”ارباب، اجازه بر، اوْزال گيديپ، آتامې جایلایېن“ ديیدي. ۶۰اما عيسی اوْݩا: ”غوْی، اؤلۆلريني اؤلۆلريݩ اؤزلري جایلابرسينلر، اما سن گيت-هم، خۉدایېݩ شالېغېنې تبليغ ات“ ديیدي. ۶۱ینه بيريسي: ”ارباب! سنيݩ اېزېݩا دۆشایين، اما اجازه بر، اوْزال فاميلېم بيلان خۉدای-یارلاشایېن“ ديیدي. ۶۲عيسی اوْݩا: ”یر آغدارېپ یؤران انسان اېزېنا غاراسا، اوْل خۉدایېݩ شالېغېنا مناسب دألدير“ ديیدي.
۱شۉننان سوْݩ ارباب عيسی باشغا یتميش ايکي آدمې بللأپ، اوْلارې اؤزينيݩ گيتمکچي بوْلیوْن همه شهرلرينه و یرلرينه ايکي-ايکيدن اؤز اؤݩيننن ايبردي. ۲اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”حاصل بوْل، اما مردکار آز. شوْنېݩ اۆچين-هم حاصل جمعلامأنه مردکار ايبرار یانې، حاصل ايیاسي اربابا یالبارېݩ. ۳گيديݩ! مانا، من سيزي مؤجاکلريݩ آراسېنا غۉزۉلار یانې یوْللایوْرېن. ۴یانېݩېزا غاپجېق-هم، توْربا-هم، کؤوۆش-هم آلماݩ. یوْلدا هيچ کيم بيلان سلاملاشماݩ. ۵هایسې اۆیه بارساݩېز، گيرانيݩيزده سلام بريݩ. ۶اوْل اۆیده صلحا طرف بوْلیوْن انسان بار بوْلسا، سيزيݩ بران سلامېݩېز اوْنېݩ اۆستينه اينار، یوْق بوْلسا، ینه اؤزيݩيزه دوْلانار. ۷اوْل اۆیده غالېپ، اوْلارېݩ برانلريني ايیيپ-ايچيݩ، سببي ايشچي اؤز حقېنا مناسبدېر. اۆیدن-اۆیه گزيپ یؤرمأݩ. ۸بير شهره بارانېݩېزدا، قبۉل اديلسأݩيز، اؤݩيݩيزده نأمه غوْیېلسا، شوْنې ايیيݩ. ۹اوْل یردأکي کسللره شفا بريݩ و اوْلارا: ’خۉدایېݩ شالېغې سيزه غوْلایلاندېر!‘ ديیيݩ. ۱۰اما باشغا بير شهره بارانېݩېزدا، قبۉل اديلماسأݩيز، اوْنېݩ کؤچالرينه چېقېݩ-هم، اوْلارا: ۱۱’شهريݩيزدأکي آیاغېمېزا یاپېشان توْزانې-هم سيزه ضد قاقیوْرېس. اما شۉنې بيليݩ: خۉدایېݩ شالېغې غوْلایلاندېر!‘ ديیيݩ. ۱۲سيزه آیدیوْرېن: قیامت گۆني اوْل شهريݩ یاغدایې سدۉم شهرينيݩ یاغدایېننان حاص بدتر بوْلار. ۱۳دات گۆنيݩه، ای، خوْرازين! دات گۆنيݩه، ای، بِیت‌صِیدا! سيزده گؤرکازيلان قدرتلار صۉر بيلان صيدۉندا گؤرکازيلان بوْلساتې، اوْندا اوْلار بیراِییَم جۉل گیينيپ، کۆل اۆستينده اوْتۉرېپ تۉبه ادارتيلر. ۱۴اما قیامت گۆني سيزيݩ یاغدایېݩېز صۉر بيلان صيدۉنېݩ یاغدایېننان حاص بدتر بوْلار! ۱۵ای، کَفَرناحۉم! سن آسمانا گؤتاريلارين فکر ادیوْرمېسېݩ؟ یوْق، سن دۉزخا تاشلانارسېݩ. ۱۶سيزي ديݩلایوْن مني ديݩلایوْندېر، سيزي رد ادان مني رد ادار. مني رد ادان بوْلسا مني ايبراني رد ادار“.
۱۷اوْننان سوْݩ شوْل یتميش ايکي شاگرد کتته شادلېق بيلان پس گليپ: ”ای، استاد! سنيݩ آدېݩې آغزانېمېزدا، ارواح-جنلار هم بيزه بوْیۉن اݩیوْرلار“ ديیديلر. ۱۸عيسی اوْلارا: ”من شیطانېݩ آسماننان یېلدېرېم یانې بوْلېپ آشاق اينانيني گؤرديم. ۱۹من سيزه یېلانلارې، چيیانلارې و دشمنېݩ همه گۆیجيني دپالامأنه اختیار برديم، هيچ زات سيزه زیان یتيرمز. ۲۰شۉرقم هم سيز یامان رۉحلارېݩ اؤزيݩيزه بوْیۉن اݩماگينه بگانمأݩ، ليکن آسماندا آتلارېݩېزېݩ یازېلماغېنا بگانيݩ“ ديیدي. ۲۱شوْل وقت عيسی مقدس رۉح آرقالې خوْش بوْلېپ: ”ای، آتام، یريݩ و آسمانېݩ حکمدارې! سنيݩ بۉ زاتلارې عقللېلاردان، هۉشیارلاردان گيزلأپ، چاغالارا عیان ادانيݩ اۆچين ساݩا شکر ادیوْرېن! هاوا، آتام، بۉ سنيݩ ايسلاگيݩتي.
۲۲آتام همه زادې ماݩا تابشېردې. اوْغلې آتادان باشغا هيچ کيم تانېیوْن دألدير. آتانې-هم اوْغۉلدان و اوْغلېݩ اوْنې عیان اتمک ايسلایوْن انسانلارېننان باشغا هيچ کيم تانېیوْن دألدير“ ديیدي. ۲۳سوْݩ عيسی شاگردلرينه یۆزلانيپ، اوْلارا علی‌ٰحده آیتدې: ”سيزيݩ گؤریوْن زاتلارېݩېزې گؤریوْن گؤزلر نأهيلي بختلې! ۲۴سيزه شۉنې آیدیوْرېن: کؤپ پیغمبرلر و پادشالار سيزيݩ گؤریوْنلارېݩېزې گؤرمک ايسلاديلر، اما گؤرماديلر، سيزيݩ اشيدیوْنلارېݩېزې اشيتمک ايسلاديلر، اما اشيتماديلر“ ديیدي.
۲۵بير تۉرات کتابېݩ استادې عيسانې سېناماق اۆچين، یريننن تۉرېپ: ”استاد! هميشاليک یاشامانېنې ميراث آلماق اۆچين من نأمه اتمالي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۲۶عيسی اوْنېݩ اؤزينه سوْراق بيلان یۆزلانيپ: ”تۉرات کتابدا نأمه یازېلېپدېر؟ سن مۉݩا نأهيلي دۆشينیوْرسېݩ؟“ ديیدي. ۲۷اوْل آدم: ”خۉدایېݩ اربابې همه یۆراگيݩ، همه گۆیجيݩ و فکريݩ بيلان جان-تننن یاغشې گؤر“. شۉرقم هم: ”همسایاݩې اؤزيݩي یاغشې گؤريشيݩ یانې یاغشې گؤر“ ديیدي. ۲۸عيسی اوْݩا: ”دوْغرې جواب برديݩ، سن هم شۉرقم ات، شوْندا یاشارسېݩ“ ديیدي. ۲۹اما اوْل اؤزيني یاغشې انسان گؤرکازجک بوْلېپ، عيسادان: ”منيݩ همسایام کيم بوْلیوْر؟“ ديیيپ سوْرادې. ۳۰عيسی اوْݩا شۉرقم جواب بردي: ”بير آدم اۉرشليمنن اَریحا شهره باریوْرقا، اوْغرۉلارېݩ الينه دۆشیوْر. اوْلار اوْنېݩ کؤیناکلريني چېقارېپ آلیوْرلار، اؤزي-هم اۉرېپ، چالاجاݩ حالتدا تاشلاپ گيدیوْرلار. ۳۱بير کاهن شوْل یوْلدان اؤتيپ باریوْرقا، اوْل آدمې گؤريپ، یوْلېݩ اوْل طرفې بيلان اؤتيپ گيدیوْر. ۳۲اوْننان سوْݩ لاويلې بير آدم-هم شوْل یره گلان وقتې اوْنې گؤريپ، یوْلېݩ بؤیلاکي طرفې بيلان اؤتيپ گيدیوْر. ۳۳شوْل یوْلدان اؤتيپ باریوْن بير سامرالې بوْلسا، بۉ آدمې گؤريپ، اوْݩا یۆراگي آوېیوْر. ۳۴اوْنېݩ یانېنا بارېپ، زیتۉن یاغې بيلان شراب غۉیېپ، یارالارېنې سارایوْر. اوْننان سوْݩ اوْل آدمې اؤز اشاگينه منديريپ، بير مسافرخانا گتيريپ، اوْݩا غاراشېق ادیوْر. ۳۵شوْل گۆنيݩ ارتاسي مسافرخانانېݩ ايیاسينه ايکي کۆمۆش تݩݩه چېقارېپ بريپ: ’مۉݩا یاغشېجا غاراشېق اديݩ. سۆشيک مصرف اتسأݩ، اېزېما گلیوْرقام برارين‘ ديییوْر. ۳۶سنيݩ فکريݩچأ، بۉ اۆچ آدمېݩ هایسېسې اوْغرۉلارېݩ الينه دۆشان آدمېݩ همسایاسې بوْلیوْر؟“ ۳۷تۉرات کتابېݩ استادې: ”اوْݩا رحم ادان آدم“ ديیيپ جواب بردي. عيسی هم اوْݩا: ”بار، سن-هم شوْنېݩ یانې ات“ ديیدي.
۳۸ عيسی بيلان شاگردلري یوْللارېنې دوام اديپ، بير اوْبا یتديلر. عيسی اوْبا گيرانده، مارتا آتلې بير عیال اوْنې مهمان آلدې. ۳۹بۉ عیالېݩ مریم آتلې بير غېز دوْغانې بارتې. اوْل ارباب عيسانېݩ آلقېمېنا بارېپ اوْتۉرېپ، اوْنېݩ سؤزلريني ديݩلایوْرتې. ۴۰مارتا بوْلسا ايشلرينيݩ کؤپليگيننن یاݩا غایغې و تشويشلي بوْلېپ، عيسانېݩ یانېنا گليپ: ”ارباب! اۉیامېݩ منيݩ یکه اؤزيمه خدمت اتديريپ اوْتۉرماغې سنيݩ قصاݩدا-هم دألمي؟ اوْݩا آیت، ماݩا کمکلاشسين“ ديیدي. ۴۱ارباب عيسی اوْݩا: ”وای، مارتا، مارتا! سن کؤپ زاتلار اۆچين تشويش اديپ غېنانیوْرسېݩ. ۴۲فقط بير زات گراکليدير. مریم ايݩ یاغشې نصيبي سایلادې و بۉ اوْنېݩ اليننن هيچ آلېنماز“ ديیيپ جواب بردي.
۱بير گۆن عيسی خۉدایا دعا اديپ اوْتېرتې. اوْل دعانې تۆکادان وقتې، شاگردلرينيݩ بيري اوْݩا: ”ارباب، یحیانېݩ اؤز شاگردلرينه اؤوراديشي یانې، سن هم بيزه خۉدایا دعا اتمگي اؤوراديݩ“ ديیدي. ۲عيسی اوْلارا خۉدایا دعا ادانيݩيزده شۉرقم ديیيݩ:
”ای، آتا، آدېݩ مقدس بوْلسېن!
پادشالېغېݩ گلسين!
۳گۆنداليک نانېمېزې بيزه گۆنده بر.
۴بيزه برگيسي بارلارا باغېشلایېشېمېز یانې،
سن هم بيزيݩ گنالارېمېزې باغېشلا.
بيزي سېناغا سالما“ ديیدي.
۵اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”آیدالې، سيزيݩ بيريݩيزيݩ دوْستېݩېز بار. سن گيجه یارېم شوْل دوْستېݩېݩ یانېنا بارېپ: ’دوْست! ماݩا اۆچ نان قرض بر. ۶اۉزاق یوْلدان غوْلای دوْستېم گلدي. اوْنېݩ اؤݩينده غوْیارا زادېم یوْق‘ ديیيپ یالباریوْرسېݩ. ۷شوْندا دوْستېݩ ايچاردن: ’ماݩا مزاحم بوْلما! ايشيک قفللې، چاغالارېم، همأميز اۉخۉلاپ یاتېرېس. من تۉرېپ، ساݩا هيچ زات بريپ بيلجک دأل‘ ديیيپ جواب بریوْر. ۸سيزه شۉنې آیدایېن، اوْل آدم ساݩا نانې دوْستلېغېݩ خاطرېنا برماسه-هم، اؤزينيݩ آبرایې اۆچين سوْران زادېݩې برار. ۹من سيزه ديییوْرېن: ديلأݩ، سيزه بريلار؛ گؤزلأݩ، تاپارسېݩېز؛ ايشيگي قاقېݩ، سيزه آچېلار. ۱۰هاوا، ديلأن آلار، گؤزلأن تاپار، ايشيک قاقانا آچېلار. ۱۱سيزلردن هایسې آتا اوْغلې بالېق ديلأنده، بالېغا دراک اوْݩا یېلان برار؟ ۱۲یا بوْلماسا یۉمۉرتا ديلأنده، اوْݩا چيیان برار؟ ۱۳شۉنېݩ اۆچين، سيز یامان بوْلېپ-هم اؤز چاغالارېݩېزا یاغشې تحفالار برمگي بيلیوْن بوْلساݩېز، اوْندا آسمانداقې آتاݩېز اؤزيننن ديلایوْنلارا مقدس رۉحې حاص-هم کؤپ برمزمي؟“
۱۴گۆنلريݩ بيرينده عيسی بير لال آدمنان ارواح-جنې قوْودې. ارواح-جن چېقان بادېنا، لال آدم گپلامأنه باشلادې، مردم مۉݩا حیران غالدې. ۱۵اما اوْلارېݩ کأبيري: ”اوْل ارواح-جنلارې جنلارېݩ کتتاسي بیالزابۉل آرقالې قوْوېپ چېقاریوْر“ ديیديلر. ۱۶بؤیلاکيلر هم اوْنې سېناماقچې بوْلېپ، آسماننان بير قدرتلې علامت گؤرکازمگيني طلب اتديلر. ۱۷اما عيسی اوْلارېݩ فکرلريني بيليپ، شۉرقم ديیدي: ”ايچينده آغېز-ديل بيرليک بوْلمیوْن پادشالېق توْزار، ايچينده آغېز-ديل بيرليک بوْلمیوْن اۆی یېقېلار. ۱۸شیطان اؤز ايچينده آغېز-ديل بيرسيزليک بوْلسا، پادشالېغې دۉرارمې؟ مۉنې سيزيݩ ماݩا ارواح-جنلارې بیالزابۉل آرقالې قوْویوْر ديییوْنېݩېز اۆچين آیدیوْرېن. ۱۹من ارواح-جنلارې بیالزابۉل آرقالې قوْویوْن بوْلسام، اوْندا سيزيݩ انسانلارېݩېز اوْلارې کيم آرقالې قوْویوْرلار؟ شۉرقم ديییوْنېݩېز اۆچين سيزي اؤز انسانلارېݩېز حکم ادار. ۲۰من ارواح-جنلارې خۉدایېݩ گۆیجي بيلان قوْویوْن بوْلسام، اوْندا خۉدایېݩ شالېغې سيزه گلاندير. ۲۱اگر بير گۆیچلي آدم دپاسيننن دېرناغېنا چنلي یاراغلانېپ، اؤز اۆیيني غوْرېیوْن بوْلسا، اوْنېݩ مال-ملکي اماندادېر. ۲۲اما اؤزيننن گۆیچلي آدم تاپېلېپ اۆستينه چوْزېپ، اوْنې یېقسا، اوْندا اوْنېݩ سۆیانیوْن همه یاراغلارېنې اليننن آلېپ پایلار. ۲۳منيݩ بيلان بوْلمادېق ماݩا ضددير، منيݩ بيلان سۆرۆني جمعلاماسه اوْنې پېترادیوْندېر.
۲۴ارواح-جن انساننان چېقاننان سوْݩ، چؤللرده آیلانېپ، دېنچلېق گؤزلایوْر، اما تاپمیوْر. شوْندا اوْل: ’چېقان اۆیيمه پس گيدایين‘ ديییوْر. ۲۵پس گلانده، اۆیيݩ ايچي پأکليگيني، همه زادېݩ یرينداليگيني گؤریوْر. ۲۶اوْننان سوْݩ گيديپ، اؤزيننن هم یامان یتدي رۉحې یانېنا آلیوْر، شوْل یره بارېپ، مسکن تۉتیوْر. شۉنېݩ اۆچين، اوْل انسانېݩ سوْݩقې یاغدایې اؤݩکيسيننن-هم بدتر بوْلیوْر“.
۲۷ عيسی بۉ زاتلارې آیدېپ دۉرقا، جمعیتيݩ آراسېننان بير عیال بلند سس بيلان: ”سني دنیا گتيران، سني امديران انه نأهيلي بختلې!“ ديیدي. ۲۸عيسی بوْلسا: ”هاوا، خۉدایېݩ سؤزيني اشيديپ، اوْنې برجای ادیوْنلار حاص هم بختلېدېر!“ ديیيپ جواب بردي.
۲۹جمعیت حاص کؤپ اۆیشانده، عيسی شۉرقم ديیدي: ”بۉ نسل یامان نسلدير. اوْلار علامت طلب ادیوْر، اما اوْلارا یۉنس پیغمبريݩکيدن باشغا علامت بريلمز. ۳۰یۉنس نيناوه مردمينه نأهيلي علامت بوْلان بوْلسا، انسان اوْغلې بۉ نسله عیني شوْنېݩ یانې علامت بوْلار. ۳۱ الاري ملکاسي قیامت گۆني بۉ نسله ضد چېقېپ، اوْنې حکم ادار، سببي اوْل سلیمانېݩ حکمتيني ديݩلامک اۆچين، یريݩ آݩرې اۉجېننان گلدي. مانا، بۉ یرده سلیماننان-هم کتته بيري بار. ۳۲نيناوه مردمي قیامت گۆني بۉ نسله ضد چېقېپ، اوْنې حکم ادار، سببي اوْلار یۉنسېݩ تبليغې بيلان تۉبأ گلديلر. مانا، بۉ یرده یۉنسدان هم کتته بيري بار.
۳۳هيچ کيم چېرانې یاقېپ، گيزلين یرده یا-هم غابېݩ آشاغېندا غوْییوْن دألدير، ترسينه، ايچاري گيرانلر اېشېغې گؤرار یانې، اوْنې چېراپایانېݩ اۆستينده غوْییوْندېر. ۳۴بدنيݩ چېراسې گؤزدير. گؤزيݩ ساغ بوْلسا، همه بدنيݩ هم یاختېلېق بوْلار، گؤزيݩ عیبلې بوْلسا، همه بدنيݩ هم غاراݩقې بوْلار. ۳۵شوْنېݩ اۆچين هم حاضر بوْل، سندأکي اېشېق غاراݩقې بوْلماسېن. ۳۶سنيݩ همه بدنيݩ یاختېلېق بوْلېپ، هيچ بير غاراݩقې یري یوْق بوْلسا، چېرا سني اؤز اېشېغې بيلان یاختېلدیوْن یانې، همه بدنيݩ یاختېلېق بوْلار“.
۳۷ عيسی بۉ زاتلارې آیدېپ دۉرقا، بير فريسي اوْنې اۆیينه داماغا چاغېردې. عيسی بارېپ، ساچاق باشېندا اوْتۉردې. ۳۸فريسي اوْنېݩ داماقدان اؤݩ اليني یۉومانلېغېنې گؤريپ، گنگ غالدې. ۳۹اما ارباب عيسی اوْݩا شۉرقم ديیدي: ”مانا، سيز فريسيلر کأسادير چاناغېݩ داشېنې پأکلایوْرسېݩېز، اما ايچيݩيز آچگؤزليکدن هم چتللېقدان دوْلۉدېر. ۴۰ای نادانلار! داشېنې یارادان خۉدای ايچيني-هم یاراتمادېمې؟ ۴۱محتاجلارا یۆراکدن صدقه بريݩ، شوْندا هماسي سيزيݩ اۆچين پأک بوْلار. ۴۲وای حالېݩېزا، ای، فريسي انسانلار! سيز نعناعدان و پۉدينادان، هر هيلي اېسلې اوْتدان اوْننان بير بؤلاگي بریوْرسېݩېز، اما عدالت بيلان خۉدایېݩ محبتېنې فکر اتمیوْرسېݩېز. بۉلارېݩ بيريني برجای اديپ، بۆیلاکيلريني تاشلامالې دألسيݩيز. ۴۳وای حالېݩېزا، ای، فريسيلر! سيز کنيسالاردا یاغشې یرينده اوْتۉرمانېنې، بازارلاردا اؤزيݩيزه سلام بريلمگيني حالایوْرسېݩېز. ۴۴وای حالېݩېزا! سيز هيچ بلليگي بوْلمادېق قبرلارا مݩزایوْرسېݩېز: انسانلار بيلمزدن شۉرقم قبرلارېݩ اۆستينده گزیوْندېرلار“.
۴۵ تۉرات کتابېݩ استادلارېݩ بيري اوْݩا: ”ای، استاد! سن بۉ زاتلارې آیتماق بيلان، بيزيݩ هم گؤونيميزه دگیوْرسېݩ“ ديیدي. ۴۶عيسی هم شۉرقم ديیدي: ”سيزيݩ هم وای حالېݩېزا، ای، تۉرات کتابېݩ استادلارې! آغېر یۆکلري انسانلارا یۆکلایوْرسېݩېز، اؤزيݩيز بوْلسا اوْل یۆکلره بارماغېݩېزې هم دگيرمیوْرسېݩېز. ۴۷وای حالېݩېزا! سيز پیغمبرلريݩ مزارلېقلارېنې غوْرشایوْرسېݩېز، اما اوْلارې اؤلديرانلر اؤز آتالارېݩېزدېر. ۴۸شؤتمک بيلان، سيز آتالارېݩېزېݩ ادانلريني تصدیقلایوْرسېݩېز. هاوا، پیغمبرلري آتالارېݩېز اؤلديردي، سيز هم اوْلارېݩ مزارلېقلارېنې غوْرشایوْرسېݩېز. ۴۹شۉ سببدن هم، خۉدایېݩ عقلدارلېغې شۉرقم ديیيپدير: ’من اوْلارا پیغمبرلر، رسۉللار ايبرارين، اوْلارېݩ کأبيريني اؤلديرارلر، کأبيريني هم غېنارلار‘. ۵۰شوْنېݩ اۆچين هم دنیا یارادېلالې بأري همه پیغمبرلريݩ دؤکيلان غانې اۆچين بۉ نسل جوابکأردير. ۵۱هابیلېݩ غانېننان باشلاپ، عبادت‌خانه بيلان قربانلېق یرينيݩ آراسېندا اؤلديريلان زِکریانېݩ غانېنا چنلي بۉ نسل جوابکأردير. هاوا، من سيزه شۉنې آیدیوْرېن: همه دؤکيلان غانلارې اۆچين شيپيلأکي نسل جواب برار. ۵۲وای حالېݩېزا، ای، تۉرات کتابېݩ استادلارې! سيز بيليم-دانشېݩ آچارېنې آلېپ گيتديݩيز. اؤزيݩيز بۉ ايشيکدن گيرماديݩيز، گيرمک ايسلایوْنلارېݩ آلېنې هم آلدېݩېز“.
۵۳ عيسی اوْل یردن چېقان وقتې فريسيلر بيلان تۉرات کتابېݩ استادلارې اوْنېݩ ضدينه چېقېپ، عيسادان کأن سوْراقلارې سوْرامانا باشلادېلار. ۵۴شؤديپ، عيسانې سؤزينده تۉتجاق بوْلېپ، یاغشې فرصدې پیلایوْرتېلار.
۱شوْل وقت مۆݩلرچأ انسان اۆیشيپ، بيري-بيرلرينه غېسېلېشېپ دۉرتېلار. عيسی اوْزال بيلان اؤز شاگردلرينه گۆررۆݩ برمأنه باشلادې: ”اؤزيݩيزي فريسي انسانلارېݩ خمیرمایاسېننان، یعنی ايکي‌یۆزليليکدن غوْرېݩ. ۲یاپېلان زادېݩ، اۆستي آچېلماجاق، گيزلي بوْلېپ، بيلينماجک زات یوْقدېر. ۳غاراݩقېلېقدا نأمه آیتساݩېز، یاختېلېقدا اشيديلار، یاپېلان ايشيگيݩ آرقاسېندا آهسته سس بيلان آیدانلارېݩېز تامېݩ دپاسينده اعلان اديلار. ۴ای، دوْستلارېم، من سيزه شۉنې آیدایېن: بدني اؤلديریوْن، اما اوْننان سوْݩ هيچ زات اديپ بيلمیوْنلاردان قوْرقماݩ. ۵من سيزه کيمنن قوْرقمالېلېغېݩېزې آیدایېن: اؤلديراننن سوْݩ دۉزخا تاشلامانا گۆیجي یتیوْن خۉدایدان قوْرقېݩ. هاوا، سيزه آیدیوْرېن، اوْننان قوْرقېݩ. ۶بأش سرچه ايکي تݩݩه ساتېلمیوْرمې؟ مۉݩا غارامازدان، خۉدای اوْلارېݩ هيچ بيريني یاددان چېقارمیوْر. ۷سيزيݩ کلأݩيزدأکي ساچېݩېز هم سانېلېدېر. قوْرقماݩ، سيز سرچالردن حاص قيمتليسيݩيز. ۸سيزه شۉنې ديییوْرېن: کيم مني انسانلارېݩ اؤݩينده اقرار اتسه، انسان اوْغلې هم اوْنې خۉدایېݩ فرشتالرينيݩ اؤݩينده اقرار ادار. ۹کيم مني انسانلارېݩ اؤݩينده رد اتسه، اوْنېݩ اؤزي-هم خۉدایېݩ فرشتالرينيݩ اؤݩينده رد اديلار. ۱۰کيم انسان اوْغلېنا ضد سؤز آیتسا، باغېشلانار، اما مقدس رۉحا ديل یتيران باغېشلانماز.
۱۱سيزي کنيسالارا، کتتالريݩ، حکمدارلارېݩ یانېنا گتيرانلرينده، اؤزيݩيزي نأهيلي غوْرېجاقلېغېݩېزې و نأمه ديیجکليگيݩيزي غایغې اتمأݩ. ۱۲مقدس رۉح سيزه نأمه ديیماليليگيݩيزي شوْل وقتېݩ اؤزينده اؤورادار“.
۱۳جمعیتيݩ آراسېننان بيري عيسا: ”استاد! دوْغانېما آیت، غوْی، اوْل ميراثې منيݩ بيلان پایلاشسېن“ ديیدي. ۱۴عيسی اوْݩا: ”ای، انسان، کيم مني سيزيݩ اۆستيݩيزدن قاضي یا-هم حاکم اديپ بللادي؟“ ديیدي. ۱۵اوْننان سوْݩ اوْلارا: ”حاضر بوْلېݩ! اؤزيݩيزي هر هيلي آچگؤزليکدن غوْرېݩ، سببي انسانېݩ یاشایېشې اوْنېݩ مال-ملکينيݩ بوْللېغېنا باغلې دألدير“ ديیدي. ۱۶سوْݩ عيسی اوْلارا بير مثال آیدېپ بردي: ”بير بای آدمېݩ یري بوْل حاصل بریوْر. ۱۷اوْل آدم: ’نأمه اتسامکأم؟ حاصلېمې غوْیمانا-هم یريم یوْق‘ ديیيپ، اؤزي بيلان گپلایوْر. ۱۸اوْننان سوْݩ اوْل: ’هأ، من، مانا، شۉرقم ادارين: انبرلارېمې سؤکيپ، اۉلۉراق انبرلار غوْرشارېن-هم، همه غاللامې، بار زادېمې شوْل یره جمعلأرين. ۱۹اؤزيمه بوْلسا، ”ای، جانېم، کؤپ یېل اۆچين جمعلالان کأن زادېݩ بار، دېنجېݩې آل، ايی، ايچ، کيف ات“ ديیارين‘ ديییوْر. ۲۰اما خۉدای اوْݩا: ’ای، نادان! عیني شۉ گيجأنيݩ اؤزينده جانېݩ آلېنار. اوْننان سوْݩ اؤزيݩ اۆچين تیارلان زاتلارېݩ کيمه غالار؟‘ ديییوْر. ۲۱اؤزي اۆچين خزينه توْپلایوْن، اما خۉدایېݩ نظرېندا بای بوْلمادېق هر بير آدمېݩ سوْݩې شۉرقم بوْلار“.
۲۲اوْننان سوْݩ عيسی شاگردلرينه شۉرقم ديیدي: ”شوْݩا وره سيزه ديییوْرېن: نأمه ايیيپ-ايچارين ديیيپ جانېݩېزې، نأمه گیارين ديیيپ بدنيݩيزي غایغې اتمأݩ. ۲۳جان ناننان، بدن اگين-باشدان حاص یوْقارېدېر. ۲۴قارغالارا گؤزلأݩ، اوْلار نه اکیوْرلار، نه-هم اوْریوْرلار. اوْلارېݩ نه انبرلارې، نه-هم سامانخانالارې بار. مۉݩا غارامازدان، خۉدای اوْلارېݩ رزقلارېنې بریوْر. سيز غۉشلاردان نأچه برابر قيمتليسيݩيز! ۲۵سيزيݩ هایسې بيريݩيز غایغې اديپ، عمريݩيزي بير ساعت اۉزالدېپ بيلیوْرسېݩېز؟ ۲۶بۉ کيشيجيک زادې اديپ بيلمیوْن بوْلساݩېز، اوْندا نأمه اۆچين غالان زاتلارېݩ غایغېسېنې ادیوْرسېݩېز؟ ۲۷سۉسان گۆليݩ اؤسيشينه سېن اديݩ: اوْلار نه زحمت چکیوْرلار، نه-هم یۆپ اگيریوْرلار. اما من سيزه ديییوْرېن، حتّیٰ سلیمان هم اؤزينيݩ همه شان-شهرتينده بۉلارېݩ هيچ بيري یانې گیينمأنتي. ۲۸اما بۉ گۆن بار بوْلېپ، ارتير اوْجاغا تاشلانیوْن میدان اوْتېنې خۉدای شۉرقم گیينديریوْن بوْلسا، سيزي اوْننان حاص سۆشيک گیينديرمزمي، ای، ايمانې آزلار؟! ۲۹شوْنېݩ اۆچين هم نأمه ايیيپ-ايچجکليگيݩيز، نأمه گیجکليگيݩيز اۆچين آلادا اتمأݩ. ۳۰بۉ زاتلارېݩ بارې اۆچين بۉ دنیانېݩ مردملري آلادا ادیوْندېر. آتاݩېز بۉلارېݩ هماسينيݩ سيزه گراکليگيني بيلیوْر. ۳۱سيز بوْلسا خۉدایېݩ شالېغېنېݩ اېزېندا بوْلېݩ، شوْندا بۉ زاتلار هم سيزه اوْنېݩ اۆستينه غوْشېلېپ بريلار.
۳۲قوْرقما، ای، کيشيجيک سۆري! چۆنکي آتاݩېز شالېغې سيزه برمگي معقۉل بيلدي. ۳۳نأمأݩيز بار بوْلسا ساتېݩ، غريبلارا صدقه بريݩ. اؤزيݩيزه کهنالمیوْن غاپجېق، آسماندا تۆکانمیوْن خزينه تیارلاݩ. اوْل یره اوْغرې گليپ بيلیوْن دألدير، گۆیه ايییوْن دألدير. ۳۴خزيناݩېز نيراده بوْلسا، یۆراگيݩيز هم شوْل یردادير.
۳۵بيللريݩيز غۉشاقلې، چېرالارېݩېز یاقېقلې بوْلسېن. ۳۶طوْیدان گليپ، خوْجایېنې ايشيگي قاقاندا، درراو اوْݩا ايشيگي آچمانا غاراشیوْن انسانلار یانې بوْلېݩ. ۳۷خوْجایېنې پس گلانده، اوْنېݩ اوْیا گؤرجک خدمتکأرلري نأهيلي بختلې! سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، خوْجایېن بيليني غۉشاپ، خدمتکأرلريني ساچاق باشېندا اوْتۉردار. یانېنا گليپ، اوْلارا اؤزي خدمت ادار. ۳۸خوْجایېݩ گيجه یارېم گلسه، داݩنان گلسه، اوْل گلانده، اوْیا گؤرجک خدمتکأرلري نأهيلي بختلېدېر! ۳۹اما شۉنې بيليپ غوْیېݩ: اۆی ايیاسي اوْغرېنېݩ هایسې ساعتدا گلجگيني بيلساتي، اۆیيني تالاتمازتې. ۴۰سيز هم تیار بوْلېݩ، سببي انسان اوْغلې سيزيݩ فکر اتمیوْن وقتېݩېزدا گلار“.
۴۱شوْندا پِطرُس: ”ارباب، بۉ مثالې فقط بيزه آیدیوْرسېݩمې یا-هم همالره؟“ ديیيپ سوْرادې.
۴۲ ارباب عيسی شۉرقم جواب بردي: ”خوْجایېنېݩ صادق هم عقللې کمکچيسي کيم؟ بؤیلاکي خدمتکأرلرينه وقتلې-وقتېندا داماق برمک اۆچين، اوْلارېݩ اۆستيننن غوْیان آدمې دألمي؟ ۴۳خوْجایېنې پس گلانده، ايشينيݩ باشېندا گؤران خدمتکأري نأهيلي بختلې! ۴۴سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، خوْجایېنې همه مال-ملکينيݩ اختیارېنې شوْݩا برار. ۴۵اما شوْل خدمتکأر اؤز ايچيننن: ’خوْجایېنېم گيچ گلار‘ ديیيپ، غۉللارې و کنيزلري اۉرمانا، ايیيپ-ايچيپ، سرخوْش بوْلمانا باشلاسا، ۴۶خوْجایېنې هم اوْنېݩ فکر اتمیوْن گۆنينده، فکر اتمیوْن ساعتېندا گلار، اوْنې بؤلاک-بؤلاک اديپ، خدمتکأرينيݩ باشېنا بی‌وفالارېݩ گۆنيني گتيرار.
۴۷خوْجایېنېنېݩ ايسلاگيني بيلسه-هم، تیار بوْلمیوْن، اوْنېݩ ايسلاگيني یرينه یتيرمیوْن خدمتکأر کؤپ ینجيلار. ۴۸اما بيلمزليکدن تایاغا مناسب ايش ادان انسان آز ینجيلار. کيمه کؤپ بريلان بوْلسا، اوْننان کؤپ طلب اديلار. کيمه کؤپ زادېݩ اختیارېنې بريلان بوْلسا، اوْننان کؤپ زات هم ايسلانيلار“.
۴۹ عيسی سؤزيني دوام اتدي: ”من یر یۆزينه اوْت یاغدېرمانا گلديم. کاشکه شوْل اوْت اوْزالراق تۉتاشېپ بير یانساتې! ۵۰من کتته غایغا باتیوْرېن. بۉ تعمید عمله آشیوْنچا، من دارېغیوْرېن! ۵۱مني یر یۆزينه پاراخاتلېق گتيرمأنه گلاندير فکر ادیوْرسېݩېزمې؟ یوْق، آغېز-ديل بيرسيزليک گتيرمأنه گلديم ديییوْرېن. ۵۲مۉننان سوْݩ بير اۆیده یاشایوْن بأش انسان اوْݩۉشمان، اۆچۆسي ايکيسينه ضد، ايکيسي هم اۆچۆسينه ضد بوْلار. ۵۳آتا اوْغلېنا، اوْغۉل آتاسېنا ضد، انه غېزېنا، غېز اناسينه ضد، غاین-انه کلنينه، کلين غاین-اناسينه ضد بوْلار“.
۵۴ عيسی جمعیته یۆزلانيپ، شۉرقم ديیدي: ”سيز گۆنباتاردان بير غارا بۉلۉدېݩ گلیوْنېنې گؤران بادېݩېزا: ’ايندي جالا یاغار‘ ديییوْرسېݩېز، شۉرقم هم بوْلیوْر. ۵۵الاري طرفدان شمال اؤوسانده: ’هوا اېسسې بوْلجاق‘ ديییوْرسېݩېز، شۉرقم هم بوْلیوْر. ۵۶ای، ايکي‌یۆزليلر! یريݩ هم آسمانېݩ گؤرنۆشيننن معنی چېقارېپ بيلیوْرسېݩېز-هم، نأمه اۆچين بۉ شيپيلأکي وقتدان معنی چېقارېپ بيليݩيز یوْق؟
۵۷نأمه اۆچين اؤزيݩيزه دوْغرې زادې سایلاپ آلېپ بيلمیوْرسېݩېز؟ ۵۸اگر بيري سننن شکایتچې بوْلېپ، سني قاضينېݩ یانېنا آلېپ گيتسه، اوْنېݩ بيلان یوْلداقاݩ صلح ات. بوْلماسا اوْل سني قاضا، قاضي هم بنديخانانېݩ پایراسېنېݩ الينه تابشېرېپ، سوْݩ بنديخانا گيرارسيݩ. ۵۹ساݩا شۉنې آیدیوْرېن، جريمأݩيݩ آخرېنا چنلي برماسأݩ، اوْل یردن چېقمارسېݩ“.
۱شوْل وقت بيرنأچه آدم گليپ، پیلاطۉسېݩ جليلاليلره نأمه ادانلري اۆچين عيسا خبر برديلر. پیلاطۉس اوْلارېݩ کأبيريني اؤلديريپ، اوْلارېݩ غانلارېنې آقېپ دۉران قربانلېقلارېنا غوْشېپتې. ۲عيسی شۉرقم جواب بردي: ”شۉرقم عذاب چکان بۉ جليلاليلري بۆیلاکي همه جليلاليلردن حاص کؤپ گنالې حسابلایوْرسېݩېزمې؟ ۳البته، یوْق! اما تۉبه اتماسأݩيز، سيزيݩ همأݩيز شوْلار یانې هلاک بوْلارسېݩېز. ۴یا سیلۉحا ميناراسې اۆستلرينه یېقېلېپ اؤلان اوْن سکيز آدم یادېݩېزدا دألمي؟ بوْلماسا شوْلار اۉرشليمدأکيلردن حاص کؤپ خطالېدېر فکر ادیوْرسېݩېزمې؟ ۵البته، یوْق! اما تۉبه اتماسأݩيز، سيزيݩ همأݩيز شوْلار یانې هلاک بوْلارسېݩېز“.
۶اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارا شۉ مثالې گۆررۆݩ بردي: ”بير آدمېݩ باغېندا گؤگاريپ دۉران بير انجير درختې بار اکان. اوْل گليپ، اوْننان میوه آختاریوْر، اما هيچ زات تاپمیوْر. ۷اوْل باغبانا: ’من اۆچ یېلدان بأري گليپ، بۉ انجير درختېننان میوه گؤزلایوْن، اما بيريني-هم تاپام یوْق. اوْنې کسيپ تاشلا! اوْل ايندي درده دگيرمیوْر. نأمه اۆچين یر تۉتېپ دۉر؟‘ ديییوْر. ۸اما باغبان اوْݩا: ’ارباب، اوْݩا بۉ یېل هم دگمه، من اوْنېݩ تؤواراگيني غازېپ، نۉرې برایين. ۹گلجک یېل میوه برسه یاغشې، اگر برماسه، اوْنې کسيپ تاشلارسېݩ‘ ديییوْر“.
۱۰بير سبت گۆني عيسی کنيسالارېݩ بيرينده مردمه اؤوراديپ دۉرتې. ۱۱اوْل یرده اوْن سکيز یېل بأري رۉحې کسل بوْلان بيلي بۆکيک بير عیال بارتې. اوْل ايکي اپلانيپ، هيچ ديکاليپ بيلمیوْرتې. ۱۲عيسی اوْنې گؤرانده، یانېنا چاغېرېپ: ”ای عیال! سن چکیوْن دردلريݩنن خلاص بوْلدېݩ“ ديیدي. ۱۳اوْننان سوْݩ عيسی اللريني عیالېݩ اۆستينده غوْیدې، اوْل شوْبادا ديکاليپ، خۉدایې شهرتلانديرمأنه باشلادې. ۱۴اما عيسانېݩ کسل عیالا سبت گۆني شفا برانينه قهرې گلان کنيسه کتتاسي مردمه یۆزلانيپ: ”ايشلامک اۆچين آلتې گۆن باردېر، شفا تاپمانا سبت گۆني دأل-هم، باشغا گۆنلرده گليݩ“ ديیدي. ۱۵ارباب عيسی هم اوْݩا: ”ای، ايکي‌یۆزليلر! سيزيݩ هایسې بيريݩيز سبت گۆني اؤکۆزيݩيزي یا اشاگيݩيزي آخېرېݩ باشېننان چؤزيپ، سۉوا یاقمانا أکيتمارميسيݩيز؟ ۱۶بۉ عیال اوْن سکيز یېللاپ شیطان طرفېننان داݩېلان ابراهیمېݩ غېزېدېر. بوْلماسا سبت گۆني بوْلانې اۆچين اوْل بۉ زنجيردن آزاد اديلمالي دألمي؟“ ديیدي. ۱۷عيسی بۉ سؤزلري آیدان وقتې، اوْݩا ضد چېقانلارېݩ هماسي اۉیالدې. مردم بوْلسا اوْنېݩ ادیوْن عجایب ايشلرينه بگاندي.
۱۸اوْننان سوْݩ عيسی: ”خۉدایېݩ شالېغې نأمأ مݩزایوْر؟ اوْنې نأمأ مݩزادایين؟ ۱۹اوْل بير انسانېݩ اؤز یرينده اکان اَوری تخمېنا مݩزاشدير. اوْل اؤسيپ، درختا اؤوريلیوْر، غۉشلار-هم اوْنېݩ شاخالارېندا کتاک غوْرشایوْرلار“ ديیدي.
۲۰ عيسی ینه-هم سؤز آچېپ: ”خۉدایېݩ شالېغېنې نأمأ مݩزادایين؟ ۲۱اوْل خمیرمایه مݩزایوْر: عیال اۆچ کرسانه بير بؤلاک خمیرمایا غوْشسا، همه خمير چيشیوْر“ ديیدي.
۲۲ عيسی اۉرشليمه طرف گيديپ باریوْرقا، شهرلريݩ، اوْبالارېݩ ايچيننن اؤتيپ، انسانلارا اؤورادیوْرتې. ۲۳بير آدم اوْننان: ”ای، ارباب! خلاص اديلجکلريݩ سانې آز بوْلارمېقا؟“ ديیيپ سوْرادې.
عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ۲۴”من سيزه ديییوْرېن: دأر ايشيکدن گيرمأنه کوْشش اديݩ، سببي کؤپلر بۉ ايشيکدن گيرجک بوْلیوْرلار، اما گيريپ بيلمزلر. ۲۵اۆی ايیاسي تۉرېپ، ايشيگي قفللاندا، سيز داشاردا غالېپ، ايشيگي قاقارسېݩېز و: ’آقا، بيزه ايشيگي آچ!‘ ديیيپ یالبارارسېݩېز. اوْل هم سيزه: ’من سيزي تانېم یوْق! نيرادنليگيݩيزي-هم بيلام یوْق‘ ديیيپ جواب برار. ۲۶شوْندا سيز: ’بيز سنيݩ بيلان ايیيپ-ايچديک. سن کؤچالريميزده بيزه ساپاق برديݩ‘ ديیارسيݩيز. ۲۷اما اوْل ینه-هم: ’من سيزي تانېم یوْق! نيرادنليگيݩيزي-هم بيلام یوْق! یوْق بوْلېݩ یانېمنان، ای، یامانلار!‘ ديیيپ جواب برار. ۲۸ابراهیمې، اسحاغې، یعقۉبې و همه پیغمبرلري خۉدایېݩ شالېغېندا، اؤزيݩيزيݩ بوْلسا داشارې قوْوېلانېݩېزې گؤران وقتېݩېز، اوْل یرده آغلاما هم ديش غېجاما بوْلار. ۲۹گۆندوْغاردان، گۆنباتاردان، غایرادان، الاريدن انسانلار گليپ، خۉدایېݩ شالېغېندا ساچاق باشېندا اوْتۉرارلار. ۳۰دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، بيرينجيلر بوْلجاق آخر بوْلار و آخر بوْلجاقلار بيرينجي بوْلارلار“.
۳۱شوْل وقت کأبير فريسيلر گليپ، عيسا: ”بۉ یردن چېقېپ، باشغا یره گيت. هيرۉديس سني اؤلديرجک بوْلیوْر“ ديیديلر. ۳۲عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”گيديݩ-هم، اوْل تيلکأ آیدېݩ، مانا، من بۉ گۆن و ارته ارواح-جنلارې قوْوېپ، شفا برارين، اۆچۆلانجي گۆني بوْلسا ايشيمي بيتيرارين. ۳۳اما من بۉ گۆن، ارتير و بيريگۆن یوْل یؤريمالي، سببي پیغمبريݩ اۉرشليمنن داشاردا اؤلمگي بوْلېپ بيلجک زات دألدير! ۳۴ای، اۉرشليم! اۉرشليم! پیغمبرلري اؤلديریوْن، اؤزينه یوْللانانلارې داشلایوْن اۉرشليم! توْوۉغېݩ اؤز جۆیجالريني غاناتلارېنېݩ آشاغېنا جمعلایيشي یانې، من هم کأن ساپار سنيݩ چاغالارېݩې جمعلاجک بوْلدېم، اما سيز مۉنې ايسلاماديݩيز! ۳۵مانا، اۆیيݩيز خرابه اؤوريلار. سيزه شۉنې آیدایېن: ’اربابېݩ آدېننان گلیوْنا آلقېش بوْلسېن!‘ ديییوْنچاݩېز، مني غایتادان گؤرمارسيݩيز“.
۱بير سبت گۆني عيسی فريسيلريݩ کتتالرينيݩ بيرينيݩ اۆیينه داماق ايیمأنه گلدي. همالر اوْݩا دقت بيلان گؤزلایوْرتېلار. ۲عيسانېݩ آلېندا آیاغې-الي چيشان بير آدم اوْتېرتې. ۳عيسی فريسيلردن و تۉرات کتاب استادلارېننان: ”سبت گۆني بير کسل شفا برمکليک قانۉنا دوْغرې گلیوْرمې یا-هم یوْق؟“ ديیيپ سوْرادې. ۴اوْلار سسيني چېقارمادېلار. عيسی هم یاݩقې آدما اليني دگريپ، اوْݩا شفا بردي و اۆیينه ايبردي. ۵اوْننان سوْݩ اوْلاردان: ”بيريݩيزيݩ اوْغلېݩېز یا-هم اؤکۆزيݩيز غۉیا غاچسا، سبت گۆنيليگينه غارامازدان اوْنې درراو چېقارمارسېݩېزمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۶اوْلار بۉ سوْراقلارا جواب بريپ بيلماديلر.
۷ عيسی چاغېرېلانلارېݩ تؤري سایلایوْنلېقلارېنې گؤريپ، اوْلارا شۉ مثالې آیتدې: ۸”بيري سني طوْیا چاغېراندا، بارېپ تؤره اؤتمه. اوْل سننن حاص حرمتلې بيريني چاغېران بوْلماسېن. ۹طوْی ايیاسي گليپ، ساݩا: ’یريݩي بۉ آدما بر‘ ديیماسين. اوْننان سوْݩ سن اۉیالېپ، ايشيگيݩ یانېندا اوْتۉرمالې بوْلارسېݩ. ۱۰شوْنېݩ اۆچين بير یره چاغېرېلانېݩدا، ايشيک آغېزدا اوْتۉر. سني چاغېران یانېݩا گليپ: ’ای، دوْست! تؤره اؤت‘ ديیسين. شوْندا ساچاق باشېنداقې اوْتۉرانلارېݩ یانېندا حرمتېݩ بوْلار. ۱۱اؤزيني یوْقارې تۉتیوْن انسان پسالديلار، پس تۉتیوْن بوْلسا بیگالديلار“.
۱۲اوْننان سوْݩ عيسی اؤزيني چاغېرانا: ”گۆنوْرتان یا-هم آغشام داماغېنې برانيݩده، دوْست-یارلارېݩې، دوْغانلارېݩې، غارېنداشلارېݩې، بای همسایالارېݩې چاغېرما. اگر چاغېرساݩ، اوْلار هم سني چاغېرېپ، مۉنېݩ اجريني آلارسېݩ. ۱۳مهماندارلېق برانيݩده غريبلارې، معیۉبلارې، آغساقلارې، کؤرلري چاغېر. ۱۴شوْندا سن یالقانارسېݩ. چۆنکي اوْلار ساݩا یريني دوْلېپ بيلمزلر، مۉنېݩ اجري ساݩا دوْغرې انسانلارېݩ ديرالان وقتې بريلار“ ديیدي.
۱۵ عيسی بيلان ساچاق باشېندا اوْتۉرانلارېݩ بيري مۉنې اشيدانده، اوْݩا: ”خۉدایېݩ شالېغېندا نان ايیجک انسان نأهيلي بختلې!“ ديیدي. ۱۶عيسی هم اوْݩا شۉرقم ديیدي: ”بير آدم کتته مهماندارلېق بريپ، بير کأن مهمان چاغېرېپدېر. ۱۷داماق وقتې بوْلاندا، اوْل: ’گليݩ، همه زات تیار‘ ديیيپ، مهمانلارا خبر برمک اۆچين، اؤز خدمتکأريني اۉورادیوْر. ۱۸اما اوْلارېݩ هماسي اؤتۆنچ سوْرامانا باشلایوْرلار. بيرينجيسي اوْݩا: ’من بير بؤلاک یر ساتېن آلدېم، شوْنې گؤرمأنه گيتمالي. خواهش ادیوْرېن، مني باغېشلا‘ ديییوْر. ۱۹بؤیلاکيسي: ’من بأش جفت اؤکۆز ساتېن آلدېم، شوْلارې سېنامانا باریوْرېن. خواهش ادیوْرېن، غاتې گؤرمه‘ ديییوْر. ۲۰ینه بيري: ’من تازه اۆیلانديم، شوْنېݩ اۆچين بارېپ بيلمیوْرېن‘ ديییوْر. ۲۱خدمتکأر گليپ، بۉلارې اؤز جنابېنا خبر بریوْر. اوْننان سوْݩ اۆی ايیاسي قهرلانېپ، خدمتکأرينه: ’درراو شهريݩ کؤچالرينه، یوْللارېنا گيت-هم، غريبلارې، معیۉبلارې، کؤرلري، آغساقلارې شۉ یره گتير‘ ديییوْر. ۲۲خدمتکأر: ’جناب! سنيݩ آیدانېݩ یرينه یتيريلدي، حالا-هم یر بار‘ ديییوْر. ۲۳اوْننان سوْݩ جناب خدمتکأرينه: ’اۆیيم دوْلار یانې، اوْبالارا، اوْنېݩ داش-تؤواراگيندأکي میدانلارا آیلان-هم، انسانلارې گلار یانې ات‘ ديییوْر. ۲۴من سيزه شۉنې آیدیوْرېن: شوْل بيرينجي چاغېرېلانلارېݩ یکاجاسي هم منيݩ ساچاغېمېݩ نانېننان داتماز“.
۲۵کتته جمعیت عيسی بيلان بيله باریوْرتې. عيسی اېزېنا اؤوريليپ، اوْلارا شۉرقم ديیدي: ۲۶”کيم منيݩ یانېما گلمک ايسلاسه، آتاسېننان، اناسيننن، عیالېننان، چاغالارېننان، دوْغانلارېننان، اۉیالريننن، حتّیٰ اؤز جانېننان هم اؤتماسه، منيݩ شاگرديم بوْلېپ بيلمز. ۲۷کيم اؤز صليبيني گؤتاريپ، منيݩ اېزېما دۆشماسه، منيݩ شاگرديم بوْلېپ بيلمز. ۲۸آیدالې، آراݩېزدان بيري بلند برج غۉرشاجاق بوْلسا. اوْل بيرينجي اوْتۉرېپ، برجې غوْرشامانا پۉلېنېݩ یتيپ-یتماجکليگيني حسابلامازمې؟ ۲۹سببي برجېݩ پایاسېنې غوْرشاننان سوْݩ ايشي تۆکاديپ بيلماسه، مۉنې گؤرانلريݩ هماسي اوْݩا گۆلار. ۳۰اوْلار: ’بۉ آدم مۉنې غۉرشامانا باشلادې، اما تۆکاديپ بيلمادي‘ ديیارلر. ۳۱یا بوْلماسا بير پادشاه باشغا بير پادشاه بيلان اۉرېشمانا باریوْر ديیالي. ’اۆستيمه گلیوْن یيگريمي مۆݩ عسکره اوْن مۆݩ عسکر بيلان اۉرېشېپ بيلارميکأم‘ ديیيپ، بيرينجي اوْتۉرېپ مصلحتلاشمازمې؟ ۳۲مۉنې اۉرېشدا یݩيپ بيلماجک بوْلسا، دشمن اۉزاقداقا، نماینده ايبريپ، صلح شرطلريني سوْرار. ۳۳شۉنېݩ اۆچين، سيزيݩ هر بيريݩيز همه دنیا مالېݩېزدان اميدېݩېزې اۆزماسأݩيز، منيݩ شاگرديم بوْلېپ بيلمارسيݩيز.
۳۴دۉز یاغشې زاتدېر، اما اوْل اؤز اصل طعمېنې الدن برسه، اوْندا اوْݩا نأديپ طعم بريلار؟ ۳۵اوْل نه یره یارار، نه-هم نۉرې اديپ دهقانلېق یريݩيزه تۉتېنېپ بيلمارسيݩيز. اوْنې دؤکمالي بوْلارسېݩېز. اشيتمأنه غۉلاغې بار انسان اشيتسين!“
۱همه مالیاتچېلار بيلان گناهکارلار عيسانېݩ آیدیوْن زاتلارېنې ديݩلامک اۆچين، اوْنېݩ داشېنا اۆیشیوْرتېلار. ۲فريسيلر بيلان تۉرات کتابېݩ استادلارې بوْلسا: ”بۉ آدم گناهکارلارې قبۉل اديپ، اوْلار بيلان داماق ايییوْر“ ديیيپ هۆݩۆرداشیوْرتېلار. ۳اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارا شۉ مثالې آیتدې: ۴”سيزدن بيرينيݩ یۆز غوْینې بار ديیالي. اوْل بۉلارېݩ بيريني یيتيریوْر. شوْندا اوْل توْغسان توْقۉزېنې غوْیېپ، یيتان غوْینېنې تاپیوْنچا، اوْنې گؤزلامأنه گيتمزمي؟ ۵تاپاندا بوْلسا، اوْنې بگانيپ گؤتاريپ غایدار. ۶اۆیينه گليپ، دوْستلارېنې، همسایالارېنې چاغېرېپ: ’منيݩ بيلان بيله خوْش بوْلېݩ، یيتان غوْینېمې تاپدېم!‘ ديیار. ۷سيزه شۉنې آیدیوْرېن: شۉنېݩ یانې تۉبه ادان یکاجه گنالې انسان اۆچين آسماندا بوْلجاق شادلېق، تۉبأ محتاج دأل توْغسان توْقۉز دوْغرې انسان اۆچين بوْلجاق شادلېقدان حاص کتته بوْلار“.
۸”آیدالې، بير عیالېݩ اوْن سانې کۆمۆش تݩݩاسي بار اکان. اوْل بۉلارېݩ بيريني یيتيریوْر. شوْندا اوْل چېرانې یاقېپ، اۆیي سيريپ، اوْنې تاپیوْنچا، فکر اديپ گؤزلامزمي؟ ۹تاپاندا بوْلسا اؤز دوْستلارېنې، همسایالارېنې چاغېرېپ: ’منيݩ بيلان بيله خوْش بوْلېݩ، یيتان تݩݩأمي تاپدېم‘ ديیار. ۱۰من سيزه شۉنې آیدیوْرېن: تۉبه ادان یکاجه گنالې انسان اۆچين، خۉدایېݩ فرشتالرينيݩ آراسېندا عیني شۉنېݩ یانې کتته شادلېق بوْلار“.
۱۱ عيسی سؤزيني دوام اتدي: ”بير آدمېݩ ايکي اوْغلې بار اکان. ۱۲کيژژيک اوْغلې آتاسېنا: ’آتا، مال-ملکدن ماݩا یتیوْن پایېمې بر‘ ديییوْر. آتاسې هم بایلېغېنې اوْغۉللارېنېݩ آراسېندا پایلاپ بریوْر. ۱۳بيرنأچه گۆننن سوْݩ کيژژيک اوْغلې یتان ميراثېنې ساتېپ، بير اۉزاق یۉرده گيدیوْر. اوْل یرده شادې-خرملېقدا یاشاپ، مال-ملکيني شمالا سوْوۉریوْر. ۱۴بار زادېنې سوْواننان سوْݩ، یاݩقې یۉرده غاتې آچلېق گليپ، اوْل خوارلېق چکمأنه باشلایوْر. ۱۵شۉنېݩ اۆچين، اوْل گيديپ، شوْل یۉرديݩ بير یاشایوْن آدمېنا گۆنليکچي دۉریوْر. اوْل هم اوْنې اؤز دوْݩۉزلارېنې باقمانا ايبریوْر. ۱۶اوْغلانېݩ دوْݩۉزلارېݩ ايییوْن ايیيملري بيلان غارنېنې دوْیراسې گلیوْرتې، اما اوْݩا هيچ کيم هيچ زات برمیوْرتې. ۱۷اوْل آخر سوْݩ عقلې یرينه گليپ، اؤزينه شۉرقم ديییوْر: ’آتامېݩ کأن خدمتکأرلري بار، اوْلارېݩ هماسينيݩ هم دوْییوْنچا ايیمأنه نانلارې بار. من بوْلسا بۉ یرده آچلېقدان اؤلجک بوْلیوْرېن! ۱۸یاغشېسې، آتامېݩ یانېنا بارېپ، اوْݩا: ”آتا، من خۉدایا-هم ساݩا-هم گناه اتديم. ۱۹من ايندي سنيݩ اوْغلېݩ ديیيلمأنه-هم مناسب دأل. مني اؤز خدمتکأرلريݩنن بيري یانې قبۉل ات ديیایين“‘. ۲۰یيگيت آتاسېنېݩ یانېنا پس گيدیوْر.
اوْغلې کؤپ اۉزاقدا پيلأن، آتاسې اوْنې گؤریوْر. اوْݩا یۆراگي آوېیوْر، چاپالاپ بارېپ اوْغلېنېݩ بوْینېننان غۉجاقلاپ، اوْنې اوْغشایوْر. ۲۱اوْغلې اوْݩا: ’آتا، من خۉدایا-هم ساݩا-هم گناه اتديم. من ايندي سنيݩ اوْغلېݩ ديیيلمأنه-هم مناسب دأل‘ ديییوْر. ۲۲اما آتاسې خدمتکأرلرينه بۉیرېق بريپ: ’درراو ايݩ یاغشې دوْنې گتيريݩ-هم، اوْݩا گیديريݩ. اللرينه یۆزۆک داقېݩ، آیاقلارېنا کؤوۆش گیديريݩ. ۲۳باغا باقېلان هؤجاگي گتيريپ، داماغېنې چالېݩ، ايیيپ خوْش بوْلالېݩ! ۲۴سببي بۉ اوْغلېم اؤلۆتي، ايندي ديرالدي؛ اوْل یيتيپتي، ايندي تاپېلدې‘ ديییوْر. شؤديپ، اوْلار جشن تۉتمانا باشلایوْرلار.
۲۵شوْل وقت اوْنېݩ کتته اوْغلې اکين میدانېندا اکان. اوْل اۆیه غوْلایلاندا، آیدېم-ساز بيلان اوْیۉن-گۆلکي سسلريني اشيدیوْر. ۲۶اوْل خدمتکأرلريݩ بيريني یانېنا چاغېرېپ، مۉنېݩ سببيني سوْرایوْر. ۲۷اوْل هم اوْݩا: ’اينيݩ پس گلدي. آتاݩ اوْنېݩ ساغ-امان اېزېنا پس گلاني اۆچين، باغا باقېلان هؤجاگيݩ داماغېنې چالدې‘ ديییوْر. ۲۸کتته اوْغلې قهرلانېپ، ايچاري گيرمک ايسلامیوْر. شوْندا آتاسې داشارې چېقېپ، اوْݩا یالباریوْر. ۲۹اما اوْل آتاسېنا شۉرقم جواب بریوْر: ’سن یاغشې بيلیوْرسېݩ، من نأچه یېلدېر، سنيݩ اۆچين غۉل یانې ايشلاديم، هيچ حاچان سنيݩ بۉیرېقلارېݩا یوْق ديیماديم. مۉݩا غارامازدان، اؤز دوْستلارېم بيلان ميله تۉتار یانې، سن ماݩا هيچ حاچان بير گچي-هم برماديݩ. ۳۰اما همه بایلېغېݩې لوْلۉلارا ايیديران بۉ اوْغلېݩ گلانده، سن اوْنېݩ اۆچين باغا باقېلان هؤجاگيݩ داماغېنې چالدېݩ‘. ۳۱آتاسې اوْݩا: ’اوْغلېم، سن هميشه منيݩ یانېمداسېݩ، منيݩ بار زادېم سنيݩکيدير. ۳۲بۉ گۆن بوْلسا طوْی اديپ، خوْش بوْلماق گراک، سببي سنيݩ اينيݩ اؤلۆتي، ايندي ديرالدي؛ اوْل یيتيپتي، ايندي تاپېلدې‘ ديیيپ جواب بریوْر“.
۱ عيسی شاگردلرينه شۉلارې گۆررۆݩ بردي: ”بير بای آدمېݩ مديري بار اکان. بۉ آدمېݩ مديريݩ مال-ملکينه خیانت ادیوْنلېغې اۆچين اوْݩا شکایت اديپديرلر. ۲خوْجایېنې اوْنې یانېنا چاغېرېپ: ’سن حقدا اشيدیوْن زاتلارېم نأمه؟ ايندي ماݩا حساب بر، سببي سن مۉننان سوْݩ منيݩ مديريم بوْلېپ بيلمارسيݩ‘ ديییوْر. ۳اوْل اؤز-اؤزينه: ’ايندي نأمه اتسامکأم؟ خوْجایېنېم ايشيمي اليمنن آلیوْر. من غازې غازمانا گۆیجيم یتمیوْر، گدایلېق اتمأنه اۉیالیوْرېن. ۴خوْجایېنېمنان قوْوېلان وقتېم مردم مني اۆیينه قبۉل ادار یانې، نأمه اتجگيمي بيلیوْرېن‘ ديیيپ اوْیلانیوْر.
۵شۉنېݩ اۆچين، اوْل خوْجایېنېنا برگيلي انسانلارېݩ بارېنې بير-بيردن یانېنا چاغېریوْر. بيرينجي چاغېرانېننان: ’منيݩ خوْجایېنېما نأچه برگيݩ بار؟‘ ديیيپ سوْرایوْر. ۶اوْل: ’اۆچ مۆݩ کيلۉ زیتۉن یاغې‘ ديیيپ جواب بریوْر. مدير اوْݩا: ’ديل خطېݩې آل، اوْتۉرېپ، درراو شوْنې بير یارېم مۆݩ کيلۉ ديیيپ یاز‘ ديییوْر. ۷اوْننان سوْݩ باشغا بيريننن: ’سنيݩ نأچه برگيݩ بار؟‘ ديیيپ سوْرایوْر. اوْل هم: ’اوْتۉز مۆݩ کيلۉ بۉغدای‘ ديیيپ جواب بریوْر. اوْݩا: ’ديل خطېݩې آل، شوْنې یيگريمي تؤرت مۆݩ کيلۉ ديیيپ یاز‘ ديییوْر. ۸خوْجایېنې بۉ حیلاکأر مدير اۆچين و چألأکليگي اۆچين براکالله آیتدې. بۉ دنیانېݩ انسانلارې اؤز نسلينيݩ آراسېندا حرکت اتمکده ايمانلې انسانلاردان چألأکدير. ۹سيزه شۉنې آیدیوْرېن: اؤزيݩيزه دوْست غازانماق اۆچين دنیانېݩ بایلېغېنې مصرف اديݩ، بۉ مال-ملکيݩ تۆکانانده، سيز هميشاليک غالجاق اۆیلره مهمان آلېنارسېݩېز.
۱۰آز زاتدا دوْغرې بوْلان انسان کؤپ زاتدا هم دوْغرۉدېر، آز زاتدا دوْغرې بوْلمادېق انسان کأن زاتدا دوْغرې بوْلماز. ۱۱شۉنېݩ اۆچين، دنیانېݩ بایلېغېندا درستکار بوْلماساݩېز، سيزه چېن بایلېغې کيم اېنانار؟ ۱۲باشغا بيرينيݩ بایلېغې اۆچين درستکار بوْلماساݩېز، اؤز بایلېغېݩېزې سيزه کيم برار؟ ۱۳هيچ بير خدمتکأر ايکي خوْجایېنا خدمت اديپ بيلمز. اوْل یا بيريني یک گؤريپ، بؤیلاکيسيني یاغشې گؤرار، یا-هم بيرينه وفالې بوْلېپ، بؤیلاکيسيني حساب اتمز. سيز هم خۉدایا، هم بایلېغا خدمت اديپ بيلمارسيݩيز“.
۱۴پۉلې یاغشې گؤریوْن فريسيلر بۉ سؤزلري اشيديپ، عيسانې مسخره اتمأنه باشلادېلار. ۱۵عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”سيز اؤزيݩيزي انسانلارېݩ یانېندا آقلایوْرسېݩېز، اما خۉدای یۆراگيݩيزي بيلیوْندېر. انسانلارېݩ آراسېندا یوْقارې و کتته حساب اديلیوْن زات خۉدایېݩ یانېندا یک گؤرينجيدير.
۱۶یحیی گلیوْنچا، انسانلار تۉرادا و پیغمبرلريݩ یازغېلارېنا وره یاشامالې بوْلېپتې. ايندي بوْلسا خۉدایېݩ شالېغېنېݩ خوْش خبرې تبليغ اديلیوْر، اوْݩا همالريݩ گيراسي گلیوْر. ۱۷تۉرادېݩ یکاجه نوْکادېنېݩ یيتانيننن، آسمان بيلان یريݩ یيتاني آݩساتدېر.
۱۸عیالېنې آیرېپ، باشغا عیالا اۆیلانان آدم زنا ادیوْندېر. أريننن آیرېلان عیالا اۆیلانان کيشي-هم زنا ادیوْندېر“.
۱۹”بير بای آدم بار اکان. اوْل غېزېل دوْن و نفيس کؤیناکلر گیيپ، هر گۆنيني شادې-خرملېقدا اؤتۆرارتي. ۲۰اوْنېݩ ايشيگينيݩ آغزېندا همه بدنيني یارالې ایلعازار آتلې بير گدای یاتېرتې. ۲۱اوْل بایېݩ ساچاغېننان دؤکيلان اوْوۉنتېقلارې ايیمأنيني ارزۉ ادیوْرتې. ايتلر هم گليپ، اوْنېݩ یارالارېنې یالارتې. ۲۲بير گۆن وقتې دوْلېپ، گدای اؤلیوْر. فرشتالر اوْنې ابراهیمېݩ یانېنا أکيدیوْرلار. سوْݩ بای هم اؤلیوْر و جایلانیوْر. ۲۳دۉزخدا عذاب چکیوْن بای غاباغېنې غالدېرېپ، اۉزاقدان ابراهیمې و اوْنېݩ یانېنداقې ایلعازارې گؤریوْر. ۲۴شوْندا اوْل غېغېرېپ: ’ای، آتام ابراهیم، ماݩا رحم ات! ایلعازارې ايبر، بارماغېنېݩ اۉجېنې سۉوا باتېرېپ، منيݩ ديليمي هؤللاسين، سببي بۉ اوْدېݩ ايچينده من عذاب چکیوْرېن‘ ديییوْر. ۲۵اما ابراهیم اوْݩا: ’ای، اوْغۉل! سن اؤز یاشایېشېݩدا یاغشې زاتلارې آلانېݩې، ایلعازارېݩ بوْلسا عذاب چکانيني یادېݩا سال. ايندي بوْلسا اوْل بۉ یرده راحتلېق گؤریوْر، اما سن عذاب چکیوْرسېݩ. ۲۶بۉلاردان باشغا، بيزيݩ بيلان سيزيݩ آراݩېزدا أپات بير چۉقۉر بار، شوْنېݩ اۆچين بۉ یردن سيز طرفا، اوْل یردن هم بيز طرفا هيچ کيم اؤتيپ بيلمز‘ ديیيپ جواب بریوْر. ۲۷شوْندا بای آدم: ’بۉرقم بوْلسا، آتام، ساݩا یالباریوْرېن، ایلعازارې آتامېݩ اۆیينه ايبر. ۲۸سببي منيݩ بأش دوْغانېم بار. بۉ غېنالیوْن یره گلمزلري یانې، ایلعازار بارېپ شۉرقم یريݩ بارلېغېنې اوْلارا اخطار برسين‘ ديییوْر. ۲۹اما ابراهیم: ’اوْلاردا مۉسانېݩ و پیغمبرلريݩ یازغېلارې بار، غوْی، شوْلارا غۉلاق آسسېنلار‘ ديییوْر. ۳۰اوْل هم: ’یوْق، ای، آتام ابراهیم! اوْلار فقط اؤلۆلردن بيري یانلارېنا باراندا تۉبه ادارلر‘ ديییوْر. ۳۱ابراهیم اوْݩا: ’اوْلار مۉسی و پیغمبرلره غۉلاق آسمیوْن بوْلسالار، اوْندا اؤلۆلردن بيري ديرالسه-هم، اېنانمازلار‘ ديیيپ جواب بریوْر“.
۱ عيسی شاگردلرينه شۉرقم ديیدي: ”انسانلارې گناه دۉچار ادیوْن زاتلارېݩ گلمگي غۉتېلماسېزدېر، اما بۉ زاتلارېݩ گلماسينه سبب بوْلیوْن انسانېݩ دات گۆنينه! ۲ماݩا اېنانیوْن پس گؤوۆنليلريݩ بيرينيݩ گناه اتماسينه سبب بوْلانېننان، بوْینېننان بير دگيرمان داشې آسېلېپ، دریا تاشلانانې اوْنېݩ اۆچين حاص یاغشې بوْلار.
۳حاضر بوْلېݩ! اگر دوْغانېݩ گناه اتسه، اوْنې ملامت ات. اگر اوْل تۉبه اتسه، اوْنې باغېشلا. ۴اوْل ساݩا گۆنده یتدي ساپار گناه اديپ، یتدي ساپار هم یانېݩا گليپ: ’تۉبه ادیوْرېن!‘ ديیسه، اوْنې باغېشلا“. ۵رسۉللار ارباب عيسا: ”بيزيݩ ايمانېمېزې کؤپالت!“ ديیديلر. ۶عيسی شۉرقم ديیدي: ”اگر سيزيݩ بير اَوری دأناسي یانې ايمانېݩېز بوْلېپ، شۉ تۉت درختېنا: ’بۉ یردن غوْپارېل، دریادا گؤگار!‘ ديیسأݩيز، اوْل سيزه غۉلاق آسار. ۷آیدالې، سيزيݩ یر سۆریوْن یا-هم چوْپانچېلېق ادیوْن خدمتکأريݩيز بار. اوْل میداننان گلانده، سيزيݩ هایسېݩېز اوْݩا: ’درراو گل-هم، ساچاق باشېندا اوْتۉر‘ ديیارسيݩيز؟ ۸ترسينه، اوْݩا: ’منيݩ آغشام داماغېمې تیارلا، بيليݩي غۉشا-هم، ايیيپ-ايچیوْنچام، ماݩا خدمت ات، اؤزيݩ سوْݩ ايیيپ-ايچارسيݩ‘ ديیمزمي؟ ۹بۉیرېقلارېنې برجای اداني اۆچين، اوْل خدمتکأره ’ساغ بوْل!‘ ديیارمي؟ ۱۰سيز هم اؤزيݩيزه بۉیرېلان همه زادې برجای ادانيݩيزدن سوْݩ: ’بيز هم فقط بير خدمتکأرديريس، فقط اؤزيميزه تابشېرېلان وظيفأني یرينه یتيرديک‘ ديیيݩ“.
۱۱ عيسی سامره بيلان جليلأنيݩ اۆستيننن اؤتيپ، اۉرشليمه طرف گيتدي. ۱۲اوْل اوْبالارېݩ بيرينه گيرانده، اوْݩا اندامې پوْست کسلينه دۉچار بوْلان اوْن آدم دۉشدې. اوْلار اۉزاقدا دۉرېپ، ۱۳غاتې سس بيلان: ”ای، عيسی! استاد، بيزه رحم ات!“ ديیديلر. ۱۴عيسی اوْلارې گؤريپ: ”بارېݩ، کاهنلارا گؤرينيݩ“ ديیدي. اوْلار یوْلداقالار کسليننن شفا تاپدې. ۱۵اوْلارېݩ بيري، شفا تاپانېنې گؤريپ، غاتې سس بيلان خۉدایې شهرتلانديريپ، اېزېنا اؤوريلدي. ۱۶اوْل اوْنېݩ آیاقلارېنا یېقېلېپ، اوْݩا ’ساغ بوْل!‘ ديیدي. بۉ آدم سامرالېتې. ۱۷عيسی: ”کسلدن شفا تاپان اوْن کيشي دألميتي؟ غالان توْقۉز آدم نيراده؟ ۱۸خۉدایې شهرتلانديرمک اۆچين بۉ بی‌گانادان باشغا هيچ کيم اېزېنا اؤوريلماديمي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۹اوْننان سوْݩ اوْݩا: ”تۉر، گيديبر، ايمانېݩ سني خلاص اتدي“ ديیدي.
۲۰بير گۆن فريسيلر عيسادان خۉدایېݩ شالېغېنېݩ حاچان گلجکليگيني سوْرانلارېندا، اوْل: ”خۉدایېݩ شالېغې گؤزه گؤرينيپ گلمز. ۲۱انسانلار: ’مانا، بۉ یرده!‘ یا-هم ’مانا، اوْل یرده!‘ ديیمزلر، سببي خۉدایېݩ شالېغې سيزيݩ آراݩېزدادېر“ ديیيپ جواب بردي. ۲۲اوْننان سوْݩ عيسی شاگردلرينه شۉرقم ديیدي: ”انسان اوْغلېنېݩ گۆنلريننن بيريني گؤرمگي کۆیساجک وقتېݩېز گلار، اما اوْل گۆني گؤرمارسيݩيز. ۲۳انسانلار سيزه: ’مانا، انسان اوْغلې شۉ یرده!‘ یا-هم ’مانا، اوْل یرده!‘ ديیارلر. اما گيتمأݩ، اوْلارېݩ اېزېنا دۆشمأݩ! ۲۴یېلدېرېم آسمانېݩ بير اۉجېننان چاقېپ، بؤیلاکي بير اۉجېنې نأهيلي یاختېلدیوْن بوْلسا، انسان اوْغلې هم اؤز گۆنينده شۉرقم بوْلار. ۲۵اما اوْل اوْزالېننان کؤپ گؤرگي گؤريپ، بۉ نسل طرفېننان رد اديلماليدير. ۲۶نۉحېݩ گۆنلرينده نأهيلي بوْلان بوْلسا، انسان اوْغلېنېݩ گۆنلرينده-هم شۉرقم بوْلار. ۲۷انسانلار نۉحېݩ کشتيسينه منان گۆنينه چنلي ايیيپ-ايچيپ، طوْی اديپ یؤرتيلر. سوْݩ دنیا أپات سيل گليپ، بارېنې یوْق اديپ اؤلديردي. ۲۸لۉطېݩ گۆنلرينده هم شوْنېݩ یانې بوْلدې: انسانلار ايیيپ-ايچيپ، آلېپ-ساتېپ، اکيپ-ديکيپ یؤرتيلر. ۲۹اما لۉطېݩ سدۉمنان چېقان گۆني آسماننان اوْت بيلان گۆگرد یاغېپ، هماسيني یوْق اتدي. ۳۰انسان اوْغلېنېݩ گلجک گۆنينده هم شۉرقم بوْلار. ۳۱شوْل گۆن تامېݩ دپاسيندأکي انسان اۆیدأکي زاتلارېنې آلماق اۆچين آشاق دۆشماسين. شۉرقم-هم، اکين میدانېنداقې هم اېزېنا پس گلماسين. ۳۲لۉطېݩ عیالېنې یادا سالېݩ! ۳۳کيم جانېنې آیامانا کوْشش اتسه، اوْنې یيتيرار، کيم جانېنې یيتيرسه، اوْنې امان ساقلار. ۳۴سيزه شۉنې آیدیوْرېن: شوْل گيجه بير دۆشاکده ايکي انسان بوْلار، بيري آلېنار، بيري غوْیېلار. ۳۵بيلاليکده بۉغدای اۆويیوْن ايکي عیال بوْلار، بيري آلېنار، بؤیلاکيسي غوْیېلار“. ۳۷شاگردلر عيسا یۆزلانيپ: ”ارباب، بۉ زاتلار نيراده بوْلار؟“ ديیيپ سوْرادېلار. عيسی هم: ”ماسلېق نيراده بوْلسا، غاراغۉشلار هم شوْل یره اۆیشیوْندېر“ ديیيپ جواب بردي.
۱اوْننان سوْݩ عيسی شاگردلرينه اوْلارېݩ هميشه خۉدایا دعا اديپ، هيچ رۉحدان دۆشمزليگيݩ ضرۉرلېغې حقدا بير مثال آیدېپ بردي: ۲”بير شهرده خۉدایدان قوْرقمیوْن بير قاضي بار اکان. اوْل قاضي هم انسانلارېݩ قصاسېندا دأل اکان. ۳شوْل شهرده بير دۉل عیال هم بار اکان. اوْل نادرست قاضينېݩ یانېنا غاتناپ: ’دعواگأريمنن منيݩ حقېمې آلېپ بر‘ ديیيپ یالبارېپدېر. ۴قاضي بيرنأچه وقتلاپ اوْنېݩ شکایتېنا غۉلاق آسماندېر. آخېر سوْݩ اوْل قاضي اؤز-اؤزينه: ’من خۉدایدان قوْرقماسام-هم، مردميݩ قصاسېندا بوْلماسام-هم، ۵دېنمان گليپ، مني بيزار اتمز یانې، بۉ دۉل عیالېݩ حقېنې آلېپ برایين. ايندي بير گليپ، مني غېناماسېن‘ ديییوْر“. ۶ارباب عيسی ینه سؤزيني دوام اتدي: ”عدالتسېز قاضينېݩ نأمه آیدانېنا غۉلاق آسېݩ. ۷بوْلماسا، خۉدای اؤز سایلانلارېنېݩ، گيجه-گۆنديز اؤزينه یۆز تۉتېپ فریاد ادیوْنلارېݩ حقېنې آلېپ برمزمي؟ اوْلارې کؤپ غاراشدېرارمې؟ ۸سيزه شۉنې آیدیوْرېن: اوْلارېݩ حقېنې تيز آلېپ برار. اما انسان اوْغلې گلانده، یريݩ یۆزينده ايمانلې انسان تاپارمېقا؟“
۹اؤز دوْغرۉلېغېنا بيل باغلاپ، بۆیلاکيلري کمسيدیوْن کأبير انسانلارا عيسی شۉ مثالې گۆررۆݩ بردي: ۱۰”ايکي آدم خۉدایا دعا اتمک اۆچين عبادت‌خانا گيدیوْر. اوْلارېݩ بيري فريسي، بؤیلاکيسي مالیاتچې اکان. ۱۱فريسي دۉرېپ، اؤزي حقدا ايچيننن: ’خۉدایېم، من کأبير انسانلار یانې اوْغرې، یامان، زناکار دألليگيمه، حتّیٰ بۉ مالیاتچې یانې دألليگيمه ساݩا شکر ادیوْرېن. ۱۲من هفتاده ايکي ساپار روْزه تۉتیوْرېن، همه غازانجېمېݩ اوْننان بيريني بریوْرېن‘ ديیيپ دعا ادیوْر. ۱۳مالیاتچې بوْلسا اۉزاقدا دۉرېپ، یۆزيني آسمانا غالدېرمانا هم یۆراک اتمیوْر، ترسينه غۉرساغېنا اۉرېپ: ’ای خۉدای، من گناهکارا رحم ات!‘ ديییوْر. ۱۴من سيزه فريسينيݩ دأل-هم، مالیاتچېنېݩ آقلانېپ گيدانليگيني آیدیوْرېن، سببي کيم اؤزيني یوْقارې تۉتسا، پسالديلر، کيم اؤزيني پس تۉتسا، بیگالديلر“.
۱۵اوْننان سوْݩ کلالرينه اليني غوْیسېن ديیيپ، انسانلار چاغالارې عيسانېݩ یانېنا گتيرديلر. مۉنې گؤران شاگردلر چاغالارې گتيرانلري ملامت اتديلر. ۱۶اما عيسی چاغالارې یانېنا چاغېرېپ: ”چاغالارې منيݩ یانېما غوْیبريݩ، اوْلارې تۉتېپ ساقلاماݩ، سببي خۉدایېݩ شالېغې شۉلار یانېلارېݩقېدېر. ۱۷سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: کيم خۉدایېݩ شالېغېنې چاغا یانې قبۉل اتماسه، اوْل یره هيچ گيريپ بيلمز“ ديیدي.
۱۸یوْلباشچېلارېݩ بيري عيسادان: ”ای، یاغشې استاد! من هميشاليک یاشایېشې ميراث آلماق اۆچين نأمه اتمالي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۹عيسی اوْݩا: ”نأمه اۆچين ماݩا یاغشې ديییوْرسېݩ؟ یکه-تأک خۉدایدان باشغا هيچ کيم یاغشې دألدير. ۲۰سن تابشېرېقلارې بيلیوْنسېݩ: انسان اؤلديرمه، زنا اتمه، اوْغۉرلېق اتمه، یالان شاهدلېق برمه، آتا-انأݩه حرمت غوْی“ ديیيپ جواب بردي. ۲۱اوْل آدم: ”من بۉلارېݩ هماسيني یاشلېغېمنان بأري برجای اديپ گلیوْرېن“ ديیدي. ۲۲عيسی مۉنې اشيدانده، اوْݩا: ”سنيݩ ینه بير کميݩ بار. نأمأݩ بار بوْلسا ساتېپ، غريبلارا پایلا، شوْندا آسماندا خزيناݩ بوْلار. اوْننان سوْݩ گل-هم، منيݩ اېزېما دۆش“ ديیدي. ۲۳اوْل بۉ سؤزلري اشيديپ، کؤپ جگرخۉن بوْلدې، سببي اوْل کأن بایتې. ۲۴عيسی اوْنېݩ جگرخۉن بوْلانېنې گؤريپ: ”بایلارا خۉدایېݩ شالېغېنا گيرمک نأهيلي غېن! ۲۵بير دۆیأنيݩ ايݩݩأنيݩ گؤزيننن اؤتمگي بای انسانېݩ خۉدایېݩ شالېغېنا گيرمگيننن آݩساتدېر“ ديیدي. ۲۶مۉنې اشيدانلر: ”اوْندا کيم خلاص بوْلېپ بيلار؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۷عيسی: ”انسان اۆچين ممکن دأل زاتلار خۉدای اۆچين ممکندير“ ديیدي. ۲۸پِطرُس اوْݩا: ”مانا، بيز همه زادېمېزې تاشلاپ، سنيݩ اېزېݩا دۆشديک!“ ديیدي. ۲۹-۳۰عيسی اوْلارا: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: خۉدایېݩ شالېغېنېݩ خاطرې اۆچين اۆیيني، عیالېنې، دوْغانلارېنې، انه-آتاسېنې، فرزندلريني تاشلان هر کيم بۉ وقتدا نأچه برابر اېزېنا آلار، گلجک وقتدا بوْلسا هميشاليک یاشایېشا غوْوشار“ ديیدي.
۳۱ عيسی اوْن ايکي رسۉلېنې بير چته چکيپ، اوْلارا: ”ايندي اۉرشليمه باریوْرېس. پیغمبرلريݩ انسان اوْغلې حقدا یازانلارېنېݩ هماسي برجای بوْلار! ۳۲اوْل بی‌گانه ملتلريݩ الينه تابشېرېلار. اوْلار اوْنې مسخرالاپ کمسيدارلر، اۆستينه تۆیکۆرارلر، ۳۳غامچېلارلار و اؤلديرارلر. اما اۆچۆلانجي گۆن اوْل ديرالار“ ديیدي.
۳۴شاگردلر بۉ زاتلارېݩ هيچ بيرينه دۆشينماديلر. بۉ سؤزلريݩ معناسې اوْلاردان گيزلينتي، و اوْنېݩ نأمه حقدا گۆررۆݩ ادیوْنېنې بيلماديلر.
۳۵ عيسی اَریحا شهره غوْلایلاندا، یوْلېݩ غېراسېندا بير کؤر آدم ديلاگچيليک اديپ اوْتېرتې. ۳۶اوْل یانېننان جمعیتيݩ اؤتيپ باریوْنلېغېنې اشيديپ، مۉنېݩ نأماليگيني سوْرادې. ۳۷اوْݩا: ”ناصرالې عيسی اؤتيپ باریوْر“ ديیيپ خبر برديلر. ۳۸شوْندا اوْل: ”ای، داۉد اوْغلې عيسی! ماݩا رحم ات!“ ديیيپ غېغېردې. ۳۹”سسيݩ چېقماسېن“ ديیيپ، اؤݩنن باریوْن کؤپ انسانلار اوْنې ملامت اتديلر، اما اوْل: ”ای، داۉد اوْغلې! ماݩا رحم ات!“ ديیيپ، اؤݩکيدن هم غاتې غېغېردې. ۴۰عيسی آیاق چکيپ، اوْل آدمې گتيرمکلريني بۉیۉردې. یانېنا گلانده، عيسی اوْننان: ۴۱”سنيݩ اۆچين نأمه اتمگيمي ايسلایوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْل: ”ارباب، گؤزلريم آچېلسېن!“ ديیدي. ۴۲عيسی اوْݩا: ”غوْی، گؤزلريݩ آچېلسېن! ايمانېݩ سني غۉتارېپ، ساݩا شفا بردي“ ديیدي. ۴۳شوْبادا بۉ آدمېݩ گؤزلري آچېلدې و اوْل هم خۉدایې شهرتلانديريپ، عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ گيديبردي. مۉنې گؤران همه مردم خۉدایې آلقېشلادې.
۱ عيسی اَریحا شهريݩ ايچيننن اؤتيپ باریوْرتې. ۲اوْل یرده ذکي آتلې بير بای آدم بارتې، اوْل مالیاتچېلارېݩ کتتاسيتي. ۳ذکي عيسانېݩ کيمليگيني گؤرمک ايسلادي، اما اوْنېݩ بوْیې کلته بوْلاننان سوْݩ، جمعیتدن یاݩا اوْنې گؤريپ بيلمادي. ۴شۉنېݩ اۆچين، اوْنې گؤرجک بوْلېپ، اؤݩه چاپالاپ، بير انجير درختېنېݩ اۆستينه چېقدې، سببي عيسی شوْل یوْلدان گلیوْرتې. ۵عيسی اوْل یره گلانده، یوْقارې غاراپ، اوْݩا: ”ذکي! تيز آشاق دۆش. بۉ گۆن من سنيݩ اۆیيݩده غالمالې“ ديیدي. ۶اوْل هم درراو درختدان آشاق اينيپ، اوْنې خوْشلېق بيلان قبۉل اتدي. ۷مردم مۉنې گؤريپ: ”بير گناهکارېݩ اۆیينه مهمان بوْلدې“ ديیشيپ، هۆݩۆردامأنه باشلادې. ۸ذکي بوْلسا یريننن تۉرېپ، ارباب عيسا: ”ای، آقام! ايندي من بایلېغېمېݩ یارېسېنې غريبلارا برجک. کيميݩ زادېنې ناحق آلان بوْلسام، تؤرت برابر اديپ غایتارېپ برجکديرين“ ديیدي. ۹عيسی اوْݩا: ”بۉ گۆن بۉ اۆیه غۉتېلېش گلدي، سببي بۉ آدم هم ابراهیمېݩ حقيقې نسليدير. ۱۰انسان اوْغلې یيتانلري گؤزلامأنه و خلاص اتمأنه گلاندير“ ديیدي.
۱۱بۉ زاتلارې ديݩلأپ دۉرقالار، عيسی بير مثال بيلان سؤزينيݩ اۆستيني یتيردي. سببي اوْل اۉرشليميݩ غوْلایېنداتې، مردم هم خۉدایېݩ شالېغې درراو گؤرينار ديیيپ فکر ادیوْرتې. ۱۲عيسی شوْنېݩ اۆچين شۉرقم ديیدي: ”بير بگزاده شالېق سۆرمأنه اختیار آلماق اۆچين، بير اۉزاق یۉرده گيديپ پس گلماسينه دۆشينیوْر. ۱۳اوْل خدمتکأرلريننن اوْنېسېنې یانېنا چاغېرېپ، اوْلارا: ’من گلیوْنچام، شۉ پۉلې ايشلاديݩ‘ ديیيپ، هر هایسېنا بير آلتېن تݩݩه بریوْر.
۱۴بگزادانېݩ مردمي اوْنې یک گؤریوْن اکان. اوْلار: ’بۉ آدمېݩ بيزيݩ اۆستيميزدن شالېق سۆرمگيني ايسلامیوْرېس‘ ديیيپ، اوْنېݩ اېزېننان نمایندالار ايبریوْرلار. ۱۵اما مۉݩا غارامازدان، اوْل اختیارلېق آلېپ، اېزېنا دوْلانیوْر. سوْݩ اوْل پۉل بران خدمتکأرلريني یانېنا چاغېرېپ، کيميݩ نأمه غازانانېنې بيلمک ايسلایوْر. ۱۶بيرينجيسي گليپ: ’خوْجایېن! سنيݩ بير آلتېن تݩݩه اوْن آلتېن تݩݩه غازاندې‘ ديییوْر. ۱۷اوْݩا: ’براکالله، یاغشې خدمتکأر! آز زاتدا صادق بوْلانېݩ اۆچين اوْن شهره حاکم بوْل‘ ديییوْر. ۱۸ايکينجيسي گليپ: ’خوْجایېن! سنيݩ بير آلتېن تݩݩه بأش آلتېن تݩݩه غازاندې‘ ديییوْر. ۱۹خوْجایېنې اوْݩا هم: ’سن هم بأش شهره حاکم بوْل‘ ديییوْر. ۲۰اوْننان سوْݩ بؤیلاکي خدمتکأري گليپ: ’خوْجایېن! مانا، سنيݩ بير آلتېن تݩݩه، من اوْنې بير یاغلېغا دۆويپ ساقلادېم. ۲۱من سننن قوْرقدېم، سببي سن غاتې آدم. سن غوْیمادېق یريݩنن آلیوْرسېݩ، اکماديک یريݩنن اوْریوْرسېݩ‘ ديییوْر. ۲۲خوْجایېنې اوْݩا: ’ای، یامان خدمتکأر، سني اؤز آغزېݩنان چېقان سؤزلر بيلان حکم ادارين! اصل سن منيݩ غاتې آدملېغېمې، غوْیمادېغېمې آلیوْنېمې، اکماديگيمي اوْریوْنېمې بيلیوْرمېتېݩ؟ ۲۳اوْندا نأمه اۆچين پۉلېمې ايشلاتمأنه برماديݩ؟ من گلانيمده، اوْنې فایداسې بيلان آلارتېم‘ ديییوْر. ۲۴اوْننان سوْݩ خوْجایېن اوْل یرده دۉرانلارا: ’اوْنېݩ اليننن پۉلې آلېݩ-هم، اوْن تݩݩالأ بريݩ‘ ديییوْر. ۲۵اوْلار اوْݩا: ’خوْجایېن، اوْنېݩ اؤزينده اؤݩ-هم اوْن آلتېن تݩݩاسي بار!‘ ديییوْرلار. ۲۶اوْل: ’من سيزه ديییوْرېن، کيمده بار بوْلسا، اوْݩا بريلار، کيمده یوْق بوْلسا، اوْنېݩ اليندأکي هم آلېنار. ۲۷اۆستلريننن پادشالېق اتمگيمي ايسلامیوْن دشمنلارېمې بوْلسا، شۉ یره گتيريݩ-هم، گؤزيميݩ آلېندا اؤلديريݩ‘ ديیيپ جواب بریوْر“.
۲۸ عيسی بۉلارې آیدېپ بوْلاننان سوْݩ، یوْلېنې دوام اتديريپ، اۉرشليمه طرف اۉورادې. ۲۹اوْل زیتۉن داغېنېݩ آشاغېنداقې بِیت‌فاجې بيلان بِیت‌عَنیا غوْلایلاندا، ايکي شاگرديني یوْللاپ، اوْلارا: ۳۰”اؤݩيݩيزدأکي اوْبا بارېݩ. اوْبا گيران پيلأݩيز داݩېغلې دۉران بير کره تاپارسېݩېز، اوْنېݩ اۆستينه شۉ وقتا چنلي هيچ کيم منان دألدير. اوْنې چؤزيݩ-هم، منيݩ یانېما آلېپ گليݩ. ۳۱اگر بيري سيزدن: ’نأمه اۆچين اوْنې چؤزیوْرسېݩېز؟‘ ديیيپ سوْراسا، اوْݩا: ’بۉ کره اربابا گراک‘ ديیيݩ“ ديیدي. ۳۲یوْللانانلار گيديپ، بارېنې اوْنېݩ آیدېشې یانې تاپدېلار. ۳۳کرأني چؤزيپ دۉرقالار، اوْنېݩ ايیالري: ”کرأني نأمه اۆچين چؤزیوْرسېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۳۴اوْلار هم: ”بۉ کره اربابا گراک“ ديیديلر. ۳۵کرأني عيسانېݩ یانېنا گتيريپ، اۆستينه دوْنلارېنې بۆراديلر-هم، عيسانې اوْݩا منديرديلر. ۳۶اوْل گيديپ باریوْرقا، انسانلار دوْنلارېنې یوْلا دۆشایوْرتېلار. ۳۷عيسی زیتۉن داغېننان آشاق اينیوْن یوْلا غوْلایلاندا، شاگردلريݩ هماسي گؤران همه قدرتلارېنا خوْش بوْلېپ، باتلې سسلري بيلان خۉدایې شهرتلانديرمأنه باشلادېلار. ۳۸اوْلار: ”اربابېݩ آدېننان پادشاه آلقېش بوْلسېن! آسمانلاردا پاراخاتلېق، ايݩ بلندليکده شان-شهرت بوْلسېن!“ ديییوْرتېلار. ۳۹جمعیتيݩ آراسېننان کأبير فريسيلر عيسا: ”استاد! شاگردلريݩي آرام ات!“ ديیديلر. ۴۰اما اوْل: ”سيزه آیدیوْرېن: اوْلار آرام بوْلسا، داشلاردان سس چېقمانا باشلار“ ديیدي.
۴۱ عيسی اۉرشليمه غوْلایلاندا، اوْنې گؤريپ آغلادې. ۴۲اوْل شۉرقم ديیدي: ”وای، کاشکه سن بۉ گۆن اؤزيݩه نأمأنيݩ پاراخاتلېق گتيرجکليگيني بيلساتيݩ! اما بۉ شيپيلأ سنيݩ گؤزلريݩنن گيزلين. ۴۳سنيݩ باشېݩا شۉرقم بير گۆنلر گلار: دشمنلارېݩ داش-تؤواراگيݩه جمعلانيشيپ، سني غابارلار، هر یاننان غېسېپ-غوْورارلار. ۴۴اوْلار سني ویران اديپ، سنيݩ ايچيݩدأکي یاشایوْن چاغالارې اؤلديريپ تاشلارلار. سنده داش اۆستينده داش غوْیمازلار، سببي سن خۉدایېݩ ساݩا گلان فرصدېنې بيلماديݩ“.
۴۵اوْننان سوْݩ عيسی عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېنا گيريپ، اوْل یردأکي دوْکاندارلارې قوْومانا باشلادې. ۴۶عيسی اوْلارا: ”’منيݩ اۆیيم دعا اديلیوْن اۆیي بوْلار‘ ديیيپ یازېلاندېر، اما سيز مۉنې اوْغرۉلارېݩ اۆیينه اؤوريپسيݩيز“ ديیدي. ۴۷اوْل هر گۆن عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېندا تبليغ ادیوْرتې. کتته کاهنلار، تۉرات استادلارې و مردميݩ کتتالري بوْلسا اوْنې اؤلديرمگيݩ اېزېنداتې. ۴۸اما مۉنېݩ یوْلېنې تاپېپ بيلمیوْرتېلار، سببي همه مردم اوْنې یۆراکدن ديݩلایوْرتېلار.
۱بير گۆن عيسی عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېندا مردمه اؤوراديپ، خوْش خبرې تبليغ ادیوْرقا، کتته کاهنلار، تۉرات کتابېݩ استادلارې و یاشۉلۉلار اوْنېݩ یانېنا گلديلر. ۲اوْلار عيسا: ”حانې، بيزه آیت، سن بۉ زاتلارې هایسې اختیار بيلان ادیوْرسېݩ؟ بۉ اختیارې ساݩا کيم بردي؟“ ديیديلر. ۳عيسی هم: ”من هم سيزه بير سوال سوْراجاق. ماݩا آیدېݩ، ۴یحیی سۉوا چۆمديرمک اختیارېنې نيرادن آلدې؟ آسماننانمې یا-هم انساننان؟“ ديیيپ سوْرادې. ۵اوْلار مۉنې اؤز آراسېندا مصلحتلاشمانا باشلادېلار: ”اگر آسماننان ديیساک، اوْل بيزه: ’اوْندا نأمه اۆچين اوْݩا اېنانمادېݩېز؟‘ ديیار. ۶اگر-هم انساننان ديیساک، همه مردم بيزي داشلار، سببي اوْلار یحیانېݩ پیغمبرليگينه اېنانیوْر“. ۷اوْلار: ”بيز نيرادنليگيني بيلاميز یوْق“ ديیيپ جواب برديلر. ۸عيسی-هم اوْلارا: ”من-هم سيزه بۉ زاتلارې هایسې اختیار بيلان آلانلېغېمې آیتجاق دأل“ ديیدي.
۹سوْݩ عيسی مردمه شۉ مثالې گۆررۆݩ برمأنه باشلادې: ”بير آدم اۆزۆم باغلارېنې اوْتۉردېپ، اوْنې باغبانلارا کرایه بریوْر، اؤزي اۉزاق وقتلېق باشغا یره گيدیوْر. ۱۰حاصل وقتې گلانده، اۆزۆميݩ میواسيننن آلېپ گلمک اۆچين، اوْل خدمتکأرلرينيݩ بيريني کرای آلانلارېݩ یانېنا ايبریوْر. اما کرای آلانلار اوْنې ینجيپ، بوْش قوْوېپ غوْیبریوْرلار. ۱۱اوْل باشغا بير خدمتکأريني ايبریوْر، کرای آلانلار اوْنې-هم ینجيپ، مسخره اديپ، بوْش قوْوېپ غوْیبریوْرلار. ۱۲اوْل اۆچينجي خدمتکأريني-هم ايبریوْر. اوْلار اوْنې هم یارالاپ، قوْوېپ غوْیبریوْرلار. ۱۳اوْننان سوْݩ اۆزۆم باغېݩ ايیاسي: ’من نأمه اتمالي؟ گل، اؤز یاغشې گؤریوْن اوْغلېمې ايبرایين، شاید، اوْنې سېلارلار‘ فکر ادیوْر. ۱۴کرای آلانلار بوْلسا اوْنې گؤرانلريننن، اؤز آراسېندا مصلحتلاشېپ: ’ميراثدار شۉدېر! گليݩ، شۉنې اؤلديراليݩ، ميراث بيزه غالار‘ ديیشیوْرلار. ۱۵شۉنېݩ اۆچين، اوْنې اۆزۆم باغدان چېقارېپ اؤلديریوْرلار. ايندي اۆزۆم باغېݩ ايیاسي بۉلارا نأمه ادار؟ ۱۶اوْل گليپ، بۉ کرای آلانلارې اؤلديرار، اۆزۆم باغې بوْلسا باشغالارا برار“. مردم مۉنې اشيديپ: ”خۉدای ساقلاسېن!“ ديیدي. ۱۷عيسی اوْلارا باقېپ: ”اوْندا ’اۉستالارېݩ رد ادان داشې، بنانېݩ ايݩ یوْقارېسېندا دۉران داشې بوْلدې‘ ديیان یازغېنېݩ معناسې نأمه؟ ۱۸کيم بۉ داشېݩ اۆستينه یېقېلسا، بؤلاک-بؤلاک بوْلار. اگر اوْل بيرينيݩ اۆستينه غاچسا، اوْنې ینجار“ ديیدي. ۱۹تۉرات کتابېݩ استادلارې بيلان کتته کاهنلار اوْنې شوْل وقتېݩ اؤزينده تۉتماغېݩ یوْلېنې گؤزلاديلر، سببي اوْنېݩ بۉ مثالې اؤزلرينه قاقدېرېپ آیدانېنې بيلديلر. اما اوْلار مردمنن قوْرقیوْرتېلار.
۲۰ عيسانې گؤز آستېنا آلماق اۆچين، بيرنأچه گيزلي جاسۉس عيسانېݩ اېزېنا ايبرديلر. اوْلار عيسانې گپده تۉتېپ، اوْنې حاکميݩ اختیارېنا و الينه تابشېرماق مقصدلارې بارتې. ۲۱شۉنېݩ اۆچين، اوْلار اوْݩا: ”استاد! بيز سنيݩ دوْغرې زادې آیدېپ اؤورادیوْنلېغېݩې، انسانلارېݩ درجاسينه باقمان، خۉدایېݩ یوْلېنې حقيقت بيلان اؤورادیوْنلېغېݩې بيلیوْرېس. ۲۲حانې آیت، بيزيݩ قیصر پادشا مالیات برمکليگيميز دوْغرۉمې یا-هم دوْغرې دأل؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۲۳عيسی اوْلارېݩ حيلاسينه دۆشينيپ: ۲۴”ماݩا مالیات پۉلېنې گؤرکازيݩ. بۉ تݩݩادأکي عکس بيلان یازغې کيميݩکي؟“ ديیدي. اوْلار: ”قیصر پادشانېݩقې“ ديیيپ جواب برديلر. ۲۵اوْل: ”اوْندا قیصر پادشانېݩقېنې – قیصر پادشا بريݩ، خۉدایېݩقېنې خۉدایا بريݩ“ ديیدي. ۲۶اوْلار مردميݩ یانېندا اوْنې سؤزينده تۉتېپ بيلمأن، بران جوابېنا حیران غالېپ، سسلريني چېقارمادېلار.
۲۷اؤلۆمنن سوْݩ ديراليشيݩ یوْقلېغېنې آیدیوْن صَدۉقيلريݩ کأبيري عيسانېݩ یانېنا گليپ، اوْݩا شۉرقم سوْراق بردي: ۲۸”استاد! مۉسی بيزه بير آدمېݩ دوْغانې فرزندسيز اؤليپ، اېزېندا عیالې غالسا، دوْغانې اوْنېݩ عیالېنې آلېپ، اؤلان دوْغانېنېݩ نسليني دوام اتديرماليدير ديیيپ یازېپدېر. ۲۹یتدي دوْغان بارتې. بيرينجيسي بير عیال آلېپ، فرزند گؤرمأن دنیادان اؤتدي. ۳۰ايکينجيسي بيلان ۳۱اۆچينجيسي هم شوْل عیالې آلدې. شؤديپ، یتديسي هم شوْل عیالا اۆیلانيپ، اېزلارېندا فرزند غالدېرمان اؤلديلر. ۳۲همه دوْغانلاردان سوْݩ عیال هم اؤلدي. ۳۳ايندي ديراليش گۆني بۉ عیال اوْلارېݩ هایسېسېنېݩ عیالې بوْلار؟ اوْلارېݩ یتديسي هم اوْݩا اۆیلانيپتي“. ۳۴عيسی اوْلارا شۉرقم جواب بردي: ”بۉ وقتېݩ انسانلارې اۆیلانیوْندېر. ۳۵اما گلجک وقتا و اؤلۆمنن ديراليشه یتمأنه مناسب گؤريلانلر اۆیلانمز. ۳۶اوْلار هيچ اؤلمزلر، سببي اوْلار فرشتالر یانېدېر. اوْلار ديراليشيݩ فرزندلريليکلري اۆچين خۉدایېݩ فرزندلريدير. ۳۷مۉسی-هم اؤلۆلريݩ ديرالیوْنلېغېنې تصدیقلاپ، یانیوْن بۉته باراداقې بؤلۆمده اربابې ’ابراهیمېݩ، اسحاغېݩ و یعقۉبېݩ خۉدایې‘ ديیيپ آت غوْییوْر. ۳۸اوْل اؤلۆلريݩ دأل-هم، ديريلريݩ خۉدایېدېر، سببي اوْنېݩ اۆچين همالر ديريدير“. ۳۹تۉرات کتابېݩ استادلارېݩ کأبيري: ”استاد، یاغشې جواب برديݩ!“ ديیدي. ۴۰اوْݩا مۉننان سۆشيک سوْراق-سوال اتمأنه هيچ کيميݩ یۆراگي یتيرمادي.
۴۱اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارا: ”نأمه اۆچين مسيحه داۉدېݩ اوْغلې ديییوْرلار؟ ۴۲-۴۳مانا، داۉدېݩ اؤزي زبۉر و مزامير کتابېندا شۉرقم ديییوْر:
’خۉدای اربابېما شۉرقم آیتدي:
دشمنلارېݩې آیاق آستې ادیوْنچام،
منيݩ ساغېمدا اوْتۉر‘.
۴۴اگر داۉد مسيحه ارباب ديییوْن بوْلسا، اوْل نأهيلي داۉدېݩ اوْغلې بوْلیوْر؟“ ديیدي. ۴۵همه مردم اوْݩا غۉلاق آسېپ اوْتېرقا، عيسی شاگردلرينه: ۴۶”تۉرات کتابېݩ استادلارېننان حاضر بوْلېݩ! اوْلار اۉزېن دوْن گیيپ گزمگي، بازارلاردا اؤزلرينه سلام بريلمگيني، کنيسالاردا یاغشې چوْکيلارې، مهماندارلېقلاردا یاغشې یرلرده اوْتېرماقلارېنې حالایوْندېرلار. ۴۷اوْلار دۉل عیاللارېݩ حقلارېنې ايییوْرلار، ديݩلامکلري اۆچين اۉزېن-اۉزېن دعالار اوْقين بوْلیوْندېرلار. شۉرقم انسانلار ايݩ آغېر جزا سزاوار بوْلارلار“ ديیدي.
۱ عيسی کلاسيني غالدېرېپ گؤزلأنده، بایلارېݩ عبادت‌خانانېݩ صدقه قۉطۉسېنا اؤز صدقالارېنې تاشلاپ دۉرانېنې گؤردي. ۲اوْل بير غريب دۉل عیالېݩ هم قۉطا ايکي شای تاشلانېنې گؤردي. ۳عيسی: ”سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، بۉ غريب دۉل عیال همالردن کؤپ بردي. ۴بۉ انسانلارېݩ هماسي صدقه قۉطۉسېنا اؤزلريننن سۆشيگيني برديلر، بۉ عیال بوْلسا یوْقسېزلېغېنا غارامازدان، بار-یوْغېنې، اليندأکي همه نان پۉلېنې بردي“ ديیدي.
۵شاگردلردن کأبيري عبادت‌خانانېݩ عجایب داشلار و خۉدایا باغېش اديلان تحفالار بيلان بزالانليگي اۆچين سؤز آچدې. شوْندا عيسی: ۶”شۉرقم بير گۆنلر گلار، شوْندا بۉ یرده داش اۆستينده داش غالماز، گؤریوْن زاتلارېݩېزدان هيچ زات غالمان، هماسي ویران بوْلار“ ديیدي. ۷اوْلار عيسادان: ”استاد! بۉ زاتلار حاچان بوْلار؟ بۉلارېݩ بوْلجاق محلېندا نأهيلي علامت پیدا بوْلار؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۸عيسی: ”حاضر بوْلېݩ، هيچ کيم سيزي آلداتماسېن! کؤپلر منيݩ آدېم بيلان گليپ: ’من – شوْلدېرېن‘ و ’وقت غوْلایلادې!‘ ديیارلر. اوْلارېݩ اېزېنا دۆشمأݩ. ۹اۉرېشلار هم غوْزغالاݩلېق اۆچين خبرلار اشيدانيݩيزده قوْرقماݩ. بۉ زاتلار بوْلمالېدېر، اما شيپيلأ آخرې دألدير“ ديیيپ جواب بردي. ۱۰اوْننان سوْݩ عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”ملت ملت بيلان، پادشاه پادشاه بيلان ضد چېقار. ۱۱فرقلې-فرقلې یرلرده گۆیچلي یرتيترامالر، آچلېق و یوْقانچ کسللر، قوْرقۉنچ واقعلار بوْلار، آسماننان کتته علامتلار گؤرينار. ۱۲اما بۉ بوْلجاق زاتلارېݩ هماسيننن اؤݩ، سيزي تۉتېپ، آزار برارلر. سيزي کنيسالارا، بنديخانالارا تابشېرېپ، من سببلي سيزي پادشالارېݩ و حکمدارلارېݩ حضۉرېنا التارلر. ۱۳بۉ بوْلسا شاهدلېق برمک اۆچين سيزه بير فرصت بوْلار. ۱۴اما سيز یاغشې فکريݩيزده تۉتېݩ، اؤزيݩيز نأمه آیتجاقلېغېݩېزې نأمه اتجکليگيݩيزي اؤݩيننن غایغې-غم اتمأݩ. ۱۵مۉنېݩ اۆچين من سيزه سؤز هم عقلدارلېق برارين. سيزه ضد چېقیوْنلارېݩ هيچ بيري مۉݩا نه ضد دۉرېپ بيلار، نه-هم بير زات آیدېپ بيلار. ۱۶سيزه انه-آتاݩېز، دوْغانلارېݩېز، غارېنداشلارېݩېز، دوْستلارېݩېز هم خائنلېق ادارلر، کأبيريݩيزي اؤلديرارلر. ۱۷من سببلي همالر سيزي یک گؤرار. ۱۸اما ساچېݩېزېݩ بير تارې هم کمالمز. ۱۹صبرلې و گۆیچلي بوْلېݩ، شوْندا جانېݩېزې خلاص ادارسيݩيز. ۲۰عسکرلريݩ اۉرشليمي غابانلېغېنې گؤران چاغېݩېز، اوْنېݩ ویران اديلجک وقتېنېݩ غوْلایلانلېغېنې بيليݩ. ۲۱شوْندا یهۉدیاداقېلار داغلارا غاچسېن، شهريݩ ايچيندأکيلر چېقسېن، تؤواراگيندأکيلر شهره گيرماسين. ۲۲سببي شوْل گۆنلر همه یازېلانلارېݩ برجای بوْلماغې اۆچين جزا گۆنلريدير. ۲۳اوْل گۆنلرده گؤورالي عیاللارېݩ و چاغا امديریوْنلارېݩ دات گۆنينه! سببي یۉرده أپات بلا-بدترلر اينار، بۉ مردم غضبا دۉچار بوْلار. ۲۴اوْلار غېلېچدان اؤتۆريليپ اؤلار، ديري غالانلار همه ملتلريݩ آراسېنا اسير آلېنېپ، بی‌گانه ملتلر اؤزلرينيݩ مهلتي دوْلیوْنچا، اۉرشليم شهريني آیاق-آستېنا آلارلار. ۲۵گۆنده، آیدا، و یېلدېزلاردا علامتلار پیدا بوْلار. یر یۆزينده ملتلر دریا هم توْلقۉنلارېݩ گۆررۆلديسي اوْلارې تشويشه سالار. ۲۶انسانلار قوْرقۉدان، دنیانېݩ باشېنا گلیوْن بدبختچېلېقلارا غاراشماقدان یاݩا بی‌هۉش بوْلارلار، سببي آسمانېݩ گۆیچلري تيترامأنه دۉرار. ۲۷شوْندا اوْلار انسان اوْغلېنېݩ کتته قدرتا و شهرته بسلانيپ، بۉلۉتلاردا گلیوْنېنې گؤرارلر. ۲۸بۉ زاتلار عمله آشېپ باشلاندا، یوْقارې کلأݩيزي غالدېرېپ غاراݩ، سببي غۉتېلېشېݩېز غوْلایلاپ گلیوْندېر“.
۲۹ عيسی اوْلارا بير مثال آیتدې: ”انجيره، همه درختلارا گؤزلأݩ. ۳۰اوْلارېݩ یاپراقلانلېغېنې گؤريپ، یازېݩ غوْلایلانلېغېنې اؤز-اؤزيݩيزدن بيلیوْرسېݩېز. ۳۱شوْنېݩ یانې هم، بۉ واقعلارېݩ بوْلانېنې گؤرانيݩيزده، خۉدایېݩ شالېغېنېݩ غوْلایلانلېغېنې بيليݩ. ۳۲سيزه دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن: بۉ زاتلار بوْلیوْنچا، بۉ نسل دنیادان اؤتمز. ۳۳آسمان بيلان یر یوْغالار، اما منيݩ سؤزلريم هيچ یوْغالماز. ۳۴حاضر بوْلېݩ! عيشې-عشرت، مستليک، یاشایېشېݩ غایغېلارې یۆراگيݩيزه اوْرناماسېن. بوْلماسا، اوْل گۆن بيردن یتيپ گلار. ۳۵چۆنکي اوْل گۆن همه یر یۆزينده یاشایوْنلارېݩ هر بيرينيݩ اۆستيننن دۉزاق یعنی بوْلېپ اينار. ۳۶بۉ بوْلجاق واقعلارېݩ بارېننان غاچېپ غۉتېلار یانې و انسان اوْغلېنېݩ حضۉرېندا دۉرېپ بيلار یانې، هميشه اوْیا بوْلېپ، خۉدایا ديلاگ اديݩ“.
۳۷ عيسی گۆنديزلرينه عبادت‌خانانېݩ خوْولۉسېندا مردمه اؤورادیوْرتې، آغشاملارېنا بوْلسا شهردن داشارې چېقېپ، گيجأني ’زیتۉن‘ ديیان داغېندا اؤتۆرارتي. ۳۸ارتير اير بيلان همه مردم اوْنېݩ گۆررۆݩلريني ديݩلامک اۆچين عبادت‌خانا گلارتي.
۱مانا، فِصَح ديیيليپ آت غوْیېلیوْن فطير هایدې غوْلایلاشدې. ۲کتته کاهنلار بيلان تۉرات کتابېݩ استادلارې عيسانې اؤلديرمگيݩ یوْلېنې آختاریوْرتېلار، اما مردمنن قوْرقیوْرتېلار. ۳شیطان اوْن ايکي رسۉللارېݩ بيري بوْلان یهۉدا ايسقاريیوْدېݩ یۆراگينه گيردي. ۴یهۉدا کتته کاهنلار بيلان قۉماندانلارېݩ یانېنا بارېپ، عيسانې نأديپ اوْلارېݩ الينه برجکليگي اۆچين مصلحتلاشدې. ۵اوْلار هم بگانيشيپ، اوْݩا پۉل برمأنه راضې بوْلدېلار. ۶یهۉدا اوْلار بيلان اېلالاشدې و مردم یوْق وقتې عيسانې اوْلارا تابشېرماق اۆچين، یاغشې فرصت پیلأپ گزدي.
۷فِصَح توْقلۉنېݩ سوْیېلیوْن گۆني، یعنی فطير هایدې یتيپ گلدي. ۸عيسی: ”گيديݩ، بيزيݩ اۆچين فِصَح داماغېنې تیارلاݩ“ ديیيپ، پِطرُس بيلان یۉحنانې ايبردي. ۹اوْلار: ”اوْنې نيراده تیارلاماغېمېزې ايسلایوْرسېݩ؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۱۰عيسی اوْلارا: ”شهره گيرانيݩيزده، کۆیزاده سۉو آلېپ باریوْن بير آدما ساتاشارسېݩېز. اېزېنا دۆشيپ گيديݩ-هم، اوْنېݩ گيران اۆیينه گيريݩ. ۱۱اوْننان سوْݩ اۆی ايیاسينه: ’استاد سننن شاگردلريم بيلان فِصَح داماغېنې ايیار یانې، مهمان تامې نيراده ديیيپ سوْرایوْر‘ ديیيݩ. ۱۲اوْل هم سيزه یوْقارقې منزلده همه زات تیارلانېپ غوْیېلان گيݩ بير اتاغې گؤرکازار. شوْل یرده تیارلېق گؤريݩ“ ديیدي. ۱۳اوْلار گيتديلر و همه زادې عيسانېݩ آیدېشې یانې تاپېپ، فِصَح داماغېنې تیارلادېلار.
۱۴داماق وقتې بوْلاندا، عيسی رسۉللارې بيلان ساچاق باشېندا اوْتېردې. ۱۵عيسی اوْلارا: ”من بۉ فِصَح داماغېنې عذاب چکمزيمنن اؤݩ، سيزيݩ بيلان بيله ايیمگي کأن ارزۉ اديپتيم. ۱۶چۆنکي خۉدایېݩ شالېغېندا فِصَح داماغېنې ايیمک اۆچين همأميز جمعلانیوْنچاق، من اوْننان غایدېپ ايیمارين“ ديیدي. ۱۷عيسی الينه بير دوْلې کأسه آلېپ شکر اتدي: ”مۉنې آلېݩ، اؤز آراݩېزدا پایلاشېݩ. ۱۸سيزه شۉنې آیدیوْرېن: خۉدایېݩ شالېغې گلیوْنچا، شرابې غایتادان ايچمارين“ ديیدي. ۱۹اوْننان سوْݩ نانې آلېپ، شکر اتدي، اوْنې بؤليپ، شاگردلره بريپ: ”بۉ منيݩ سيزيݩ اۆچين قربان اديلیوْن بدنيمدير، مۉنې مني یادا سالماق اۆچين برجای اديݩ“ ديیدي. ۲۰شۉرقم هم داماقدان سوْݩ شرابلې کأسأني آلېپ: ”بۉ کأسه منيݩ سيزيݩ اۆچين دؤکيلیوْن غانېم آرقالې باغلانېشېلیوْن تازه پیماندېر. ۲۱مانا، ماݩا خائنلېق اتجک آدم منيݩ بيلان بير ساچاغېݩ باشېندا اوْتېر. ۲۲هاوا، انسان اوْغلې خۉدایېݩ اؤݩيننن آیدېشې یانې جان برار، اما اوْݩا خائنلېق ادانيݩ حالېنا وای!“ ديیدي. ۲۳اوْلار مۉنې کيميݩ اتجکليگيني بيري-بيرلريننن سوْراپ باشلادېلار.
۲۴اوْلار اؤز آراسېندا هایسې بيريسينيݩ ايݩ کتتاليگي حقدا جنجال اتمأنه باشلادېلار. ۲۵عيسی اوْلارا شۉرقم ديیدي: ”بی‌گانه ملتلريݩ پادشالارې مردملره اؤز حکميني یؤريدیوْرلار، اختیارلې انسانلارې-هم اؤزلريني حمایاتکأر ديیيپ آت غوْییوْرلار. ۲۶اما سيز بۉرقم بوْلماݩ. آراݩېزدا ايݩ کتته ايݩ کيژژيک یانې بوْلسېن، کتته، غوْی، خدمتکأر یانې بوْلسېن. ۲۷هایسېسې حاص کتته: ساچاق باشېندا اوْتۉرانمې یا-هم خدمت ادیوْن؟ ساچاق باشېندا اوْتۉران دألمي؟ اما من سيزيݩ آراݩېزدا بير خدمت ادیوْن یانېدېرېن. ۲۸باشېمنان اؤتۆران سېناقلارېمدا منيݩ یانېمدا بوْلان سيزسيݩيز. ۲۹آتامېݩ مني پادشاه بللایشي یانې، من-هم سيزي پادشاه اديپ بللایوْرېن. ۳۰سيز منيݩ شالېغېمدا ساچاغېمنان ايیيپ-ايچارسيݩيز و تختلاردا اوْتۉرېپ، اسرائیلېݩ اوْن ايکي تيراسينيݩ اۆستيننن قاضيلېق ادارسيݩيز“.
۳۱اوْننان سوْݩ عيسی سؤزيني دوام اديپ: ”ای، شمعۉن، شمعۉن! شیطان سيزي بۉغدای یانې سوْوۉرماق اۆچين ديلادي. ۳۲اما من ايمانېنې اليننن برماسين ديیيپ، سنيݩ اۆچين ديلاگ اتديم. سن هم بير وقت اؤوريليپ گلانيݩده، دوْغانلارېݩې ايمانېندا قوّتلاندېر“ ديیدي. ۳۳پِطرُس: ”ارباب! من سنيݩ بيلان بنديخانا-هم، حتّیٰ اؤلۆمه-هم گيتمأنه تیار“ ديیدي. ۳۴عيسی: ”پِطرُس، ساݩا ديییوْرېن، سن بۉ گۆن خوْراز غېغېرمازدان اؤݩ، مني تانېمیوْنلېغېݩې اۆچ ساپار آیدارسېݩ“ ديیدي. ۳۵اوْننان سوْݩ عيسی اوْلاردان: ”من سيزي غاپجېقسېز، توْرباسېز و کؤوۆشسيز یوْللان چأگيم کم زادېݩېز بارمېتې؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار: ”یوْقتې“ ديیيپ جواب برديلر.
۳۶عيسی اوْلارا: ”ايندي غاپجېغېݩېز بار بوْلسا، یانېݩېزا آلېݩ، بير توْربا هم آلېݩ. غېلېجېݩېز یوْق بوْلسا، دوْنېݩېزې ساتېݩ-هم، بير غېلېچ آلېݩ. ۳۷مقدس کتابدا ’اوْل گناهکارلار بيلان بير حساب اديلدي‘ ديیيپ یازېلاندېر. من سيزه ديییوْرېن: بۉ من اۆچين برجای بوْلمالېدېر. من حقدا یازېلانلار برجای بوْلېپ باریوْر“ ديیدي. ۳۸شاگردلر: ”ای، ارباب! مانا، بۉ یرده ايکي غېلېچ بار“ ديیديلر. عيسی هم اوْلارا: ”شوْل یتار“ ديیدي.
۳۹ عيسی داشارې چېقېپ، هميشاکيسي یانې زیتۉن داغېنا گيتدي. شاگردلري هم اوْنېݩ اېزېنا دۆشديلر. ۴۰اوْل یره بارانلارېندا، عيسی اوْلارا: ”سېناغا دۆشمز یانې ديلاگ اديݩ!“ ديیدي. ۴۱اؤزي بوْلسا اوْلاردان بير آز چته گيتدي-هم، دېزا چؤکيپ: ۴۲”ای، آتام! اگر ايسلاسأݩ، بۉ حسرت کأساسيني مننن سوْوا اؤتۆر! اما منيݩ ايسلاگيم دأل، سنيݩ ايسلاگيݩ عمله آشسېن!“ ديیيپ، ديلاگ اتمأنه باشلادې. ۴۳آسماننان بير فرشته گؤرينيپ، اوْنې گۆیچلانديردي. ۴۴اوْل آغېر غما باتېپ، اخلاص بيلان خۉدایا ديلاگ اتدي. عيسادان آقیوْن در یره دامیوْن غان دامجالارې یانېتې. ۴۵ديلاگ اديپ بوْلاننان سوْݩ تۉرېپ، عيسی شاگردلريݩ یانېنا گلدي. اوْلارېݩ اۉخۉلاپ یاتانلېقلارېنې گؤردي، اوْلار غایغې-حسرت چکمکدن اۉخۉلاپ یاتيرتېلار. ۴۶عيسی اوْلارا: ”نأمه اۆچين اۉخۉلاپ یاتېرسېݩېز؟ سېناغا دۆشمز یانې، تۉرېݩ، خۉدایا ديلاگ اديݩ!“ ديیدي.
۴۷عيسی گپلأپ دۉرقا، بير جمعیت تاپېلدې. اوْن ايکي رسۉللارېݩ بيري یهۉدا جمعیتيݩ اؤݩينه دۆشيپ گلیوْرتې. یهۉدا عيسانې اوْغشاجاق بوْلېپ، اوْنېݩ غوْلایېنا گلدي. ۴۸عيسی اوْݩا: ”ای، یهۉدا! سن بير اوْغشۉق بيلان انسان اوْغلېنا خائنلېق ادیوْرسېݩمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۴۹عيسانېݩ یانېنداقېلار نأمه بوْلجاغېنې گؤريپ: ”ای، ارباب! غېلېچلارېمېزې تۉتېنالېمې؟“ ديیديلر. ۵۰اوْلارېݩ بيري کتته کاهنېݩ خدمتکأريني اۉرېپ، اوْنېݩ ساغ غۉلاغېنې کسدي. ۵۱اما عيسی: ”ايندي، بس اديݩ!“ ديیدي. اوْننان سوْݩ خدمتکأريݩ غۉلاغېنا اليني دگريپ، اوْݩا شفا بردي. ۵۲اوْننان سوْݩ عيسانې تۉتمانا گلان کتته کاهنا، عبادت‌خانانېݩ پایرادارلارېنا، یاشۉلۉلارا یۆزلانيپ: ”نأمه اۆچين بير اوْغرېنې تۉتجاق بوْلیوْن یانې، مني تۉتماق اۆچين غېلېچلې هم تایاقلې گليپسيݩيز؟ ۵۳من هر گۆن سيزيݩ بيلان بيرليکده عبادت‌خاناداقام، مني تۉتمانتېݩېز. اما ايندي بۉ فرصت سيزيݩکيدير، غاراݩقېلېغېݩ حکم سۆریوْن وقتېدېر“ ديیدي. ۵۴عيسانې تۉتېپ، کتته کاهنېݩ اۆیينه آلېپ گيتديلر. پِطرُس هم اۉزاقدان اوْلارېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتدي.
۵۵خوْولۉنېݩ اوْرتاسېندا اوْت یاقېپ اوْتېرقالار، پِطرُس-هم اوْلارېݩ آراسېندا اوْتېرتې. ۵۶پِطرُسې اوْدېݩ اېشېغېندا گؤران بير کنيز اوْݩا گؤزلأپ: ”بۉ آدم هم عيسی بيلاتي“ ديیدي. ۵۷اما پِطرُس: ”ای، عیال، من اوْنې تانېمیوْرېن“ ديیيپ انکأر اتدي. ۵۸آزراق وقتدان سوْݩ باشغا بيري اوْنې گؤريپ: ”سن هم اوْلارېݩ بيريسيݩ“ ديیدي. اما پِطرُس: ”غارېنداش، من اوْلاردان دأل“ ديیدي. ۵۹آرادان بير ساعتا غوْلای اؤتاننن سوْݩ، باشغا بير آدم: ”دوْغرۉدان، بۉ آدم عيسی بيلاتي، سببي بۉ جليلالي“ ديیدي. ۶۰اما پِطرُس: ”ای، غارېنداش، من سنيݩ نأمه آیدیوْنېݩې بيلام یوْق“ ديیدي. عیني شوْل وقت، پِطرُس گپلأپ دۉرقا، خوْراز غېغېردې. ۶۱ارباب عيسی غاݩرېلېپ، پِطرُسا غارادې. پِطرُس اربابېݩ: ”خوْراز غېغېرمازدان اؤݩ، سن مني اۆچ ساپار انکأر ادارسيݩ“ ديیان سؤزيني یادلادې. ۶۲پِطرُس داشارې چېقېپ، هؤݩݩۆر-هؤݩݩۆر آغلادې. ۶۳عيسانې ساقلایوْن آدملار اوْنې مسخرالاپ، اۉرمانا باشلادېلار. ۶۴گؤزيني داݩېپ: ”خانې، وليليک ات! سني اۉران کيم؟“ ديیيپ سوْرادېلار. ۶۵ینه-هم اوْݩا کأن یامان سؤزلر آیتدېلار.
۶۶داݩ آتاندا، یاشۉلۉلار، یعنی کتته کاهنلار و تۉرات کتابېݩ استادلارې، جمعلانيشيپ، اوْنې اؤزلرينيݩ شۉراسېنا گتيرديلر. ۶۷اوْلار عيسادان: ”سن مسيح بوْلساݩ، بيزه آیت“ ديیيپ سوْرادېلار. عيسی اوْلارا: ”آیتسام، اېنانمارسېݩېز؛ ۶۸سوْراسام-هم، جواب برمارسيݩيز. ۶۹اما مۉننان سوْݩ انسان اوْغلې قدرتلې خۉدایېݩ ساغېندا اوْتۉرار“ ديیدي. ۷۰اوْلارېݩ هماسي: ”اوْندا سن خۉدایېݩ اوْغلې؟“ ديیيپ سوْرادې. عيسی اوْلارا: ”منيݩ کيمليگيمي اؤزيݩيز آیدېپ دۉرسېݩېز“ ديیيپ جواب بردي. ۷۱اوْلار: ”بيزه مۉننان باشغا شاهدلېق نأمأ گراک؟ بيز مۉنې اوْنېݩ اؤز ديليننن اشيتديک“ ديیشديلر.
۱اوْننان سوْݩ شۉرانېݩ همه نفرلري یرلريننن تۉرېپ، عيسانې پیلاطۉسېݩ یانېنا گتيرديلر. ۲اوْلار عيسانې ملامت اتمأنه باشلادېلار: ”بيز بۉ آدمېݩ ملتيميزي آزدېریوْنلېغېنې گؤرديک. اوْل قیصر پادشا مالیات برمأنه ضد چېقیوْر و اؤزيني مسيح هم پادشاه ديیيپ آیدیوْر“. ۳پیلاطۉس اوْننان: ”سن یهۉديلارېݩ پادشاسېمې؟“ ديیيپ سوْرادې. عيسی اوْݩا: ”آیدېشېݩ یانېدېر“ ديیيپ جواب بردي. ۴اوْننان سوْݩ پیلاطۉس کتته کاهنلار بيلان مردمه: ”من بۉ آدمدا هيچ هيلي یارامازلېق گؤرماديم“ ديیدي. ۵اما اوْلار هؤتجاتليک اديپ: ”بۉ آدم اؤز تعليماتې بيلان همه یهۉدیانېݩ مردميني اؤجۆکديریوْر. اوْل جليلادن باشلاپ، شۉ یره چنلي گلدي“ ديیديلر. ۶مۉنې اشيديپ، پیلاطۉس: ”بۉ آدم جليلاليمي؟“ ديیيپ سوْرادې. ۷عيسانېݩ هيرۉديسيݩ ولایتېننانلېغېنې بيلاننن سوْݩ، پیلاطۉس اوْنې هيرۉديسيݩ یانېنا ايبردي، سببي شوْل وقت هيرۉديسيݩ اؤزي هم اۉرشليمداتي. ۸هيرۉديس عيسانې گؤريپ غاتې بگاندي، سببي کؤپ وقتدان بأري اوْنې گؤرمک ايسلایوْرتې. عيسادان اشيدان کأن زاتلارېنا وره، اوْننان بير قدرتلې علامت گؤرارين ديیان اميدې بارتې. ۹هيرۉديس اوْننان کؤپ سوْراقلار سوْرادې، اما عيسی اوْݩا هيچ بير جواب برمادي. ۱۰کتته کاهنلار بيلان تۉرات کتابېݩ استادلارې بوْلسا اوْل یرده دۉرېپ، اوْنې غاتې عیبلایوْرتېلار. ۱۱سوْݩ هيرۉديس بيلان اوْنېݩ عسکرلري عيسانې کمسيديپ مسخرالادېلار. اگنينه بير نفيس دوْن گیديريپ، پیلاطۉسېݩ یانېنا اېزېنا ايبرديلر. ۱۲شوْل گۆن پیلاطۉس بيلان هيرۉديس دوْست بوْلدې؛ مۉننان اؤݩ اوْلارېݩ آراسېندا دشمنچېلېق بارتې.
۱۳ پیلاطۉس کتته کاهنلارې، مردميݩ کتتالريني، و جماعتې یانېنا اۆیشۆريپ، ۱۴اوْلارا: ”سيز بۉ آدمې منيݩ یانېما مردمي آزدېریوْر ديیيپ گتيرديݩيز. من اوْنې گؤزيݩيزيݩ آلېندا سوْراقلار سوْرادېم، اما اوْل باراداقې عیبلامالارېݩېز دوْغرې چېقمادې. ۱۵اوْنې هيرۉديسيݩ یانېنا ايبرديم، اوْل هم هيچ گناه تاپمان، اوْنې اېزېنا ايبردي. سيزيݩ گؤريشيݩيز یانې، اوْل اؤلۆمه لایق هيچ زات اتمأندير. ۱۶شوْنېݩ اۆچين هم، من اوْنېݩ تنباسيني بريپ، غوْیبرجک“ ديیدي. ۱۸اما همه مردم بيرآغېزدان: ”بۉ آدمې یوْق ات! بيزه بارابباسې غوْیبر!“ ديیيپ غېغېرېشدې. ۱۹بارابباس شهرده غوْزغالاݩ تۉرۉزانې اۆچين و انسان اؤلديراني اۆچين بنديخانا گيريپتي. ۲۰پیلاطۉس عيسانې غوْیبرمک نيّتي بيلان ینه-هم مردمه آیتدې. ۲۱اما اوْلار: ”اوْنې صليبه چۆیلا! صليبه چۆیلا!“ ديیيپ غېغېرېشدېلار. ۲۲پیلاطۉس اۆچۆنجي ساپار اوْلارا: ”نأمه اۆچين؟ بۉ آدم نأمه یامانلېق اتدي؟ من اوْننان اؤلۆم جزاسېنا لایق هيچ زات تاپمادېم. شوْنېݩ اۆچين هم اوْنېݩ تنباسيني بريپ، غوْیبرجک“ ديیدي. ۲۳اما مردم حاص بدتر غېغېرېشېپ، هؤتجاتليک بيلان اوْنېݩ صليبه چۆیلانمگيني طلب اتديلر و اوْلارېݩ آیدانلارې اۆستۆن چېقدې. ۲۴شۉنېݩ اۆچين، پیلاطۉس مردميݩ طلبېنې برجای اتمک قرارېنا گلدي. ۲۵اوْلارېݩ سوْران آدمېنې، غوْزغالاݩ تۉرۉزېپ، آدم اؤلديراني اۆچين بنديخانا گيران آدمې غوْیبردي، عيسانې بوْلسا اوْلارېݩ اختیارېنا بردي.
۲۶عسکرلر عيسانې آلېپ باریوْرقالار، اکين میدانېننان گلیوْن کيرينایلي شمعۉنې تۉتېپ، آرقاسېنا صليبي یۆکلاديلر و عيسانېݩ اېزېننان یؤريمأنه مجبۉر اتديلر. ۲۷کتته بير جمعیت عيسانېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتدي، اوْلارېݩ آراسېندا اوْنېݩ اۆچين زار-زار آغلایوْن عیاللار هم بارتې. ۲۸عيسی اوْل عیاللارا طرف اؤوريليپ غاراپ، شۉرقم ديیدي: ”ای، اۉرشليم غېزلارې! منيݩ اۆچين آغلاماݩ. اؤزيݩيز و چاغالارېݩېز اۆچين آغلاݩ. ۲۹چۆنکي شۉرقم بير گۆنلر گلار، انسانلار: ’چاغاسې بوْلمیوْن عیاللار، چاغا دنیا گتيرماديک بچه‌دانلار، چاغا امديرماديک گؤوۆسلر نأهيلي بختلې!‘ ديیارلر. ۳۰شوْندا داغلارا: ’بيزيݩ دپأميزه اينيݩ!‘، دپالره: ’بيزيݩ اۆستيميزي بۆرأݩ!‘ ديیارلر. ۳۱اگر بۉ انسانلار هؤل درخت بيلان شۉرقم زاتلار ادیوْن بوْلسالار، اوْندا غۉرې درخت بيلان نأمه ادارلر؟“ ۳۲عيسی بيلان باشغا ايکي جنایتچېنې هم اؤلديرمک اۆچين آلېپ باریوْرتېلار. ۳۳اوْلار ’کله چاناق‘ ديیيلیوْن یره گلانلريننن سوْݩ، عيسانې یاݩقې جنایتچېلار بيلان بيرليکده صليبه چۆیلاديلر. جنایتچېلارېݩ بيري اوْنېݩ ساغ طرفېندا، بؤیلاکيسي چپ طرفېنداتې. ۳۴عيسی: ”آتام! اوْلارې باغېشلا، سببي اوْلار نأمه ادیوْنلارېنې بيلان یوْقلار“ ديیدي. عسکرلر قرعه آتېشېپ، اوْنېݩ کؤیناکلريني پایلاشیوْرتېلار. ۳۵مردم اوْݩا غاراپ دۉرتې. کتتالر هم اوْنېݩ اۆستيننن گۆليپ: ”اوْل باشغالارې خلاص اتدي. اگر اوْل خۉدایېݩ سایلاپ-سچان مسيحي بوْلسا، غوْی، ايندي اؤزيني هم خلاص اتسين!“ ديیشیوْرتېلار. ۳۶عسکرلر هم یانېنا گليپ، اوْنې ريشخند ادیوْرتېلار. اوْݩا سرکه هؤدۆر اديپ: ۳۷”یهۉديلارېݩ پادشاسې بوْلساݩ، اؤزيݩي خلاص ات!“ ديییوْرتېلار. ۳۸اوْنېݩ دپاسينده بوْلسا: ”بۉ یهۉديلارېݩ پادشاسېدېر“ ديیان یازغې بارتې. ۳۹چۆیلانان جنایتچېلارېݩ بيري عيسا گپيني قاقدېرېپ: ”سن مسيح دألمي؟ اوْندا اؤزيݩي-هم، بيزي-هم خلاص ات!“ ديیدي. ۴۰ايکينجي جنایتچې بوْلسا مۉنې آیدانا ملامت اديپ: ”سن خۉدایدان قوْرقاݩ یوْقمې؟ سن هم اوْنېݩ بيلان بير جزانې چکیوْرسېݩ! ۴۱بيز اؤز اتميشيميزه لایق عدالتلې جزا آلدېق. اما بۉ آدم هيچ هيلي یامانلېق اتمادي“ ديیدي. ۴۲اوْننان سوْݩ اوْل: ”عيسی، شالېغېݩا باران وقتې مني یادېݩا سال!“ ديیدي. ۴۳عيسی هم اوْݩا: ”ساݩا دوْغرۉسېنې آیدیوْرېن، سن شۉ گۆن منيݩ بيلان بيله جنتده بوْلارسېݩ“ ديیدي.
۴۴-۴۵گۆنوْرتان ساعت اوْن ايکيده، گۆنيݩ یۆزي تۉتېلدې، پشيننن سوْݩ ساعت اۆچه چنلي همه یۉردي غاراݩقېلېق بۆرادي. عبادت‌خانانېݩ پرداسي اوْرتاراسېننان یېرتېلېپ، ايکأ بؤليندي. ۴۶عيسی غاتې سس بيلان غېغېرېپ: ”آتام! رۉحېمې سنيݩ اليݩه تابشېریوْرېن“ ديیدي-هم، جان بردي. ۴۷صاحب منصب بوْلان واقعنې گؤريپ، خۉدایې شهرتلانديردي. اوْل: ”حقيقتدان، بۉ دوْغرې آدم اکان!“ ديیدي. ۴۸بۉ زاتلارا گؤزلامک اۆچين اۆیشان همه مردم بوْلان واقعلارې گؤريپ، دؤشلريني مشتلاپ-مشتلاپ اېزلارېنا پس گيتدي. ۴۹عيسانې تانېیوْن انسانلارېݩ بارې، شۉرقم-هم جليله ولایتېننان اوْنېݩ اېزېنا دۆشيپ غایدان عیاللار، اۉزاقراقدا دۉرېپ، بۉ واقعلارا سېن ادیوْرتېلار.
۵۰یۉسف آتلې شۉرانېݩ ايچينده بير آدم بارتې. اوْل یاغشې هم دوْغرې آدمتې. ۵۱اؤزي-هم شۉرانېݩ قرارېنا و ايشينه راضېلېق برمأنتي. یۉسف یهۉدیانېݩ رامه‌لی شهريننن بوْلېپ، خۉدایېݩ شالېغېنا غاراشیوْرتې. ۵۲اوْل پیلاطۉسېݩ یانېنا بارېپ، عيسانېݩ جسديني ديلادي. ۵۳اوْننان سوْݩ عيسانې آشاق اينديريپ، کؤپانه دوْلاپ، داشدان اوْیېلان هيچ کيميݩ جایلانمادېق بير کيژژيک اتاغا مݩزایوْن قبردا جایلادې. ۵۴بۉ ايش تیارلېق گۆنينيݩ آخرېندا بوْلېپ، سبت گۆنينيݩ باشلانماغېنا غوْلایتې. ۵۵عيسی بيلان جليله ولایتېننان گلان عیاللار هم یۉسفېݩ اېزېنا دۆشيپ گيتديلر-هم، قبرې و اوْنېݩ جسدينيݩ نأهيلي جایلانانېنې گؤرديلر. ۵۶اوْننان سوْݩ اوْلار اۆیلرينه پس گيديپ، یاقېملې اېسلې تۆتاتگيلر و عطرلار تیارلادېلار.
اما خۉدایېݩ بۉیرېغې بوْیۉنچا سبت گۆني اوْلار دېنچ آلدېلار.
۱هفتأنيݩ بيرينجي گۆني ارتير اير بيلان عیاللار تیارلان یاقېملې اېسلې تۆتاتگيلريني آلېپ، قبرا باردېلار. ۲اوْلار قبرېݩ آغزېنداقې داشېݩ بير چته توْغالانانلېغېنې گؤرديلر. ۳قبرېݩ ايچينه گيرانلرينده بوْلسا، ارباب عيسانېݩ جسديني تاپمادېلار. ۴مۉݩا حیران بوْلېپ دۉرقالار، آللارېندا یالدېراپ دۉران کؤیناکده ايکي سانې آدم بيردن پیدا بوْلدې. ۵عیاللار قوْرقېپ، کلالريني یره اݩديلر. یاݩقې آدملار اوْلارا: ”سيز نأمه اۆچين ديريني اؤلۆلريݩ آراسېننان گؤزلایوْرسېݩېز؟ ۶اوْل بۉ یرده یوْق، اوْل ديرالدي! اوْل سيزيݩ بيلان بيلاکأ جليلاده اؤزيݩيزه آیدان زاتلارېنې یادېݩېزا سالېݩ. ۷اوْل: ’انسان اوْغلې گنالې انسانلارېݩ الينه تابشېرېلمالې، صليبه چۆیلانمالي و اۆچۆلانجي گۆن ديرالماليدير‘ ديیيپتي“ ديیديلر. ۸اوْننان سوْݩ عيسانېݩ بۉ سؤزلري اوْلارېݩ یادېنا دۆشدي.
۹عیاللار قبردان پس گليپ، بۉلارېݩ بارېنې اوْن بير رسۉللارا و بۆیلاکي شاگردلرينيݩ هماسينه خبر برديلر. ۱۰رسۉللارا بۉ خبرې یتيرانلر ماغدالالې مریم، یوْواننا، یعقۉبېݩ اناسي مریم و اوْلارېݩ یانېنداقې بؤیلاکي عیاللارتې. ۱۱اما بۉ سؤزلر رسۉللارا معناسېز گؤريندي، اوْلار عیاللارا اېنانمادېلار. ۱۲پِطرُس بوْلسا یريننن تۉرېپ، قبرا طرف چاپالادې. اوْل اݩيليپ، کؤپانيݩ بوْش یاتانېنې گؤردي. اوْل بوْلان واقع گنگ غالېپ، اېزېنا پس گيتدي.
۱۳شوْل گۆن شاگردلردن ايکيسي عِمائۉس ديیان اوْبا باریوْرتې. بۉ اوْبا اۉرشليمنن اوْن بير کيلۉمتر اۉزاقلېقدا یرلاشیوْرتې. ۱۴اوْلار بوْلېپ اؤتان بۉ واقعلار حقدا اؤز آراسېندا گۆررۆݩلاشیوْرتېلار. ۱۵شۉنېݩ اۆچين، گپلاشيپ باریوْرقالار، عيسانېݩ اؤزي غوْلایا گليپ، اوْلار بيلان بيله یؤريبردي. ۱۶اما اوْنې تانېماز یانې، اوْلارېݩ گؤزلري باغلانېپتې. ۱۷عيسی اوْلاردان: ”یوْل بوْلسېن! نأمه حقدا گۆررۆݩ اديپ باریوْنېݩېز؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار جگرخۉن یاغدایدا آیاق چکديلر. ۱۸ايکيسينيݩ بيري کلیوْپاس آتلې: ”اۉرشليم شهرده بوْلېپ-هم، شۉ گۆنلرده اوْل یرده بوْلان واقعلاردان بی‌خبر بی‌گانه فقط سنميکأݩ؟“ ديیيپ سوْرادې. ۱۹عيسی اوْلاردان: ”هایسې واقعلار؟“ ديیيپ سوْرادې. اوْلار شۉرقم جواب برديلر: ”ناصرالې عيسی حقداقې واقعلار. اوْل خۉدایېݩ و همه مردميݩ نظرېندا ايشده هم سؤزده گۆیچلي پیغمبرتي. ۲۰کتته کاهنلار بيلان کتتالريميز اوْنې اؤلۆم جزاسېنا حکم اتديريپ، صليبه چۆیلامک اۆچين حاکميݩ الينه تابشېردېلار. ۲۱بيز بوْلسا اسرائیل مردمي خلاص اتجک شوْلدېر ديیيپ اميد اديپتيک. اوْننان سوْݩ-هم بۉ زاتلارېݩ بوْلانېنا اۆچ گۆن بوْلدې. ۲۲اۆستسينه، عیاللارېمېزېݩ کأبير-هم بيزي حیرانا غوْیدې. اوْلار شۉ گۆن اير بيلان قبرا بارېپ، ۲۳اوْنېݩ جسديني تاپمادېلار. اوْلار بيزيݩ یانېمېزا گليپ، اؤزلرينه فرشتالريݩ گؤرينانليگيني آیتدېلار. فرشتالر اوْݩا ديري ديییوْرمېشلار. ۲۴اوْننان سوْݩ بيزيݩکيلريݩ کأبيري قبرېݩ یانېنا گيديپ گؤريپديرلر، و عیاللارېݩ آیدېشې یانې اکان، اما عيسانې گؤرمأنديرلر“.
۲۵ عيسی اوْلارا: ”وای، سيز ناداناحمقلار! پیغمبرلريݩ آیدانلارېنا گيچ اېنانیوْنلار! ۲۶مسيح بۉ گؤرگۆلري گؤريپ، اؤز شهرتينه گيرمالي دألميتي؟“ ديیدي. ۲۷اوْننان سوْݩ اوْل مۉسی بيلان همه پیغمبرلردن باشلاپ، همه مقدس یازغېلاردا اؤزي حقدا آیدېلانلارې اوْلارا دۆشينديردي. ۲۸اوْلار باریوْن اوْبالارېنا غوْلایلانلارېندا، عيسی یوْلېنا دوام برار ديیديلر. ۲۹اما اوْلار اوْݩا: ”بيزيݩ یانېمېزدا غال، غاراݩقې دۆشيپ گلیوْر، گۆن باتېپ باریوْر“ ديیديلر. شۉنېݩ اۆچين، عيسی اوْلارېݩ یانېندا غالدې. ۳۰عيسی اوْلار بيلان ساچاق باشېندا اوْتېرقا، نان آلېپ، شکر اتدي-هم، نانې بؤليپ اوْلار بيلان پایلاشدې. ۳۱شوْندا اوْلارېݩ گؤزلري آچېلېپ، عيسانې تانېدېلار، اما عيسی اوْلارېݩ گؤزلريننن غیب بوْلدې. ۳۲اوْلار بيري-بيرلرينه: ”یوْلدا بيزيݩ بيلان گپلاشيپ گلیوْرقا، بيزه مقدس یازغېلارې دۆشينديریوْرقا، ايچيميزده یۆراگيميز یانمیوْرمېتې ديیيݩ؟“ ديیشديلر. ۳۳اوْلار تۉرېپ، شوْل وقتېݩ اؤزينده اۉرشليمه پس گيتديلر. اوْل یرده اوْن بير رسۉلې و اوْلارېݩ یانېندا بيله اۆیشيپ اوْتۉرانلارې تاپدېلار. ۳۴بۉلار: ”دوْغرۉدان-هم، ارباب عيسی ديراليپدير و شمعۉنا گؤرينيپدير!“ ديیديلر. ۳۵اوْننان سوْݩ اوْل ايکيسي یوْلدا بوْلان واقعلارې، عيسی نانې بؤلانده، اوْنې تانېنلېقلارېنې گۆررۆݩ برديلر.
۳۶اوْلار حالا بۉ اۆچين گۆررۆݩ بريپ دۉرقالار، عيسانېݩ اؤزي اوْلارېݩ آراسېندا دۉرېپ: ”سيزه سلام بوْلسېن!“ ديیدي. ۳۷اوْلار رۉح گؤریوْندېرېس فکر اديپ، تيسگينيپ قوْرقدېلار. ۳۸عيسی اوْلارا: ”نأمه اۆچين تشويشداسيݩيز؟ نأمه سببدن گؤونيݩيزه بۉرقم فکرلر گلیوْر؟ ۳۹منيݩ اللريمه، آیاقلارېما گؤزلأݩ. بۉ منيݩ اؤزيم! ماݩا اللريݩيزي دگريپ گؤريݩ. رۉحېݩ گؤش بيلان سۆݩکي بوْلماز، اما گؤريشيݩيز یانې، منيݩکي بار“ ديیدي. ۴۰مۉنې آیدېپ، اللريني، آیاقلارېنې اوْلارا گؤرکازدي. ۴۱اوْلار شادلېقدان یاݩا حالا-هم اېنانېپ بيلمأن، حیران غالېپ دۉرقالار، عيسی اوْلارا: ”بۉ یرده ايیمأنه بير زادېݩېز بارمې؟“ ديیيپ سوْرادې. ۴۲اوْݩا بيشيريلان بالېغېݩ بير بؤلاگيني برديلر. ۴۳عيسی آلېپ، اوْلارېݩ گؤزلرينيݩ آلېندا اوْنې ايیدي. ۴۴عيسی اوْلارا: ”من حالا یانېݩېزداقام سيزه آیدان سؤزلريم شۉلاردېر: من حقدا تۉراتدا، پیغمبرلريݩ یازغېلارېندا، مزاميردا یازېلانلارېݩ هماسي برجای بوْلمالېدېر“ ديیدي. ۴۵اوْننان سوْݩ مقدس یازغېلارا دۆشينمکلري اۆچين، اوْلارېݩ فکرلريني آچدې. ۴۶عيسی اوْلارا: ”مسيح گؤرگي گؤرار و اۆچۆلانجي گۆن اؤلۆمنن ديرالار ديیيپ یازېلاندېر. ۴۷شۉرقم هم تۉبه اديپ، گنالارېنېݩ باغېشلانماغې باراداقې خوْش خبرې اۉرشليمنن باشلاپ، همه ملتلره اوْنېݩ آدېننان تبليغ اديلماليدير. ۴۸سيز بۉ زاتلارا شاهد بوْلارسېݩېز. ۴۹من هم آتامېݩ وعده بران مقدس رۉحېنې سيزه یوْللارېن. اما سيز آسماننان اينجک قدرت بيلان دوْلدېرېلیوْنچاݩېز، شهرده غالېݩ“ ديیدي.
۵۰ عيسی اوْلارې شهريݩ داشېنا چېقارېپ، بِیت‌عَنیا گتيردي. اوْننان سوْݩ اللريني غالدېرېپ، اوْلارا آق پاتا بردي. ۵۱آق پاتا بريپ دۉرقا، اوْلاردان آیرېلېپ، آسمانا گؤتاريلدي. ۵۲اوْلار هم اوْݩا سجده اديپ، کتته شادلېق بيلان اۉرشليمه پس گيتديلر. ۵۳اوْلار هميشه عبادت‌خانادا بوْلېپ، خۉدایا آلقېش آیدیوْرتېلار.