۱-۲خۉدایېݩ اراداسې بيلان عيسی مسيحيݩ رسۉلې بوْلان من پاولۉسدان و دوْغانېمېز تيمۉتاۉسدان کوْلِسیه شهردأکي خۉدایېݩ مردمينه، یعنی مسيحدن بوْلان صادق دوْغانلارېمېزا دوْغایې سلام!
آتامېز خۉدایېݩ مرحمتي، پاراخاتلېغې، غوْی، سيزه یار بوْلسېن!
۳بيز سيزيݩ اۆچين دعا-ديلاگ اديپ، هميشه اربابېمېز عيسی مسيحيݩ آتاسې خۉدایا شکرلر ادیوْرېس، ۴سببي بيز سيزيݩ عيسی مسيحه بوْلان ايمانېݩېز و خۉدایېݩ همه مردمينه گؤرکازان محبتېݩېز حقېندا اشيتديک. ۵بۉ ايمانېݩېز و محبتېݩېز اميدېݩېزدان، هاوا، آسماندا سيزه غاراشیوْن اميدېݩېزدان دؤرایوْر. سيز اؤزيݩيزه گليپ غوْوشان حقيقت سؤزي بوْلان خوْش خبردا بۉ اميد اۆچين اؤݩ اشيدانسيݩيز. ۶خۉدایېݩ خوْش خبرې تۉتۉش دنیا یایراپ، میوه بريپ گلیوْر. خۉدایېݩ مرحمتينيݩ حقيقې معناسېنا گؤز یتيران گۆنيݩيزدن بأري، بۉ خوْش خبر سيزيݩ آراݩېزدا هم شۉرقم حرکت ادیوْر. ۷سيز بۉ خوْش خبرې محبتلې ايشداشيميز اپفراسدان اؤورانديݩيز. اوْل سيزيݩ اۉرېݩېزدا مسيحيݩ صادق خدمتکأريدير. ۸سيزيݩ مقدس رۉحدان آلیوْن محبتېݩېز اۆچين هم بيزه اوْل گۆررۆݩ بردي.
۹مۉنې اشيدان گۆنيميزدن بأري، بيز هم سيزيݩ اۆچين دعا-ديلاگلريميزيݩ اېزېنې اۆزاميز یوْق. خۉدایېݩ ايسلاگيني دوْغرې بيلمگيݩيز اۆچين، اوْنېݩ سيزي همه رۉحې عقل و دانالېق بيلان دوْلدېرماغېنې ديلایوْرېس. ۱۰شۉرقم هم اربابا مناسب یاشایېشدا یاشاپ، اوْنې هر بؤلۆمده بگانديرمگيݩيز اۆچين ديلاگ ادیوْرېس. همأݩيز یاغشې ايشلريݩيزده میوه بريݩ. خۉدایې تانېماقدا سيزلر حاص-هم اؤسيݩ. ۱۱غوْی، اوْل سيزي شهرتلي قدرتې بيلان گۆیچلانديرسين؛ سيزيݩ صبر-طاقتلې بوْلېپ، همه ذادا چېدانمالېغېݩېز اۆچين گۆیچ-قوّت برسين. ۱۲اېشېقداقې اؤز مردمينيݩ ميراثېنا شريک بوْلمانا سيزي مناسب ادان آتا خۉدایا خوْش بوْلېپ شکر اديݩ. ۱۳اوْل بيزي غاراݩقېلېغېݩ اختیارېننان بوْشادېپ، اؤز محبتلې اوْغلېنېݩ پادشالېغېنا گتيردي؛ ۱۴اوْغلې آرقالې گنالارېمېزې باغېشلاپ، بيزي آزادلېغا چېقاردې.
۱۵ اوْغۉل گؤرينمیوْن خۉدایېݩ کشبيدير، تۉتۉش یارادېلېشېݩ بيرينجي دنیا گلاني اوْلدېر. ۱۶چۆنکي همه ذاتلار اوْل آرقالې یارادېلاندېر. آسمانداقې و یردأکي، گؤرينیوْن هم گؤرينمیوْن ذاتلارې: تختلاردېر حاکمیتلري، حکمدارلارې و اختیارلېلارې – بارېنې اوْل یاراتدې. همه ذات اوْل آرقالې و اوْنېݩ اۆچين یارادېلدې. ۱۷همه ذاتدان اؤݩ بار بوْلان اوْلدېر، همه ذاتلار اوْل آرقالې محکم دۉراندېر. ۱۸بدنيݩ کلاسي، یعنی کليسانېݩ کلاسي، اوْلدېر. همه ذاتدا بيرينجي یريني آلسېن ديیيپ، باشلایېجې-هم، اؤلۆمنن ديرالانلريݩ بيرينجيسي بوْلان-هم اوْلدېر. ۱۹چۆنکي خۉدای بۆتينليگينيݩ عيسانېݩ ايچينده یرلاشديرماليگيني معقۉل گؤردي. ۲۰مسيحيݩ صليبده دؤکان غانې آرقالې پاراخاتچېلېغې برقرار اديپ، خۉدای یردأکي و آسمانداقې همه ذادې اؤزي بيلان یاراشدېرماغې معقۉل گؤردي. ۲۱سيز بيروقتلار ادان یامان ايشلريݩيز سببلي فکريݩيزده خۉدایدان اۉزاقتېݩېز، اوْݩا دشمنتېݩېز. ۲۲ايندي بوْلسا خۉدای سيزي اؤز حضۉرېندا مقدس، عیبسېز، و ملامتسېز اتمک اۆچين، مسيحيݩ بدنينده اؤلۆمي آرقالې اؤزي بيلان یاراشدېردې. ۲۳البته، سيز اشيدان خوْش خبرېݩېزېݩ بران اميدېندا سارسمان، ايماندا دامار اۉرېپ، برک دۉرمالېسېݩېز. بۉ خوْش خبر یر یۆزيندأکي هر بير انسانا اعلان اديلدي. من پاولۉس بۉ خوْش خبرېݩ خدمتکأري بوْلدېم.
۲۴من سيزيݩ اۉرېݩېزدا گؤریوْن گؤرگۆلريمه بگانیوْرېن. من مسيحيݩ اؤز بدني، یعنی کليسانېݩ خاطرېنا چکان دردلرينيݩ اؤز بدنيمده دوام ادیوْنلېغېننان بگانديریوْرېن. ۲۵خۉدایېݩ سؤزيني اکسيکسيز سيزلره آیتماق اۆچين خۉدایېݩ ماݩا بران تابشېرېغېنا وره، من بۉ کليسانېݩ خدمتکأري بوْلدېم. ۲۶بۉ سؤز اؤتان زمانلاردان و نسللردن سر بوْلېپ ساقلاندې، اما ايندي خۉدایېݩ مردمينه عیان اديلدي. ۲۷خۉدای بۉ سرېݩ شهرتلي بایلېغېنې ملتلريݩ آراسېندا بيلديرمک ايسلادي. بۉ سر سيزه شهرته غوْوۉشماق اميدېنې بريپ، آراݩېزدا بوْلیوْن عيسی مسيحدير. ۲۸شوْنېݩ اۆچين، بيز همالره مسيح حقدا تبليغ ادیوْرېس. اوْلارې مسيحده یتيشان انسان حکمينده هؤدۆرلأر یانې، هر بير انسانا نصيحت بريپ، کتته دانالېق بيلان تعليم بریوْرېس. ۲۹شۉ مقصد بيلان جانېمې آیامان زحمت چکیوْرېن، مسيحيݩ اؤزيمه تأثیر ادیوْن قدرتلې گۆیجينه دایانیوْرېن.
۱من سيزيݩ اۆچين و لائوديکیاداقې ايمانلېلارېݩ، شۉرقم-هم مني تانېمیوْنلارېݩ هماسي اۆچين نأهيلي کأن زحمت چکیوْنلېغېمې بيلمگيݩيزي ايسلایوْرېن. ۲من اوْلارېݩ یۆراگينيݩ رۉحلانېپ، محبتدا بيرلاشمکلريني ديلایوْرېن. شؤديپ، اوْلار بۆتين اېناما، فکره ايیه بوْلېپ، آتا خۉدایېݩ سرېنې، یعنی مسيحي تانېسېنلار. ۳دانالېغېݩ هم بيليميݩ همه خزيناسې مسيحده گيزلاناندير. ۴مۉنې هيچ کيم سيزي شيرين گپلر بيلان آلداماسېن ديیيپ آیدیوْرېن. ۵سببي من آراݩېزدا بوْلماسام-هم، رۉحېم سيزلريݩ یانېݩېزدادېر. سيزيݩ ترتيب-دۆزگۆنليليگيݩيزي، مسيحه بوْلان برک ايمانېݩېزې گؤريپ خوْش بوْلیوْرېن.
۶شوْنېݩ اۆچين، مسيح عيسانې اربابېݩېز حکمينده قبۉل اديشيݩيز یانې، اوْنېݩ گؤرکازان یوْلې بيلان یؤريݩ. ۷آلقېشلار بيلان دوْلېپ-داشېپ، مسيحده دامار اۉرېݩ و بنا اديليݩ، اؤزيݩيزه اؤوراديليشي یانې، ايماندا برک دۉرېݩ. ۸هۉشیار بوْلېݩ! هيچ کيم سيزي پۉچ هم یالان فلسفالار بيلان یوْلدان چېقارماسېن، سببي بۉرقم گپلر مسيحدن دأل-هم، انسان دأپ-دستۉرلارېنا و فانې دنیانېݩقېدېر. ۹چۆنکي خۉدایېݩ دوْغرې بۆتينليگي بير بدن یانې مسيحده یاشایوْر. ۱۰سيز هم هر بير گۆیجيݩ و اختیارلېغېݩ باشې بوْلان مسيح آرقالې بۆتينلاشديݩيز. ۱۱سيز اوْنېݩ بيلان بيرلاشمک آرقالې سنت هم اديلديݩيز. بۉ بدن سنتي دأل-هم، مسيح آرقالې اديلان سنت بوْلېپ، نَفْسيݩيزيݩ کسيليپ تاشلانماغېدېر. ۱۲سيز چۆمديريليش آرقالې مسيح بيلان بيله جایلاندېݩېز و اوْنې اؤلۆمنن ديرالدان خۉدایېݩ قدرتېنا ايمان گتيريپ، مسيح بيلان بيرليکده ديرالديݩيز. ۱۳اوّل سيز سنتسيز بوْلان اؤݩکي نَفْسيݩيزده گنالارېݩېز سببلي اؤلۆتيݩيز. ايندي بوْلسا خۉدای همه گنالارېݩېزې باغېشلاپ، سيزي مسيح بيلان بيله ديرالتدي. ۱۴اوْل بيزه ضد یازېلان برگيدارلېق یازغېسېنې اؤچۆردي. اوْنې صليبه چۆیلأپ، یوْق اتدي. ۱۵خۉدای رۉحې گۆیچلريݩ و اختیار بارلارېݩ اليننن یاراغېنې آلدې و اوْلارې عيسی مسيح آرقالې یݩيپ، اوْلارې همأميزيݩ یانېندا رسوا اتدي.
۱۶شوْنېݩ اۆچين هم هيچ کيم سيزه ايیار-ايچار یانې ذات، هایت گۆنلر، تأزه آی یا-هم سبت گۆني حقدا حکم چېقارماسېن. ۱۷بۉلار گلجککي ذاتلارېݩ سایاسېتې، اما حقيقت مسيحيݩ اؤزيدير. ۱۸یالاننان پسپألسيرایوْن و فرشتالره سجده ادیوْن انسان سيزي خۉدایېݩ سېلاغېننان محرۉم اتماسين. شۉرقم انسان گؤران گؤرنۆشلر بيلان ماختانیوْندېر، اما بۉ پۉچ یره اؤوينیوْرېن انسان فکر یؤريتماسيدير. ۱۹شؤديپ، اوْل انسان بدنيݩ باشې بوْلان مسيح بيلان باغلانېشېغېنې الدن براندير. بۉ بدن بوْلسا مسيحيݩ کتتاليگي آستېندا هر بير بوْغمېݩ، سۆݩکيݩ کمگي بيلان بيريگيپ، باشدان یتيشديریوْر و خۉدایېݩ ايسلاگينه اؤسیوْر. ۲۰-۲۱سيز مسيح بيلان اؤليپ، بۉ فانې دنیانېݩ آلادالارېننان آزاد بوْلدېݩېز. اوْندا نأمه اۆچين حالا-هم بۉ دنیادانلېغېݩېز یانې، ”مۉݩا ال دگيرمه“، ”مۉنې ايیمه“، ”مۉݩا اليݩه غوْیما“ ديیان انسان قانۉنلارېنا ايیاریوْرسېݩېز؟ ۲۲بۉ حکملريݩ هماسي تۉتېندېغېچا یوْق بوْلېپ گيدار، سببي اوْلار انسان بۉیرېقلارې و تعليماتلارېدېر. ۲۳البته، بۉ قانۉنلار یالان ديندارلېقدا، پسپألسيرأن بوْلماقدا، بدنينه اذیت-آزار یتيرمکده دانالېق یانې گؤرينیوْندېر، اما بۉلارېݩ انسانېݩ یامان هوِسلرينيݩ اؤݩيني آلماقدا هيچ بير فایداسې یوْقدېر.
۱شوْنېݩ اۆچين، مسيح بيلان ديرالانليگيݩيز اۆچين، آسمانلارداقې ذاتلارې آختارېݩ. مسيح اؤرده خۉدایېݩ ساغېندا اوْتۉراندېر. ۲دنیاوې ذاتلارا دأل-هم، آسمانداقې ذاتلارا گؤوۆن بريݩ. ۳چۆنکي سيز اؤلانسيݩيز، یاشایېشېݩېز بوْلسا مسيح بيلان بيله خۉدایدا گيزلاناندير. ۴مسيح سيزيݩ یاشایېشېݩېزدېر. اوْل عیان بوْلاندا، سيز هم اوْنېݩ بيلان بيله شهرتده عیان بوْلارسېݩېز.
۵شوْنېݩ اۆچين هم دنیاوې هوِسلري یوْق اديݩ — مثال آزغېنلېغې، یارامازلېغې، حرام کيفي، یامان هوِسلري و بتپرستلېق بيلان برابر حسابلانیوْن آچگؤزليگي. ۶مانا، خۉد شۉ ذاتلار اۆچين خۉدایېݩ قهر-غضبې اينیوْندېر. ۷سيز هم بيروقتلار بۉلارېݩ آراسېندا یاشانېݩېزدا شۉرقم اديپتيݩيز. ۸ايندي بوْلسا قهر-غضبې، یامانلېقلارېݩ هماسيني اؤزيݩيزدن آیرېپ تاشلاݩ. آغزېݩېزدان هيچ بير تهمت و غارغېنچ سؤزلر چېقماسېن. ۹بيري-بيريݩيزه یالان آیتماݩ، سببي سيز کهنه یارادېلېشېݩېزې کهنه عادتلارې بيلان بيرليکده چېقارېپ تاشلادېݩېز. ۱۰ايندي یارادانېݩ کشبينه مݩزامکده و اوْنې تانېماقدا تأزه یارادېلېشا بسلانيݩ. ۱۱بۉ یارادېلېشدا یۉناني بيلان یهۉدينېݩ، سنتلي بيلان سنتسيزيݩ، نادان بيلان ادبسيزيݩ، غۉل بيلان آزادېݩ آراسېندا هيچ بير فرق یوْقدېر، اما مسيح همه ذاتدېر، همه ذاتدادېر. ۱۲شوْنېݩ اۆچين هم، ای، خۉدایېݩ سایلان، مقدس هم عزیز مردمي! رحم-شفقتا، مهربانلېغا، پسپألليگه، یۉمشاقلېغا و صبر-طاقتلېلېغا بسلانيݩ. ۱۳بيري-بيريݩيزه صبرلېلېق بيلان چېداݩ. آراݩېزدا اؤکه-کينه بار بوْلسا، بيري-بيريݩيزي باغېشلاݩ. اربابېݩ سيزي باغېشلایېشې یانې، سيز هم باغېشلاݩ. ۱۴بۉلارېݩ هماسينيݩ اۆستسينه-هم پیوند اديپ بۆتينلاشديریوْن محبتې بسلانيݩ. ۱۵یۆراگيݩيزده مسيحيݩ پاراخاتلېغې حکم سۆرسين. چۆنکي سيز بير بدنيݩ عضولارې بوْلېپ، بۉ پاراخاتچېلېغا چاغېرېلانسېݩېز. هميشه شکر اديݩ. ۱۶غوْی، مسيحيݩ سؤزي یۆراگيݩيزيݩ تؤرينده اوْرناشسېن. دانالېق بيلان بيري-بيريݩيزه تعليم بريپ، نصيحت اديݩ. مزمۉرلار، اؤوگي آیدېملار، رۉحې آیدېملار آیدېپ، خۉدایا یۆراکدن منتدارلېق بيلديريݩ. ۱۷نأمه اتسأݩيز هم، آیتساݩېز هم، هماسيني اربابېمېز عيسانېݩ آدې بيلان یرينه یتيريپ، اوْل آرقالې آتا خۉدایا شکر اديݩ.
۱۸ای، عیاللار، أريݩيزه تابېن بوْلېݩ، چۆنکي شۉرقم اتمک اربابدان بوْلان انسانلارا یاراشیوْندېر. ۱۹ای، أرلر، عیالېݩېزې یاغشې گؤريݩ، اوْلارا غاتې گپ آیتماݩ. ۲۰ای، چاغالار، همه ايشده انه-آتاݩېزېݩ سؤزينه غۉلاق آسېݩ، سببي بۉ اربابې خوْش ادیوْر. ۲۱ای، آتالار، چاغالارېݩېزې غېناماݩ، ترسينه، اوْلار رۉحدان دۆشارلر. ۲۲ای، غۉللار، همه ذاتدا یردأکي خوْجایېنلارېݩېزا بوْیۉن اݩيݩ. مۉنې انسانلارا یاغشې گؤرينمک اۆچين، گؤزه یاقېملې ايشلر بيلان دأل-هم، اربابدان قوْرقماق بيلان چېن یۆراکدن یرينه یتيريݩ. ۲۳نأمه اتسأݩيز، انسانلار اۆچين دأل-هم، خۉدای اۆچين ادیوْن یانې، چېن یۆراکدن یرينه یتيريݩ. ۲۴چۆنکي خۉدایدان ميراث سېلاغېنې آلجاغېݩېزې بيلیوْنسېݩېز. سيز ارباب مسيحه غۉللېق ادیوْنسېݩېز. ۲۵کيم یامانلېق اتسه، اؤز ادان یامانلېغېنېݩ آلمېتېنې آلار، ارباب هيچ کيمه طرفدارلېق ادیوْن دألدير.
۱ای، خوْجایېنلار، غۉللارېݩېز اۆچين دوْغرۉلېغې، برابرلېغې برجای اديݩ، سببي اؤزيݩيزيݩ هم آسماندا خوْجایېنېݩېزېݩ بارلېغېنې بيلیوْنسېݩېز.
۲اخلاص بيلان هميشه خۉدایا دعا اديݩ، دعا-ديلاگده فکريݩيزي دوْغرې تۉتېپ شکر اديݩ. ۳بيزيݩ اۆچين هم ديلاگ اديݩ: خۉدایېݩ سؤزيني یایرادېپ، مسيح باراداقې سرې عیان ادار یانې، اوْنېݩ اؤزي بيزه یوْل آچېپ برسين. مانا، شوْنېݩ اۆچين-هم من بنديخانادادېرېن. ۴بۉ سرې آچېق-آچېق آیدارېم یاناق منيݩ اۆچين ديلاگ اديݩ. ۵مسيحي دأللر بيلان-هم وقتېݩېزې فایدالې تۉتارېݩ، وقتې الدن برمأݩ. ۶هر کيمه نأهيلي جواب برماليليگيݩيزي بيلار یانې، سؤزيݩيز هميشه یاقېملې و فایدالې بوْلسېن.
۷ اربابېݩ صادق خدمتکأري بوْلان محبتلې ايشداشيميز هم دوْغانېمېز تیخیکاس من حقدا سيزه همه ذادې خبر برار. ۸یاغدایېمېزدان خبر برمک اۆچين و سيزي رۉحلاندېرماق اۆچين من اوْنې سيزيݩ یانېݩېزا ايبریوْرېن. ۹اوْنېݩ بيلان بيله یانېݩېزا اؤز شهريݩيزدن بوْلان، صادق و محبتلې دوْغانېمېز اۉنیسیمۉس-هم بارار. اوْلار سيزه بۉ یرده بوْلېپ اؤتیوْن همه واقعلارې گۆررۆݩ برارلر. ۱۰منيݩ بيلان بنديخانادا بوْلیوْن یوْلداشېم اَرِیستَرخُس بيلان بارنابېݩ یگاني مرقُس هم سيزه دوْغایې سلام یوْللایوْر. مرقُس باراداقې بۉیرېقلارې آلانسېݩېز. یانېݩېزا بارسا، اوْنې مهمان آلېݩ. ۱۱یۉستۉس لقبلې یۉشع هم سيزه دوْغایې سلام آیدیوْر. خۉدایېݩ پادشالېغې اۉرېندا زحمت چکیوْن یهۉدي ايشداشلريم فقط شۉلاردېر. اوْلار ماݩا گؤوۆنيک بريپ گلیوْرلار. ۱۲اؤز شهريݩيزدن بوْلان، عيسی مسيحيݩ غۉلې اپفراس هم سيزه دوْغایې سلام یوْللایوْر. خۉدایېݩ هر بير ايسلاگيني بۆتين بيلمگيݩيز و ايماندا برک دۉرېپ، بۆتين بوْلماغېݩېز اۆچين، اپفراس اخلاص بيلان هميشه اربابا ديلاگ ادیوْر. ۱۳اوْنېݩ سيزيݩ اۆچين، شۉرقم-هم لائوديکیه و هیراپۉلیس شهرلريندأکي ايمانلېلار اۆچين هيچ یادامان زحمت چکیوْنلېغېنا من شاهددېرېن. ۱۴محبتلې دوْستېمېز طبيب لۉقا بيلان دیماس هم سيزه دوْغایې سلام یوْللایوْر.
۱۵لائوديکیاداقې دوْغانلارا، نيمفا اۉیامېزا و اوْنېݩ اۆیيندأکي کليسا دوْغایې سلام آیدېݩ. ۱۶شۉ خط آراݩېزدا اوْقيلاننان سوْݩ، اوْنې لائوديکیاداقې کليسادا هم اوْقيدېݩ. سيز هم لائوديکیادان گلان خطې اوْقيݩ. ۱۷اَرخیپُس: ”اربابېݩ تابشېران خدمتېنې آخرېنا چنلي بيتيرجکليگيݩه اېناملې بوْل“ ديیيپ آیدېݩ. ۱۸